Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ Nɔyelɔi Náa Miishɛɛ

Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ Nɔyelɔi Náa Miishɛɛ

Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ Nɔyelɔi Náa Miishɛɛ

“Wɔyɔse akɛ nɛkɛ kpee wulu nɛɛ hiɛ Yehowa gbɛjianɔtoo kroko ni baasaa wɔ kɛha Maŋtsɛyeli lɛ mli nitsumɔi krokomɛi,” nakai ji bɔ ni shishijee wielɔi lɛ ateŋ mɔ kome wie yɛ Yehowa Odasefoi ‘a-Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ Nɔyelɔi’ Kpokpaa Wulu nɔ Kpee ni afee lɛ shishi. Ekɛtsa nɔ akɛ: “Wɔsaa wɔhe koni atsɔɔ wɔ weku shihilɛ ni miishɛɛ yɔɔ mli lɛ he nii, ni awo wɔ hewalɛ koni wɔkpɛtɛ Yehowa gbɛjianɔtoo lɛ he gbagbalii, ni akanya wɔ koni wɔkã he wɔhiɛ adɔ yɛ Maŋtsɛyeli sɔɔmɔ lɛ mli daa, ni akai wɔ bɔ ni ehe hiaa ni wɔhiɛ ahi wɔhe nɔ.”

KƐJƐ May 2000 kɛbaa nɛɛ, Nyɔŋmɔ wiemɔ lɛ nɔyelɔi akpekpei abɔ kɛ amɛnanemɛi ke yuu kɛtee hei akpei abɔ yɛ je lɛ mli koni amɛnine ayashɛ Biblia mli nitsɔɔmɔ ni he hiaa lɛ anɔ. Mɛni amɛkase yɛ gbii etɛ kpee lɛ mli?

Klɛŋklɛŋ Gbi—Wɔhiɛ Akakpa Yehowa Nijujifeemɔi lɛ Anɔ

Yɛ sɛinɔtalɔ lɛ shishijee wiemɔ lɛ mli lɛ, efɔ̃ toibolɔi lɛ nine koni amɛkwɛ jɔɔmɔi ni jɛɔ ekomefeemɔ ni akɛjáa Yehowa yɛ kpeei wuji ashishi lɛ mli kɛbaa. Ama nɔ mi aha toibolɔi ni yɔɔ jɛmɛ lɛ akɛ abaafata amɛhemɔkɛyeli lɛ he aha amɛ, ni ákɛ, abaawaje amɛkɛ Yehowa teŋ wekukpaa lɛ.

‘Miishɛɛ Nyɔŋmɔ’ lɛ le nibii ni he hiaa wɔ ni baaha wɔ fɛɛ wɔná miishɛɛ. (1 Timoteo 1:11) Enɛ hewɔ lɛ, wiemɔ ni ji, “Nyɔŋmɔ Suɔmɔnaa Nifeemɔ kɛ Miishɛɛ Baa” lɛ ma nɔ mi akɛ Yehowa Wiemɔ lɛ, ni ji Biblia lɛ kɛ gbɛ ni hi fe fɛɛ ni atsɔɔ nɔ ahiɔ shi lɛ haa. (Yohane 13:17) Saji ni akɛ Yehowa Odasefoi ni etsɛ yɛ sɔɔmɔ lɛ mli lɛ gba lɛ tsɔɔ bɔ ni Nyɔŋmɔ suɔmɔnaa nifeemɔ yɛ shihilɛi srɔtoi amli lɛ eha shishinumɔ diɛŋtsɛ eba amɛshihilɛ mli. Wiemɔ ni nyiɛ sɛɛ ni ji, “Nyɛmli Afilia Nyɛ yɛ Yehowa Ejurɔfeemɔ lɛ He” lɛ ma nɔ mi akɛ, ákɛ “Nyɔŋmɔ kaselɔi lɛ” Kristofoi miisumɔ ni amɛwo “yibii kpakpai fɛɛ” yɛ amɛshihilɛi amli. (Efesobii 5:1, 9) Gbɛ kome ni hi fe fɛɛ ni atsɔɔ nɔ afeɔ enɛ ji kɛtsɔ sanekpakpa lɛ shiɛmɔ kɛ kaselɔi afeemɔ nitsumɔ lɛ nɔ.—Lala 145:7.

