Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

NIKASEMƆ 50

Yehowa Eto Gbɛjianɔ Koni Oye Ohe

Yehowa Eto Gbɛjianɔ Koni Oye Ohe

“Nyɛshiɛa heyeli yɛ shikpɔŋ lɛ nɔ nyɛhãa enɔ bii lɛ fɛɛ.”​—3 MO. 25:10.

LALA 22 Afɔ Kristo Maŋtsɛyeli Lɛ​—Hã Eba Shikpɔŋ Nɔ!

NƆ NI ABAASUSU HE *

1-2. (a) Yɛ maji komɛi anɔ lɛ, kɛ́ maŋtsɛ ko ye nɔ afii 50 lɛ, mɛni afeɔ? (Kwɛmɔ akrabatsa ni yitso ji, “ Heyeli Afi Ni Israelbii Lɛ Ye Lɛ.”) (b) Mɛni he Yesu wie yɛ Luka 4:16-18 lɛ?

YƐ MAJI komɛi anɔ lɛ, kɛ́ maŋtsɛ loo maŋnyɛ ko ye nɔ afii 50 lɛ, ayeɔ gbi jurɔ ahãa lɛ. Bei komɛi lɛ, akɛ gbi kome pɛ yeɔ gbi jurɔ lɛ. Shi bei komɛi hu lɛ, akɛ otsi, loo nɔ ni fe nakai ni yeɔ. Kɛ̃lɛ, ekɔɔɔ he eko be abɔ ni akɛyeɔ gbi jurɔ lɛ, ebaa naagbee kɛ̃, ni etsɛɛɛ nɔŋŋ ni mɛi ahiɛ kpaa nɔ.

2 Israelbii lɛ hu ye gbi jurɔ ko daa afii 50, ni amɛkɛ afi muu ni ye. Atsɛɔ gbi jurɔ nɛɛ Heyeli Afi, ni kɛ́ aaye lɛ, ahãa Israelbii fɛɛ ni ji nyɔji lɛ yeɔ amɛhe. Yɛ nikasemɔ nɛɛ mli lɛ, wɔbaakase Heyeli Afi ni Israelbii lɛ ye lɛ kɛ gbɛjianɔ ko ni nɔ bɛ ni Yehowa eto lɛ he sane. Mɛni hewɔ? Ejaakɛ bɔ ni Heyeli Afi lɛ hã mɛi ye amɛhe lɛ, nakai nɔŋŋ gbɛjianɔ ni Yehowa eto lɛ baahã wɔye wɔhe kɛya naanɔ. Amrɔ nɛɛ po lɛ, wɔmiiná nakai gbɛjianɔtoo lɛ, ni Yesu hu wie he lɛ he sɛɛ.​—Kanemɔ Luka 4:16-18.

Kɛ́ Israelbii lɛ miiye Heyeli Afi lɛ, amɛnáa miishɛɛ waa, ejaakɛ nyɔji yeɔ amɛhe ni amɛkuɔ amɛsɛɛ kɛyaa amɛwekumɛi aŋɔɔ, ni akuɔ sɛɛ akɛ mɛi ashikpɔji hãa amɛ (Kwɛmɔ kuku 3) *

