Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

NIKASEMƆ 4

LALA 18 Wɔhiɛ Sɔɔ Kpɔmɔnɔ Lɛ Waa

Mɛni Wɔbaanyɛ Wɔkase Kɛjɛ Kpɔmɔnɔ Lɛ Mli?

Mɛni Wɔbaanyɛ Wɔkase Kɛjɛ Kpɔmɔnɔ Lɛ Mli?

“Enɛ nɔ atsɔ ajie Nyɔŋmɔ suɔmɔ lɛ kpo.”1 YOH. 4:9.

NƆ NI WƆBAAKASE

Nɔ ni kpɔmɔnɔ lɛ hãa wɔleɔ yɛ sui ni nɔ bɛ ni Yehowa Nyɔŋmɔ kɛ Yesu Kristo yɔɔ lɛ ahe.

1. Mɛni hewɔ esa akɛ wɔya Kristo gbele lɛ Kaimɔ lɛ shishi daa afi lɛ?

 YEHOWA hã e-Bi ni esumɔɔ lɛ bagbo kɛkpɔ̃ wɔ, ni enɛ ji nikeenii ni nɔ bɛ kwraa! (2 Kor. 9:15) Yesu kpɔmɔ afɔleshaa lɛ hewɔ lɛ, wɔbaanyɛ wɔtsɔ Yehowa naanyo kpaakpa. Agbɛnɛ hu, wɔbaanyɛ wɔhi shi kɛya naanɔ. Enɛ hewɔ lɛ, ehi waa akɛ wɔbaafee nɔ ko kɛtsɔɔ akɛ wɔhiɛ sɔɔ kpɔmɔnɔ lɛ kɛ Yehowa, mɔ ni kɛhã wɔ yɛ suɔmɔ ni eyɔɔ kɛhã wɔ lɛ hewɔ lɛ! (Rom. 5:8) Yesu to egbele lɛ Kaimɔ lɛ ni wɔyeɔ daa afi lɛ shishi koni no aye abua wɔ ni wɔtsɔɔ akɛ wɔhiɛ sɔɔ kpɔmɔnɔ lɛ, ni wɔbuuu lɛ akɛ nɔ ko flɛflɛ.—Luka 22:​19, 20.

2. Mɛni he wɔbaasusu yɛ nikasemɔ nɛɛ mli?

2 Afi nɛɛ, abaaye Kaimɔ lɛ Hɔɔ, April 12, 2025. Ekã shi faŋŋ akɛ, wɔ fɛɛ wɔmiito gbɛjianɔ ni wɔya. Yɛ Kaimɔ be lɛ mli lɛ, kɛ́ wɔhe be kɛjwɛŋ a nɔ ni Yehowa kɛ e-Bi lɛ efee ehã wɔ lɛ he lɛ, wɔbaaná he sɛɛ waa. Yɛ nikasemɔ nɛɛ mli lɛ, wɔbaasusu nɔ ni kpɔmɔnɔ lɛ tsɔɔ wɔ yɛ Yehowa kɛ e-Bi lɛ he lɛ he. Nikasemɔ ni nyiɛ sɛɛ lɛ baaye abua wɔ koni wɔna bɔ ni wɔnáa kpɔmɔnɔ lɛ he sɛɛ wɔhãa kɛ nɔ ni wɔbaafee kɛtsɔɔ akɛ wɔhiɛ sɔɔ kpɔmɔnɔ lɛ.

