Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Ní Wɔɔkpɛ Tamɔ Kanei yɛ Kane Maŋtiase lɛ Mli

Ní Wɔɔkpɛ Tamɔ Kanei yɛ Kane Maŋtiase lɛ Mli

Ní Wɔɔkpɛ Tamɔ Kanei yɛ Kane Maŋtiase lɛ Mli

Fluctuat nec mergitur, aloo “Ŋshɔkei lɛ tswiaa lɛ, shi eshiuuu,” ji shishitoo wiemɔ ni Paris maŋ lɛ kɛtsuɔ nii.

PARIS maŋbii lɛ kɛ nɔ ni fe afii 2,000 edamɔ maŋsɛɛbii ni fá babaoo ni keɔ yuu tamɔ ahumii kɛboteɔ maŋ lɛ mli lɛ kɛ atuatsemɔi ni yaa nɔ yɛ mli lɛ naa tamɔ meele bɔni afee ni amɛkã he amɛye naagbai lɛ anɔ tamɔ nɔ ko ni nyiɛ nu hiɛ ní shiuuu. Asumɔɔ maji ni yɔɔ fɛo fe fɛɛ eko yɛ je lɛ mli lɛ ateŋ ekome ni ji Paris lɛ waa ŋmɛnɛ yɛ emli tsumaa he gbɛjianɔtoo ni yɔɔ fɛo jogbaŋŋ lɛ, gbɛjegbɛi ahe tsei ni ebu kusuu, kɛ blema nibii atoohei ni ehé gbɛi yɛ je lɛŋ lɛ hewɔ. Mɛi komɛi susuɔ akɛ eji he ko ni lalafolɔi, nitɛŋlɔi, kɛ jeŋ nilelɔi fɔɔ jɛmɛ yaa waa. Mɛi krokomɛi kɛ miishɛɛ yeɔ jɛmɛ niyenii ni ŋɔɔŋɔi lɛ waa ni amɛsumɔɔ yei atadei fɛfɛji ni akpɛɔ yɛ jɛmɛ lɛ.

Taakɛ yinɔsane tsɔɔ lɛ, Paris efee he ko ni Katolik jamɔ ehé shi waa yɛ. Afii 200 ni eho lɛ, abatsɛ́ Paris akɛ Kane Maŋtiase lɛ, yɛ nitsumɔ ni he hiaa waa ni etsu yɛ Europa woloŋlee ni yaa hiɛ ni ale no akɛ Nilee lɛ mli lɛ. Ŋmɛnɛ, kɛ́ ale loo aleee po lɛ, jeŋ nilee ni yɔɔ kɛjɛ nakai beaŋ tɔ̃ɔ kɛbaa nɛɛ ená Parisbii babaoo anɔ hewalɛ waa fe hewalɛ ni jamɔ ená yɛ amɛnɔ.

Shi kɛlɛ, gbɔmɔ nilee hako gbɔmɛi ashihilɛi aya hiɛ tamɔ bɔ ni akpaa gbɛ lɛ. Mɛi babaoo miitao nilee ŋmɛnɛ kɛmiijɛ he kroko. Aaafee afii 90 ni eho nɛ lɛ, Yehowa Odasefoi ‘miikpɛ tamɔ kanei’ yɛ Paris. (Filipibii 2:15) Taakɛ amlakui ni he esa ji lɛ, ehe bahia ni amɛtsake amɛhe amɛwo shihilɛi ni tsakeɔ lɛ amli bɔni afee ni amɛnine ashɛ “jeŋmaji lɛ fɛɛ anii ni jara wa lɛ” anɔ.—Hagai 2:7.

