Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

NIKASEMƆ 47

Kaahã Nɔ Ko Nɔ Ko Tse Bo Kɛje Yehowa He

Kaahã Nɔ Ko Nɔ Ko Tse Bo Kɛje Yehowa He

“Ao Yehowa, bo onɔ mikɛ mihiɛ efɔ̃.”​—LALA 31:14.

LALA 122 Nyɛfia Shi Shiŋŋ, Nyɛkagbugbaa!

NƆ NI ABAASUSU HE a

1. Mɛni tsɔɔ akɛ Yehowa miisumɔ ni wɔtsi wɔbɛŋkɛ lɛ kpaakpa?

 YEHOWA miisumɔ ni wɔtsi wɔbɛŋkɛ lɛ kpaakpa. (Yak. 4:8) Eesumɔ ni etsɔ wɔ-Nyɔŋmɔ, wɔ-Tsɛ, kɛ wɔ-Naanyo. Ehãa wɔsɔlemɔi ahetoo, ni eyeɔ ebuaa wɔ kɛ́ wɔkɛ naagbai kpe. Agbɛnɛ hu, etsɔɔ esafo lɛ nɔ etsɔɔ wɔ nii ni ebuɔ wɔhe. Shi mɛni kɛ́ wɔfee lɛ, ebaahã wɔtsi wɔbɛŋkɛ Yehowa kpaakpa?

2. Mɛni kɛ́ wɔfee lɛ, ebaahã wɔtsi wɔbɛŋkɛ Yehowa?

2 Kɛ́ wɔsɔle, ni wɔkane Biblia lɛ ni wɔjwɛŋ nɔ lɛ, ebaaye ebua wɔ ni wɔbɛŋkɛ Yehowa. Nibii nɛɛ baahã wɔsumɔ Yehowa waa, ni wɔhiɛ baasɔ nibii ni efeɔ ehãa wɔ lɛ. Agbɛnɛ hu, no baahã wɔbo lɛ toi ni wɔjie eyi waa. (Kpo. 4:11) Kɛ́ wɔbale Yehowa jogbaŋŋ lɛ, wɔbaahe lɛ kɛ asafo ni etsɔɔ nɔ eyeɔ ebuaa wɔ lɛ wɔye waa.

3. Mɛni Abonsam feɔ koni ekɛtse wɔ kɛje Yehowa he? Shi mɛni kɛ́ wɔfee lɛ ebaaye ebua wɔ ni wɔkatse wɔhe kɛje Yehowa kɛ esafo lɛ he kɔkɔɔkɔ? (Lala 31:13, 14)

3 Shi Abonsam sumɔɔ ni etse wɔ kɛje Yehowa he, titri lɛ kɛ́ wɔkɛ naagbai miikpe. Mɛɛ gbɛ nɔ etsɔɔ efeɔ nakai? Efeɔ nibii ni baahã fiofio lɛ wɔhemɔkɛyeli lɛ mli agbɔjɔ ni wɔkahe Yehowa kɛ esafo lɛ wɔye dɔŋŋ. Shi nɔ ko yɛ ni wɔbaanyɛ wɔfee koni ekaye omanye. No ji, ni wɔbaahã wɔhemɔkɛyeli lɛ mli awa. Kɛ́ wɔhemɔkɛyeli lɛ mli wa lɛ, wɔbaahe Yehowa kɛ esafo lɛ wɔye, ni nɔ ko nɔ ko nyɛŋ atse wɔ kɛje amɛhe.​—Kanemɔ Lala 31:13, 14.

4. Mɛni he wɔbasusu yɛ nikasemɔ nɛɛ mli?

4 Yɛ nikasemɔ nɛɛ mli lɛ, wɔbaasusu naagbai etɛ komɛi ni wɔbaanyɛ wɔkɛkpe lɛ ahe. Naagbai nɛɛ jɛɛɛ wɔnyɛmimɛi Kristofoi lɛ loo Yehowa asafo lɛ, shi Satan baanyɛ etsɔ eko fɛɛ eko nɔ ehã wɔhemɔkɛyeli lɛ mli agbɔjɔ ni wɔkahe Yehowa kɛ esafo lɛ wɔye dɔŋŋ. Yɛ mɛɛ gbɛ nɔ? Ni mɛni wɔbaanyɛ wɔfee koni ekaye omanye?

