Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Bɔ ni Aaafee Adamɔ Henumɔi ni Esaaa Naa

Bɔ ni Aaafee Adamɔ Henumɔi ni Esaaa Naa

Bɔ ni Aaafee Adamɔ Henumɔi ni Esaaa Naa

● Asaf wie huhuuhu akɛ: “Lɛɛlɛŋ, yakatswaa po mitsumɔ mitsui mli ni mifɔ́ midɛ yɛ bemyeli mli; ejaakɛ minaa nɔ̃ daa jenamɔ, ni agbalaa mitoi daa leebi.”—Lala 73:13, 14.

● Baruk dɔmɔ ŋtsɔi akɛ: “Miiha mihe kpóo, ejaakɛ Yehowa eŋɔ awerɛho efata minɔnaa lɛ he! Etɔ mi kɛ ŋtsɔidɔɔmɔ, ni mináaa hejɔɔmɔ!”—Yeremia 45:3.

● Naomi ye ŋkɔmɔ akɛ: “Ofe lɛ kɛ mi eye sane kɛ joomɔ tsɔ! Mitee obɔ, shi Yehowa kɛ mi eku sɛɛ kɛba efolo; mɛɛ hewɔ ni nyɛtsɛɔ mi Naomi, mi ni Yehowa kɛ mi eye, ni Ofe lɛ eshwishwia mi shi lɛ?”—Rut 1:20, 21.

BIBLIA lɛ hiɛ nɔkwɛmɔnii babaoo ni kɔɔ Yehowa jálɔi anɔkwafoi ní yɛ be komɛi amli lɛ amɛbafeɔ mɛi ni nijiaŋwujee henumɔi eye amɛnɔ kwraa lɛ he. Anɔkwale lɛ ji akɛ, ákɛ adesai ni yeee emuu lɛ, wɔ fɛɛ wɔnáa henumɔi ni tamɔ nɛkɛ mli niiashikpamɔ yɛ be kɛ beaŋ. Ekolɛ wɔteŋ mɛi komɛi anijiaŋ jeɔ wui yɛ gbɛ ni waaa nɔ—ekolɛ po kɛyashɛɔ he ni wɔnii feɔ wɔhe mɔbɔ—fe mɛi krokomɛi akɛni wɔtsɔmɔ niiashikpamɔi ni yɔɔ awerɛho mli lɛ hewɔ.

Shi kɛlɛ, kɛji akudɔɔɔ lɛ lɛ, nɛkɛ henumɔi nɛɛ baanyɛ afite okɛ mɛi krokomɛi ateŋ wekukpaa lɛ kɛ okɛ Yehowa Nyɔŋmɔ teŋ wekukpaa. Kristofonyo yoo ko ni enii feɔ ehe mɔbɔ yɛ gbɛ ni waaa nɔ lɛ kpɛlɛ nɔ akɛ: “Mikpoo ninefɔɔi babaoo ni akɛha mi koni maná shihilɛ mli naanyobɔɔ nifeemɔi amli gbɛfaŋnɔ lɛ ejaakɛ minu he akɛ mijeee hefatalɔ ni sa kɛha mɛi ni yɔɔ asafo lɛ mli lɛ.” Mɛɛ hewalɛ henumɔi ni yeɔ awui tamɔ nɛkɛ baanyɛ aná yɛ mɔ ko shihilɛ nɔ nɛkɛ! Mɛni obaanyɛ ofee koni okɛdamɔ amɛnaa?

Tsi Obɛŋkɛ Yehowa

Lala 73 lɛ mli lɛ, Asaf ŋma yɛ bɔ ni ehao lɛ he yɛ faŋŋ mli. Beni ekɛ lɛ diɛŋtsɛ eshihilɛ lɛ toɔ mɛi fɔji ashihilɛ ni shwereɔ lɛ he lɛ, eye awuŋa. Eyoo akɛ mɛi ni leee Nyɔŋmɔ lɛ ji hewolɔi ni amɛfeɔ basabasa, ni etamɔ nɔ ni amɛnáaa toigbalamɔ ko. Kɛkɛ ni Asaf jie yiŋkɔshikɔshifeemɔ kpo yɛ bɔ ni jalɛ shihilɛ gbɛ ni etiuɔ sɛɛ lɛ jara wa ha lɛ he.—Lala 73:3-9, 13, 14.