Maŋ ni Emli Nitsumɔ Wa

Yɛ afi 1850 tɔ̃ɔ lɛ, no mli lɛ Paris ji maŋ ni mɛi 600,000 yɔɔ mli. Ŋmɛnɛŋmɛnɛ beaŋ gbɔmɛi ayibɔ ni maji bibii ni bɔle amɛ fata he lɛ fá kwraa fe akpekpei nɛɛhu. Nɔ ni ejɛ gbɔmɛi ayifalɛ ni tamɔ nɛkɛ mli eba ji akɛ, Paris ebatsɔ France maŋ ni mɛi srɔtoisrɔtoi ni yɔɔ mli lɛ fá babaoo. Eji he ko kɛha wolokasemɔ ni etee hiɛ waa yɛ je lɛŋ, jɛmɛ ji he ni je lɛŋ univɛsitii ni etsɛ fe fɛɛ lɛ ateŋ ekome yɔɔ, ni jɛmɛ ji he ni nikaselɔi aaafee 250,000 lɛ yɔɔ. Maji bibii ni bɔle Paris he lɛ ekomɛi ni tsũi babaoo ni nɔ kwɔlɔ yɔɔ mli ni jeŋba shara kɛ nitsumɔ ni anáaa atsu efa waa yɛ jɛmɛ lɛ ji nɔ ni gbeeɔ Paris shi. Ŋwanejee ko bɛ he akɛ, ebiɔ hesaa kɛ hiɛshikamɔ dani Yehowa Odasefoi kɛ sanekpakpa lɛ haa mɛi srɔtoi fɛɛ yɛ gbɛ ni haa mɔ náa miishɛɛ nɔ.—1 Timoteo 4:10.

Shisharalɔi ni fa fe akpekpei 20 yasaraa Paris daa afi. Ekolɛ amɛkɛ miishɛɛ kwɔɔ Eiffel Tower lɛ, amɛsharaa shi yɛ Seine faa lɛ naa, loo amɛnyiɛɔ niyelihei lɛ amli nyiɛmɔhei lɛ blɛoo, ní amɛmiisusu emli shihilɛ lɛ he. Ni kɛlɛ, bɔ ni Parisbii adaa gbi shihilɛ yaa nɔ ehaa lɛ nyɛɔ efeɔ gidigidi waa. Christian ni ji be-fɛɛ sɔɔlɔ lɛ tsɔɔ mli akɛ: “Gbɔmɛi yeɔ amɛhe oyai be fɛɛ be. Kɛ amɛjɛ nitsumɔ amɛba shia lɛ, etɔɔ amɛ waa diɛŋtsɛ.” Gbɔmɛi ni bɛ dekã ni akɛ amɛ aaawie nɛɛ bɛ mlɛo.

Shi kɛlɛ, naagbai ni fe fɛɛ ni Yehowa Odasefoi kɛkpeɔ yɛ Paris lɛ ateŋ ekome ji gbɔmɛi lɛ ni aaana amɛ yɛ amɛshiai amli. Intakɔm yɛ tsũi lɛ ekomɛi ahe. Shi kɛlɛ, akɛni awuiyeli yaa hiɛ daa hewɔ lɛ, bei pii lɛ akɛ ilɛtrɔnik efee hebuu nibii awo agbói lɛ anaa, ni ehaaa anyɛ abote shiai lɛ amli. Ŋwanejee ko bɛ anɔkwale ni eji nɛɛ he akɛ yɛ hei komɛi lɛ, kɛ́ aja mli lɛ, esa akɛ Odasefonyo kome ashiɛ aha mɛi 1,400. No hewɔ lɛ, akɛ tɛlifoŋ nɔ odaseyeli kɛ trukaa odaseyeli tsuɔ nii waa kɛyaa hiɛ be fɛɛ be. Ani Yehowa Odasefoi enyɛ amɛha ‘amɛla ekpɛ’ yɛ gbɛ̀i krokomɛi anɔ?—Mateo 5:16.

Hegbɛi kɛ hei ni akɛaatsu nii kɛha trukaa odaseyeli lɛ efa babaoo. Martine na yoo ko ni etamɔ nɔ ni ehao ni damɔ bɔɔs shimaamɔhe ko. No mli lɛ, biyoo kome pɛ ni yoo lɛ yɔɔ lɛ gbo etsɛko. Martine ha lɛ wolo bibioo ko ni Biblia mli gbohiiashitee he hiɛnɔkamɔ lɛ he miishɛjemɔ wiemɔ yɔɔ mli. No sɛɛ lɛ enaaa lɛ dɔŋŋ yɛ nyɔji fioo komɛi asɛɛ. Beni Martine na awula lɛ ekoŋŋ lɛ, enyɛ ekɛ lɛ je Biblia mli nikasemɔ shishi. Yɛ shitee-kɛ-woo ni yoo lɛ wu lɛ kɛba yoo lɛ nɔ lɛ fɛɛ sɛɛ lɛ, yoo lɛ batsɔ Odasefonyo.