KƐ́ WƆKƐ SHIHILƐI NI MLI WAWAI KPE

5. Kɛ́ wɔkɛ shihilɛi ni mli wawai miikpe lɛ, mɛɛ gbɛ nɔ ebaanyɛ ehã ewa kɛhã wɔ akɛ wɔbaahe Yehowa kɛ esafo lɛ wɔye?

5 Bei komɛi lɛ, wɔkɛ shihilɛi ni mli wawai kpeɔ. Tamɔ ekolɛ, wɔwekumɛi ni baate shi amɛwo wɔ, loo wɔnitsumɔ ni baaje wɔdɛŋ. Mɛɛ gbɛ nɔ shihilɛi ni tamɔ nɛkɛ baanyɛ ahã hemɔkɛyeli ni wɔyɔɔ yɛ Yehowa asafo lɛ mli lɛ mli agbɔjɔ ni etse wɔ kɛje Yehowa he? Kɛ́ wɔkɛ shihilɛi ni mli wawai kpe be kplaŋŋ lɛ, ehãa wɔhiɛnɔkamɔ tãa ni wɔhaoɔ waa. Kɛ́ Satan na akɛ wɔhiɛnɔkamɔ etã ni wɔhao lɛ, nakai be lɛ mli ekaa akɛ ebaahã wɔnu he akɛ Yehowa sumɔɔɔ wɔ. Abonsam baasumɔ ni ehã wɔnu he akɛ Yehowa kɛ esafo lɛ ni efee ni etɔɔ wɔ nakai lɛ. Nakai Israelbii lɛ ateŋ mɛi komɛi nu he be ni amɛyɔɔ Ejipt lɛ. Be ni Yehowa tsu Mose kɛ Aaron akɛ amɛyakpɔ̃ amɛ lɛ, amɛhe amɛye akɛ Yehowa ni tsu amɛ lɛɛlɛŋ. (2 Mo. 4:29-31) Shi sɛɛ mli be ni Farao hã awa amɛ yi waa lɛ, amɛshwa Mose kɛ Aaron akɛ amɛ ejɛ ni amɛpiŋɔ lɛ. Amɛkɛɛ amɛ akɛ: “Nyɛhã wɔhe eje fu ewo Farao kɛ etsuji lɛ, ni nyɛkɛ klante ewo amɛdɛŋ koni amɛgbe wɔ.” (2 Mo. 5:19-21) Bo lɛ kwɛ sane! Amɛshwa Nyɔŋmɔ tsuji anɔkwafoi lɛ moŋ. Kɛ́ bo hu okɛ shihilɛ ko ni mli wa miikpe ni esɛɛ etsɛ waa lɛ, mɛni baaye abua bo koni oya nɔ ohe Yehowa kɛ esafo lɛ oye?