3. Tamɔ bɔ ni awie 3 Mose 25:8-12 lɛ, mɛɛ gbɛ nɔ Israelbii lɛ ná Heyeli Afi lɛ he sɛɛ?

3 Bɔ ni afee ni wɔnu heyeli ni Yesu wie he lɛ shishi lɛ, nyɛhãa wɔsusua Heyeli Afi ni Nyɔŋmɔ kɛɛ blema Israelbii lɛ akɛ amɛye lɛ he wɔkwɛ. Yehowa kɛɛ amɛ akɛ: “Nyɛfea afi ni ji 50 lɛ krɔŋkrɔŋ ni nyɛshiɛa heyeli yɛ shikpɔŋ lɛ nɔ nyɛhãa enɔ bii lɛ fɛɛ. Etsɔ Heyeli Afi ehã nyɛ, ni nyɛteŋ mɔ fɛɛ mɔ aku esɛɛ eyaŋɔ enii, ni nyɛteŋ mɔ fɛɛ mɔ aku esɛɛ kɛya ewekumɛi aŋɔɔ.” (Kanemɔ 3 Mose 25:8-12.) Yɛ nikasemɔ ni tsɔ hiɛ lɛ mli lɛ, wɔna bɔ ni Israelbii lɛ ná Hejɔɔmɔ Gbi ni amɛyeɔ daa otsi lɛ he sɛɛ amɛhã. Shi mɛɛ gbɛ nɔ amɛná Heyeli Afi lɛ he sɛɛ? Hã wɔŋɔ lɛ akɛ, Israelnyo ko hiɛ nyɔmɔ agbo ko, ni no hewɔ lɛ, ehɔ̃ɔ eshikpɔŋ lɛ koni ekɛwo. Yɛ Heyeli Afi lɛ mli lɛ, ‘ebaaku esɛɛ eyaŋɔ enii,’ ni tsɔɔ akɛ, abaaku sɛɛ akɛ eshikpɔŋ lɛ ahã lɛ, ni ebaakã shi akɛ gboshinii kɛhã ebii. Aloo ŋɔɔ lɛ akɛ, Israelnyo ko ni hiɛ nyɔmɔ lɛ he efĩ lɛ waa ni enyɛɛɛ ewo. No hewɔ lɛ, ehɔ̃ɔ ebi loo lɛ diɛŋtsɛ ehe po akɛ nyɔŋ koni ekɛwo nyɔmɔ lɛ. Yɛ Heyeli Afi lɛ mli lɛ, abaahã nyɔŋ lɛ “aku esɛɛ kɛya ewekumɛi aŋɔɔ.” Heyeli Afi lɛ hã nyɔji po ná hiɛnɔkamɔ akɛ amɛbaaye amɛhe! Gbi jurɔ nɛɛ hãa wɔnaa akɛ, Yehowa webii lɛ asane kã etsui nɔ waa!

4-5. Mɛni hewɔ esa akɛ wɔkase Heyeli Afi ni aye yɛ blema lɛ he nii?

4 Israelbii lɛ ná Heyeli Afi lɛ he sɛɛ yɛ gbɛ kroko hu nɔ. Gbi jurɔ nɛɛ hewɔ lɛ, ebaaa lɛ akɛ amɛteŋ mɛi komɛi baaná nii kpɔtɔɔ be mli ni amɛteŋ mɛi komɛi hu miiye ohia futaa, tamɔ bɔ ni wɔnaa yɛ je lɛ mli ŋmɛnɛ lɛ. Yehowa wie akɛ: “Esaaa akɛ nyɛteŋ mɔ ko yeɔ ohia, ejaakɛ bɔ fɛɛ bɔ ni fee lɛ, Yehowa baajɔɔ bo yɛ shikpɔŋ ni Yehowa, o-Nyɔŋmɔ lɛ, kɛhãa bo akɛ gboshinii lɛ nɔ.”​—5 Mo. 15:4.

5 Kristofoi bɛ Mose Mla lɛ shishi. Enɛ hewɔ lɛ, wɔyeee blema Heyeli Afi lɛ ni bi ni akɛ nyɔji ake, ahã nyɔji aku amɛsɛɛ kɛya amɛwekumɛi aŋɔɔ, ni akɛ mɛi ashikpɔji ni akɛhã amɛ akɛ gboshinii lɛ aku sɛɛ ahã amɛ lɛ. (Rom. 7:4; 10:4; Efe. 2:15) Kɛ̃lɛ, ehe miihia ni wɔkase Heyeli Afi lɛ he nii. Mɛni hewɔ? Ejaakɛ bɔ ni Yehowa to gbɛjianɔ koni Israelbii lɛ aye amɛhe lɛ, nakai nɔŋŋ eto gbɛjianɔ koni wɔ hu wɔye wɔhe.