Trukaa Odaseyeli ni Woɔ Yibii

Maŋ tsɔnei ahe gbɛjianɔtoo ni yɔɔ Paris lɛ ji nɔ ni anyɛɔ akɛ he fɔ̃ɔ nɔ fe fɛɛ eko yɛ je lɛŋ. Oketekei ni ehé gbɛi, ní nyiɛɔ shikpɔŋ shishi lɛ holeɔ gbɛfalɔi 5,000,000 daa gbi. Nɔ ni akɛɛ ji akɛ, Paris oketekei adaamɔhe wulu Châtelet-Les-Halles ni yɔɔ shikpɔŋ shishi lɛ ji nɔ ni da fe fɛɛ ni tsuɔ nii fe fɛɛ eko yɛ je lɛŋ. Hegbɛi ni akɛaatsu nii koni nine ashɛ mɛi anɔ lɛ fa babaoo diɛŋtsɛ. Alexandra táa shikpɔŋ shishi oketeke lɛ mli kɛyaa nitsumɔ daa gbi. Gbi ko lɛ, ekɛ oblanyo ko ni yeɔ leukemia ni ji lá mli hela ni gbeɔ mɔ, ní ebaagbo lɛ gba sane kɛ miishɛɛ. Alexandra kɛ Paradeiso he hiɛnɔkamɔ lɛ he dɛhiɛmɔ wolo ko ha lɛ. Ekɛ lɛ gbaa Biblia mli sane gbi fɛɛ gbi yɛ otsii ekpaa mli kɛ́ shɛ nakai be lɛ yɛ nakai hé lɛ nɔŋŋ. Kɛkɛ ni gbi ko lɛ, nuu lɛ kpá baa. Kɛkɛ lɛ, etsɛɛɛ ni eŋa tswa Alexandra tɛlifoŋ ni ekɛɛ lɛ koni eba helatsamɔhe lɛ, ejaakɛ ewu lɛ shihilɛ lɛ mli ewo wu. Mɔbɔ sane ji akɛ, Alexandra kpe sɛɛ tsɔ kɛtee. Beni nuu lɛ gbo lɛ, eŋa lɛ shi kɛtee Bordeaux yɛ France wuoyi-anaigbɛ, ni Odasefoi ni yɔɔ jɛmɛ lɛ yasara lɛ. Kwɛ bɔ ni Alexandra naa kpɛ ehe ha beni ená ele afi kome sɛɛ akɛ okulafo lɛ ebatsɔ Kristofonyo Yehowa Odasefonyo ni abaptisi lɛ lɛ, kɛ hiɛnɔkamɔ akɛ ebaana akɛ atee ewu lɛ shi!—Yohane 5:28, 29.

Kristofonyo yoo onukpa ko kɛ Renata wie yɛ oketeke ko ni fãa gbɛ kɛjɛ Paris kɛyaa Limoges ni ji France maŋ lɛ teŋgbɛ lɛ mli lɛ. Renata kɛ afii enumɔ ekase Nyɔŋmɔjamɔ, Hebri, kɛ Hela he nii yɛ lɛ diɛŋtsɛ emaŋ Poland mli, shi ebɛ Nyɔŋmɔ mli hemɔkɛyeli dɔŋŋ. Nyɔji etɛ ni tsɔ nakai sanegbaa lɛ hiɛ lɛ, esɔle eha Nyɔŋmɔ. Eyɛ mli akɛ Renata bɛ nɔ ni nyɛmi yoo onukpa lɛ yɔɔ kɛɛmɔ lɛ he miishɛɛ diɛŋtsɛ ni esusuuu akɛ ebaanu ehe dɔŋŋ moŋ, shi eha lɛ etɛlifoŋ nɔmba. Shi kɛlɛ, nyɛmi yoo lɛ tsu he nii aahu ni ekwɛ koni yɛ no sɛɛ lɛ akatsɛ ní ayasara Renata. Beni gbalashihilɛ mli hefatalɔi Odasefoi ba koni amɛbana Renata lɛ, esusu sane he nɛkɛ akɛ, ‘Mɛni amɛbaatsɔɔ mi?’ Yɛ osɔfoi askul mli tsɔsemɔ ni Renata ná lɛ fɛɛ sɛɛ lɛ, eba ehe shi ni Biblia mli anɔkwale lɛ ná enɔ hewalɛ. Etsɔɔ mli akɛ: “Minu shishi amrɔ nɔŋŋ akɛ anɔkwale lɛ nɛ.” Amrɔ nɛɛ, eyɛ miishɛɛ akɛ eeegba mɛi krokomɛi Biblia lɛ mli shɛɛ sane lɛ.

