Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Awo Nyɔŋmɔ Jamɔ Hetuu-Kɛhamɔ Sɛɛtiumɔ He Nyɔmɔ

Awo Nyɔŋmɔ Jamɔ Hetuu-Kɛhamɔ Sɛɛtiumɔ He Nyɔmɔ

Wala Shihilɛ He Sane

Awo Nyɔŋmɔ Jamɔ Hetuu-Kɛhamɔ Sɛɛtiumɔ He Nyɔmɔ

TAAKƐ WILLIAM AIHINORIA GBA

Taakɛ ebaa lɛ bei komɛi lɛ, mihɛle shi yɛ wɔ mli nyɔɔŋteŋ yɛ Ataa kɛ̃ɛmɔ lɛ hewɔ. Ekɛ ehe miikokolo shi yɛ shikpɔŋ ní ekpiti emusu. Awo, mi kɛ minyɛmi yoo onukpa lɛ fɛɛ bɔle lɛ. Beni efee tamɔ nɔ ni piŋmɔ lɛ naa eba shi lɛ, ete shi eta shi, emu waa ni ewie akɛ: “Yehowa Odasefoi pɛ yɔɔ toiŋjɔlɛ yɛ shikpɔŋ nɛɛ nɔ.” Nɔ ni ewie lɛ futuɔ mɔ yiŋ waa, shi ená minɔ hewalɛ waa ejaakɛ minuko Yehowa Odasefoi ahe nɔ ko kwraa dã. Misusu nɔ ni etsɔɔ lɛ he.

NAKAI sane lɛ ba yɛ afi 1953 beni miye afii ekpaa. Mifata weku ni akɛ yei pii ehi shi yɛ mli lɛ he yɛ Ewossa, ni ji okwaayeli akrowa ni yɔɔ Nigeria anaigbɛ-teŋgbɛ lɛ. Mi ji bi ni ji enyɔ, shi klɛŋklɛŋ binuu yɛ weku ni yɛ naagbee mli lɛ emli bii tee hiɛ kɛyashɛ Ataa ŋamɛi 3 ni gbekɛbii 13 yɔɔ mli lɛ mli. Wɔkɛ Minii fɛɛ yɛ su tsũ ni akɛ jwɛi ewo ni tsũi ejwɛ yɔɔ mli lɛ mli. Mɛi ni fata shiabii lɛ ahe ji Minaa kɛ Ataa nyɛmimɛi hii etɛ kɛ amɛwekui.

Mi gbekɛbiiashi shihilɛ yɛ mɔbɔ. Nɔ ni ha mishihilɛ fee mɔbɔ waa titri ji Ataa gbɔmɔtsoŋ hewalɛ ni baa shi lɛ. Eye musu hela ni waa mɔ he ni ehiii tsamɔ nɛɛ aahu kɛyashi egbo yɛ afii babaoo sɛɛ. Tsofai fɛɛ ni Afrika okwaafoi aweku ni bɛ nɔ ko lɛ baanyɛ ahe lɛ nyɛɛɛ atsa ehela ni anaaa naa lɛ—shikpɔŋ tsofa kɛ blɔfo tsofa fɛɛ. Wɔfoɔ jenamɔi pii yɛ Ataa masɛi ni ekɛ ehe miikokolo shi ni eepiŋ kɛyashi wuɔ baagbɛɛ leebi. Akɛni eetao ehela lɛ naa tsabaa hewɔ lɛ, ekɛ Awo fãa gbɛ bei pii ni eshiɔ mi kɛ minyɛmimɛi lɛ ehaa Minaa.

Wɔweku lɛ hi shi kɛtsɔ yɛlɛ, duade, kɛ tsɛrɛ humɔ kɛ ehɔɔmɔ nɔ. Wɔjieɔ rɔba fiofio koni no aye abua wɔ yɛ shika fioo ni wɔnáa lɛ mli. Niyenii ni wɔyeɔ titri ji yɛlɛ. Wɔyeɔ yɛlɛ leebi, wɔshiɔ yɛlɛ fufui shwane, ni wɔyeɔ yɛlɛ ekoŋŋ gbɛkɛ. Bei komɛi lɛ, wɔtsakeɔ mli fioo kɛji akɛ wɔye amadãa ni ashã lɛ.