NƆ NI KPƆMƆNƆ LƐ TSƆƆ WƆ YƐ YEHOWA HE

3. Te tɛŋŋ ni gbɔmɔ kome ni eye emuu lɛ gbele baanyɛ akpɔ̃ mɛi babaoo lɛ? (Kwɛmɔ mfoniri lɛ hu.)

3 Kpɔmɔnɔ lɛ hãa wɔnaa akɛ Yehowa yeɔ jalɛ sane. (5 Mo. 32:4) Mɛni hewɔ wɔkɛɔ nakai? Bo lɛ, susumɔ enɛ he okwɛ: Be ni Adam gbo Nyɔŋmɔ nɔ toi lɛ, ebatsɔ eshafeelɔ, ni egbo, ni akɛni ebii ji wɔ hewɔ lɛ, wɔ hu wɔbatsɔmɔ eshafeelɔi ni wɔgboiɔ. (Rom. 5:12) Yehowa to gbɛjianɔ koni Yesu abakpɔ̃ wɔ kɛje esha kɛ gbele mli. Shi te tɛŋŋ ni gbɔmɔ kome ni eye emuu lɛ gbele baanyɛ akpɔ̃ mɛi babaoo lɛ? Bɔfo Paulo tsɔɔ mli akɛ: “Bɔ ni gbɔmɔ kome lɛ [Adam] toigbele lɛ hã mɛi pii tsɔmɔ eshafeelɔi lɛ, nakai nɔŋŋ hu gbɔmɔ kome lɛ [Yesu] toiboo lɛ baahã mɛi pii atsɔmɔ jalɔi.” (Rom. 5:19; 1 Tim. 2:6) Nɔ ni Paulo tsɔɔ lɛ ji, gbɔmɔ kome ni eye emuu ni gbo Nyɔŋmɔ nɔ toi lɛ hewɔ wɔ fɛɛ wɔtsɔmɔ eshafeelɔi ni wɔgboiɔ lɛ. No hewɔ lɛ, nakai nɔŋŋ gbɔmɔ kome ni eye emuu ni boɔ Nyɔŋmɔ toi lɛ hu baanyɛ ahere wɔ kɛje esha kɛ gbele dɛŋ.

Gbɔmɔ kome nɔ tsɔ ni wɔ fɛɛ wɔyaje esha kɛ gbele dɛŋ. Nakai nɔŋŋ gbɔmɔ kome nɔ tsɔ ni wɔye wɔhe kɛje esha kɛ gbele dɛŋ (Kwɛmɔ kuku 3)


4. Mɛni hewɔ Yehowa eŋmɛɛɛ gbɛ ni Adam bii ni baaye lɛ anɔkwa lɛ ahi shi kɛya naanɔ kɛkɛ?

4 Ani ehe miihia ni Yesu agbo dani anyɛ akpɔ̃ wɔ? Mɛni hewɔ Yehowa eŋmɛɛɛ gbɛ ni Adam bii ni baaye lɛ anɔkwa lɛ ahi shi kɛya naanɔ kɛkɛ? Ekolɛ ewaaa akɛ wɔbaanu he akɛ eji Yehowa tsu sane lɛ he nii yɛ nɛkɛ gbɛ nɔ kulɛ ebaahi. Shi kɛhã Yehowa lɛ, enaa lɛ akɛ kɛ́ etsu he nii yɛ nakai gbɛ nɔ lɛ ejaaa. Mɛni hewɔ? Ejaakɛ no baafee tamɔ nɔ ni esha ni Adam fee lɛ bɛ hiɛdɔɔ tsɔ, ni esha ni efee lɛ esaaa ebii lɛ ahe.

5. Mɛni hewɔ wɔbaanyɛ wɔná nɔmimaa akɛ Yehowa baafee nɔ ni ja be fɛɛ be?

5 Eji Yehowa kpɛ eyiŋ akɛ, nɔ najiaŋ ni ebaaye jalɛsane ni ekɛ kpɔmɔnɔ lɛ ahã lɛ, ebaaku ehiɛ eshwie fɛɛ nɔ ni eŋmɛ Adam bii lɛ gbɛ ni amɛhi shi kɛya naanɔ kɛkɛ kulɛ, te ekolɛ abaana lɛ ahã tɛŋŋ? Ekolɛ mɛi komɛi baanu he akɛ, amɛnyɛŋ amɛmu amɛfɔ̃ enɔ, ejaakɛ ebaanyɛ eku ehiɛ efɔ̃ nɔ ni ja ni esa akɛ efee lɛ nɔ. Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, ekolɛ amɛbaanu he akɛ amɛnyɛŋ amɛmu amɛfɔ̃ Yehowa nɔ akɛ ebaaye eshiwoi lɛ fɛɛ anɔ. Shi bianɛ lɛ, ehe ehiaaa kwraa ni wɔyeɔ wɔtsui akɛ nɔ ko tamɔ nakai baaba. Nɔ hewɔ lɛ ji, kɛ́ Yehowa nyɛ ekɛ e-Bi koome lɛ po hã akɛ kpɔmɔnɔ bɔ ni afee ni enyɛ eye jalɛsane lɛ, belɛ wɔbaanyɛ wɔná nɔmimaa akɛ ebaafee nɔ ni ja be fɛɛ be.

