Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Mɛni Hewɔ Esa akɛ Wɔŋmɛ Pɛpɛɛpɛ yɛ Wɔgbɛkpamɔi Amli?

Mɛni Hewɔ Esa akɛ Wɔŋmɛ Pɛpɛɛpɛ yɛ Wɔgbɛkpamɔi Amli?

Mɛni Hewɔ Esa akɛ Wɔŋmɛ Pɛpɛɛpɛ yɛ Wɔgbɛkpamɔi Amli?

HIƐNƆKAMƆI ni baa mli kɛ otii ni wɔkɛmamɔɔ wɔhiɛ ni wɔnine shɛɔ nɔ lɛ haa wɔtsui nyɔɔ wɔmli. Shi kɛlɛ, wɔbaakpɛlɛ nɔ akɛ nibii ni wɔsumɔɔ koni eba mli eha wɔ lɛ kɛ gbɛkpamɔi lɛ ateŋ babaoo baaa mli yɛ gbɛ ni wɔshweɔ akɛ eba mli lɛ nɔ. Nijiaŋwujei ní baa shii abɔ yɛ shihilɛ mli lɛ baanyɛ aha wɔmli awo wɔhe la, kɛ mɛi krokomɛi po. Nilelɔ ko yɔse yɛ anɔkwale mli akɛ: “Hiɛnɔkamɔ ni baaa mli mra lɛ, ewoɔ mɔ tsui hela.”—Abɛi 13:12.

Mɛni ji nibii komɛi ni baanyɛ aha mɛi anu nijiaŋwujee he? Te wɔbaafee tɛŋŋ wɔŋmɛ pɛpɛɛpɛ yɛ wɔgbɛkpamɔi amli? Kɛfata he lɛ, mɛni hewɔ ehe baaba sɛɛnamɔ aha wɔ akɛ wɔɔfee nakai?

Gbɛkpamɔi kɛ Nijiaŋwujei

Yɛ bɔ ni atsuɔ shihilɛ mli nibii ahe nii oyayaayai ŋmɛnɛ lɛ naa lɛ, babaoo ni wɔbɔɔ mɔdɛŋ koni wɔkɛ shihilɛ ni yaa hiɛ lɛ anyiɛ lɛ, etamɔ nɔ ni wɔnyɛɛɛ wɔfee nakai. Nibii ni ebiɔ ni wɔkɛ wɔbe kɛ hewalɛ afee lɛ baanyɛ afee nɔ ni naa wa waa, ni kɛji akɛ wɔnyɛɛɛ wɔfee nɔ ni wɔkpɛ wɔyiŋ akɛ wɔbaafee lɛ, su ko yɛ ni haa wɔbuɔ wɔhe fɔ. Wɔbaanyɛ wɔbɔi henumɔ po tamɔ nɔ ni wɔmiije mɛi krokomɛi anijiaŋ wui. Cynthia, ni ji ŋa kɛ nyɛ ni le nɔnyɛɛ ni yɔɔ bii atsɔsemɔ mli lɛ, kɛɛ akɛ: “Gbeekpamɔ ni baaa yɛ mibii lɛ ajajemɔ mli lɛ kɛ henumɔ akɛ mikɛ tsɔsemɔ ni sa haaa amɛ lɛ woɔ mɔ mlila.” Stephanie, ni eye afii nyɔŋma kɛ ejwɛ lɛ wie yɛ ewolokasemɔ he akɛ: “Minaaa be ni fa bɔ ni sa ni mikɛaafee nɔ fɛɛ nɔ ni mitaoɔ akɛ mafee, ni enɛ teeɔ tsuishitoo ni bɛ shi yɛ mimli.”