YESU SHIƐ HEYELI

6. Mɛɛ nyɔŋyeli mli esa akɛ ahã adesai aye amɛhe kɛjɛ?

6 Wɔ fɛɛ wɔnii yɛ mɔbɔ waa, ejaakɛ esha nyɔji ji wɔ. Ehe miihia ni wɔye wɔhe kɛjɛ nyɔŋyeli nɛɛ mli. Eshafeelɔi ni wɔji lɛ hewɔ lɛ, wɔgbɔlɔɔ, hela mɔɔ wɔ, ni wɔgboiɔ. Wɔteŋ mɛi pii yɛ ni kɛ́ wɔkwɛ ashwishwɛ mli loo wɔbɛ hewalɛ ni wɔtee helatsamɔhe lɛ, wɔnaa faŋŋ akɛ, esha nyɔji ji wɔ lɛɛlɛŋ. Nakai nɔŋŋ wɔnuɔ he kɛ́ wɔfee esha hu. Bɔfo Paulo po wie akɛ, ‘esha mla ni yɔɔ egbɔmɔtso lɛ mli lɛ ŋɔɔ lɛ nom.’ Kɛkɛ ni ekɛfata he akɛ: “Gbɔmɔ ni nii yɔɔ mɔbɔ ji mi! Namɔ baajie mi kɛje gbɔmɔtso ni kɛ mi yaa nɛkɛ gbele nɛɛ mli lɛ dɛŋ?”​—Rom. 7:23, 24.

7. Mɛni Yesaia gba akɛ mɛi baaná wɔsɛɛ?

7 Miishɛɛ sane ji akɛ, Nyɔŋmɔ eto gbɛjianɔ koni ekpɔ̃ wɔ loo ehã wɔye wɔhe kɛje esha dɛŋ. Yesu ji mɔ titri ni baahã gbɛjianɔtoo nɛɛ aye omanye. Nɔ ni fe afii 700 dani abaafɔ Yesu lɛ, gbalɔ Yesaia gba akɛ, wɔsɛɛ lɛ, Nyɔŋmɔ baahã mɛi aye amɛhe, ni akɛ, heyeli nɛɛ baahi kwraa fe heyeli ni mɛi náa kɛ́ aaye Heyeli Afi yɛ Israel lɛ. Ewie akɛ: “Nuŋtsɔ Ofe Yehowa mumɔ lɛ yɛ minɔ, ejaakɛ Yehowa efɔ mi mu koni mijaje sane kpakpa mihã mɛi ni he jɔ lɛ. Etsu mi koni mifimɔ mɛi ni tsui ekumɔ lɛ atsui, koni mishiɛ heyeli mihã mɛi ni aŋɔ amɛ nom lɛ.” (Yes. 61:1) Namɔ he gbalɛ nɛɛ kɔɔ?

8. Namɔ he Yesaia gbalɛ ni kɔɔ heyeli he lɛ kɔɔ?

8 Gbalɛ ni he hiaa waa nɛɛ kɔɔ Yesu he, ni eba mli be ni ebɔi shiɛmɔ lɛ sɛɛ. Te wɔfeɔ tɛŋŋ wɔleɔ enɛ? Be ko be ni Yesu tee kpeehe ni yɔɔ emaŋ Nazaret lɛ, ekane gbalɛ nɛɛ ni Yesaia gba lɛ ehã Yudafoi ni yɔɔ jɛmɛ lɛ, kɛkɛ ni ehã amɛle akɛ ekɔɔ ehe. Ewie akɛ: “‘Yehowa mumɔ lɛ yɛ minɔ ejaakɛ efɔ mi mu koni mijaje sane kpakpa mihã ohiafoi. Etsu mi koni mishiɛ heyeli mihã mɛi ni aŋɔ amɛ nom lɛ, ni mihã shwilafoi ana nii, ni mihã mɛi ni ekumɔ lɛ aye amɛhe, koni mishiɛ afi ni sa Yehowa hiɛ’ lɛ.” (Luka 4:16-19) Mɛɛ gbɛ nɔ Yesu wo gbalɛ nɛɛ obɔ?