Taakɛ Asaf ji lɛ, ani oyɔse omanye ni yɔɔ faŋŋ ni mɛi fɔji ni kɛ amɛ nɔ fɔŋ feemɔ lɛ holeɔ amɛhe nɔ lɛ yeɔ lɛ? Te Asaf fee tɛŋŋ eye ehenumɔi ni esaaa lɛ nɔ? Etee nɔ akɛ: “Beni mijwɛŋ bɔ ni mafee ní male enɛ lɛ, ewa tsɔ ha mi, kɛyashi beyinɔ ní mitee Mawu he krɔŋkrɔŋ lɛ, ni mikpá amɛnaagbee lɛ shi.” (Lala 73:16, 17) Asaf kɔ gbɛ ni ja kɛtsɔ Yehowa ŋɔɔ ni etee yɛ sɔlemɔ mli lɛ nɔ. Kɛ akɛ wiemɔ ni bɔfo Paulo kɛtsu nii yɛ sɛɛ mli lɛ aaatsu nii lɛ, Asaf ba ‘heloonaa gbɔmɔ’ lɛ shi kɛtsɔ “mumɔŋ gbɔmɔ” lɛ hiɛ ni etsiɛ yɛ lɛ diɛŋtsɛ emli lɛ nɔ. Kɛtsɔ mumɔŋ ninaa hee nɔ lɛ, enu shishi akɛ Yehowa nyɛ̃ɔ efɔŋ ni akɛ yɛ be ni sa mli lɛ abaagbala mɛi fɔji lɛ atoi.—1 Korintobii 2:14, 15.

Kwɛ bɔ ni ehe hiaa akɛ obaaŋmɛ gbɛ ni Biblia lɛ aye abua bo koni okɛ ojwɛŋmɔ ama shihilɛ mli nibii ni yɔɔ diɛŋtsɛ lɛ anɔ! Yehowa kaiɔ wɔ akɛ ejeee mɔ ni leee nɔ ni mɛi fɔji lɛ feɔ lɛ. Biblia lɛ tsɔɔ akɛ: “Nyɛkalakaa nyɛhe: Nyɔŋmɔ lɛ, aliii lɛ yaka. Ejaakɛ nɔ̃ pɛ ní gbɔmɔ dũɔ lɛ, no nɔŋŋ ebaakpa hu . . . Shi nyɛkahaa ekpakpafeemɔ miitɔa nyɛ.” (Galatabii 6:7-9) Yehowa kɛ mɛi fɔji lɛ baato “hei ní shamɔɔ trotro” ebaaha ‘amɛtswia shi, ni amɛkumɔ dukuduku.’ (Lala 73:18) Ŋwɛi jalɛsaneyeli baahi shi daa yɛ naagbee mli.

