Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Kristofoi Ni Edara Yɛ Afii Amli​—Yehowa Hiɛ Sɔɔ Anɔkwa Ni Nyɛyeɔ Lɛ Lɛ

Kristofoi Ni Edara Yɛ Afii Amli​—Yehowa Hiɛ Sɔɔ Anɔkwa Ni Nyɛyeɔ Lɛ Lɛ

ASAFOŊ ONUKPAI ni yɔɔ jeŋ fɛɛ lɛ kɛ sɔɔmɔ hegbɛi ni amɛnine eshɛ nɔ yɛ Nyɔŋmɔ webii lɛ ateŋ lɛ shwɛɛɛ kwraa, ni wɔ fɛɛ wɔnáa nitsumɔi ni amɛtsuɔ lɛ ahe sɛɛ. Shi etsɛko tsɔ ni afee tsakemɔ ko yɛ bɔ ni ato nibii ahe gbɛjianɔ ahã yɛ Yehowa asafo lɛ mli lɛ mli. Abi ni asafoŋ onukpai ni edara yɛ afii amli lɛ atu sɔ̃i ni tsiitsii ni amɛtsuɔ he nii lɛ ekomɛi amɛwo asafoŋ onukpai krokomɛi ni darako tamɔ amɛ lɛ adɛŋ.

Amrɔ nɛɛ, kɛ́ kpokpaa nɔkwɛlɔi loo asafo skul tsɔɔlɔi ye afii 70 lɛ, amɛkɛ sɔɔmɔ hegbɛi nɛɛ baafɔ̃ shi. Agbɛnɛ hu, kɛ́ asafoŋ onukpa ko ni miisɔmɔ akɛ Nitsumɔhe Nine Ajinafoi lɛ saji ahe gbɛjianɔtolɔ, onukpai akuu lɛ saji ahe gbɛjianɔtolɔ, loo eetsu sɔ̃ kroko ni tamɔ nakai lɛ he nii lɛ ye afii 80 lɛ, ebaatu sɔ̃ nɛɛ ewo asafoŋ onukpa ko ni afii eyako hiɛ pii tamɔ lɛ lɛ dɛŋ. Te asafoŋ onukpai ni edara yɛ afii amli ni wɔsumɔɔ amɛsane waa nɛɛ efee amɛnii amɛhã tɛŋŋ yɛ tsakemɔi nɛɛ ahe? Amɛye Yehowa kɛ esafo lɛ anɔkwa!

Nyɛmi nuu ko ni atsɛɔ lɛ Ken, ni kɛ nɔ ni miihe ashɛ afii 49 sɔmɔ akɛ Nitsumɔhe Nine Ajinafoi ni yɔɔ nitsumɔhe nine ko lɛ saji ahe gbɛjianɔtolɔ lɛ wie akɛ: “Mifi gbɛtsɔɔmɔ hee nɛɛ sɛɛ kɛ mitsui fɛɛ. Anɔkwa, gbi ni miná mile tsakemɔ nɛɛ, no mli lɛ nakai leebi lɛ, misɔle mibi Yehowa koni ehã aná nyɛmi nuu ko ni egbɔko tamɔ mi ni lɛ esɔmɔ akɛ saji ahe gbɛjianɔtolɔ.” Nyɛmimɛi anɔkwafoi ni edara yɛ afii amli ni yɔɔ je lɛŋ hei srɔtoi lɛ hu ewie nibii ni tamɔ nɔ ni Ken wie lɛ nɔŋŋ. Shi anɔkwa sane lɛ ji akɛ, amɛsumɔɔ ni amɛsɔmɔ amɛnyɛmimɛi lɛ. No hewɔ lɛ shishijee lɛ, amɛteŋ mɛi komɛi náaa lɛ mlɛo kwraa.