Nibii ni nɔ kwɔlɔ agbɛkpamɔ yɛ gbɛ ni ejaaa nɔ lɛ haa akpaa emuuyeli gbɛ kɛjɛɔ mɔ dɛŋ yɛ gbɛ ni waaa kwraa nɔ, ni enɛ baanyɛ afee nijiaŋwujee waa diɛŋtsɛ. Ben ni ji oblanyo ko ni ebote gbalashihilɛ mli lɛ kpɛlɛ nɔ akɛ: “Kɛji mikwɛ bɔ ni minifeemɔi, susumɔi, loo henumɔi yɔɔ ha lɛ, minaa be fɛɛ be bɔ ni kulɛ esa akɛ amɛya hiɛ fe nɛkɛ. Be fɛɛ be nɛɛ miitao emuuyeli, ni nɔ ni jɛɔ enɛ mli kɛbaa ji tsuishitoo ni bɛ kɛ nijiaŋwujee.” Gail ni ji Kristofonyo ŋa lɛ wie akɛ: “Susumɔ ni ji emuuyeli gbɛ ni akpaa kɛjɛɔ mɔ dɛŋ lɛ haaa ayɔse akɛ anyɛɔ atɔ̃ɔ. Wɔmiitao ni wɔtsɔ nyɛmɛi ni hi jogbaŋŋ kɛmɔ shi kɛ ŋamɛi ni hi jogbaŋŋ kɛmɔ shi. Esa akɛ wɔwo yibii koni wɔná miishɛɛ, no hewɔ lɛ mɔdɛŋbɔi ní sɛɛnamɔ baaa he lɛ dɔɔ wɔ.”

Ni kɛlɛ nɔ kroko hu ni baanyɛ aha mɔ nijiaŋ aje wui hu ji gbɔmɔtsoŋ hewalɛ namɔ ni nɔ gbɔɔ kɛ gbɔlɛ. Hesaa fioo ko pɛ ni yɔɔ kɛ hewalɛ ni eba shi lɛ jieɔ wɔfãtɔɔi lɛ akpo ni ehaa nijiaŋwujee henumɔi lɛ mli bawaa. Elizabeth kpɛlɛ nɔ akɛ: “Minaaa tsuishitoo maha mihe yɛ nibii ni yɔɔ mlɛo ni afeɔ daa lɛ ni minyɛɛɛ matsu he nii dani hela mɔ mi lɛ hewɔ.”

Nɔ ni tsɔ hiɛ lɛ ji nɔ ni baanyɛ atee nijiaŋwujee henumɔi ashi lɛ he nɔkwɛmɔnɔ. Kɛ ayeee henumɔi ni tamɔ nɛkɛ nɔ lɛ, ebaaha wɔhe wɔye akɛ mɛi krokomɛi bɛ wɔhe miishɛɛ. No hewɔ lɛ, mɛɛ nifeemɔ gbɛ̀i ni ja wɔbaanyɛ wɔkɛtsu nii koni wɔkɛkpee nijiaŋwujei naa ni wɔŋmɛ pɛpɛɛpɛ kɛkpa nibii agbɛ?

Gbɛi Anɔ ni Aaatsɔ Aŋmɛ Pɛpɛɛpɛ yɛ Gbɛkpamɔi Amli

Klɛŋklɛŋ lɛ, kaimɔ akɛ Yehowa ŋmɛɔ pɛpɛɛpɛ ni enuɔ nii ashishi. Lala 103:14 kaiɔ wɔ akɛ: “Ele wɔsu kɛ wɔbaŋ, ekaiɔ akɛ su kɛkɛ ji wɔ.” Akɛ mɔ ni le wɔnyɛmɔi kɛ fãtɔɔi lɛ, Yehowa kpaa nɔ pɛ ni wɔbaanyɛ wɔkɛha lɛ lɛ gbɛ kɛjɛɔ wɔdɛŋ. Ni nɔ kome ni ebiɔ kɛjɛɔ wɔdɛŋ ji “ni okɛ o-Nyɔŋmɔ lɛ anyiɛ yɛ heshibaa mli.”—Mika 6:8.