6. Mɛni wɔkaseɔ yɛ gbalɔ Habakuk sane lɛ mli ni baaye abua wɔ ni wɔnyɛ wɔdamɔ wɔnaagbai lɛ anaa? (Habakuk 3:17-19)

6 Sɔlemɔ ni ogba Yehowa bɔ ni onuɔ he ohãa lɛ ni ohe oye akɛ ebaabo bo toi. Gbalɔ Habakuk kɛ naagbai pii kpe. Etamɔ nɔ ni ebashɛ he ko po ni enu he akɛ Yehowa susuuu ehe. No hewɔ lɛ, esɔle egba Yehowa bɔ ni enuɔ he ehãa lɛ. Ewie akɛ: “Ao, Yehowa, mɛɛ beyinɔ nɔŋŋ mabolɔ kɛhã yelikɛbuamɔ kɛyashi, ni oboŋ mi toi? . . . Mɛni hewɔ oŋmɛɔ gbɛ ni yiwaa yaa nɔ?” (Hab. 1:2, 3) Yehowa bo sɔlemɔ ni etsulɔ anɔkwafo Habakuk sɔle lɛ toi ni ehã lɛ hetoo. (Hab. 2:2, 3) Habakuk susu bɔ ni Yehowa yeɔ ebuaa etsuji lɛ he ni no hã ená miishɛɛ ekoŋŋ. Ehã ena faŋŋ akɛ, Yehowa susuɔ ehe ni ebaaye ebua lɛ ni edamɔ enaagbai lɛ fɛɛ anaa. (Kanemɔ Habakuk 3:17-19.) Mɛni wɔkaseɔ yɛ Habakuk sane lɛ mli? Nɔ ni wɔkaseɔ yɛ mli ji akɛ, kɛ́ wɔkɛ naagbai kpe lɛ, esa akɛ wɔsɔle wɔkɛɛ Yehowa bɔ ni wɔnuɔ he wɔhãa, ni wɔkɛ wɔhiɛ afɔ̃ enɔ akɛ ebaaye ebua wɔ. Kɛ́ wɔfee nakai lɛ, ebaahã wɔhe wɔye kɛ wɔtsui fɛɛ akɛ, Yehowa baahã wɔ hewalɛ ni wɔnyɛ wɔdamɔ wɔnaagbai lɛ anaa. Ni kɛ́ wɔna akɛ Yehowa miiye miibua wɔ lɛ, wɔhemɔkɛyeli lɛ mli baawa fe tsutsu lɛ po.

7. Mɛni Shirley wekunyo ko wie ni kulɛ ebaanyɛ ehã Shirley hemɔkɛyeli lɛ mli agbɔjɔ? Shi mɛni ye ebua lɛ ni ehemɔkɛyeli lɛ mli gbɔjɔɔɔ?

7 Yaa nɔ ofee nibii ni baahã okɛ Yehowa teŋ naanyobɔɔ lɛ mli awa. Nakai nyɛmi yoo ko ni yɔɔ Papua New Guinea ni atsɛɔ lɛ Shirley lɛ fee be ni ekɛ naagbai komɛi kpe lɛ. b Hã wɔsusu esane lɛ he wɔkwɛ. Shirley weku lɛ bɛ nɔ ko tsɔ, ni bei komɛi lɛ, nɔ ni amɛbaaye po namɔ wa kɛhã amɛ. Ewekunyo ko wie nɔ ko ni kulɛ ebaanyɛ ehã Shirley hemɔkɛyeli lɛ mli agbɔjɔ ni ekahe Yehowa eye dɔŋŋ. Ekɛɛ Shirley akɛ: “Okɛɛ Yehowa kɛ emumɔ krɔŋkrɔŋ lɛ miiye miibua bo, shi wɔ lɛ, wɔnaaa nɔ ko ni tsɔɔ nakai. Nyɛweku lɛ miiye ohia lolo. Oofite obe kɛ nɛkɛ shiɛmɔ nɛɛ.” Shirley wie akɛ: “Mibi mihe akɛ, ‘Ani Yehowa susuɔ mi kɛ miweku lɛ he lolo?’ No hewɔ lɛ, misɔle mihã Yehowa amrɔ nɔŋŋ, ni mikɛɛ lɛ nɔ fɛɛ nɔ ni yɔɔ mijwɛŋmɔ mli. Agbɛnɛ hu, mikpaaa Biblia lɛ kɛ asafo lɛ woji lɛ kanemɔ, ni mikpaaa shiɛmɔ kɛ asafoŋ kpeei yaa hu.” Etsɛɛɛ kwraa ni Shirley bana akɛ, asomoaŋ, Yehowa miikwɛ lɛ kɛ eweku lɛ. Amɛnáa nɔ ko amɛyeɔ daa gbi, ni amɛyɛ miishɛɛ. Ewie akɛ: “Mina akɛ Yehowa ehã misɔlemɔi lɛ hetoo.” (1 Tim. 6:6-8) Bo hu kɛ́ otee nɔ ofee nibii ni baahã okɛ Yehowa teŋ naanyobɔɔ lɛ mli awa lɛ, oyiŋ ofeŋ bo kɔshikɔshi akɛ Yehowa susuɔ ohe, ni ohãŋ onaagbai lɛ atse bo kɛje ehe.