Nyɛmi nuu ko ni atsɛɔ lɛ Esperandio, ni sɔmɔ akɛ onukpai akuu lɛ saji ahe gbɛjianɔtolɔ yɛ esafo lɛ mli lɛ wie akɛ: “Edɔ mi fioo.” Shi ewie kɛfata he akɛ, “No mli lɛ, mibɛ gbɔmɔtsoŋ hewalɛ kpakpa, ni ehe bahia ni maná dekã kɛkwɛ mihe.” Esperandio kɛ anɔkwayeli miisɔmɔ Yehowa lolo, ni esafo lɛ miiná ehe sɛɛ waa.

Ni nyɛmimɛi ni kɛ afii babaoo sɔmɔ akɛ nɔkwɛlɔi gbɛfalɔi ni amrɔ nɛɛ ahã amɛmiitsu nitsumɔi krokomɛi yɛ Yehowa asafo lɛ mli lɛ hu? Nyɛmi nuu ko ni atsɛɔ lɛ Allan, ni kɛ afii 38 sɔmɔ akɛ nɔkwɛlɔ gbɛfalɔ lɛ wie akɛ, “Be ni miná mile tsakemɔ nɛɛ, minaa kpɛ mihe.” Fɛɛ sɛɛ lɛ, ena akɛ sɛɛnamɔ yɛ he akɛ abaatsɔse nyɛmimɛi hii ni baa lɛ koni amɛnyɛ amɛtsu nitsumɔ nɛɛ. Allan kɛ anɔkwayeli miisɔmɔ Yehowa lolo.

Nyɛmi nuu ko ni atsɛɔ lɛ Russell, ni kɛ afii 40 sɔmɔ akɛ nɔkwɛlɔ gbɛfalɔ kɛ asafo skul tsɔɔlɔ lɛ wie akɛ, shishijee mli lɛ, tsakemɔ nɛɛ gba ekɛ eŋa fɛɛ naa waa. Ewie akɛ: “Sɔɔmɔ hegbɛ nɛɛ kã wɔtsui nɔ waa, ni wɔnu he akɛ wɔyɛ hewalɛ ni wɔbaanyɛ wɔkɛtsu lolo.” Amrɔ nɛɛ, Russell kɛ eŋa lɛ kɛ hesai kɛ niiashikpamɔi ni amɛyɔɔ lɛ miiye amɛmiibua nyɛmimɛi ni yɔɔ amɛsafo lɛ mli lɛ, ni enɛ ehã nyɛmimɛi lɛ ená miishɛɛ waa.

Ekolɛ bo lɛ, okɛ shihilɛ ni tamɔ nɔ ni nyɛmimɛi hii ni wɔwie amɛhe kɛtsɔ hiɛ lɛ kɛkpe lɛ eko ekpeko. Shi sane ko ni yɔɔ 2 Samuel lɛ baanyɛ aye abua bo ni onu mɛi ni yajeɔ shihilɛ nɛɛ mli lɛ shishi.

NUU KO BA EHE SHI, NI EKPƐLƐ NƆ AKƐ JEEE NƆ FƐƐ NƆ EBAANYƐ EFEE

Be ko lɛ, Maŋtsɛ David binuu Absalom te shi ewo lɛ. No hewɔ lɛ, David jo foi kɛjɛ Yerusalem kɛtee Mahanaim yɛ Yordan Faa lɛ bokãgbɛ. Be ni David kɛ mɛi ni fata ehe lɛ yɔɔ jɛmɛ lɛ, niyenii kɛ heloonaa nibii krokomɛi ahe bahia amɛ. Ani okaiɔ nɔ ni ba?