Yehowa woɔ wɔ hewalɛ hu koni wɔbɛŋkɛ lɛ yɛ sɔlemɔ mli. (Romabii 12:12; 1 Tesalonikabii 5: 17) Shi kɛlɛ, mɛɛ gbɛ nɔ enɛ yeɔ ebuaa wɔ yɛ? Sɔlemɔ haa wɔfiɔ shi ni ehaa wɔsusumɔ ŋmɛɔ pɛpɛɛpɛ. Sɔlemɔ ni hiɛdɔɔ yɔɔ mli lɛ feɔ kpɛlɛmɔ ni wɔkpɛlɛɔ nɔ akɛ yelikɛbuamɔ he miihia wɔ—eji nifeemɔ ni tsɔɔ hiɛshikamɔ kɛ heshibaa. Yehowa miisumɔ akɛ ebo wɔsɔlemɔi lɛ atoi kɛtsɔ emumɔ krɔŋkrɔŋ lɛ ni ekɛaaha wɔ lɛ nɔ, nɔ ni ji yibiiwoo ni suɔmɔ, mlihilɛ, ejurɔfeemɔ, kɛ henɔyeli lɛ fata he. (Luka 11:13; Galatabii 5:22, 23) Sɔlemɔ hu haa yeyeeyefeemɔ kɛ nijiaŋwujee baa shi. Elizabeth kɛɛ akɛ, kɛtsɔ sɔlemɔ nɔ lɛ, “onáa miishɛjemɔ ni oleee kɛjɛɔ he kroko kwraa.” Kevin fi sɛɛ akɛ: “Misɔleɔ koni maná tsui ni mli jɔ kɛ jwɛŋmɔ ni mli kã shi bɔni afee ni manyɛ matsu naagba ko he nii. Yehowa kwako mi gbi ko gbi ko.” Bɔfo Paulo le bɔ ni sɔlemɔ jara wa hã. No hewɔ ni ejie yi akɛ: “Nyɛkɛ sɔlemɔ kɛ faikpamɔ kɛ shidaa atsĩa nyɛtutɔmɔi lɛ atã yɛ Nyɔŋmɔ hiɛ; ni Nyɔŋmɔ hejɔlɛ ni fe jwɛŋmɔi fɛɛ lɛ aaato nyɛtsuii kɛ nyɛjwɛŋmɔi lɛ yɛ Kristo Yesu mli!” (Filipibii 4:6, 7) Hɛɛ, Yehowa ni wɔkɛ lɛ aaagba sane lɛ tsuɔ nii diɛŋtsɛ kɛyeɔ buaa wɔ koni wɔŋmɛ pɛpɛɛpɛ yɛ nibii ni wɔkpaa gbɛ kɛjɛɔ wɔ kɛ mɛi krokomɛi adɛŋ lɛ he.

Shi, yɛ bei komɛi amli lɛ, nɔmimaa he miihia wɔ amrɔ nɔŋŋ. Wiemɔ ni awieɔ yɛ be ni sa mli lɛ hi. Teemɔŋ sane ni wɔkɛ naanyo ni wɔheɔ lɛ wɔyeɔ ni eda yɛ mumɔŋ lɛ baagba lɛ baanyɛ aye abua wɔ koni wɔsaa wɔsusu nɔ ni haa wɔnuɔ nijiaŋwujee loo yeyeeyefeemɔ he lɛ he jogbaŋŋ. (Abɛi 15:23; 17:17; 27:9) Gbekɛbii ni kɛ nijiaŋwujee peleɔ lɛ ekase akɛ fɔlɔi aŋaawoo sɛɛgbɛ ni amɛtaoɔ lɛ yeɔ buaa amɛ ni amɛŋmɛɔ pɛpɛɛpɛ. Kandi kɛ hiɛsɔɔ kpɛlɛ nɔ akɛ: “Gbɛtsɔɔmɔ ni suɔmɔ yɔɔ mli ni jɛ mifɔlɔi aŋɔɔ lɛ eha mifee mɔ ni ŋmɛɔ pɛpɛɛpɛ, ni efee mi mɔ ni anáa akɛ lɛ naanyobɔɔ he miishɛɛ babaoo.” Hɛɛ, kaimɔ wiemɔ ni yɔɔ Abɛi 1:8, 9 lɛ eba yɛ ebe naa pɛpɛɛpɛ akɛ: “Mibi, bo otsɛ tsɔsemɔ lɛ toi, ni kaashɛ onyɛ mla lɛ ofɔ̃! Ejaakɛ nomɛi ji anunyam akekre ha oyitso kɛ kɔsɔŋkɔsɔ ha okuɛ.”

