Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Abɔɔɔ Wɔ Ni Wɔgboi

Abɔɔɔ Wɔ Ni Wɔgboi

WƆTEŊ namɔ po sumɔŋ ni ehi shi kɛ miishɛɛ afii babaoo? Bo lɛ kwɛ bɔ ni shihilɛ baaŋɔɔ ahã kɛji wɔbaanyɛ wɔhi shi kɛya naanɔ ni wɔyɛ gbɔmɔtsoŋ hewalɛ kpakpa kɛ miishɛɛ hu! Wɔbaaná bei babaoo wɔhã wɔsuɔlɔi, wɔbaaya je lɛŋ hei pii, wɔbaaná hesai pii, wɔbaaná nilee babaoo, wɔbaanyɛ wɔkase nibii ni wɔnyaa he lɛ ahe nii jogbaŋŋ diɛŋtsɛ, ni wɔtsui baanyɔ wɔmli.

Mɛni hewɔ kwraa wɔshweɔ akɛ wɔhi shi kɛya naanɔ lɛ? Ejaakɛ Ŋmalɛ lɛ kɛɛ Nyɔŋmɔ kɛ nakai shwelɛ lɛ ewo wɔmli. (Jajelɔ 3:11) Ekɛɔ hu akɛ, “Nyɔŋmɔ lɛ, suɔmɔ ji lɛ.” (1 Yohane 4:8) Ani nilee yɛ mli akɛ Nyɔŋmɔ kɛ shwelɛ akɛ wɔhi shi kɛya naanɔ lɛ baawo wɔmli, kɛji enyɛŋ ehã wɔhi shi kɛya naanɔ?

Eyɛ faŋŋ akɛ, mɔ ko mɔ ko eshweee gbele. Biblia lɛ po wieɔ akɛ gbele ji “henyɛlɔ,” nɔ ko ni aahi. (1 Korintobii 15:26) Mɛi komɛi gboiɔ mra, mɛi komɛi hu hiɔ shi amɛtsɛɔ, shi mɔ fɛɛ mɔ baagbo kɛ̃. Mɛi pii yɛ ni kɛ́ amɛsusu gbele he lɛ, gbeyei mɔmɔɔ amɛ. Ani be ko baaba ni abaaye henyɛlɔ nɛɛ nɔ kunim? Ani ebaaba mli lɛɛlɛŋ?

NƆ NI TSƆƆ AKƐ ABƆ WƆ NI WƆHI SHI DAA

Kɛ́ oná ole akɛ Nyɔŋmɔ etooo akɛ adesai agboi lɛ, ani onaa baakpɛ ohe? Biblia mli wolo ni ji Mose Klɛŋklɛŋ Wolo lɛ hãa wɔnaa akɛ, Nyɔŋmɔ to akɛ adesai ahi shi kɛya naanɔ yɛ shikpɔŋ lɛ nɔ. Yehowa Nyɔŋmɔ saa shikpɔŋ lɛ nɔ jogbaŋŋ koni adesai anyɛ ahi nɔ ni amɛná miishɛɛ. Kɛkɛ ni ebɔ klɛŋklɛŋ gbɔmɔ ni ji Adam, ni ekɛ lɛ wo paradeiso ko mli, no ji Eden abɔɔ lɛ. No sɛɛ lɛ, “Nyɔŋmɔ kwɛ nɔ fɛɛ nɔ ni efee lɛ, ni naa! ehi jogbaŋŋ diɛŋtsɛ.”​—1 Mose 1:26, 31.

Nyɔŋmɔ bɔ Adam tamɔ bɔ ni Nyɔŋmɔ yɔɔ lɛ, ni eye emuu. (5 Mose 32:4) Kpa ko kpa ko bɛ eŋa Hawa hu he, ejwɛŋmɔ kɛ egbɔmɔtso fɛɛ eye emuu. Yehowa kɛɛ amɛ akɛ: “Nyɛfɔa ní nyɛyi afaa, ni nyɛyia shikpɔŋ lɛ nɔ obɔ ni nyɛkwɛa nɔ, ni nyɛyea loi ni yɔɔ ŋshɔ lɛ mli kɛ bɔɔ nii ni filikiɔ yɛ ŋwɛi kɛ kooloi fɛɛ ni yɔɔ wala mli ni tsiɔ amɛhe yɛ shikpɔŋ lɛ nɔ lɛ anɔ.”​—1 Mose 1:28.