KLƐŊKLƐŊ MƐI NI YE AMƐHE

Yesu miitswa adafi yɛ Nazaret kpeehe lɛ akɛ, ebaahã mɛi aye amɛhe (Kwɛmɔ kuku 8-9)

9. Yɛ Yesu beiaŋ lɛ, mɛi pii shwe ni amɛye amɛhe kɛje namɛi adɛŋ?

9 Heyeli ni Yesaia gba efɔ̃ shi ni Yesu kane etsɔɔ mɛi lɛ yɛ kpeehe lɛ he kɔɔyɔɔ bɔi tswaa yɛ Yesu beiaŋ. Wɔbaanyɛ wɔwie nakai, ejaakɛ be ni Yesu kane gbalɛ lɛ egbe naa lɛ, ewie akɛ: “Ŋmɛnɛ lɛ, ŋmalɛ nɛɛ ni nyɛnu bianɛ lɛ eba mli.” (Luka 4:21) Eeenyɛ efee akɛ, mɛi ni yɔɔ kpeehe lɛ be ni Yesu kane sane nɛɛ ateŋ mɛi pii yasusu akɛ ebaahã Yudafoi lɛ aye amɛhe kɛjɛ Roma nɔyeli lɛ shishi. Etamɔ nɔ ni amɛkɛ hii enyɔ lɛ ni wie akɛ, “Wɔhiɛ kã nɔ akɛ nuu nɛɛ ji mɔ ni ato akɛ ebaakpɔ̃ Israel lɛ,” hiɛ jwɛŋmɔ kome. (Luka 24:13, 21) Eyɛ mli akɛ Romabii lɛ ye Yudafoi lɛ anɔ dɛŋdɛŋ moŋ, shi wɔ fɛɛ wɔle akɛ, Yesu ekɛɛɛ ekaselɔi lɛ akɛ amɛtse Roma nɔyeli lɛ hiɛ atua. Moŋ lɛ, ekɛɛ amɛ akɛ amɛkɛ ‘Kaisare nibii ahã Kaisare.’ (Mat. 22:21) No hewɔ lɛ, mɛɛ gbɛ nɔ Yesu hã mɛi ye amɛhe yɛ nakai beiaŋ?

10. Yesu ye ebua mɛi koni amɛye amɛhe kɛje mɛni he?

10 Yesu, Nyɔŋmɔ Bi lɛ, ye ebua mɛi ni amɛye amɛhe yɛ gbɛi srɔtoi enyɔ anɔ. Klɛŋklɛŋ lɛ, eye ebua amɛ koni amɛye amɛhe kɛje amalei ni amɛjamɔŋ hiɛnyiɛlɔi lɛ etsɔɔ amɛ lɛ, kɛ kusumii pii ni he ehiaaa ni ato ashwie amɛnɔ lɛ ahe. (Mat. 5:31-37; 15:1-11) Jamɔŋ hiɛnyiɛlɔi lɛ kɛɛ amɛbaatsɔɔ mɛi lɛ gbɛ, loo amɛbaaye amɛbua amɛ ni amɛjá Nyɔŋmɔ jogbaŋŋ. Shi no mli lɛ, amɛ diɛŋtsɛ po amɛjáaa Nyɔŋmɔ jogbaŋŋ. Amɛbatsɔmɔ gbɛtsɔɔlɔi shwilafoi. Kulɛ, Yesu baanyɛ aye abua amɛ, shi amɛkpɛlɛɛɛ nɔ akɛ lɛ ji Mesia lɛ, ni amɛheee Nyɔŋmɔ he anɔkwa saji ni etsɔɔ lɛ amɛyeee. No hewɔ lɛ, amɛkã he amɛhi duŋ lɛ mli, ni akɛ amɛhe eshai lɛ ekeee amɛ. (Yoh. 9:1, 14-16, 35-41) Nibii ni Yesu tsɔɔ, kɛ bɔ ni ehi shi ehã lɛ hã mɛi ni baa amɛhe shi lɛ bale anɔkwale lɛ ni amɛye amɛhe.​—Mar. 1:22; 2:23–3:5.