Michèle miikase tsɔne kudɔmɔ he nii yɛ skul. Nikaselɔi krokomɛi ni ekɛ amɛ yɔɔ klas ni atsɔɔ amɛ tsɔne kudɔmɔ he nii yɛ wolo nɔ lɛ bɔi bɔlɛnamɔ ni tsɔɔ gbalashihilɛ hiɛ lɛ he sanegbaa. Michèle tsɔɔ akɛ ekɛ amɛ kpaaa gbee. Otsi kome sɛɛ lɛ, tsɔne kudɔmɔ nitsɔɔlɔ Sylvie bi lɛ akɛ: “Yehowa Odasefonyo ji bo?” Jwɛŋmɔŋ susumɔ ni damɔ Biblia nɔ lɛ ni Michèle kɛha lɛ sa Sylvie hiɛ waa. Aje Biblia mli nikasemɔ shishi, ni afi kome sɛɛ lɛ, abaptisi Sylvie.

Shwɛmɔhei kɛ abɔɔi ni fa babaoo yɛ Paris lɛ haa anáa hegbɛ ni miishɛɛ yɔɔ mli koni akɛ mɛi agba sane. Beni Josette kɛ shwane kpamɔ be fioo lɛ tsuɔ nii lɛ, etee shwɛmɔhe lɛ, he ni awula yoo onukpa Aline sharaa shi yɛ lɛ. Josette gbála shiwoi ni yɔɔ naakpɛɛ ni yɔɔ Biblia lɛ mli lɛ mli etsɔɔ lɛ. Ato gbɛjianɔ kɛha Biblia mli nikasemɔ, ni etsɛɛɛ ni Aline tee hiɛ kɛyashɛ baptisimɔ mli. Amrɔ nɛɛ ni Aline eye afii 74 lɛ, eji daa gbɛgbalɔ sɔɔlɔ ni woɔ yibii waa diɛŋtsɛ, ni eyɛ miishɛɛ akɛ eeegba mɛi krokomɛi Kristofoi anɔkwale lɛ.

Kane Kɛha Majimaji lɛ Fɛɛ

Ehe ehiaaa ni Odasefoi ni yɔɔ Paris lɛ afã gbɛ kɛya shikpɔji ni yɔɔ shɔŋŋ lɛ anɔ bɔni afee ni amɛyaná kusum nifeemɔi srɔtoisrɔtoi babaoo amli ŋɔɔmɔ. Nɔ ni miihe ashɛ maŋbii lɛ ayibɔ lɛ mli oha mlijaa 20 ji maŋsɛɛbii. Ayɛ Kristofoi asafoi kɛ kui yɛ aaafee wiemɔi srɔtoi 25 mli.

Bei pii lɛ, hesaa kɛ hiɛshikamɔ he hiaa bɔni afee ni awo yibii kpakpai yɛ sanekpakpa jajemɔ nitsumɔ krɛdɛɛ nɛɛ mli. Filipino Odasefonyo ko kɛ he ko fee lɛ diɛŋtsɛ eshikpɔŋkuku krɛdɛɛ ko. Be mli ni eheɔ nii yɛ shwapo ko mli lɛ, enyɛ eje Biblia mli nikasemɔi ni fa babaoo shishi kɛtsɔ Filipinobii krokomɛi ni yɔɔ shwapoi amli ni ekɛ amɛ je sanegbaai ashishi lɛ nɔ.