Wiemɔ ni ji “Yaa nɔ Omɔ Mɔ ni Anaaa Lɛ lɛ Mli Tamɔ Nɔ ni Oona Lɛ” lɛ tsɔɔ bɔ ni hemɔkɛyeli ni mli wa yeɔ ebuaa wɔ ni ‘wɔnaa’ Nyɔŋmɔ ni anaaa lɛ lɛ. Wielɔ lɛ tsɔɔ bɔ ni mɛi ni eda yɛ mumɔŋ lɛ hiɛ hiɛɔ amɛhe nɔ yɛ Nyɔŋmɔ sui lɛ ahe, ni nɔ ni fata he ji enyɛmɔ ni ekɛleɔ wɔjwɛŋmɔi po. (Abɛi 5:21) Mɛi ni abibii amɛ saji lɛ tsɔɔ gbɛ̀i anɔ ni amɛtsɔ ni amɛná hemɔkɛyeli ni mli wa, ni amɛkɛ mumɔŋ nibii ye klɛŋklɛŋ gbɛhe yɛ amɛshihilɛi amli.

Akɛ wiemɔ krɛdɛɛ ni hiɛ saneyitso akɛ, “Jiemɔ Yehowa—Mɔ ni Feɔ Naakpɛɛ Nibii lɛ Yi” lɛ mu leebi gbɛjianɔtoo lɛ naa. Eye ebua toibolɔi lɛ ni amɛhiɛ sɔ akɛ, shii abɔ ni wɔkaseɔ Yehowa he nii lɛ, shii abɔ ni wɔtaoɔ gbɛ̀i anɔ ni wɔɔtsɔ wɔjie eyi akɛ Mɔ ni Feɔ naakpɛɛ nibii. Wielɔ lɛ kɛɛ akɛ: “Yɛ be mli ni wɔsusuɔ Nyɔŋmɔ naakpɛɛ nibii ni ebɔ lɛ ahe kɛ naakpɛɛ nibii fɛɛ ni efeɔ ehaa wɔ amrɔ nɛɛ ahe lɛ tsuiŋ hiɛsɔɔ ni wɔnaa lɛ tsirɛɔ wɔ koni wɔjie eyi. Yɛ be mli ni wɔsusuɔ naakpɛɛ nibii ni efee eha ewebii yɛ be ni eho lɛ amli lɛ ahe lɛ ehaa wɔsumɔɔ akɛ wɔjie eyi. Ni yɛ be mli ni wɔjwɛŋɔ Yehowa shiwoi akɛ ebaafee naakpɛɛ nibii lɛ anɔ lɛ, ehaa wɔtaoɔ gbɛi anɔ ni wɔɔtsɔ wɔjie eyi.”

Shwane gbɛjianɔtoo lɛ je shishi kɛ wiemɔ ni ji “Kaaha Ekpakpafeemɔ Miitɔ Bo,” ni akɛkai toibolɔi lɛ fɛɛ akɛ nɔnyɛɛi ni wɔkɛkpeɔ yɛ je lɛ mli lɛ maa nɔ mi akɛ naagbee lɛ ebɛŋkɛ. (2 Timoteo 3:1) Shi, kɛ wɔhaaa etɔ wɔ lɛ, wɔbaanyɛ wɔkɛtsɔɔ akɛ wɔ ji mɛi ni “kɛ hemɔkɛyeli náa amɛsusuma yiwalaheremɔ lɛ ateŋ mɛi komɛi.”—Hebribii 10:39.