KƐ́ AAWA NYƐMIMƐI NI NYIƐ HIƐ LƐ AYI

8. Mɛni baanyɛ aba nyɛmimɛi ni nyiɛ hiɛ yɛ Yehowa asafo lɛ mli lɛ anɔ?

8 Bei komɛi lɛ, Yehowa webii lɛ ahenyɛlɔi tsɔɔ TV, redio, adafitswaa woji, kɛ social media lɛ nɔ amɛgbɛɔ nyɛmimɛi ni nyiɛɔ hiɛ yɛ Yehowa asafo lɛ mli lɛ ahe saji ni bɛ mli amɛshwãa. (Lala 31:13) Yɛ maji komɛi anɔ lɛ, amɔmɔ wɔnyɛmimɛi ni awo amɛ tsuŋ akɛ amɛji gbɔmɛi fɔji. Yɛ blema Kristofoi lɛ abeiaŋ lɛ, nɔ ko ni tamɔ nakai ba. Amɔ bɔfo Paulo, afolɔ enaa, ni awo lɛ tsuŋ. Be ni eba lɛ nakai lɛ, te nyɛmimɛi lɛ fee amɛnii amɛhã tɛŋŋ?

9. Be ni awo bɔfo Paulo tsuŋ lɛ, mɛni nyɛmimɛi komɛi fee?

9 Be ni awo Paulo tsuŋ yɛ Roma lɛ, blema Kristofoi lɛ ateŋ mɛi komɛi kpa yɛ esɛɛ. (2 Tim. 1:8, 15) Mɛni hewɔ amɛfee nakai? Ekolɛ le ni amɛle akɛ bianɛ lɛ mɛi buɔ Paulo akɛ efɔŋfeelɔ lɛ hewɔ lɛ, efee amɛ hiɛgbele akɛ abaana ni amɛkɛ lɛ miibɔ. (2 Tim. 2:8, 9) Aloo ekolɛ amɛnu he akɛ kɛ́ amɛkɛ lɛ bɔ lɛ, abaawa amɛ hu yi. Bɔ fɛɛ bɔ ni sane lɛ ji lɛ, ekã shi faŋŋ akɛ nɔ ni amɛfee lɛ gba Paulo naa waa, ejaakɛ etɔ lɛ waa yɛ amɛhe, ni ekɛ ewala po ewo oshãra mli yɛ amɛhewɔ. (Bɔf. 20:18-21; 2 Kor. 1:8) Nyɛhãa wɔtswaa wɔfai shi akɛ wɔfeŋ wɔnii tamɔ nyɛmimɛi lɛ ni kwa Paulo be ni yelikɛbuamɔ he miihia lɛ lɛ. Mɛni esa akɛ wɔhã ehi wɔjwɛŋmɔ mli kɛ́ aawa nyɛmimɛi ni nyiɛ hiɛ yɛ asafo lɛ mli lɛ ayi?

10. Kɛ́ wɔna ni aawa nyɛmimɛi ni nyiɛ hiɛ yɛ asafo lɛ mli lɛ ayi lɛ, mɛni esa akɛ wɔkai?

10 Kaahã ohiɛ kpa nɔ hewɔ ni awaa wɔ yi kɛ mɔ ni hɔ yiwaa lɛ sɛɛ lɛ nɔ kɔkɔɔkɔ. Biblia lɛ wie yɛ 2 Timoteo 3:12 lɛ akɛ: “Mɛi fɛɛ ni taoɔ akɛ amɛhi shi yɛ Nyɔŋmɔjamɔ naa yɛ Kristo Yesu mli lɛ, abaawa amɛ hu yi.” No hewɔ lɛ, esaaa akɛ efeɔ wɔ naakpɛɛ akɛ Satan ejie ehiɛ eka nyɛmimɛi ni nyiɛ hiɛ yɛ asafo lɛ mli lɛ. Eetao nyɛmimɛi nɛɛ akpa Yehowa sɔɔmɔ, ni agbɛnɛ hu, ewo wɔhe gbeyei.​—1 Pet. 5:8.

