Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Ani Ole?

Ani Ole?

Mɛni hãa wɔnaa akɛ blema Israelbii lɛ sumɔɔ lala waa?

BLEMA Israelbii lɛ sumɔɔ lala waa ni amɛshwɛɛɛ he kwraa. Biblia lɛ wieɔ lalai pii ni akɛ saŋkui tswa loo akɛ gbee lá lɛ ahe. Anɔkwa, kɛ́ abua lalai fɛɛ ni yɔɔ Biblia lɛ mli lɛ anaa lɛ, efeɔ Biblia lɛ mlijai nyɔŋma mli ekome. Biblia lɛ mli woji lɛ ekomɛi po yɛ ni lalai sɔŋŋ ni, tamɔ Lalai Awolo lɛ, Solomon Lala lɛ, kɛ Yaafo wolo lɛ nɛkɛ. Enɛ hewɔ lɛ, wolo ko ni wieɔ bɔ ni mɛi hi shi amɛhã yɛ blema be ni aŋmaa Biblia lɛ wie akɛ, Biblia lɛ hãa wɔnaa faŋŋ akɛ, nibii pii yɛ ni kɛ́ Israelbii lɛ miifee lɛ, amɛláa loo amɛtswaa saŋku.

Yɛ nɔ fɛɛ nɔ ni amɛfeɔ lɛ mli. Israelbii lɛ láa loo amɛtswaa saŋku kɛtsɔɔ bɔ ni amɛnuɔ he amɛhãa. (Yes. 30:29) Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, yei lɛ shaa akashai ni amɛláa kɛ miishɛɛ ni amɛjoɔ kɛ́ aawó maŋtsɛ, aaye gbi jurɔ, loo asraafoi lɛ ye kunim yɛ ta mli. (Koj. 11:34; 1 Sam. 18:​6, 7; 1 Maŋ. 1:​39, 40) Agbɛnɛ hu, kɛ́ mɔ ko gbo lɛ, Israelbii lɛ láa yaafo lalai kɛtsɔɔ bɔ ni amɛwerɛ eho amɛhe amɛhã. (2 Kro. 35:25) Enɛ fɛɛ hãa wɔnaa faŋŋ akɛ, Israelbii lɛ sumɔɔ lala waa.

Yɛ maŋtsɛ shĩa lɛ. Israel maŋtsɛmɛi lɛ sumɔɔ lala waa. Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, Maŋtsɛ Saul hã akɛ David ba maŋtsɛ shĩa lɛ koni ebatswa saŋku ehã lɛ. (1 Sam. 16:​18, 23) Be ni David batsɔ maŋtsɛ lɛ, efee nibii ni akɛtswaa lala, efo lalai ni ŋɔɔŋɔi, ni eto mɛi ni láa kɛ mɛi ni tswaa lala ahe gbɛjianɔ. Sɛɛ mli lɛ, mɛi nɛɛ lá ni amɛtswa lala yɛ Yehowa sɔlemɔ shĩa lɛ. (2 Kro. 7:6; Amos 6:5) No mli lɛ, Maŋtsɛ Solomon hu yɛ hii kɛ yei lalɔi yɛ emaŋtsɛ shĩa lɛ.—Jaj. 2:8.

Yɛ Yehowa jamɔ mli. Nɔ ni he hiaa fe fɛɛ ni Israelbii lɛ kɛ lala tsu yɛ amɛshihilɛ mli ji, amɛkɛjá Yehowa. Anɔkwa, mɛi 4,000 sɔŋŋ kɛ nibii ni akɛtswaa lala jie Yehowa yi yɛ sɔlemɔ shĩa lɛ yɛ Yerusalem. (1 Kro. 23:5) Nibii ni amɛkɛjie Yehowa yi lɛ ekomɛi ji tsɛŋtsɛŋi, kpãa saŋkui, saŋkui, kɛ tɛtɛrɛmantɛrɛi. (2 Kro. 5:12) Yɛ hii ni he esa kɛ lalatswaa nɛɛ asɛɛ lɛ, mɛi krokomɛi hu lá kɛjie Yehowa yi. Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, ekã shi faŋŋ akɛ, Israelbii pii láa Ŋwɛikwɔɔ Lalai lɛ, ni ji Lala 120–134, kɛ́ amɛmiifã gbɛ kɛmiiya Yerusalem ni amɛyaye gbii juji ni ayeɔ daa afi lɛ. Agbɛnɛ hu, Israelbii lɛ ahe saji ni aŋmala ashwie shi lɛ hãa wɔnaa akɛ, amɛláa Halel Lalai a lɛ kɛ́ amɛmiiye Hehoo lɛ.

Yehowa webii ni yɔɔ ŋmɛnɛ lɛ hu le akɛ lala he miihia waa. (Yak. 5:13) Wɔláa kɛjieɔ Yehowa yi. (Efe. 5:19) Kɛ́ wɔtee Kristofoi akpeei loo henaabuamɔi ashishi ni wɔkɛ wɔnyɛmimɛi lɛ lá wɔhã Yehowa lɛ, ehãa wɔnuɔ he akɛ wɔkɛ amɛ efee ekome. (Kol. 3:16) Agbɛnɛ hu, kɛ́ wɔmiitsɔ shihilɛ ko ni mli wa mli ni wɔlá loo wɔbo asafo lɛ lalai toi lɛ, ewajeɔ wɔ ni wɔnyɛɔ wɔfiɔ shi. (Bɔf. 16:25) Lala ji gbɛ kome ni hi waa ni wɔbaanyɛ wɔtsɔ nɔ wɔhã Yehowa ana akɛ, wɔheɔ lɛ wɔyeɔ ni wɔsumɔɔ lɛ waa.

a Israelbii lɛ wo Lala 113 kɛyashi 118 gbɛ́i akɛ Halel Lalai, ni amɛláa lalai nɛɛ kɛjieɔ Yehowa yi.