Mɛɛ Biblia mli ŋaawoo akɛha ni kɔɔ weku shihilɛ he? Kpee lɛ mli klɛŋklɛŋ wiemɔ ni aha kɛtsara nɔ, ni ji—“Feemɔ Toiboo Oha Nyɔŋmɔ Wiemɔ Lɛ”—ni akɛ saneyitso ni ji “Yɛ Be Mli ni Ohalaa Gbalashihilɛ Mli Hefatalɔ” lɛ je shishi. Gbalashihilɛ hefatalɔ halamɔ ji yiŋkpɛɛ ni hiɛdɔɔ yɔɔ mli waa ni gbɔmɛi feɔ. Enɛ hewɔ lɛ, Kristofoi sumɔɔ koni amɛmɛ ni amɛda dani amɛbote gbalashihilɛ mli, ni amɛboteɔ gbalashihilɛ mli yɛ “Nuntsɔ lɛ mli” pɛ. (1 Korintobii 7:39) Wiemɔ ni nyiɛ sɛɛ yɛ wiemɔ ni ahaa kɛtsaraa nɔ lɛ mli lɛ tsɔɔ bɔ ni Yehowa sumɔɔ ni Kristofoi awekui fɛɛ aye omanye akɛ mɛi ni he wa yɛ mumɔŋ kɛ ekomefeemɔ mli, ni etsɔɔ gbɛ̀i ni abaanyɛ atsɔ nɔ ni nine ashɛ nɔ. Naagbee nɔ lɛ kai fɔlɔi akɛ ja amɛ, ni ji fɔlɔi lɛ, amɛsumɔ Nyɔŋmɔ dani amɛbaanyɛ amɛtsɔɔ amɛbii lɛ ni amɛsumɔ lɛ.

Otii ni awie he yɛ wiemɔ ni ji, “Kwɛmɔ Jogbaŋŋ yɛ Asɛmsroi kɛ Oshekuyeli He” lɛ ye ebua mɛi fɛɛ ni amɛna akɛ, eyɛ mli akɛ naakpɛɛ nibii baa shihilɛ mli moŋ, shi esa akɛ wɔkɛ nilee atsu nii, ni wɔkaha alaka wɔ yɛ gbɛ ni waaa kwraa nɔ kɛji akɛ wɔnu amaniɛbɔɔ ko ni ŋɔɔ. Kristofoi anɔ̃ hi kwraa yɛ anɔkwale lɛ ní amɛle lɛ hewɔ—Maŋtsɛyeli sanekpakpa lɛ. Mɛi pii na akɛ wiemɔ ni nyiɛ sɛɛ ni ji, “Heloo Mli Ŋmei ní Aaadamɔ Naa” ji sane ni shɛjeɔ mɔ mii waa ni etswaa mɔ emaa shi hu. Eye ebua amɛ ni amɛna akɛ, yɛ kai ni ekolɛ wɔkɛbaakpe lɛ fɛɛ sɛɛ lɛ, Yehowa baanyɛ ewo wɔ hewalɛ kɛtsɔ emumɔ krɔŋkrɔŋ lɛ nɔ, e-Wiemɔ lɛ nɔ, kɛ wɔ Kristofoi nyɛmimɛi lɛ anɔ. Wɔná hewalɛwoo babaoo kɛjɛ bɔfo Paulo diɛŋtsɛ niiashikpamɔ lɛ mli.—2 Korintobii 12:7-10; Filipibii 4:11, 13.

“Nyɛkɛ Yehowa Gbɛjianɔtoo lɛ Anyiɛa” ji wiemɔ ni akɛmu klɛŋklɛŋ gbi lɛ naa. Asusu gbɛ̀i etɛ titri mli ni Nyɔŋmɔ gbɛjiantɔoo lɛ etee hiɛ yɛ mli lɛ he: (1) anɔkwale la ni kpɛɔ daa kɛjɛɔ Yehowa ŋɔɔ lɛ shishinumɔ ni yaa hiɛ, (2) nitsumɔ ni Nyɔŋmɔ kɛwo wɔdɛŋ lɛ, kɛ (3) tsakemɔ ni baa yɛ ebe naa yɛ gbɛjianɔtoo lɛ nifeemɔi amli. Kɛkɛ ni wielɔ lɛ kɛ nɔmimaa wie akɛ: “Wɔmii eshɛ wɔhe yɛ gbɛkpamɔi ni kã wɔhiɛ lɛ hewɔ.” Ebi akɛ: “Ani ŋwanejee ko yɛ akɛ wɔbɛ yiŋtoo ko ni wɔɔdamɔ nɔ wɔhiɛ hekɛnɔfɔɔ ni wɔná klɛŋklɛŋ lɛ mli kɛyashi naagbee?” (Hebribii 3:14) Hetoo lɛ yɛ faŋŋ. Enɛ kɛ wolo bibioo hee ni hiɛ yitso akɛ Obaanyɛ Otsɔ Nyɔŋmɔ Naanyo! lɛ kpojiemɔ ba. Ebaatsu nii akɛ dɛŋdade kɛha nitsɔɔmɔ, ni akɛbaaye abua mɛi ni lé nii tsɔ lɛ, aloo amɛlé nikanemɔ lɛ koni amɛkase Yehowa he nii.