11. Mɛni ji gbɛ ni ji enyɔ ni Yesu tsɔ nɔ ehã mɛi ye amɛhe?

11 Gbɛ ni ji enyɔ ni Yesu tsɔ nɔ ehã mɛi ye amɛhe ji akɛ, ekɛ ewala shã afɔle akɛ kpɔmɔnɔ ehã adesai koni amɛye amɛhe kɛjɛ esha nyɔŋyeli mli. Nyɔŋmɔ ji mɔ ni to kpɔmɔnɔ lɛ he gbɛjianɔ, ni ekɛ mɛi fɛɛ ni kɛ amɛnifeemɔ tsɔɔ akɛ amɛheɔ amɛyeɔ akɛ kpɔmɔnɔ lɛ he yɛ sɛɛnamɔ lɛ atɔmɔi keɔ amɛ. (Heb. 10:12-18) Yesu wie akɛ: “Kɛ́ Bi lɛ hã nyɛye nyɛhe lɛ, nyɛbaaye nyɛhe lɛɛlɛŋ.” (Yoh. 8:36) Heyeli ni Yesu wie he nɛɛ hi kwraa fe heyeli ni mɛi náa be ni ayeɔ Heyeli Afi yɛ Israel lɛ! Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, kɛ́ mɔ ko ye ehe yɛ Heyeli Afi lɛ mli lɛ, ehe baanyɛ afi lɛ ni ehɔ̃ɔ ehe akɛ nyɔŋ ekoŋŋ. Kɛ́ ebaaa lɛ nakai po lɛ, bɔ fɛɛ bɔ ni fee lɛ, ebaagbɔ ni ebaagbo.

12. Namɛi ji klɛŋklɛŋ mɛi ni ná heyeli ni Yesu wie he lɛ he sɛɛ?

12 Yɛ afi 33 Ŋ.B. Pentekoste gbi lɛ nɔ lɛ, Yehowa kɛ mumɔ krɔŋkrɔŋ lɛ fɔ Yesu bɔfoi lɛ kɛ hii kɛ yei anɔkwafoi krokomɛi mu. Yehowa ŋɔ hii kɛ yei nɛɛ akɛ ebii, bɔ ni afee ni wɔsɛɛ kɛ́ amɛgboi lɛ, etee amɛ shi kɛya ŋwɛi koni amɛkɛ Yesu aye nɔ akɛ maŋtsɛmɛi. (Rom. 8:2, 15-17) Hii kɛ yei nɛɛ heee amalei ni Yudafoi ajamɔŋ hiɛnyiɛlɔi lɛ tsɔɔ lɛ amɛyeee dɔŋŋ, ni amɛkɛ amɛhe wooo kusumii kɛ nifeemɔi ni hiɛnyiɛlɔi nɛɛ kɛfi mɛi anɔ akɛ amɛfee tsɛbelɛ ebɛ Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ mli lɛ amli. Agbɛnɛ hu, Nyɔŋmɔ bu amɛ akɛ mɛi ni eye amɛhe kɛjɛ esha kɛ gbele nyɔŋyeli mli. Enɛ hewɔ lɛ, wɔbaanyɛ wɔwie akɛ, amɛji klɛŋklɛŋ mɛi ni ná heyeli ni Yesu wie he yɛ kpeehe lɛ ni yɔɔ Nazaret lɛ mli ŋɔɔmɔ. Wɔbana akɛ, mfonirifeemɔŋ Heyeli Afi lɛ, ni ji gbɛjianɔ ni Yehowa eto koni mɛi aye amɛhe lɛ, je shishi be ni Nyɔŋmɔ fɔ Kristo sɛɛnyiɛlɔi lɛ mu yɛ afi 33 Ŋ.B. lɛ. Heyeli Afi nɛɛ baaba naagbee yɛ Yesu Afii Akpe Nɔyeli lɛ naagbee. Mɛɛ nibii kpakpai yaa nɔ yɛ Heyeli Afi nɛɛ mli amrɔ nɛɛ? Ni dani ebaaba naagbee lɛ, mɛɛ nibii kpakpai krokomɛi hu baaya nɔ?

MƐI AKPEKPEI ABƆ HU BAAYE AMƐHE

13-14. Yɛ mɛi ni afɔ amɛ mu lɛ asɛɛ lɛ, namɛi hu baaná heyeli ni Yesu wie he lɛ mli ŋɔɔmɔ?