6. Mɛɛ su kroko tsirɛ Yehowa ni ehã e-Bi lɛ bagbo kɛkpɔ̃ wɔ lɛ? Tsɔɔmɔ mli. (1 Yohane 4:​9, 10)

6 Suɔmɔ ni Yehowa yɔɔ kɛhã wɔ lɛ ji nɔ titri ni tsirɛ lɛ ni ekɛ e-Bi lɛ hã akɛ kpɔmɔnɔ lɛ. (Yoh. 3:16; kanemɔ 1 Yohane 4:​9, 10.) Kpɔmɔnɔ lɛ hãa wɔnaa akɛ, Yehowa miisumɔ ni wɔhi shi kɛya naanɔ, ni agbɛnɛ hu, wɔbafata eweku lɛ he. Be ni Adam fee esha lɛ, Yehowa jie lɛ kɛje eweku lɛ mli. Enɛ hewɔ lɛ, be ni afɔ wɔ beebe lɛ, wɔfataaa Nyɔŋmɔ weku lɛ he. Shi kpɔmɔnɔ lɛ hewɔ lɛ, wɔsɛɛ lɛ, Yehowa baahã mɛi fɛɛ ni jieɔ hemɔkɛyeli kpo yɛ emli ni amɛboɔ lɛ toi bianɛ lɛ abafata eweku lɛ he. Amrɔ nɛɛ po lɛ, wekukpaa kpakpa baanyɛ abakã wɔ kɛ Yehowa kɛ wɔnyɛmimɛi Kristofoi lɛ ateŋ. Anɔkwa, Yehowa sumɔɔ wɔ waa diɛŋtsɛ!—Rom. 5:​10, 11.

7. Mɛɛ gbɛ nɔ piŋmɔ ni Yesu piŋ dani egbo lɛ hãa wɔnaa bɔ ni Yehowa sumɔɔ wɔ waa hã?

7 Kɛ́ wɔsusu nɔ ni Yehowa tsɔ mli be ni ekɛ kpɔmɔnɔ lɛ hãa lɛ he lɛ, no baahã wɔna bɔ ni Yehowa sumɔɔ wɔ waa hã. Satan kɛɛ Yehowa tsulɔ ko Yehowa tsulɔ ko bɛ ni kɛ́ ekɛ shihilɛi ni mli wawai miikpe lɛ, ebaaya nɔ eye Yehowa anɔkwa. Enɛ hewɔ lɛ, Yehowa ŋmɛ gbɛ ni Yesu na nɔ dani egbo, koni no ahã ana akɛ nɔ ni Satan wie lɛ bɛ mli. (Hiob 2:​1-5; 1 Pet. 2:21) Be ni mɛi ye Yesu he fɛo, ni asraafoi lɛ gwao lɛ, ni akala lɛ akpɛtɛ tso jaŋŋ lɛ he lɛ fɛɛ lɛ, Yehowa miina. Agbɛnɛ hu, ena bɔ ni e-Bi lɛ piŋ aahu kɛyashi egbo lɛ. (Mat. 27:​28-31, 39) Yehowa yɛ hewalɛ ni kulɛ ebaanyɛ ekɛfo enɛɛmɛi fɛɛ sɛɛ. Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, be ni mɛi wie akɛ: “Nyɔŋmɔ ajie lɛ kɛji Nyɔŋmɔ yɛ ehe tsui” lɛ, kulɛ Yehowa baanyɛ efee nakai amrɔ nɔŋŋ. (Mat. 27:​42, 43) Shi eji efee nakai kulɛ, Yesu nyɛŋ ekɛ ewala ashã afɔle kɛkpɔ̃ wɔ, ni anyɛŋ ajie wɔ kɛje esha kɛ gbele dɛŋ. Enɛ hewɔ lɛ, Yehowa ŋmɛ gbɛ ni e-Bi lɛ piŋ aahu kɛyashi egbo.