Gbi ni Ji Enyɔ—Yaa Nɔ Ojaje Nyɔŋmɔ Naakpɛɛ Nitsumɔi lɛ Otsɔɔ

Beni asusu daa gbi ŋmalɛ lɛ he agbe naa sɛɛ lɛ, atsa kpee lɛ gbi ni ji enyɔ lɛ nɔ kɛ wiemɔ ni tsara nɔ, “Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ He Sɔɔlɔ.” Klɛŋklɛŋ fã lɛ gbala jwɛŋmɔ kɛtee amrɔmrɔ omanye ni aye yɛ jeŋ muu fɛɛ shiɛmɔ nitsumɔ lɛ mli lɛ nɔ. Shi, mɛi titri ni kpoo Maŋtsɛyeli shɛɛ sane lɛ eka wɔ yɛ tsuishitoo ni wɔyɔɔ yɛ nɛkɛ nitsumɔ nɛɛ mli waa. Shiɛlɔi pii ni etsɛ yɛ nɛkɛ nitsumɔ nɛɛ mli lɛ tsɔɔ bɔ ni amɛhiɛ amɛmiishɛɛ yɛ sɔɔmɔ nitsumɔ lɛ mli lɛ mli kɛtsɔ amɛsusumɔ kɛ tsui ni amɛwajeɔ koni amɛkɛkpee shikpilikpiifeemɔ kɛ shitee-kɛ-woo naa. Fã ni ji enyɔ lɛ kai mɛi ni eba kpee lɛ akɛ Yehowa Odasefoi ebɔ mɔdɛŋ ni amɛnine eshɛ mɛi anɔ yɛ he fɛɛ ni amɛyɔɔ kɛtsɔ trukaa odaseyeli kɛ odaseyeli diɛŋtsɛ fɛɛ nɔ. Kɛkɛ ni naagbee nɔ lɛ tsɔɔ gbɛ̀i babaoo ni Kristofoi fɛɛ baanyɛ atsɔ nɔ ni amɛkɛlɛɛ amɛdiɛŋtsɛ amɛsɔɔmɔ lɛ mli. Wielɔ lɛ ma nɔ mi akɛ, bɔni afee ni wɔnyɛ wɔfee enɛ lɛ, esa akɛ wɔha Nyɔŋmɔ Maŋtsɛyeli lɛ afee nɔ ni he hiaa wɔ titri yɛ shihilɛ mli, kɛji nakai feemɔ po baatsɔɔ akɛ wɔkɛ naagbai baakpe aloo wɔhe kwamɔ.—Mateo 6:19-21.

Akɛni wɔyɔɔ jeŋ ni leee Nyɔŋmɔ ni mli eyi obɔ kɛ heloonaa nitaomɔ hewɔ lɛ, wiemɔ ni ji “Ná Nyɔŋmɔ Jamɔ Hetuu-Kɛhamɔ ní Omii Ashɛ Nii ní Oyɔɔ lɛ He” lɛ ji nɔ ni ba yɛ ebe naa pɛpɛɛpɛ. Beni wielɔ lɛ haa ewiemɔi lɛ ekomɛi damɔɔ 1 Timoteo 6:6-10, 18, 19, lɛ nɔ lɛ, etsɔɔ bɔ ni Nyɔŋmɔ jamɔ hetuu-kɛhamɔ eye ebua Kristofoi ni amɛtsi amɛhe kɛjɛ shika suɔmɔ ni baanyɛ eha amɛdu gbɛ, ní ekɛ piŋmɔi babaoo aba amɛ nɔ lɛ he. Ema nɔ mi akɛ, yɛ bɔ ni wɔshihilɛ yɛ shika gbɛfaŋ ji ha fɛɛ sɛɛ lɛ, wɔmiishɛɛnamɔ damɔ wɔ kɛ Yehowa teŋ wekukpaa kɛ wɔshidaamɔ kpakpa yɛ mumɔŋ lɛ nɔ. Otii ni ama nɔ mi yɛ wiemɔ ni ji, “Nyɔŋmɔ ni Wɔkɛ Nɔ ko Kwraa Woŋ Lɛ Hiɛgbele” lɛ kanya mɛi pii. Ama anɔkwale ni eji akɛ Yehowa hiɛ kpaaa enɔkwa Odasefoi lɛ anɔ kɔkɔɔkɔ lɛ nɔ mi. Yesu Kristo—ni ‘yɔɔ nyɛ kɛ ŋmɛnɛ, ni eyɔɔ kɛyaa naanɔ’ lɛ nɔkwɛmɔnɔ ni nɔ bɛ lɛ—baaye ebua mɛi pii koni amɛya nɔ amɛkɛ tsuishitoo ada wala he foidamɔ lɛ.—Hebribii 13:8.