Be ni awo Paulo tsuŋ lɛ, Onesiforo fee ekãa ni eye ebua lɛ. Ŋmɛnɛ lɛ, wɔnyɛmimɛi Kristofoi lɛ yeɔ amɛbuaa amɛnyɛmimɛi ni awo amɛ tsuŋ lɛ, tamɔ wɔnaa yɛ mfoniri lɛ mli lɛ (Kwɛmɔ kuku 11-12)

11. Mɛni wɔkaseɔ yɛ Onesiforo sane lɛ mli? (2 Timoteo 1:16-18)

11 Yaa nɔ ohi onyɛmimɛi lɛ amasɛi ni oye obua amɛ. (Kanemɔ 2 Timoteo 1:16-18.) Kristofonyo ko ni hi shi yɛ blema ni atsɛɔ lɛ Onesiforo lɛ efeee enii tamɔ mɛi ni kwa Paulo be ni awo lɛ tsuŋ lɛ. Biblia lɛ kɛɛ, ‘ehiɛ gbooo yɛ tsein ni awo Paulo lɛ hewɔ.’ Moŋ lɛ etao Paulo, ni be ni ena lɛ lɛ, eye ebua lɛ. Onesiforo fee enɛ eyɛ mli akɛ no kɛ ewala wo oshãra mli. Mɛni wɔbaanyɛ wɔkase yɛ esane lɛ mli? Esaaa akɛ wɔhãa nɔ ni gbɔmɛi baanyɛ afee wɔ lɛ woɔ wɔhe gbeyei ni no hã wɔtse wɔhe kɛje wɔnyɛmimɛi ni awaa amɛ yi lɛ ahe. Moŋ lɛ, esa akɛ wɔfee nɔ fɛɛ nɔ ni wɔbaanyɛ kɛye wɔbua amɛ. (Abɛi 17:17) Yɛ be ni tamɔ nakai lɛ amli esa akɛ wɔhã amɛna akɛ wɔsumɔɔ amɛ ni wɔbaaye wɔbua amɛ.

12. Mɛni wɔkaseɔ yɛ wɔnyɛmimɛi ni yɔɔ Russia lɛ adɛŋ?

12 Wɔnyɛmimɛi ni yɔɔ Russia lɛ eye amɛbua amɛnyɛmimɛi ni awo amɛ tsuŋ lɛ, ni enɛ ji nɔkwɛmɔnɔ kpakpa kɛhã wɔ. Kɛ́ akɛ nyɛmimɛi lɛ eko tee kɔɔtu ni ayaaye esane lɛ, nyɛmimɛi babaoo yaa jɛmɛ ni amɛyafiɔ esɛɛ. Mɛni wɔkaseɔ yɛ enɛ mli? Kɛ́ awie nibii gbohii ni bɛ mli yɛ nyɛmimɛi ni nyiɛɔ hiɛ lɛ ahe, amɔmɔ amɛ, loo aawa amɛ yi lɛ, esaaa akɛ wɔsheɔ gbeyei akɛ wɔbaaye wɔbua amɛ. Moŋ lɛ, esa akɛ wɔsɔle wɔhã amɛ, wɔkwɛ amɛweku lɛ, ni wɔtao gbɛi krokomɛi ni wɔbaanyɛ wɔtsɔ nɔ wɔye wɔbua amɛ.​—Bɔf. 12:5; 2 Kor. 1:10, 11.