8. Be ni apiŋɔ Yehowa Bi koome lɛ, ani Yehowa nu he? Mɛni hewɔ okɛɔ nakai? (Kwɛmɔ mfoniri lɛ hu.)

8 Biblia lɛ hãa wɔleɔ akɛ, Yehowa ji Nyɔŋmɔ Ofe. Shi ani no tsɔɔ akɛ enuuu nii ahe? Wɔle akɛ Nyɔŋmɔ bɔ wɔ yɛ esubaŋ nɔ; ebɔ wɔ bɔ ni wɔbaanyɛ wɔnu nii ahe. No hewɔ lɛ, ekã shi faŋŋ akɛ, lɛ hu enuɔ nii ahe. Biblia lɛ tsɔɔ akɛ, kɛ́ afee lɛ nɔ ko lɛ, ‘edɔɔ lɛ’ ni ‘ewerɛ hoɔ ehe.’ (Lala 78:​40, 41) Kɛ́ nakai lɛ, te Yehowa nu he ehã tɛŋŋ be ni apiŋ e-Bi lɛ aahu kɛyashi agbe lɛ lɛ? Susumɔ Abraham kɛ Isak sane lɛ he okwɛ. Yehowa fã Abraham ni ekɛ ebi koome lɛ ashã afɔle. (1 Mo. 22:​9-12; Heb. 11:​17-19) Kɛ́ okwɛ lɛ, te Abraham nu he ehã tɛŋŋ be ni ewó kakla nɔ ni eyaagbe ebi lɛ? Ekã shi faŋŋ akɛ, ehao ni etsui kumɔ waa. No hewɔ lɛ, ŋwanejee ko bɛ he akɛ, Yehowa hu hao waa diɛŋtsɛ ni etsui kumɔ be ni apiŋ e-Bi lɛ aahu kɛyashi egbo lɛ.—Kwɛmɔ vidio ni ji Kasemɔ Amɛhemɔkɛyeli Lɛ—Abraham, Fã 2 ni yɔɔ jw.org lɛ nɔ lɛ.

Be ni Yehowa na ni e-Bi lɛ miipiŋ lɛ, edɔ lɛ waa (Kwɛmɔ kuku 8)


9. Mɛɛ gbɛ nɔ Romabii 8:​32, 38, 39 lɛ hãa onaa akɛ Yehowa sumɔɔ bo kɛ onyɛmimɛi Kristofoi lɛ waa?

9 Kpɔmɔnɔ lɛ hãa wɔnaa akɛ, mɔ ko bɛ ni sumɔɔ wɔ fe Yehowa—wɔwekunyo kpaakpa jio, wɔnaanyo kpaakpa jio. (Kanemɔ Romabii 8:​32, 38, 39.) Yehowa sumɔɔ wɔ fe bɔ ni wɔ diɛŋtsɛ wɔsumɔɔ wɔhe po. Ani oosumɔ ni ohi shi kɛya naanɔ? Yehowa miisumɔ ni eba mli nakai fe bɔ ni bo diɛŋtsɛ osumɔɔ po. Ani oosumɔ ni Yehowa kɛ ohe eshai ake bo? Eesumɔ ni ekɛke bo fe bɔ ni bo po osumɔɔ. Nɔ ni etaoɔ nɔŋŋ ji, ni ohe lɛ oye ni obo lɛ toi ni okɛ no atsɔɔ akɛ ohiɛ sɔɔ nikeenii ni nɔ bɛ ni ekɛdro wɔ, ni ji kpɔmɔnɔ lɛ. Kpɔmɔnɔ lɛ ji nikeenii ni nɔ bɛ ni hãa wɔnaa akɛ Yehowa sumɔɔ wɔ lɛɛlɛŋ. Ni yɛ jeŋ hee lɛ mli lɛ, wɔbaana nibii pii ni baahã wɔna akɛ, Yehowa sumɔɔ wɔ.—Jaj. 3:11.

MƐNI KPƆMƆNƆ LƐ TSƆƆ WƆ YƐ YESU HE?

10. (a) Mɛni hao Yesu waa yɛ egbele lɛ he? (b) Mɛɛ gbɛi anɔ Yesu tse Yehowa gbɛ́i lɛ he? (Kwɛmɔ akrabatsa ni ji “ Anɔkwa Ni Yesu Ye Kɛtee Gbele Mli Lɛ Tse Yehowa Gbɛ́i Lɛ He” lɛ hu.)