Baptisimɔ wiemɔ lɛ akɛmu leebi gbɛjianɔtoo lɛ naa—ni eji nɔ ko ni afeɔ daa yɛ Yehowa Odasefoi akpeei wuji ashishi. Kwɛ miishɛɛ ni eji akɛ mɛi heei ni ejɔɔ amɛwala nɔ lɛ miinyiɛ Yesu nanefaamɔhei lɛ asɛɛ kɛtsɔ nu mli baptisimɔ nɔ! (Mateo 3:13-17) Mɛi fɛɛ ni kɔɔ nɛkɛ gbɛ nɛɛ efee babaoo yɛ Nyɔŋmɔ wiemɔ lɛ nɔyeli mli momo. Kɛfata he lɛ, amɛbatsɔmɔ sanekpakpa lɛ he sɔɔlɔi, ni amɛnáa miishɛɛ babaoo kɛjɛɔ le ni amɛleɔ akɛ amɛfata he kɛmiiwo Yehowa gbɛi lɛ hiɛ nyam lɛ.—Abɛi 27:11.

Akɛ ŋaawoo ha yɛ wiemɔ ni ji, “Mumɔŋ Dalɛ He Miihia ‘Koni Akɛle Ekpakpa kɛ Efɔŋ Mlikpamɔ’” lɛ mli. Je lɛ jalɛ tɛi ni kɔɔ nɔ ni ja kɛ nɔ ni ejaaa he lɛ ehiii kwraa. Enɛ hewɔ lɛ, ehe miihia ni wɔkɛ wɔhe afɔ̃ Yehowa jalɛ tɛi lɛ anɔ. (Romabii 12:2) Awo mɛi fɛɛ hewalɛ koni amɛtsu nii waa ni amɛná Nyɔŋmɔ gbɛ̀i lɛ kɛ mumɔŋ dalɛ he shishinumɔ ni ja. Kɛkɛ lɛ, kɛ wɔtsu he nii lɛ, abaatsɔse wɔjwɛŋmɔŋ nyɛmɔi lɛ “koni wɔkpa ekpakpa kɛ efɔŋ mli.”—Hebribii 5:11-14.