Hii etɛ komɛi ni yɔɔ jɛmɛ lɛ bahã amɛ sai, niyenii srɔtoi, okpolui, kɛ kukwɛii. Atsɛɔ hii nɛɛ ateŋ mɔ kome Barzilai. (2 Sam. 17:27-29) Be ni Absalom atuatsemɔ lɛ sɛɛ fo lɛ, David ku esɛɛ akɛ eeya Yerusalem, ni Barzilai yajie lɛ gbɛ kɛshɛ Yordan Faa lɛ he. David kɛɛ Barzilai akɛ efata amɛhe kɛya Yerusalem, ni ekɛɛ lɛ po akɛ, kɛ́ efata amɛhe kɛtee lɛ, ebaahã lɛ niyenii. Barzilai lɛ, “niiatsɛ kpanaa ji lɛ,” ni no hewɔ lɛ, ekã shi faŋŋ akɛ, ehe ebahiaŋ ni mɔ ko ahã lɛ niyenii. (2 Sam. 19:31-33) Shi eeenyɛ efee akɛ, David na akɛ Barzilai yɛ sui kpakpai kɛ niiashikpamɔ hu, no hewɔ lɛ, kɛ́ Barzilai bahi emasɛi yɛ Yerusalem lɛ, ebaawo lɛ ŋaa kpakpai ni baanyɛ aye abua lɛ. Ni kulɛ ebaafee hegbɛ kpele kɛhã Barzilai akɛ ebaahi maŋtsɛ shĩa lɛ ni etsu nii yɛ jɛmɛ!

Shi Barzilai ba ehe shi, ni ekpɛlɛ nɔ akɛ jeee nɔ fɛɛ nɔ ebaanyɛ efee. Ekɛɛ David akɛ, eye afii 80. Kɛkɛ ni ebi akɛ: “Ani manyɛ makpa ekpakpa kɛ efɔŋ mli?” Mɛni no mli lɛ etsɔɔ lɛ? Akɛni Barzilai eda yɛ afii amli hewɔ lɛ, ŋwanejee ko bɛ he akɛ, eyɛ niiashikpamɔ waa. Ebaanyɛ ewo mɛi ŋaa kpakpa, tamɔ bɔ ni sɛɛ mli lɛ, “hii onukpai” komɛi wo Maŋtsɛ Rehoboam ŋaa kpakpa lɛ. (1 Maŋ. 12:6, 7; Lala 92:12-14; Abɛi 16:31) No hewɔ lɛ, eeenyɛ efee akɛ, nɔ ni Barzilai tsɔɔ be ni ebi nakai sane lɛ ji akɛ, akɛni egbɔ hewɔ lɛ, nibii komɛi yɛ ni enyɛŋ efee. Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, ewie akɛ, enuuu nii jogbaŋŋ, ni agbɛnɛ hu, kɛ́ eeye nii loo eenu nii lɛ, enuuu eŋɔɔmɔ. (Jaj. 12:4, 5) No hewɔ lɛ, Barzilai kɛɛ David akɛ, ekɛ oblanyo ko ni atsɛɔ lɛ Kimham lɛ moŋ aya. Eeenyɛ efee akɛ, Barzilai bi ji Kimham.​—2 Sam. 19:35-40.

ASAFO LƐ KWƐƆ NII KƐYAA SHƆŊŊ

Wɔna akɛ Barzilai susu afii abɔ ni eye kɛ nibii ni enyɛŋ efee lɛ ahe, ni no hewɔ ekɛ hegbɛ lɛ hã mɔ kroko lɛ. Nakai nɔŋŋ asafo lɛ susu nyɛmimɛi hii anɔkwafoi ni sɔmɔɔ akɛ asafoŋ onukpai yɛ jeŋ fɛɛ lɛ ashihilɛi kɛ amɛnyɛmɔi kɛ nɔ ni baahi ahã amɛ lɛ he, ni no hewɔ afee tsakemɔi ni wɔwie he kɛtsɔ hiɛ lɛ.