Wɔshihilɛ fã ko ni he hiaa waa ji blematsɛmɛi ajamɔ. Weku lɛ kɛ niyenii shaa afɔle kɛhaa tsei ni akɛ terema efimɔ he. Ataa jáa amaga ko hu koni eshwie mumɔi fɔji kɛ daimonioi.

Beni miye afii enumɔ lɛ, wɔfa yɛ wɔ akrowa lɛ kɛyahi okwaafoi ansra ko ni kɛ wɔ akrowa lɛ jɛkɛmɔ feɔ kilomitai 11 lɛ be fioo. Ataa ye fa hela yɛ jɛmɛ, ni enɛ kɛ naagba babaoo bafata emusu hela lɛ he. Enyɛɛɛ etsu nii kɛ je tsɛre, ni kɛ je na lɛ emusu hela lɛ haa epiŋɔ waa. Hela ko ni tamɔ asra atridii mɔ mi. Enɛ hewɔ lɛ, wekumɛi krokomɛi kɛ nibii srɔtoi yeɔ ebuaa wɔ yɛ wɔshihilɛ lɛ mli. Bɔni afee ni wɔkagboi yɛ ohia futaa hewɔ lɛ, wɔku sɛɛ wɔtee wɔ akrowa ni ji Ewossa lɛ mli ekoŋŋ. Ataa miisumɔ koni mi ni ji ekromɔ binuu lɛ, maná nitsumɔ ni nɔ kwɔ fe okwaafonyo ni bɔɔ mɔdɛŋ akɛ ebaaná nɔ ni ebaaye kɛkɛ. Enu he akɛ wolokasemɔ kpakpa ni mana lɛ baaye abua mi ni maha weku lɛ shihilɛ aya hiɛ, ni ebaaye ebua mi ni makwɛ minyɛmimɛi lɛ.

Mikɛ Jamɔi Srɔtoi Ná Sharamɔ

Minyɛ mije skul shishi yɛ wɔ akrowa lɛ mli. Enɛ ha mikɛ Kristendom jamɔi lɛ ná sharamɔ. Yɛ afi 1950 afii lɛ amli lɛ, ewa waa akɛ aaana srɔtofeemɔ ni yɔɔ Anaigbɛ woloŋ nikasemɔ kɛ maŋsɛɛ nɔyelii lɛ ajamɔ lɛ mli. Akɛni mitee Katolik skul hewɔ lɛ, no tsɔɔ akɛ esa akɛ matsɔ Roma Katoliknyo.

Yɛ afi 1966 lɛ mli beni miye afii 19 lɛ, mitee nɔyaa skul ni ji Pilgrim Baptist Secondary School ni yɔɔ maŋ ni ji Ewohinmi ní kɛ Ewossa jɛkɛmɔ feɔ kilomitai 8 lɛ. Mijamɔŋ woloŋ nikasemɔ lɛ tsake yɛ jɛmɛ. Akɛni miiya Protestant skul agbɛnɛ hewɔ lɛ, Katolik osɔfoi lɛ eŋmɛɛɛ mi gbɛ ni maná Hɔgbaa Mass lɛ mli gbɛfaŋ nɔ.

Beni miyɔɔ Baptist skul nɛɛ ji klɛŋklɛŋ be kwraa ni minine shɛ Biblia lɛ nɔ. Eyɛ mli moŋ akɛ mitee nɔ mitee Katolik sɔlemɔ lɛ moŋ, shi mi kome too mikaneɔ Biblia lɛ daa Hɔgbaa kɛji akɛ akpa Katolik sɔlemɔ lɛ sɛɛ. Yesu Kristo tsɔɔmɔi lɛ ná minɔ hewalɛ waa, ni minu he akɛ esa akɛ mahi shi yɛ Nyɔŋmɔ jamɔ hetuu-kɛhamɔ shihilɛ ni shishinumɔ yɔɔ mli lɛ naa. Babaoo ni mikaneɔ Biblia lɛ, babaoo ni minyaŋeɔ jamɔ mli hiɛnyiɛlɔi lɛ ekomɛi asatofeemɔ lɛ kɛ jeŋba shara shihilɛ ni osɔfoi lɛ babaoo yɔɔ mli lɛ. Nɔ ni mina yɛ mɛi ni kɛɛ amɛji Kristofoi lɛ ahe lɛ yɛ srɔto kwraa yɛ nɔ ni Yesu kɛ ekaselɔi lɛ tsɔɔ ni amɛhi shi yɛ naa lɛ he.