Sɛɛnamɔ yɛ he akɛ aaaŋɔ hegbɛ lɛ koni akɛshiɛ. Beni Odasefoi ni yɔɔ maŋsɛɛ wiemɔ asafo ko mli lɛ ná amɛle yɛ December 1996 mli akɛ hiɛtserɛjielɔi akuu ko ni ehe gbɛi waa yɛ je lɛŋ lɛ miiba maŋ lɛ mli lɛ, amɛkpɛ amɛyiŋ akɛ amɛkɛ hiɛtserɛjielɔi lɛ baagba sane. Beni ajie mɛi ahiɛtserɛ agbe naa gbɛkɛ ko lɛ, amɛnyɛ amɛkɛ hiɛtserɛjielɔi ni kuɔ amɛsɛɛ kɛya amɛgbɔiatoohe lɛ gba sane. Nɔ ni jɛ hegbɛ ni akɛtsu nii nɛɛ mli ba ji akɛ amɛha Bibliai 28, Kristofoi awoji 59, woji bibii 131, kɛ woji tɛtrɛbii 290. Beni hiɛtserɛjielɔi lɛ ehi shi otsii etɛ sɛɛ lɛ, amɛteŋ mɔ kome bi akɛ: “Te mafee tɛŋŋ matsɔ Yehowa Odasefonyo?” Mɔ kroko hu kɛɛ faŋŋ akɛ: “Mashiɛ yɛ mimaŋ!”

Jwetrii ni Aŋɔtee ni Esa akɛ Ana

He fɛɛ he ni mɛi ni yasaraa Paris lɛ kwɛɔ lɛ, amɛnaa blema tsũi ni aye samai fɛfɛji awo he. Shi kɛlɛ, nibii babaoo ni jara wa yɛ lolo ni abaana. Aniza fata etsɛkwɛ̃ ni ji majimaji ateŋ saji ahe nitsulɔ lɛ he kɛba France. Ekaneɔ Biblia lɛ yɛ shia daa. Gbi ko beni ekɛ oyaiyeli shiɔ shia lɛ, gbɛgbalɔ ko ha lɛ dɛhiɛmɔ wolo ni ji Nɔ Hewɔ ni Obaanyɛ Okɛ Ohe Afɔ Biblia lɛ Nɔ lɛ. Ato gbɛjianɔ kɛha otsi ni nyiɛ sɛɛ lɛ, ni aje Biblia mli nikasemɔ shishi. Aniza weku lɛ kɛ shitee-kɛ-woo babaoo ba enɔ. Etee hiɛ yɛ enikasemɔ lɛ mli kɛyashi beni abaptisi lɛ. Te ebuɔ hegbɛ ni eyɔɔ akɛ eeegba anɔkwale lɛ he sane etsɔɔ mɛi krokomɛi lɛ ehaa tɛŋŋ? “Yɛ be ni tsɔ hiɛ lɛ mli lɛ, shiɛmɔ nitsumɔ lɛ bafee nɔ ni wa akɛni mihiɛ gboɔ hewɔ. Fɛɛ sɛɛ lɛ, kɛ́ mikane Biblia lɛ, ewoɔ mi hewalɛ. Kɛ mishiɛɛɛ lɛ, mihe ejɔɔɔ mi.” Nakai nifeemɔ lɛ ji nɔ ni kadiɔ Odasefoi babaoo ni yɔɔ “babaoo feemɔ yɛ Nuntsɔ lɛ nitsumɔ lɛ mli” lɛ yɛ Paris.—1 Korintobii 15:58, NW.

Biblia mli anɔkwalei kpɛɔ ewoɔ tsũi ni amamɔɔ ni ohiafoi haiɔ yɛ Paris hewɔ maji lɛ amli lɛ hu, ni ejieɔ “jwinei” krokomɛi akpo. Akɛni Bruce miisumɔ ni ema kpãai ni amɔmɔ saji awo nɔ lɛ hewɔ lɛ, etee eyasara enaanyo ni batsɔ Yehowa Odasefonyo etsɛko lɛ. Beni Bruce na akɛ enaanyo lɛ kɛ mɛi komɛi ni Bruce le amɛ lɛ miigba Biblia lɛ mli sane lɛ, ebo sanegbaa lɛ toi jogbaŋŋ. Ekpɛlɛ koni akɛ lɛ akase Biblia lɛ, shi eyɛ naagbai komɛi. “Ale mi waa diɛŋtsɛ yɛ akutso lɛ mli. Minyɛminuu onukpa lɛ nɔɔ be fɛɛ be, ni mitoɔ joo henaabuamɔi ni yɔɔ hoo he gbɛjianɔ. Te baafee tɛŋŋ ni mɛi krokomɛi baakpɛlɛ nɔ yɛ anɔkwale mli akɛ miitsɔ Odasefonyo?” Yɛ nibimɔi ni akɛfɔɔ Bruce hiɛ be fɛɛ be koni eto gbɛjianɔ kɛha henaabuamɔi fɛɛ sɛɛ lɛ, ekpa nakai nifeemɔ lɛ. Nyɔŋ kome sɛɛ lɛ, ebɔi shiɛmɔ: “Mɔ fɛɛ mɔ ni yɔɔ akutso lɛ mli lɛ miisumɔ ni ele nɔ hewɔ ni mibatsɔ Odasefonyo lɛ.” No sɛɛ lɛ, etsɛɛɛ ni abaptisi lɛ. Etsɛɛɛ ni ená hegbɛ akɛ eeeya Sɔɔmɔ Tsɔsemɔ Skul lɛ eko.