13 Yɛ wɔbei nɛɛ amli lɛ, mɛi akpekpei abɔ ni yɔɔ tsui krɔŋŋ ejɛ jeŋmaji fɛɛ amli amɛbafata “gwantɛŋi krokomɛi” lɛ ahe. (Yoh. 10:16) “Gwantɛŋi krokomɛi” lɛ fataaa mɛi ni Nyɔŋmɔ ehala koni amɛkɛ Yesu ayaye maŋtsɛ yɛ ŋwɛi lɛ ahe. Moŋ lɛ, amɛyɛ hiɛnɔkamɔ akɛ, amɛbaahi shikpɔŋ lɛ nɔ kɛya naanɔ, tamɔ bɔ ni awie yɛ Biblia lɛ mli lɛ. Ani ofata “gwantɛŋi krokomɛi” nɛɛ ahe?

14 Kɛ́ ofata gwantɛŋi krokomɛi lɛ ahe lɛ, belɛ amrɔ nɛɛ po lɛ, ooná jɔɔmɔi ni mɛi ni afɔ amɛ mu lɛ náa lɛ eko. Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, akɛni oheɔ oyeɔ akɛ Yesu kɛ ewala shã afɔle akɛ kpɔmɔnɔ ehã adesai hewɔ lɛ, onyɛɔ osɔleɔ obiɔ Nyɔŋmɔ ni ekɛ ohe eshai ake bo. Enɛ hewɔ lɛ, wekukpaa kpakpa yɛ okɛ Nyɔŋmɔ teŋ, ni ohenilee gwaooo bo yakatswaa. (Efe. 1:7; Kpo. 7:14, 15) Agbɛnɛ hu, akɛni oheee amalei ni ehe shi yɛ jamɔi pii amli ŋmɛnɛ lɛ oyeee dɔŋŋ hewɔ lɛ, ohe ejɔ bo waa. Yesu wie akɛ: “Nyɛbaale anɔkwale lɛ, ni anɔkwale lɛ baahã nyɛye nyɛhe.” (Yoh. 8:32) Heyeli nɛɛ ŋɔɔ waa, aloo jeee nakai?

15. Mɛɛ nibii kpakpai wɔbaanyɛ wɔná wɔsɛɛ? Ni mɛni he wɔbaaye wɔhe kɛjɛ?

15 Shi kpaako kwraa heyeli wulu lɛ diɛŋtsɛ baaba! Etsɛŋ, Yesu baakpãtã amale jamɔi fɛɛ kɛ adesai anɔyelii fɛɛ ni feɔ nibii gbohii lɛ ahiɛ. Nyɔŋmɔ baabu “asafoku babaoo ko” ni sɔmɔɔ lɛ lɛ he, ni ebaahã amɛná nibii kpakpai amli ŋɔɔmɔ yɛ paradeiso mli yɛ shikpɔŋ lɛ nɔ. (Kpo. 7:9, 14) Abaatee mɛi babaoo diɛŋtsɛ shi, ni kɛ́ amɛye anɔkwa lɛ, abaahã amɛye amɛhe kɛjɛ nibii gbohii fɛɛ ni ejɛ esha ni Adam fee lɛ mli kɛba lɛ ahe.​—Bɔf. 24:15.

16. Mɛɛ heyeli ni nɔ bɛ wɔbaaná mli ŋɔɔmɔ wɔsɛɛ?

16 Yɛ Afii Akpe lɛ mli lɛ, Yesu kɛ mɛi ni baafata ehe kɛye nɔ lɛ baaye abua adesai ni amɛná gbɔmɔtsei ni eye emuu, ni agbɛnɛ hu, amɛbatsɔmɔ Nyɔŋmɔ bii. Nɔ ni enɛ tsɔɔ ji akɛ, adesai anɔkwafoi fɛɛ ni baahi shikpɔŋ lɛ nɔ yɛ nakai beiaŋ lɛ baaye emuu, ni amɛfeŋ esha dɔŋŋ. Wɔbaanyɛ wɔkɛ enɛ ato bɔ ni ahã nyɔji ye amɛhe ni amɛku amɛsɛɛ kɛtee amɛwekumɛi aŋɔɔ, kɛ bɔ ni aku sɛɛ akɛ mɛi ashikpɔji hã amɛ ekoŋŋ be ni ayeɔ Heyeli Afi yɛ Israel lɛ he.