Mumɔŋ niyeli gbɛjianɔtoo ni sɛɛ efooo yɛ Yehowa okpɔlɔ lɛ nɔ lɛ kɛ okɛ Nyɔŋmɔ webii lɛ ateŋ naanyobɔɔ kpakpa lɛ baaye ebua bo ni owaje ohemɔkɛyeli lɛ koni oye nijiaŋwujee loo henumɔi krokomɛi ni esaaa lɛ anɔ. (Hebribii 10:25) Taakɛ Asaf fee lɛ, kɛtsɔ Nyɔŋmɔ masɛi ni obaahi kpaakpa lɛ nɔ lɛ, obaanyɛ oná esɛɛfimɔ ni suɔmɔ yɔɔ mli lɛ mli niiashikpamɔ. Asaf tee nɔ akɛ: “Kɛlɛ mahi oŋɔɔ daa nɛɛ; ooomɔ mininejurɔ mli, okɛ oŋaawoo lɛ aaatsɔɔ mi gbɛ, ni kɛ fee sɛɛ lɛ, oooŋɔ mi kɛaatee anunyam mli.” (Lala 73:23, 24) Kristofonyo ko ni afee lɛ niseniianii be mli ni eji gbekɛ lɛ kase nilee ni yɔɔ wiemɔi nɛɛ amli. Ekɛɛ akɛ, “Asafo lɛ ni mikɛ mihe bɔ gbagbalii lɛ, ha mina shihilɛ lɛ yɛ gbɛ kroko nɔ. Mina yɛ faŋŋ mli diɛŋtsɛ akɛ Kristofoi onukpai lɛ ji mɛi ni sumɔɔ mɔ, akɛ amɛjeee polisifoi shi moŋ tookwɛlɔi.” Hɛɛ, Kristofoi onukpai ni yɔɔ musuŋtsɔlɛ lɛ tsuɔ gbɛfaŋnɔ ko ni he hiaa he nii kɛjieɔ henumɔi ni yeɔ awui lɛ kɛyaa kwraa.—Yesaia 32:1, 2; 1 Tesalonikabii 2:7, 8.

Kpɛlɛmɔ Yehowa Ŋaawoo Nɔ

Baruk, ni ji gbalɔ Yeremia woloŋmalɔ lɛ dɔmɔ ŋtsɔi yɛ enitsumɔ mli henumɔŋ piŋmɔ lɛ hewɔ. Shi kɛlɛ, Yehowa jɛ mlihilɛ mli egbala Baruk jwɛŋmɔ kɛtee nibii ni yɔɔ diɛŋtsɛ lɛ anɔ. “Bo lɛ nii wuji otaoɔ oha ohe? Kaatao! Ejaakɛ naa, mikɛ efɔŋ aaaba heloo fiaa nɔ, Yehowa kɛɛ; shi maŋɔ osusuma mahao akɛ haanɔ yɛ he fɛɛ he ní oootsɔ.”—Yeremia 45:2-5.

Yehowa kɛ wiemɔ ni yɔɔ faŋŋ tsɔɔ mli akɛ Baruk nijiaŋwujee lɛ jɛ lɛ diɛŋtsɛ epɛsɛmkunya nibii asɛɛdii lɛ mli. Baruk nyɛŋ aná miishɛɛ yɛ nitsumɔ ni Nyɔŋmɔ kɛha lɛ lɛ mli ni yɛ nakai beaŋ nɔŋŋ lɛ eetao nibii wuji eeha ehe. Ekolɛ bo hu obaana akɛ gbɛ ni mɔɔ shi diɛŋtsɛ ni abaanyɛ akɛtsu nii kɛye nijiaŋwujee nɔ kunim ji ni akpoo nibii ni gbalaa mɔ jwɛŋmɔ lɛ koni akpɛlɛ jwɛŋmɔŋ toiŋjɔlɛ ni baa kɛjɛɔ tsui ni nyɔɔ mɔ mli yɛ Nyɔŋmɔ jamɔ gbɛfaŋ lɛ nɔ.—Filipibii 4:6, 7.

Okulafo Naomi eŋmɛɛɛ gbɛ ni nɔnyɛɛ aha eshe gbeyei yɛ Moab beni ewu kɛ ebihii enyɔ lɛ gboi lɛ. Shi kɛlɛ, nɔ ko yɛ ni tsɔɔ akɛ, yɛ be ko mli lɛ ená henumɔi ni miishɛɛ bɛ mli ni kɔɔ lɛ diɛŋtsɛ kɛ eshaayei mɛi enyɔ lɛ ahe. Beni Naomi woɔ amɛ gbɛ ní amɛya lɛ, ekɛɛ akɛ: “Nyɛsane miidɔ mi naakpa; ejaakɛ Yehowa nine kɛ mi eye!” Shikome ekoŋŋ lɛ, beni eyashɛ Betlehem lɛ, ema nɔ mi akɛ: “Nyɛkatsɛa mi Naomi [“Mɔ ni Mikpɛlɛɔ Enɔ”] dɔŋŋ, moŋ nyɛtsɛa mi Mara [“Joomɔ”]; ejaakɛ Ofe lɛ kɛ mi eye sane kɛ joomɔ tsɔ!”—Rut 1:13, 20.