Jwetrii ataomɔ baanyɛ abi nitsumɔ babaoo. Shi kɛlɛ, kwɛ miishɛɛ ni eji akɛ ewoɔ yibii! Jacky, Bruno, kɛ Damien ji bodobodo shãlɔi yɛ Paris. Jacky tsɔɔ mli akɛ: “Eji nɔ ni wa akɛ nine aaashɛ wɔnɔ, ejaakɛ wɔtsuɔ nii gbi muu lɛ fɛɛ ni wɔhiii shia kwraa.” Patrick ni ji daa gbɛgbalɔ lɛ na akɛ tsũi bibii komɛi yɛ tsũ ko yiteŋ, ni emu sane naa akɛ kɛ hoo kwraa lɛ mɔ ko yɛ ekome mli. Mɔdɛŋ ni ebɔɔ daa akɛ enine aaashɛ mɛi ni yɔɔ mli lɛ anɔ lɛ wo yibii kpakpai yɛ naagbee mli beni gbi ko shwane lɛ, etee eyana Jacky ni baahi jɛmɛ be fioo ko lɛ. Mɛni jɛ mli ba? Nanemɛi etɛ lɛ batsɔmɔ Odasefoi ni amɛnyɛ amɛná nitsumɔ kroko ni ha amɛkɛ amɛhe wo teokrase nitsumɔ mli kwraa kɛmɔ shi.

Ahum lɛ ni Aŋmɛɔ lɛ Dɛmm

Nyɛsɛɛ nɛɛ, adafitswaa gbɛ̀i komɛi ni yɔɔ France lɛ wie Yehowa Odasefoi ahe akɛ jamɔŋ kuu fã ni he yɔɔ oshara. Yɛ afi 1996 lɛ, Odasefoi jɛ amɛtsui fɛɛ mli amɛja sane krɛdɛɛ he dɛhiɛmɔ wolo ko ni yitso ji Jehovah’s Witnesses—What You Need to Know (Yehowa Odasefoi—Nɔ ni Ehe Hiaa akɛ Ole) ni fa fe ekomekomei akpekpei nɛɛhu. Nibii ni jɛ mli ba lɛ sa kadimɔ jogbaŋŋ.

Abɔ mɔdɛŋ jogbaŋŋ koni nine ashɛ mɔ fɛɛ mɔ nɔ. Maŋ onukpai babaoo tsɔɔ bɔ ni amɛhiɛ esɔ Odasefoi lɛ. Maŋ ŋaawolɔ ko ŋma akɛ: “Yehowa Odasefoi ebɔ mɔdɛŋ jogbaŋŋ akɛ amɛja dɛhiɛmɔ wolo nɛɛ. Ejie amalei lɛ kɛtee.” Datrɛfonyo ko wie akɛ: “Mítee nɔ mímɛ sane nɛɛ aahu!” Nuu ko ni jɛ Paris lɛ ŋma akɛ: “Mina Jehovah’s Witnesses—What You Need to Know lɛ trukaa, ni mikane. Masumɔ ni male babaoo ni maná shia Biblia mli nikasemɔ ni akɛfɔ̃ɔ mihiɛ lɛ he sɛɛ.” Mɔ kroko hu wie akɛ: “Nyɛyiwaladɔŋŋ yɛ nyɛnɔkwayeli lɛ hewɔ.” Katolik awula ko kɛɛ Odasefoi lɛ akɛ: “Ɛhɛɛ! Kpaako nyɛtsu amalei lɛ ahe nii!”