10 Bɔ ni mɛi baana Yesu Tsɛ lɛ amɛhã lɛ he miihia Yesu waa. (Yoh. 14:31) Saji ni akɛshwie Yesu nɔ akɛ eewie eeshi Nyɔŋmɔ ni ojotswalɔ ji lɛ lɛ hao lɛ waa, ejaakɛ no baahã mɛi agbe e-Tsɛ lɛ gbɛ́i lɛ he guɔ. No hewɔ ni esɔle akɛ, “Mi-Tsɛ, kɛ́ aaahi lɛ, hã kɔɔpoo nɛɛ aho mihe aya” lɛ. (Mat. 26:39) Shi bɔ ni Yesu ye Yehowa anɔkwa kɛtee gbele mli lɛ hã ana akɛ, nibii ni Satan ewie yɛ e-Tsɛ lɛ he lɛ bɛ mli.

11. Mɛni Yesu fee ni tsɔɔ akɛ esumɔɔ adesai waa? (Yohane 13:1)

11 Kpɔmɔnɔ lɛ hãa wɔnaa akɛ, Yesu susuɔ mɛi ahe waa, titri lɛ, ekaselɔi lɛ. (Abɛi 8:31; kanemɔ Yohane 13:1.) Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, Yesu le akɛ, nibii ni ebaafee yɛ shikpɔŋ lɛ nɔ lɛ ekomɛi wa waa, titri lɛ, piŋmɔ ni ebaapiŋ kɛyashi gbele mli lɛ. Yesu efeee nibii nɛɛ akɛni Yehowa kɛɛ efee lɛ kɛkɛ hewɔ, shi efee, ejaakɛ esumɔɔ adesai waa. Yesu jɛ etsui muu fɛɛ mli eshiɛ, etsɔɔ nii, ni esɔmɔ mɛi. Gbi ni abaagbe lɛ lɛ nɔ lɛ, efɔ ebɔfoi lɛ anaji ahe, etsɔɔ amɛ nii, ni ewo amɛ hewalɛ ni eshɛje amɛmii. (Yoh. 13:​12-15) Be ni Yesu yɔɔ piŋmɔ tso lɛ nɔ po lɛ, ekɛ ojotswalɔ ko wie nɔ ko ni hã ojotswalɔ lɛ hiɛnɔkamɔ, ni agbɛnɛ hu, eto gbɛjianɔ koni akwɛ emami. (Luka 23:​42, 43; Yoh. 19:​26, 27) Jeee Yesu gbele lɛ pɛ hãa anaa akɛ esumɔɔ adesai waa, shi moŋ yɛ esɔɔmɔ nitsumɔ lɛ mli fɛɛ lɛ, efee nibii ni tsɔɔ nakai.

12. Mɛni hewɔ wɔbaanyɛ wɔkɛɛ akɛ Yesu miifee nibii pii kɛmiiye eebua wɔ lɛ?

12 Eyɛ mli akɛ Kristo gbo “shi kome nyɔŋlo” moŋ, shi eeya nɔ eefee nibii pii kɛmiiye eebua wɔ. (Rom. 6:10) Yɛ mɛɛ gbɛ nɔ? Eeya nɔ eetsu nii waa koni wɔnine ashɛ nibii kpakpai babaoo ni kpɔmɔnɔ lɛ hewɔ lɛ wɔnine baanyɛ ashɛ nɔ lɛ anɔ. Naa nibii komɛi ni etsuɔ: Lɛ ji wɔ-Maŋtsɛ, wɔ-Sɔfonukpa, kɛ asafo lɛ yitso. (1 Kor. 15:25; Efe. 5:23; Heb. 2:17) Eekwɛ ni abua mɛi ni afɔ amɛ mu kɛ asafoku babaoo lɛ naa, ni nitsumɔ nɛɛ baaba naagbee dani amanehulu kpeteŋkpele lɛ baaba naagbee. b (Mat. 25:32; Mar. 13:27) Agbɛnɛ hu, eeye eebua nyɔŋ anɔkwafo lɛ koni ehã wɔ nibii ni he hiaa wɔ ni baahã wɔnyɛ wɔsɔmɔ Yehowa jogbaŋŋ. (Mat. 24:45) Yɛ Kristo Afii Akpe Nɔyeli lɛ mli lɛ, ebaaya nɔ efee nibii ehã wɔ. Yesu ji nikeenii ni nɔ bɛ ni Yehowa kɛdro wɔ lɛɛlɛŋ!