KƐ́ AWIE ASHI WƆ

13. Kɛ́ mɛi wie amɛshi wɔ lɛ, mɛɛ gbɛ nɔ kɛ́ wɔkwɛɛɛ ni ahi lɛ ebaanyɛ ehã wɔtse wɔhe kɛje Yehowa kɛ esafo lɛ he?

13 Wɔwekumɛi ni jeee Odasefoi, mɛi ni wɔkɛtsuɔ nii, loo mɛi ni wɔkɛyaa skul lɛ baanyɛ awie ashi wɔ yɛ shiɛmɔ ni wɔshiɛɔ loo Yehowa mlai ni wɔyeɔ nɔ lɛ hewɔ. (1 Pet. 4:4) Ekolɛ amɛbaakɛɛ akɛ, ‘Misumɔɔ osane, shi nyɛjamɔ lɛ yɛ kpɛŋŋ tsɔ, ni nyɛtsɔɔmɔi lɛ yɛ nɔ ko ko.’ Ekolɛ amɛteŋ mɛi komɛi baawie amɛshi wɔ yɛ bɔ ni wɔkɛ mɛi ni ashwie amɛ kɛje asafo lɛ mli lɛ yeɔ wɔhãa lɛ hewɔ. Amɛbaakɛɛ akɛ, ‘Kɛ́ nyɛfee nɛkɛ lɛ, te feɔ tɛŋŋ nyɛkɛɔ akɛ nyɛsumɔɔ gbɔmɔ lɛ?’ Wiemɔi ni tamɔ nɛkɛ baanyɛ ahã wɔyiŋ afee wɔ enyɔnyɔɔnyɔ yɛ Yehowa mlai lɛ ekomɛi ahe. Ekolɛ ebaahã wɔnu he po akɛ bɔ ni Yehowa miitao wɔhi shi wɔhã lɛ wa tsɔ ni esafo lɛ hu yɛ kpɛŋŋ tsɔ. Kɛ́ nɛkɛ ji bɔ ni onuɔ he lɛ, mɛni baaye abua bo ni okatse ohe kɛje Yehowa kɛ esafo lɛ he?

Hiob heee amalei ni enanemɛi ni baje enijiaŋ wui lɛ wie lɛ eyeee. Moŋ lɛ, etswa efai shi akɛ ebaaye Yehowa anɔkwa (Kwɛmɔ kuku 14)

14. Kɛ́ mɛi wie amɛshi wɔ yɛ Yehowa shishitoo mlai ni wɔhiɔ shi yɛ naa lɛ hewɔ lɛ, te esa akɛ wɔfee wɔnii wɔhã tɛŋŋ? (Lala 119:50-52)

14 Tswaa ofai shi akɛ obaahi shi yɛ Yehowa mlai kɛ eshishitoo mlai lɛ anaa daa. Hiob hi shi yɛ Yehowa mlai kɛ eshishitoo mlai lɛ anaa yɛ bɔ ni awie ashi lɛ lɛ fɛɛ sɛɛ. Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, enanemɛi lɛ ni bawie amɛshi lɛ lɛ ateŋ mɔ kome wie nibii ni baahã Hiob anu he akɛ kɛ́ ehi shi bɔ ni Yehowa taoɔ lɛ jio, ehiii shi nakai jio lɛ, no gbaaa Yehowa naa. (Hiob 4:17, 18; 22:3) Shi Hiob heee nakai amale lɛ kɛ ekrokomɛi ni tamɔ nakai lɛ eyeee, ejaakɛ ele akɛ Yehowa gbɛtsɔɔmɔi yɛ nɔ ni ja kɛ nɔ ni ejaaa he lɛ hi, ni no hewɔ lɛ, etswa efai shi akɛ ebaahi shi yɛ naa. Ehãaa mɛi krokomɛi anaa wiemɔ ahã efee nɔ ko ni Yehowa sumɔɔɔ. (Hiob 27:5, 6) Mɛni wɔbaanyɛ wɔkase yɛ esane lɛ mli? Kɛ́ mɛi wie amɛshi wɔ lɛ, esaaa akɛ no hãa wɔnuɔ he akɛ Yehowa mlai kɛ eshishitoo mlai lɛ ejaaa. Nibii pii etee nɔ yɛ wɔshihilɛ mli ni hãa wɔnaa akɛ Yehowa mlai kɛ eshishitoo mlai lɛ ja ni amɛhe yɛ sɛɛnamɔ, aloo jeee nakai? Nyɛhãa wɔtswaa wɔfai shi akɛ, wɔbaakpɛtɛ asafo ni hiɔ shi yɛ shishitoo mlai nɛɛ anaa lɛ. Kɛ́ wɔfee nakai lɛ, wɔhãŋ nibii ni mɛi wieɔ amɛshiɔ wɔ lɛ atse wɔ kɛje Yehowa he kɔkɔɔkɔ.​—Kanemɔ Lala 119:50-52.