Shi kɛlɛ, Naomi tseee ehe banee ni ebaakã he ehi awerɛhoyeli mli—kɛjɛ Yehowa kɛ ewebii lɛ ahe. Enu he yɛ Moab akɛ “Yehowa ebasara emaŋ lɛ, ni eha amɛ niyenii.” (Rut 1:6) Enu shishi akɛ he ni hi fe fɛɛ kɛha lɛ ji ni ekɛ Yehowa webii lɛ ahi shi. No sɛɛ lɛ Naomi kɛ eshaayoo Rut fee ekome kɛku sɛɛ kɛtee Yuda ni ekɛ hesaa kudɔ Rut yɛ bɔ ni ebiɔ ni efee enii yɛ amɛ wekunyo Boaz, eweku lɛ mli niyelɔ lɛ he eha.

Nakai nɔŋŋ ŋmɛnɛ, anɔkwafoi fɛɛ ni amɛhefatalɔi etsɔ amɛsɛɛ lɛ miikpee henumɔŋ piŋmɔ lɛ naa yɛ omanyeyeli mli kɛtsɔ mɛi ni bɛ dekã kwraa ni amɛfeɔ yɛ Kristofoi asafo lɛ mli lɛ nɔ. Taakɛ Naomi ji lɛ, amɛyaa nɔ amɛkɛ amɛhe woɔ mumɔŋ nibii amli, amɛkaneɔ Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ daa.

Sɛɛnamɔi ni Jɛɔ Nilee ni Nyɔŋmɔ Gbeyeishemɔ Yɔɔ Mli kɛ Nitsumɔ Mli Baa

Biblia mli saji nɛɛ kɛ mɔ boteɔ bɔ ni mɔ baanyɛ afee akpee nɔ ni jɛɔ henumɔi ni esaaa mli kɛbaa lɛ anaa. Asaf yatao yelikɛbuamɔ yɛ Yehowa sɔlemɔwe lɛ ni ekɛ tsuishitoo mɛ Yehowa. Baruk bo ŋaawoo toi ni ekpoo heloonaa nibii ni gbalaa mɔ jwɛŋmɔ lɛ. Naomi tee nɔ efee ekãa yɛ Yehowa webii ateŋ, ni ekɛmiisaa oblayoo Rut kɛha hegbɛi ni ebaaná yɛ anɔkwa Nyɔŋmɔ lɛ jamɔ mli.—1 Korintobii 4:7; Galatabii 5:26; 6:4.

Obaanyɛ oye nijiaŋwujee kɛ henumɔi krokomɛi ni esaaa nɔ kunim kɛtsɔ ojwɛŋmɔ ni oooha ehi ŋwɛi kunimyelii ni Yehowa kɛha ewebii lɛ, aŋkroaŋkroi kɛ kutuu lɛ fɛɛ anɔ. Enɛ hewɔ lɛ, susumɔ Yehowa suɔmɔ nifeemɔ ni nɔ kwɔ ni ji kpɔmɔ nɔ ni ekɛha bo lɛ he. Ohiɛ asɔ Kristofoi anyɛmifeemɔ anɔkwa suɔmɔ lɛ. Hã ojwɛŋmɔ ahi oshihilɛ yɛ Nyɔŋmɔ jeŋ hee ni kã ohiɛ kpaakpa lɛ nɔ. Ni éba akɛ ooohere nɔ taakɛ Asaf here nɔ lɛ, akɛ: “Mi lɛ, Nyɔŋmɔ ŋɔɔ hilɛ hi ha mi; mikɛ Nuntsɔ Yehowa efee mibobaahe, koni magba onitsumɔi lɛ fɛɛ.”—Lala 73:28.