YAA NƆ OKASE NIBII HEI

13. Mɛni kɛ́ ofee lɛ, ebaahã ole suɔmɔ ni Nyɔŋmɔ kɛ Kristo yɔɔ kɛhã wɔ lɛ he nii jogbaŋŋ? Ni te obaafee lɛ ohã tɛŋŋ?

13 Kɛ́ otee nɔ ojwɛŋ nibii ni Yehowa Nyɔŋmɔ kɛ Kristo Yesu efee ehã wɔ lɛ anɔ lɛ, no baahã ole suɔmɔ ni amɛyɔɔ kɛhã wɔ lɛ he nii babaoo. Ekolɛ yɛ afi nɛɛ Kaimɔ be lɛ mli lɛ, obaanyɛ okɛfee oti ni ma ohiɛ akɛ obaakane Biblia mli woji ni atsɛɔ amɛ Sanekpakpai lɛ ekome loo nɔ jogbaŋŋ. Kaaka akɛ obaakane yitsei pii shi kome. Moŋ lɛ, kɛ́ ookane lɛ, too otsui shi ni okwɛ akɛ obaana yiŋtoi krokomɛi ahewɔ ni esa akɛ osumɔ Yehowa kɛ Yesu. Ni kɛ́ ona nɔ ko lɛ, bɔɔ mɔdɛŋ ni ogba mɛi krokomɛi.

14. Yɛ nɔ ni awie yɛ Lala 119:97 kɛ shishigbɛ niŋmaa lɛ naa lɛ, mɛɛ gbɛ nɔ kɛ́ wɔtao nii amli lɛ, no baaye abua wɔ ni wɔle kpɔmɔnɔ lɛ kɛ nibii krokomɛi ahe saji babaoo? (Kwɛmɔ mfoniri lɛ hu.)

14 Kɛ́ ohi asafo lɛ mli afii babaoo lɛ, ekolɛ ebaafee bo akɛ nɔ ko hee bɛ ni obaanyɛ okase yɛ bɔ ni Nyɔŋmɔ yeɔ jalɛsane, esuɔmɔ lɛ, kɛ kpɔmɔnɔ lɛ he. Shi yɛ anɔkwale mli lɛ, nibii babaoo yɛ ni wɔbaanyɛ wɔkase lolo yɛ saji nɛɛ kɛ ekrokomɛi ahe. No hewɔ lɛ, mɛni esa akɛ wɔfee? Esa akɛ wɔkane ni wɔkase asafo lɛ woji lɛ. Kɛ́ wɔna nɔ ko yɛ Biblia lɛ mli ni wɔnuuu shishi lɛ, esa akɛ wɔtao mli. Kɛ́ okase nɔ ko lɛ, jwɛŋmɔ nɔ gbi muu lɛ fɛɛ ni osusu nɔ ni etsɔɔ bo yɛ Yehowa, e-Bi lɛ, kɛ suɔmɔ ni amɛyɔɔ kɛhã bo lɛ he.—Kanemɔ Lala 119:97 kɛ shishigbɛ niŋmaa lɛ.

Kɛ́ wɔhi asafo lɛ mli afii babaoo po lɛ, nibii babaoo yɛ ni wɔbaanyɛ wɔkase yɛ kpɔmɔnɔ lɛ he ni baahã wɔhiɛ asɔ nibii ni Yehowa kɛ Yesu efee amɛhã wɔ lɛ (Kwɛmɔ kuku 14)


15. Mɛni hewɔ esa akɛ wɔya nɔ wɔkase nibii hei kɛjɛ Biblia lɛ mli lɛ?

15 Jeee be fɛɛ be kɛ́ okase nii loo otao nii amli lɛ obaana nɔ ko hee, shi kaahã onijiaŋ je wui. Yɛ gbɛ ko nɔ lɛ, otamɔ mɔ ko ni miitao shikatsuru. Bei pii lɛ, eheɔ mɛi ni taoɔ shikatsuru lɛ ŋmɛlɛtswai loo gbii abɔ dani amɛnáa bibioo. Shi amɛkpaaa, amɛyaa nɔ amɛtaoɔ, ejaakɛ kɛ́ amɛná bibioo po lɛ, ejara wa kɛhã amɛ. Nibii hei ni wɔnáa kɛjɛɔ Biblia lɛ mli lɛ ajara wa kwraa fe shikatsuru! (Lala 119:127; Abɛi 8:10) No hewɔ lɛ, yaa nɔ okase Biblia lɛ, ni oya nɔ okase nibii hei kɛjɛ nɔ ni okaseɔ lɛ mli.—Lala 1:2.