Nyɛmimɛi hii ni edara yɛ afii amli ni baa amɛhe shi nɛɛ na akɛ, kɛ́ atu sɔ̃i ni amɛkɛ afii pii etsu he nii lɛ awo nyɛmimɛi hii ni baa lɛ adɛŋ koni amɛ amɛtsu lɛ, ebaaye ebua Yehowa asafo lɛ waa wɔsɛɛ. Nyɛmimɛi hii ni atu sɔ̃i nɛɛ awo amɛdɛŋ lɛ ateŋ mɛi pii yɛ ni nyɛmimɛi hii ni edara yɛ afii amli lɛ ni tsɔse amɛ, tamɔ bɔ ni eeenyɛ efee akɛ Barzilai tsɔse ebinuu lɛ, ni bɔfo Paulo hu tsɔse Timoteo lɛ. (1 Kor. 4:17; Fip. 2:20-22) Nyɛmimɛi hii nɛɛ etsɔɔ akɛ, amrɔ nɛɛ amɛji ‘hii ni akɛhã akɛ nikeenii,’ ni amɛmiiye amɛmiibua ‘kɛmiitswa Kristo lɛ gbɔmɔtso lɛ kɛmiima shi.’​—Efe. 4:8-12; okɛto 4 Mose 11:16, 17, 29 lɛ he.

OBAANYƐ OSƆMƆ YƐ GBƐI KROKOMƐI ANƆ

Yɛ jeŋ fɛɛ lɛ, nyɛmimɛi ni kɛ nitsumɔi komɛi ni amɛtsuɔ yɛ asafo lɛ mli lɛ ewo nyɛmimɛi krokomɛi adɛŋ lɛ ateŋ mɛi pii kɛ hegbɛ ni amɛná lɛ miitsu nibii krokomɛi ahe nii yɛ Yehowa sɔɔmɔ lɛ mli.

Nyɛmi nuu ko ni atsɛɔ lɛ Marco, ni kɛ afii 19 sɔmɔ akɛ nɔkwɛlɔ gbɛfalɔ lɛ wie akɛ: “Amrɔ nɛɛ ni mishihilɛ etsake lɛ, minyɛɔ miyeɔ mibuaa nyɛmimɛi yei ni yɔɔ misafo lɛ mli lɛ awumɛi ni jeee Odasefoi lɛ.”

Nyɛmi nuu ko ni atsɛɔ lɛ Geraldo, ni kɛ afii 28 sɔmɔ akɛ nɔkwɛlɔ gbɛfalɔ lɛ wie yɛ ekɛ eŋa he akɛ: “Oti hee ni wɔkɛma wɔhiɛ ji, ni wɔye wɔbua mɛi ni ekpa Yehowa sɔɔmɔ lɛ, ni agbɛnɛ hu, wɔfee Biblia mli nikasemɔi pii.” Ewie akɛ, amrɔ nɛɛ ekɛ eŋa lɛ kɛ mɛi 15 miikase nii, ni mɛi ni ekpa Yehowa sɔɔmɔ lɛ ateŋ mɛi pii ebɔi asafoŋ kpeei yaa ekoŋŋ.

Allan, ni wɔtsĩ etã kɛtsɔ hiɛ lɛ wie akɛ: “Amrɔ nɛɛ, wɔnyɛɔ wɔtsuɔ shiɛmɔ nitsumɔ lɛ waa fe tsutsu lɛ. Wɔtsuɔ maŋ odaseyeli nitsumɔ lɛ, wɔyashiɛɔ yɛ nitsumɔhei, ni wɔyeɔ wɔkutsoŋbii lɛ odase. Amɛteŋ mɛi enyɔ po eba Maŋtsɛyeli Asa lɛ nɔ.”

Ani oji nyɛmi nuu ni eda yɛ afii amli ni kɛ anɔkwayeli esɔmɔ Yehowa afii pii? Kɛ́ atsake nitsumɔ ni otsuɔ yɛ Yehowa asafo lɛ mli po lɛ, nɔ ko yɛ ni obaanyɛ ofee kɛye obua nyɛmimɛi lɛ. Obaanyɛ otsɔse nyɛmimɛi hii ni baa lɛ koni amɛná niiashikpamɔi ni nɔ bɛ kɛ hesai ni oyɔɔ lɛ ahe sɛɛ. Russell, ni wɔtsĩ etã kɛtsɔ hiɛ lɛ wie akɛ: “Yehowa miitsɔse nyɛmimɛi hii ni baa lɛ. Nyɛmimɛi hii nɛɛ bɔɔ mɔdɛŋ, ni amɛyɛ hesai srɔtoi. Amɛtsɔɔ nii waa, ni amɛkwɛɔ tooku lɛ jogbaŋŋ, ni no hewɔ lɛ, asafo lɛ miiná amɛhe sɛɛ waa!”​—Kwɛmɔ akrabatsa ni yitso ji, “ Ye Obua Nyɛmimɛi Hii Ni Baa Lɛ Koni Amɛnyɛ Amɛsɔmɔ Jogbaŋŋ.”