Miishɛɛ krɛdɛɛ ni yɔɔ kɛha Odasefoi oblahii kɛ oblayei babaoo ni yɔɔ Paris akutso lɛ mli ji shiɛmɔ nitsumɔ he tafaa ni ato he gbɛjianɔ kɛha Catholic World Youth Days lɛ yɛ afi 1997 lɛ. Eyɛ mli akɛ kɔɔyɔŋ dɔlɛ lɛ naa wa fe Centigrade 35 moŋ, shi aaafee Odasefoi 2,500 kɛ amɛhe wo mli. Yɛ gbii fioo komɛi pɛ sɛɛ lɛ, amɛshi wolo bibioo ni ji Wolo Kɛha Gbɔmɛi Fɛɛ lɛ ekomekomei 18,000 amɛha oblahii kɛ oblayei ni jɛ je lɛŋ he fɛɛ he. Kɛfata Yehowa gbɛi lɛ he odase kpakpa ni amɛye kɛ anɔkwale dumɔwui ni amɛdu lɛ he lɛ, tafaa lɛ ha Odasefoi oblahii kɛ oblayei lɛ ná miishɛɛ. Nyɛmi yoo fioo ko ni tse ehejɔɔmɔ be lɛ nɔ bɔni afee ni ená nitsumɔ krɛdɛɛ nɛɛ mli gbɛfaŋnɔ kɛmɔ shi lɛ ŋma akɛ: “Yehowa yɛ gbɔmɛi ni yɔɔ miishɛɛ yɛ shikpɔŋ nɔ, ní kɛ amɛhewalɛ tsuɔ nii kɛjieɔ egbɛi lɛ yi. Nɛkɛ gbii enyɔ ni nitsumɔ eyi mli obɔ ni nyɔmɔwoo babaoo yɔɔ mli nɛɛ ha hejɔɔmɔ be lɛ fɛɛ he ba sɛɛnamɔ jogbaŋŋ diɛŋtsɛ! (Lala 84:11)”

February 28, 1998 lɛ ji nɔ ni kadi akpɔ ni Hitler wo afii 65 nɛ ni ha agu Yehowa Odasefoi yɛ Germany lɛ. Odasefoi ni yɔɔ France lɛ kɛ nakai gbi lɛ tsu nii kɛha maŋshiɛmɔi ni akɛha yɛ asai ni ahai lɛ amli kɛha vidio ni ji Jehovah’s Witnesses Stand Firm Against Nazi Assault lɛ jiemɔ, ni no ji nɔ ni tsɔɔ yiwaa mli amanehulu ni Yehowa webii kɛkpe lɛ mli fitsofitso. Akɛ nɔ ni fa fe ninefɔ̃ɔ woji akpekpei kpawo ha. Yinɔsaneŋmalɔi kɛ tsutsu nanemɛi nsara lɛ mli bii kɛ odaseyelii ni taa mɔ mli ha. Aaafee mɛi 5,000 ni yɔɔ Paris akutso lɛ mli lɛ tee eko, ni mɛi babaoo ni jeee Odasefoi lɛ hu tee eko.

Mɛi babaoo ni yɔɔ Paris lɛ náa mumɔŋ la he miishɛɛ waa diɛŋtsɛ, ni eŋɔɔ amɛnaa akɛ Maŋtsɛyeli shiɛlɔi lɛ miikpɛ kaŋkaŋ tamɔ kanei. Etamɔ bɔ pɛ ni Yesu jaje akɛ: “Nikpamɔ lɛ fá moŋ, shi nitsulɔi lɛ faaa.” (Mateo 9:37) Nifeemɔ he faishitswaa ni Yehowa Odasefoi kɛyeɔ shiɛmɔ lɛ he kaai ni amɛkɛkpeɔ yɛ maŋ lɛ mli lɛ nɔ lɛ eha Paris etsɔ Kane Maŋtiase ko yɛ shishinumɔ krɛdɛɛ ko naa kɛmiijie Yehowa yi.

[Mfoniri ni yɔɔ baafa 9]

City Hall

[Mfoniri ni yɔɔ baafa 9]

Opera Garnier

[Mfoniri ni yɔɔ baafa 9]

Louvre Museum

[Mfonirii ni yɔɔ baafa 10]

Biblia mli shɛɛ sane ni aaagba mɛi ni bɛ dekã yɛ he fɛɛ he ni aaana amɛ yɛ