15. Mɛni hã awie ashi Bridget?

15 Naa nyɛmi yoo ko ni yɔɔ India ni atsɛɔ lɛ Bridget lɛ niiashikpamɔ ni kɔɔ enɛ he. Ewekumɛi wie amɛshi lɛ yɛ Odasefonyo ni eji lɛ hewɔ. Be ni abaptisi lɛ yɛ afi 1997 lɛ sɛɛ etsɛɛɛ lɛ, ewu ni jeee Odasefonyo lɛ nitsumɔ je edɛŋ. Enɛ hewɔ lɛ, ekpɛ eyiŋ akɛ ekɛ Bridget kɛ amɛbiyei etɛ lɛ baafã kɛyahi efɔlɔi aŋɔɔ yɛ maŋ kroko nɔ, ni enɛ bafee naagba kɛhã Bridget. Shi Bridget kɛ naagbai krokomɛi hu kpe. Akɛni ewu tsuuu nii hewɔ lɛ, ehe bahia ni etsu nii otsi muu lɛ fɛɛ koni ená nɔ ko kɛba shĩa ni akɛkwɛ weku lɛ. Agbɛnɛ hu, he ni amɛyaje lɛ kɛ asafo ni bɛŋkɛ amɛ fe fɛɛ lɛ teŋ jekɛmɔ aaafee kilomitai 350 sɔŋŋ. Dɔlɛ sane ji akɛ, ewu lɛ wekumɛi lɛ hu te shi amɛwo lɛ yɛ anɔkwale lɛ hewɔ. Shiteekɛwoo lɛ naa bawa aahu akɛ, Bridget kɛ eweku lɛ fã kɛjɛ jɛmɛ kɛtee he kroko. Shi trukaa lɛ, ewu lɛ bagbo. Sɛɛ mli lɛ, ebiyei lɛ ateŋ mɔ kome baná kansa ni egbo be ni eye afii 12 pɛ. Oookɛɛ no faaa lɛ, Bridget wekumɛi lɛ po shwa lɛ akɛ lɛ ejɛ ni ewu lɛ kɛ ebiyoo lɛ egbo lɛ. Amɛkɛɛ eji ejeee Odasefonyo kulɛ, nibii nɛɛ fɛɛ baŋ. Shi yɛ enɛɛmɛi fɛɛ sɛɛ lɛ, Bridget tee nɔ ekɛ ehiɛ fɔ̃ Yehowa nɔ ni ekpɛtɛ esafo lɛ.

16. Mɛɛ jɔɔmɔi Bridget ná akɛni eshiii Yehowa kɛ esafo lɛ hewɔ?

16 Akɛni asafo ni bɛŋkɛ Bridget lɛ kɛ eshĩa teŋ jɛkɛ hewɔ lɛ, kpokpaa nɔkwɛlɔ ko wo lɛ hewalɛ ni eshiɛ ehã ekutsoŋbii lɛ ni efee asafoŋ kpeei lɛ yɛ shĩa. Bridget nu he akɛ enɛ feemɔ baawa, shi ebo gbɛtsɔɔmɔ lɛ toi ni ekɛtsu nii. Eshiɛ ehã mɛi, efee asafoŋ kpeei lɛ yɛ shĩa, ni ekɛ ebiyei lɛ hu fee weku jamɔ daa. Mɛɛ jɔɔmɔi jɛ enɛ mli kɛba? Bridget ná mɛi pii ekɛ amɛ bɔi Biblia lɛ kasemɔ, ni mɛi ni ekase nii lɛ ateŋ mɛi pii tee amɛhiɛ ni abaptisi amɛ, ni yɛ afi 2005 lɛ, ebɔi sɔɔmɔ akɛ daa gbɛgbalɔ. Yehowa jɔɔ Bridget yɛ ehiɛ ni ekɛfɔ̃ enɔ kɛ bɔ ni ekpɛtɛ asafo lɛ hewɔ. Ŋmɛnɛ lɛ, ebiyei lɛ fɛɛ miisɔmɔ Yehowa, ni atse asafoi enyɔ yɛ ekutso lɛ mli. Bridget heɔ eyeɔ akɛ, Yehowa ni waje lɛ ni enyɛ efi shi yɛ naagbai ni mli wawai ni ekɛkpe kɛ bɔ ni eweku lɛ wie amɛshi lɛ lɛ fɛɛ sɛɛ.