Ebaahe be dani Adam kɛ Hawa seshibii baayi shikpɔŋ lɛ nɔ obɔ. Ebaabi ni Hawa afɔ bii, ní ebii lɛ hu afɔ bii kɛyashi amɛbaayi shikpɔŋ lɛ nɔ obɔ tamɔ Nyɔŋmɔ to lɛ. (Yesaia 45:18) Kɛ́ okwɛ lɛ, nilee yɛ mli akɛ Yehowa kɛ nitsumɔ ni tamɔ nɛkɛ baawo Adam kɛ Hawa dɛŋ kɛji ebɔ amɛ ni amɛhi shi bɔ ni kɛ́ amɛtsɛ aahu lɛ, amɛbaana amɛbii, loo ekolɛ amɛnabii pɛ, ní amɛnaaa bɔ ni baafee ni shikpɔŋ lɛ nɔ ayi obɔ?

Agbɛnɛ hu, susumɔ famɔ ni akɛhã amɛ akɛ amɛye kooloi lɛ anɔ lɛ hu he okwɛ. Akɛɛ Adam akɛ ewo kooloi lɛ gbɛ́i, ni enɛ baahe be. (1 Mose 2:19) Shi kɛ́ ebaaye kooloi lɛ anɔ lɛ, no lɛ, ebaabi ni ekase amɛhe nii, ní ele bɔ ni ebaafee ekwɛ amɛ. Ni enɛ baahe be kwraa fe be ni ebaahe kɛwo amɛ gbɛ́i lɛ.

No hewɔ lɛ, famɔi ni Nyɔŋmɔ kɛhã Adam kɛ Hawa akɛ amɛyi shikpɔŋ lɛ nɔ obɔ ni amɛye kooloi lɛ anɔ lɛ hãa wɔnaa akɛ, abɔ amɛ ni amɛhi shi be kplaŋŋ. Anɔkwa, Adam hi shi etsɛ waa.

NYƆŊMƆ TO AKƐ ADESAI AHI SHI KƐYA NAANƆ YƐ PARADEISO MLI YƐ SHIKPƆŊ LƐ NƆ

AMƐWALA SƐƐ TSƐ WAA

Adam, eye afii 930

Metusela, eye afii 969

Noa, eye afii 950

Ŋmɛnɛ, wɔyeɔ afii 70-80

Biblia lɛ hãa wɔnaa akɛ, be ko ni eho lɛ, adesai awala sɛɛ tsɛɔ kwraa fe bɔ ni eji ŋmɛnɛ lɛ. Ekɛɔ akɛ: “Gbii fɛɛ ni Adam ye yɛ wala mli lɛ fee afii 930.” No sɛɛ lɛ, Biblia lɛ tsĩ mɛi ekpaa krokomɛi ni ye fe afii 900 lɛ atã. Amɛji Set, Enosh, Kenan, Yared, Metusela, kɛ Noa. Amɛ fɛɛ amɛhi shi dani Noa gbii lɛ amli Nu Afua lɛ ba​—Noa hi shi afii 600 dani Nu Afua lɛ ba. (1 Mose 5:5-27; 7:6; 9:29) Te fee tɛŋŋ amɛwala sɛɛ tsɛ waa nakai?

Be ni Adam kɛ Hawa tɔ̃ lɛ sɛɛ etsɛɛɛ ni afɔ hii nɛɛ fɛɛ, ni no hewɔ lɛ, amɛkɛ emuuyeli teŋ jekɛɛɛ tsɔ. Eeenyɛ efee akɛ, no hewɔ ni amɛwala sɛɛ tsɛ waa nakai lɛ. Shi mɛɛ gbɛ nɔ emuu ni mɔ ko eye lɛ baanyɛ ahã ewala sɛɛ atsɛ? Ni te abaafee tɛŋŋ aye gbele nɔ kunim lɛ? Kɛ́ wɔna nɔ hewɔ ni wɔgbɔlɔɔ ni wɔgboiɔ lɛ, wɔbaaná sanebimɔi nɛɛ ahetoo.