16. Mɛɛ gbɛi anɔ obaanyɛ okase Yehowa kɛ Yesu?

16 Kɛ́ okase nii lɛ, kwɛmɔ akɛ mɛɛ gbɛi anɔ obaanyɛ okɛ nɔ ni okase lɛ atsu nii yɛ oshihilɛ mli. Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, kɛ́ okase akɛ Yehowa yeɔ jalɛsane lɛ, bo hu kaakwɛ mɛi ahiɛiaŋ, ni no baatsɔɔ akɛ ookase lɛ. Kɛ́ ekolɛ okase nɔ ko ni ehã ona suɔmɔ ni Yesu yɔɔ kɛhã e-Tsɛ lɛ kɛ mɛi krokomɛi lɛ, bo hu obaanyɛ ojɛ osuɔmɔ mli ofee nɔ ni Yehowa sumɔɔ ni oye obua onyɛmimɛi Kristofoi lɛ, kɛ́ no baahã okɛ shihilɛ ni mli wa akpe po. Agbɛnɛ hu, obaanyɛ okase Yesu ni oshiɛ otsɔɔ mɛi koni amɛ hu amɛná nikeenii ni fe fɛɛ ni Yehowa kɛdro wɔ, ni ji kpɔmɔnɔ lɛ, he sɛɛ.

17. Mɛni he wɔbaasusu yɛ nikasemɔ ni nyiɛ sɛɛ lɛ mli?

17 Kɛ́ wɔkase kpɔmɔnɔ lɛ he nii ni wɔbanu shishi jogbaŋŋ lɛ, no baahã wɔsumɔ Yehowa kɛ e-Bi lɛ waa, ni enɛ baahã amɛ hu amɛsumɔ wɔ waa. (Yoh. 14:21; Yak. 4:8) No hewɔ lɛ, nyɛhãa wɔtsɔa nibii ni Yehowa kɛdro wɔ lɛ anɔ wɔkasea kpɔmɔnɔ lɛ he nii babaoo. Nikasemɔ ni nyiɛ sɛɛ lɛ baahã wɔna bɔ nɔ wɔnáa kpɔmɔnɔ lɛ he sɛɛ, kɛ nibii ni wɔbaanyɛ wɔfee kɛtsɔɔ akɛ wɔhiɛ sɔɔ suɔmɔ ni Yehowa ejie kpo etsɔɔ wɔ lɛ.

LALA 107 Nyɔŋmɔ Tsɔɔ Wɔ Akɛ Wɔsumɔ Mɛi

a WIEMƆ NI ATSƆƆ MLI: Kɛ́ akɛɛ mɔ ko ‘miijwɛŋ sane ko nɔ’ lɛ, etsɔɔ akɛ mɔ lɛ kɛ ejwɛŋmɔ fɛɛ ema nakai sane lɛ nɔ, ni eesusu he jogbaŋŋ.

bEfesobii 1:10 lɛ, Paulo wie akɛ, ‘abaabua nii ni yɔɔ ŋwɛi’ lɛ anaa, ni yɛ Mateo 24:31 kɛ Marko 13:27 lɛ, Yesu hu wie akɛ, abaabua “ehalamɔbii” lɛ anaa. Shi jeee nɔ kome too lɛ nɔŋŋ he Paulo kɛ Yesu fɛɛ wieɔ. Paulo miiwie be ni Yehowa kɛ emumɔ krɔŋkrɔŋ lɛ fɔɔ mɔ ko mu ni ebafataa mɛi ni baaya ŋwɛi lɛ ahe lɛ he. Yesu hu miiwie be ni abaabua mɛi ni afɔ amɛ mu lɛ ateŋ mɛi ni eshwɛ yɛ shikpɔŋ lɛ nɔ lɛ anaa kɛya ŋwɛi yɛ amanehulu kpeteŋkpele lɛ mli lɛ he.