KAAHÃ NƆ KO NƆ KO TSE BO KƐJE YEHOWA KƐ ESAFO LƐ HE

17. Mɛni esa akɛ wɔtswa wɔfai shi akɛ wɔbaafee?

17 Satan miisumɔ ni wɔhe wɔye akɛ Yehowa yeŋ ebuaŋ wɔ kɛ́ wɔkɛ naagbai ni mli wawai kpe, ni akɛ nibii amli baawa ahã wɔ kɛ́ wɔtee nɔ wɔhi Yehowa asafo lɛ mli. Eesumɔ ni ŋmiŋmi amɔ wɔ kɛ́ awie nibii gbohii ni bɛ mli yɛ nyɛmimɛi ni nyiɛɔ hiɛ yɛ asafo lɛ mli lɛ ahe, awa amɛ yi, loo awo amɛ tsuŋ. Agbɛnɛ hu, ehãa awieɔ ashiɔ wɔ koni wɔnu he akɛ Yehowa mlai kɛ eshishitoo mlai lɛ kɛ esafo lɛ yɛ kpɛŋŋ tsɔ. Shi wɔle eŋaatsɔi lɛ fɛɛ, no hewɔ lɛ, enyɛŋ elaka wɔ. (2 Kor. 2:11) Tswaa ofai shi akɛ, oheŋ Satan amalei lɛ oyeŋ kɔkɔɔkɔ, shi moŋ obaakpɛtɛ Yehowa kɛ esafo lɛ. Kaimɔ akɛ, Yehowa shiŋ bo kɔkɔɔkɔ. (Lala 28:7) No hewɔ lɛ, kaahã nɔ ko nɔ ko tse bo kɛje ehe.​—Rom. 8:35-39.

18. Mɛni he wɔbaasusu yɛ nikasemɔ ni nyiɛ sɛɛ lɛ mli?

18 Yɛ nikasemɔ nɛɛ mli lɛ, wɔsusu naagbai ni baanyɛ aba ni jɛɛɛ wɔnyɛmimɛi lɛ loo asafo lɛ ahe. Shi wɔbaanyɛ wɔkɛ naagbai komɛi akpe yɛ Yehowa asafo lɛ mli ni baanyɛ ahã wɔhemɔkɛyeli lɛ mli agbɔjɔ ni wɔheŋ Yehowa kɛ esafo lɛ wɔyeŋ dɔŋŋ. Kɛ́ naagbai ni tamɔ nakai ba lɛ, mɛni wɔbaanyɛ wɔfee koni ekatse wɔ kɛje Yehowa he? Wɔbaahã sanebimɔ nɛɛ hetoo yɛ nikasemɔ ni nyiɛ sɛɛ lɛ mli.

LALA 118 “Hã Wɔ Hemɔkɛyeli Pii”

a Esa akɛ wɔya nɔ wɔhe Yehowa kɛ esafo lɛ wɔye ni no baaye abua wɔ ni wɔya nɔ wɔfi shi yɛ naagbee gbii nɛɛ amli. Shi kɛ́ wɔkɛ naagbai kpe lɛ, Abonsam sumɔɔ ni etsɔ no nɔ ni ehã wɔhemɔkɛyeli lɛ mli agbɔjɔ koni wɔkahe Yehowa kɛ esafo lɛ wɔye. Yɛ nikasemɔ nɛɛ mli lɛ, wɔbaakwɛ nibii etɛ komɛi ni Satan baanyɛ etsɔ nɔ ehã wɔhemɔkɛyeli lɛ mli agbɔjɔ kɛ nɔ ni wɔbaanyɛ wɔfee koni ekaye omanye.

b Atsake gbɛ́i lɛ ekomɛi.