Nɔ ni nyiɛ sɛɛ ji wiemɔ ni tsara nɔ ni ji, “Tsu Nii Waa Koni Oná Mumɔŋ Shidaamɔ.” Anɔkwa Kristofoi yɔseɔ bɔ ni hiɛyaa kɛ mumɔŋ shidaamɔ mlihiɛmɔ he hiaa ha. Enɛ biɔ nitsumɔ dɛŋdɛŋ—nikanemɔ, nikasemɔ, kɛ nii anɔ jwɛŋmɔ. (Mateo 7:13, 14; Luka 13:24) Mumɔŋ gbɔmɛi hiɛɔ “sɔlemɔ kɛ faikpamɔ fɛɛ” mli daa.” (Efesobii 6:18) Wɔnaa akɛ wɔsɔlemɔi lɛ tsɔɔ bɔ ni wɔhemɔkɛyeli lɛ mli wa ha, wɔ hetuu-kɛhamɔ, bɔ ni wɔmumɔŋ shidaamɔ yɔɔ, kɛ agbɛnɛ hu nibii ahe ni wɔsusuɔ akɛ nomɛi ji “nii ni hi titri.” (Filipibii 1:10) Agbɛnɛ hu ama bɔ ni ehe hiaa ni mɔ aná ekɛ Yehowa teŋ wekukpaa ni suɔmɔ yɔɔ mli tamɔ nɔ ni bi ni boɔ etsɛ toi naa mli ŋɔɔmɔ yɛ ekɛ etsɛ, mɔ ni yɔɔ mlihilɛ lɛ teŋ lɛ nɔ mi. Jeee jamɔ ko kɛkɛ mli wɔyɔɔ—eyɛ mli akɛ eji anɔkwale nɔ moŋ—shi wɔmiisumɔ ni wɔná hemɔkɛyeli ni mli wa ‘tamɔ nɔ ni wɔmiina Nyɔŋmɔ.’—Hebribii 11:6, 27.

Atee nɔ awie bɔ ni esa akɛ aya hiɛ yɛ mumɔŋ lɛ he yɛ wiemɔ ni yitso ji “Ha Ana Oshweremɔ lɛ Faŋŋ” lɛ mli. Awie hei etɛ ni abaashwere yɛ mli lɛ ahe: (1) ni wɔɔshwere yɛ nilee, saneshishinumɔ, kɛ ŋaalee mli, (2) ni wɔɔwo Nyɔŋmɔ mumɔ lɛ yibii, kɛ (3) ni wɔɔtsu wɔ sɔi ahe nii ákɛ weku mli bii.

Yɛ gbi lɛ naagbee wiemɔ ni yitso ji, “Nyɔŋmɔ Wiemɔ ní Yaa nɔ Ekpɛ́ɔ lɛ Mli Nyiɛmɔ” lɛ mli lɛ, mɛi ni eba kpee lɛ amii shɛ amɛhe akɛ amɛnine aaashɛ wolo hee ni ji Yesaia Gbalɛ Lɛ—La Kɛha Adesai Fɛɛ I lɛ nɔ. Enɛ ji wolokpoi enyɔ ni gbaa Biblia wolo ni ji Yesaia lɛ mli yitsei lɛ ahe sane ekomekome lɛ mli klɛŋklɛŋ nɔ̃. Wielɔ lɛ tsɔɔ akɛ: “Yesaia wolo lɛ hiɛ shɛɛ sane ko kɛha wɔ ŋmɛnɛ.” Etsa nɔ akɛ: “Hɛɛ, emli gbalɛi lɛ pii ba mli yɛ Yesaia gbii lɛ amli. . . . Shi kɛlɛ, ŋmɛnɛ, Yesaia gbalɛi lɛ ateŋ pii miiba mli, ni ekomɛi baaba mli yɛ Nyɔŋmɔ jeŋ hee ni ewo he shi lɛ mli.”

Gbi ni Ji Etɛ—Feemɔ Yehowa Wiemɔ lɛ Nɔyelɔ

Kpee lɛ naagbee gbi lɛ je shishi kɛ gbi lɛ ŋmalɛ lɛ mlikwɛmɔ. Kɛkɛ ni akɛ wiemɔ ni ahaa kɛtsaraa nɔ ni yitso ji, “Zefania Gbalɛ ni Shishinumɔ Yɔɔ Mli Kɛha Mɛi ni Feɔ Nyɔŋmɔ Suɔmɔnaa Nii” lɛ tsa nɔ. Wiemɔi etɛ ni feɔ wiemɔi ni ahaa kɛtsaraa nɔ nɛɛ tsɔɔ akɛ, taakɛ Yehowa fee yɛ Yuda gbɛfaŋ lɛ, nakai ekɛ haomɔ baaba mɛi ni ŋmɛnɛ lɛ amɛkpoo akɛ amɛbooo ekɔkɔbɔɔ lɛ toi lɛ anɔ. Akɛni amɛfee esha amɛshi Nyɔŋmɔ hewɔ lɛ, amɛbaanyiɛ kɛkɛ tamɔ shwilafoi, ni amɛnaŋ mɔ ko akpɔ̃ amɛ. Shi anɔkwa Kristofoi kɛ anɔkwayeli baatao Yehowa sɛɛgbɛ, ni abaaŋɔ amɛ átee yɛ Nyɔŋmɔ mlifu gbi lɛ nɔ. Kɛfata he lɛ, amɛmiiná jɔɔmɔi babaoo mli ŋɔɔmɔ amrɔ nɛɛ po. Amɛná hegbɛ ni fe fɛɛ akɛ amɛwie “wiemɔ krɔŋŋ” ni ji Biblia mli anɔkwalei lɛ. (Zefania 3:9) Wielɔ lɛ kɛɛ akɛ: “Wiemɔ krɔŋŋ lɛ wiemɔ etsɔɔɔ hemɔkɛyeli ni aaaná yɛ anɔkwale lɛ mli, ni atsɔɔ mɛi krokomɛi kɛkɛ, shi moŋ etsɔɔ akɛ esa akɛ wɔ nifeemɔ kɛ Nyɔŋmɔ mlai lɛ kɛ eshishitoo mlai lɛ akpã gbee.”