Amua nɔ ni jɛɔ emuuyeli gbɛ ni akpaa kɛjɛɔ mɔ dɛŋ lɛ susumɔ lɛ mli kɛbaa lɛ naa jogbaŋŋ yɛ abɛbua nɛɛ mli akɛ: “Ní wɔɔkpa gbɛ akɛ shihilɛ lɛ baatsake koni ekɛ nɔ ni wɔtsɔɔ mli fitsofitso lɛ akpã gbee lɛ tsɔɔ nijiaŋwujee ni atsɛɔ kɛbaa.” Bɔni afee ni akpoo enɛ lɛ, tsakemɔi ni aaafee yɛ susumɔi ahe lɛ he miihia. Heshibaa kɛ hiɛshikamɔ—susumɔ ni ja ni wɔɔná yɛ wɔ fãtɔɔi ahe lɛ—baadũ gbɛkpamɔi ni ŋmɛɔ pɛpɛɛpɛ awo wɔmli yɛ faŋŋ mli diɛŋtsɛ. Eja gbɛ jogbaŋŋ akɛ Romabii 12:3 lɛ bɔɔ wɔ kɔkɔ akɛ ‘wɔkabu wɔ diɛŋtsɛ wɔhe tuutu fe bɔ ni sa akɛ wɔbuɔ wɔhe.’ Kɛfata he lɛ, Filipibii 2:3 woɔ hewalɛ koni wɔná heshibaa jwɛŋmɔ koni wɔbu mɛi krokomɛi fe wɔ diɛŋtsɛ wɔhe.

Elizabeth ni atsĩ etã kɛtsɔ hiɛ lɛ, náaa tsui aha ehe yɛ ehela lɛ hewɔ. Yɛ egbɛfaŋ lɛ, be he miihia koni ená jwɛŋmɔ ni tsɔɔ bɔ ni Yehowa susuɔ saji ahe ehaa lɛ koni ená miishɛjemɔ yɛ le ni eeená ele akɛ ehiɛ kpaaa wɔsɔɔmɔ lɛ nɔ lɛ he. Colin nyɛɛɛ ehe etsi yɛ hela ni kumɔɔ mɔ lɛ hewɔ. Kɛjɛ shishijee lɛ, enu he akɛ esɔɔmɔ nitsumɔ lɛ tamɔ nɔ ni sɛɛnamɔ ko bɛ he kɛji ekɛto nɔ ni enyɛɔ etsuɔ be mli ni eyɔɔ hewalɛ lɛ he. Kɛtsɔ ŋmalɛi tamɔ 2 Korintobii 8:12 lɛ nɔ jwɛŋmɔ nɔ lɛ, enyɛ ejie nɛkɛ henumɔi nɛɛ kɛjɛ jɛmɛ. Nɛkɛ kuku nɛɛ kɛɔ akɛ: “Kɛ́ tsui yɛ he lɛ, esa hiɛ hu bɔ ni mɔ oyɔɔ, jeee bɔ ni obɛ.” Colin kɛɛ akɛ: “Eyɛ mli akɛ fioo minyɛɔ mikɛhaa moŋ, shi manyɛ mikɛha lolo, ni Yehowa kpɛlɛɔ no nɔ.” Yɛ Hebribii 6:10 lɛ, akaiɔ wɔ akɛ: “Nyɔŋmɔ jeee mɔ ni yeɔ sane ni ejaaa ni ehiɛ aaakpa nyɛnitsumɔ lɛ nɔ kɛ suɔmɔ deŋme ni nyɛgbo yɛ egbɛi lɛ ahewɔ.”

Belɛ, te wɔɔfee tɛŋŋ wɔna kɛji wɔŋmɛɔ pɛpɛɛpɛ yɛ wɔgbɛkpamɔi lɛ amli? Bi ohe akɛ, ‘Ani migbɛkpamɔi lɛ kɛ Nyɔŋmɔ gbɛkpamɔi lɛ kpãa gbee pɛpɛɛpɛ?’ Galatabii 6:4 jaje akɛ: “Mɔ fɛɛ mɔ aka lɛ diɛŋtsɛ enitsumɔ ekwɛ, ni no dani eeená nɔ ko yɛ lɛ diɛŋtsɛ emli kɛkɛ ni eshwã efɔ̃ nɔ, ni jeee mɔ kroko nɔ̃ lɛ nɔ.” Kaimɔ akɛ Yesu kɛɛ akɛ: “Mipã lɛ teremɔ waaa, ni mijatsu lɛ etsiii.” Hɛɛ, ákɛ Kristofoi lɛ, wɔyɛ apã ko ni wɔbaatere, shi eteremɔ “waaa” ni “etsiii,” ni Yesu wo shi akɛ ebaafee hejɔɔmɔ kɛji wɔkase bɔ ni atereɔ lɛ jogbaŋŋ ahaa.—Mateo 11:28-30.