YEHOWA HIƐ SƆƆ ANƆKWA NI OYEƆ LƐ LƐ

Kɛ́ atsake nitsumɔ ni otsuɔ yɛ Yehowa asafo lɛ mli lɛ, kaahã onijiaŋ je wui. Mɛi babaoo ená nitsumɔi srɔtoi ni ojɛ otsuiŋ otsu yɛ asafo lɛ mli lɛ he sɛɛ, ni mɛi pii hu baaná onitsumɔ hee lɛ he sɛɛ. Nyɛmimɛi lɛ sumɔɔ osane waa diɛŋtsɛ, ni amɛbaaya nɔ amɛsumɔ osane.

Nɔ ni fe fɛɛ lɛ, ofee gbɛ́i kpakpa yɛ Yehowa hiɛ. ‘Ehiɛ kpaŋ onitsumɔ lɛ kɛ suɔmɔ ni ojie lɛ kpo yɛ egbɛ́i lɛ hewɔ lɛ nɔ, ni ji sɔɔmɔ ni osɔmɔ mɛi krɔŋkrɔŋi lɛ ni oyaa nɔ osɔmɔɔ amɛ lolo lɛ.’ (Heb. 6:10) Ŋmalɛ nɛɛ hãa wɔnáa nɔmimaa akɛ, Yehowa hiɛ kpaŋ nibii fɛɛ ni ewebii lɛ etsu yɛ esɔɔmɔ lɛ mli, kɛ nibii fɛɛ ni amɛtsuɔ amrɔ nɛɛ anɔ. Osane kã etsui nɔ waa, ni ehiɛ kpaŋ mɔdɛŋ ni obɔ be ko ni eho, kɛ mɔdɛŋ ni oyaa nɔ obɔɔ koni ofee nibii ni sa ehiɛ lɛ nɔ kɔkɔɔkɔ!

Ni kɛ́ nyɛmi nuu oblanyo ji bo hu? Ekolɛ bo lɛ, atsakeko nitsumɔ ni otsuɔ yɛ Yehowa asafo lɛ mli lɛ. Shi sane nɛɛ baanyɛ akɔ bo hu ohe. Yɛ mɛɛ gbɛ nɔ?

Kɛ́ amrɔ nɛɛ nyɛmi nuu anɔkwafo ko ni eda yɛ afii amli ni ahã lɛ nitsumɔ hee yɛ Yehowa asafo lɛ mli lɛ ebaje osafo lɛ mli loo ole mɔ ko ni tamɔ nakai lɛ, bo hu obaanyɛ oná niiashikpamɔi ni ená lɛ ahe sɛɛ, ni okase nii yɛ edɛŋ. Bi lɛ ŋaawoo kɛ gbɛtsɔɔmɔ. Kwɛmɔ bɔ ni ekɛ hesai ni ená lɛ tsuɔ nii yɛ nitsumɔ hee ni akɛhã lɛ lɛ mli, ni okase.

Kɛ́ oji nyɛmi nuu ni eda yɛ afii amli ní ahã lɛ nitsumɔ hee yɛ asafo lɛ mli jio, oji nyɛmi nuu loo nyɛmi yoo ni baanyɛ aná nyɛmimɛi ni edara yɛ afii amli nɛɛ ahe sɛɛ jio, hã ehi ojwɛŋmɔ mli akɛ, Yehowa hiɛ sɔɔ mɛi fɛɛ ni kɛ anɔkwayeli esɔmɔ lɛ afii pii ni amɛyaa nɔ amɛfeɔ nakai lɛ waa.