Mɛi ni eba kpee lɛ kɛ oyaiyeli miimɛ drama ni yitso ji, “Kɔkɔbɔɔ He Nɔkwɛmɔnii Kɛha Wɔbe Nɛɛ” lɛ. Nɛkɛ drama ni asaa he jogbaŋŋ yɛ mli nɛɛ, tsɔɔ bɔ ni Israelbii lɛ akpei abɔ awala ŋmɛɛ amɛ yɛ be mli ni eshwɛ fioo ni amɛbaabote Shiwoo Shikpɔŋ lɛ nɔ, akɛni amɛhiɛ kpa Yehowa nɔ, ní yei wɔŋjalɔi laka amɛ kɛwo ajwamaŋbɔɔ kɛ apasa jamɔ mli lɛ hewɔ. Mɔ titri ni yɔɔ nifeemɔ lɛ mli—Yamin—tsutsu lɛ eleee nɔ ni eeefee yɛ lakamɔ ni Moab yei lɛ kɛbaa lɛ kɛ ehetuu-kɛhamɔ kɛha Yehowa lɛ he. Bɔ ni alaka Zimri kɛ bɔ ni esusuɔ nii ahe yɛ gbɛ ni ejaaa nɔ lɛ fee faŋŋ, ni nakai nɔŋŋ eji yɛ Pinehas hu gbɛfaŋ. Aha oshara ni yɔɔ mɛi ni sumɔɔɔ Yehowa ni akɛ amɛ aaabɔ lɛ mli lɛ hu fee faŋŋ.

Drama lɛ kɛ wiemɔ ni nyiɛ sɛɛ lɛ tsa, “Nyɛkatsɔmɔa Wiemɔ lɛ Nulɔi ní Hiɛ Kpaa Nii Anɔ.” Korintobii a-Klɛŋklɛŋ Wolo 10:1-10 mligbalamɔ fitsofitso tsɔɔ akɛ, Yehowa kaa wɔ yɛ bɔ ni wɔfeɔ toiboo wɔhaa lɛ lɛ ekwɛɔ, ni ekɛnaa akɛ wɔsa mɛi ni nine shɛɔ gboshinii yɛ jeŋ hee lɛ mli lɛ nɔ. Kɛha amɛteŋ mɛi komɛi lɛ, heloonaa ninamɔ haaa amɛnine ashɛ mumɔŋ otii anɔ amrɔ nɛɛ po ni eshwɛ fioo ni wɔbaabote gbɛjianɔtoo hee lɛ mli lɛ. Awo mɛi fɛɛ hewalɛ koni wɔkaha hegbɛ ni ‘wɔkɛaabote Yehowa hejɔɔmɔ lɛ mli’ lɛ miije wɔdɛŋ.—Hebribii 4:1.