Yɛ jeŋ hee lɛ mli lɛ, wɔbaatsu nitsumɔi kpakpai ni baahã wɔtsui anyɔ wɔmli (Kwɛmɔ kuku 17)

17. Tamɔ bɔ ni agba yɛ Yesaia 65:21-23 lɛ, wɔsɛɛ lɛ, mɛɛ shihilɛ wɔbaaná? (Kwɛmɔ mfoniri ni yɔɔ wolo lɛ hiɛ lɛ.)

17 Gbalɛ ni yɔɔ Yesaia 65:21-23 lɛ hãa wɔnaa bɔ ni shikpɔŋ nɔ shihilɛ baafee yɛ nakai beiaŋ. (Kanemɔ.) Wɔtaŋ shi ni wɔtsuuu nɔ ko. Moŋ lɛ, tamɔ bɔ ni awie yɛ Biblia lɛ mli lɛ, wɔbaatsu nitsumɔi kpakpai ni baahã wɔtsui anyɔ wɔmli. Yɛ Afii Akpe lɛ naagbee lɛ, ‘bɔɔ nii lɛ diɛŋtsɛ hu baaye amɛhe kɛjɛ fitemɔ nyɔŋyeli mli ni amɛbaaná Nyɔŋmɔ bii lɛ anunyam heyeli lɛ.’​—Rom. 8:21.

18. Mɛni hewɔ wɔheɔ wɔyeɔ akɛ wɔsɛɛ lɛ, wɔbaaná miishɛɛ waa?

18 Bɔ ni Yehowa to gbɛjianɔ koni Israelbii lɛ akatsu nii sɔŋŋ lɛ, nakai nɔŋŋ ebaafee ehã ewebii lɛ yɛ Kristo Afii Akpe Nɔyeli lɛ ni kã wɔhiɛ lɛ shishi. Ebaŋ lɛ akɛ wɔbaafee wɔ diɛŋtsɛ wɔnibii sɔŋŋ ni wɔjáaa Nyɔŋmɔ. Anɔkwa, ŋmɛnɛ lɛ, ja mɔ ko jáa Nyɔŋmɔ dani ebaaná miishɛɛ yɛ shihilɛ mli, ni nakai nɔŋŋ ebaaji yɛ jeŋ hee lɛ mli. Yɛ Kristo Afii Akpe Nɔyeli lɛ shishi lɛ, mɛi fɛɛ ni yeɔ Nyɔŋmɔ anɔkwa lɛ baaná miishɛɛ, ejaakɛ wɔbaatsu nitsumɔi kpakpai ni hãa mɔ tsui nyɔɔ emli, ni wɔbaasɔmɔ Nyɔŋmɔ.

LALA 142 Nyɛhãa Wɔmɔa Wɔhiɛnɔkamɔ Lɛ Mli Kpɛŋŋ

^ kk. 5 Yɛ Mla ni Yehowa kɛhã blema Israelbii lɛ mli lɛ, eto gbɛjianɔ koni aná Heyeli Afi. Gbɛjianɔtoo krɛdɛɛ nɛɛ hã Israelbii lɛ ateŋ mɛi ni etsɔmɔ nyɔji lɛ ye amɛhe. Akɛ Kristofoi lɛ, wɔbɛ Mla ni Nyɔŋmɔ kɛhã Israelbii lɛ shishi. Kɛ̃lɛ, ehe miihia ni wɔkase Heyeli Afi lɛ he nii, ejaakɛ ekaiɔ wɔ gbɛjianɔ ko ni Yehowa eto ehã wɔ kɛ nɔ ni esa akɛ wɔfee koni wɔná he sɛɛ. Wɔbaana enɛ he saji pii yɛ nikasemɔ nɛɛ mli.

^ kk. 61 MFONIRII LƐ AHE SAJI: Kɛ́ aaye Heyeli Afi lɛ, nyɔji hii yeɔ amɛhe ni amɛkuɔ amɛsɛɛ kɛyaa amɛwekumɛi aŋɔɔ, ni akuɔ sɛɛ akɛ amɛshikpɔji hãa amɛ.