Gbɛkpamɔi ní Ŋmɛɔ Pɛpɛɛpɛ lɛ Kɛ Nyɔmɔwoi Baa

Nyɔmɔwoi ni anáa amrɔ nɛɛ kɛ nɔ ni sɛɛ tsɛɔ lɛ baa kɛjɛɔ toiboo ni wɔfeɔ wɔhaa Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ mli ŋaawoo lɛ ni wɔkɛtsuɔ nii lɛ mli kɛbaa be mli ni wɔbɔɔ mɔdɛŋ koni wɔŋmɛ pɛpɛɛpɛ kɛkpa nibii agbɛ lɛ. Nɔ kome ji akɛ, enáa hewalɛ ni sa yɛ wɔnɔ yɛ gbɔmɔtsoŋ gbɛfaŋ. Jennifer, ni ená kaimɔi ni Yehowa kɛhaa lɛ he sɛɛ lɛ jaje akɛ: “Miyɛ hewalɛ kɛ ekãa babaoo kɛha wala.” Eja jogbaŋŋ akɛ Abɛi 4:21, 22 woɔ wɔ hewalɛ koni wɔkɛ wɔhiŋmɛii kɛ wɔtsui afee toiboo kɛha Yehowa wiemɔi lɛ, “ejaakɛ amɛji wala ha mɛi ni naa amɛ lɛ, kɛ nɔ ni tsáa amɛhewojiaŋ fɛɛ.”

Nyɔmɔwoo kroko hu ji jwɛŋmɔŋ kɛ henumɔŋ hilɛ-kɛhamɔ. Theresa kɛɛ akɛ: “Kɛji mikɛ mijwɛŋmɔ kɛ mitsui ŋmɛ Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ nɔ lɛ, minaa akɛ daa nɛɛ miyɛ miishɛɛ.” Eji anɔkwale akɛ, wɔbaaya nɔ wɔná nijiaŋwujei yɛ shihilɛ mli. Shi kɛlɛ, wɔbaanyɛ wɔkpee amɛnaa oya. Yakobo 4:8 wo hewalɛ akɛ: “Nyɛtsia nyɛbɛŋkɛa Nyɔŋmɔ, ni eeetsi ebɛŋkɛ nyɛ.” Yehowa hu wo shi yɛ he kroko akɛ ebaawaje wɔ koni wɔnyɛ wɔkpee shihilɛi lɛ amli kaai lɛ anaa, ni ekɛ toiŋjɔlɛ baajɔɔ wɔ.—Lala 29:11.

Pɛpɛɛpɛ ni wɔɔŋmɛ kɛkpa nibii agbɛ lɛ yeɔ ebuaa wɔ koni wɔhiɛ mumɔŋ shidaamɔ ni mli wa mli. Enɛ hu ji jɔɔmɔ. Wɔbaanyɛ wɔná jwɛŋmɔ ni mli kã shi faŋŋ yɛ shihilɛ mli nibii ni he hiaa titri lɛ anɔ. (Filipibii 1:10) Agbɛnɛ otii ni mamɔ wɔhiɛ lɛ bafeɔ nɔ ni yɔɔ diɛŋtsɛ ni nine nyɛɔ eshɛɔ nɔ, ni ekɛ miishɛɛ kpele kɛ tsui ni nyɔɔ mɔ mli baa. Wɔbaasumɔ akɛ wɔbaaná hekɛnɔfɔɔ babaoo yɛ Yehowa mli, ejaakɛ wɔle akɛ ebaaha nibii aya nɔ yɛ gbɛ ni hi fe fɛɛ nɔ. Petro kɛɛ akɛ: “Hewɔ lɛ nyɛbaa nyɛhe shi yɛ Nyɔŋmɔ nine ni wa lɛ shishi, koni ewo nyɛnɔ yɛ be ni sa mli.” (1 Petro 5:6) Ani nɔ ko yɛ ni nyɔmɔwoo babaoo yɔɔ mli fe ní Yehowa aaawo ohiɛ nyam?

[Mfonirii ni yɔɔ baafas 31]

Pɛpɛɛpɛ ni wɔɔŋmɛ kɛkpa nibii agbɛ lɛ baanyɛ aye abua wɔ koni wɔnyɛ wɔkpee nijiaŋwujei anaa