Maŋshiɛmɔ ni akɛha lɛ damɔ saneyitso ni ji “Nɔ Hewɔ ni Esa akɛ Ojwɛŋ Nyɔŋmɔ Naakpɛɛ Nitsumɔi lɛ Ahe” lɛ nɔ. Yehowa “naakpɛɛ nitsumɔi” lɛ jieɔ nilee kɛ ehewalɛ ni eyɔɔ yɛ bɔɔnii fɛɛ ni ebɔle wɔ kɛkpe lɛ anɔ lɛ kpo etsɔɔ. (Hiob 37:14) Yehowa bi Hiob saji ni haa anɔkwale lɛ feɔ faŋŋ ni eha Hiob na bɔ ni Bɔlɔ ofe lɛ hewalɛ yɔɔ. Nakai nɔŋŋ Yehowa baatsu “naakpɛɛ nitsumɔi” eha etsuji anɔkwafoi lɛ wɔsɛɛ. Wielɔ lɛ mu naa akɛ: “Wɔyɛ yiŋtoi babaoo ni wɔɔdamɔ nɔ wɔha wɔhiɛ ahi Yehowa naakpɛɛ nitsumɔi lɛ anɔ—tsutsu nibii ni efee, nɔ ni efeɔ amrɔ nɛɛ yɛ wɔteŋ yɛ nibɔɔ mli ŋmɛnɛ, kɛ wɔsɛɛ shihilɛ ni ebɛŋkɛ lɛ he shiwoi ni ekɛha.”

Nɔ ni nyiɛ Buu-Mɔɔ mli otii lɛ anɔmimaa lɛ sɛɛ ji kpee lɛ naagbee wiemɔ lɛ ni akɛha. Saneyitso ni ehiɛ ji, “Okɛ Bulɛ ni Mli Kwɔ Aha Hegbɛ ni Oná akɛ Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ Nɔyelɔ,” ni nɛkɛ wiemɔ ni kanyaa mɔ nɛɛ ma nɔ mi akɛ, eji hegbɛ kpele ni wɔná akɛ wɔfee Nyɔŋmɔ wiemɔ lɛ nɔyelɔi. (Yakobo 1:22) Akai toibolɔi lɛ akɛ, hegbɛ ni wɔná ákɛ Nyɔŋmɔ wiemɔ lɛ nɔyelɔi lɛ yɛ srɔto waa, ni shii abɔ ni wɔtsuɔ he nii lɛ, shii abɔ ni wɔnáa hiɛnyamwoo ni yɔɔ mli lɛ. Awo toibolɔi fɛɛ hewalɛ koni amɛsusu kanyamɔ ni sɛɛnamɔ yɔɔ he ni kpokpaa wulu nɔ kpee lɛ kɛha yɛ shwelɛ ni ayɔɔ akɛ aaafee Nyɔŋmɔ wiemɔ lɛ nɔyelɔi kwraa kɛmɔ shi lɛ he. No ji gbɛ pɛ ni abaanyɛ atsɔ nɔ aná miishɛɛ ni fe fɛɛ.

[Akrabatsa/Mfoniri ni yɔɔ baafa 25]

Obaanyɛ Otsɔ Nyɔŋmɔ Naanyo!

Sohaa shwane lɛ, ajie wolo ko ni egbɛi ji Obaanyɛ otsɔ Nyɔŋmɔ Naanyo! lɛ kpo. Ehe miihia waa ni aha Biblia nikasemɔ yɛ je lɛŋ hei pii afee mlɛo, ni akɛ nɛkɛ wolo bibioo nɛɛ baatsu nakai hiamɔ lɛ he nii. Ebaafee jɔɔmɔ kpele kɛha mɛi ni le nikanemɔ jogbaŋŋ kɛ mɛi hu ni le woloŋ shi amɛnyɛɛɛ amɛkane amɛdiɛŋtsɛ amɛmaŋ wiemɔ lɛ hu.

[Akrabatsa/Mfonirii ni yɔɔ baafa 26]

Yesaia Gbalɛ Lɛ—La Kɛha Adesai Fɛɛ

Mɛi ni tee kpee lɛ amii shɛ amɛhe beni amɛnine shɛ Yesaia Gbalɛ Lɛ—La Kɛha Adesai Fɛɛ lɛ kpoi enyɔ lɛ mli Kpo 1 lɛ nɔ lɛ. Áma bɔ ni Yesaia gbalɛ lɛ he hiaa ha lɛ nɔ mi yɛ nɛkɛ wolo nɛɛ mli.