Nibii pɔtɛɛ komɛi ni ba lɛ ha minaa kpɛ mihe. Be ko beni mitee Nyɔŋmɔ jamɔ he nitsɔɔlɔi lɛ anihɔɔmɔhe lɛ koni miyahe sɔlemɔ ashinao lɛ, mina sɛbɛ tsotsoro shinaa lɛ naa. Yɛ be kroko hu mli lɛ, Baptist skul nɔkwɛlɔ lɛ bɔ mɔdɛŋ akɛ ekɛ mi aaana bɔlɛ. Miná mile yɛ sɛɛ mli akɛ, eji mɔ ko ni kɛ ehe woɔ nuu ni kɛ nuu naa bɔlɛ nifeemɔ mli, ni ekɛ mɛi komɛi efee nakai. Misusu enɛɛmɛi ahe ni mibi mihe akɛ, ‘Ani Nyɔŋmɔ kpɛlɛɔ jamɔi ni agbalaaa emli bii kɛ hiɛnyiɛlɔi lɛ po ni feɔ nibii ni ejaaa lɛ atoi lɛ?’

Jamɔ Tsakemɔ

Shi kɛlɛ, minya nɔ ni mikaneɔ yɛ Biblia lɛ mli lɛ he, ni mitswa mifai shi akɛ maya nɔ makane. Nɛkɛ be nɛɛ mli ji be ni mije shishi misusu nɔ ni Ataa kɛɛ aaafee afii 15 ni eho lɛ akɛ: “Yehowa Odasefoi pɛ yɔɔ toiŋjɔlɛ yɛ shikpɔŋ nɛɛ nɔ” lɛ he. Shi mishe gbeyei ejaakɛ ayeɔ Odasefoi oblahii kɛ oblayei ni yɔɔ skul lɛ mli lɛ ahe fɛo ni agbalaa amɛtoi bei komɛi po akɛni amɛkɛ amɛhe wooo leebi jamɔ mli nifeemɔi lɛ amli lɛ hewɔ. Ni etamɔ nɔ ni amɛhemɔkɛyelii lɛ ekomɛi yɛ srɔto. Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, ewa waa kɛha mi akɛ mahe maye akɛ mɛi 144,000 pɛ baaya ŋwɛi. (Kpojiemɔ 14:3) Akɛni mishweɔ waa akɛ maya ŋwɛi hewɔ lɛ, misusu he waa kɛji akɛ ahala nɛkɛ yibɔ nɛɛ agbe naa momo dani afɔ mi.

Eyɛ faŋŋ akɛ esoro Odasefoi lɛ yɛ amɛjeŋba kɛ amɛshihilɛ mli. Amɛfataaa jeŋba shara kɛ basabasa nifeemɔi ni oblahii kɛ oblayei krokomɛi ni yɔɔ skul lɛ mli lɛ kɛ amɛhe woɔ mli lɛ he. Mina amɛ akɛ mɛi ni jɛɛɛ je lɛ mli diɛŋtsɛ taakɛ bɔ ni mikane yɛ Biblia lɛ mli akɛ mɛi ni tsuɔ anɔkwa jamɔ he nii lɛ ahi shi yɛ naa lɛ.—Yohane 17:14-16; Yakobo 1:27.

Mikpɛ miyiŋ akɛ mapɛi mli babaoo. Yɛ September 1969 mli lɛ, minyɛ mihe wolo ni ji “Anɔkwale ni kɛ mɔ yaa Naanɔ Wala Mli Lɛ” eko. Yɛ nyɔŋ ni nyiɛ sɛɛ lɛ mli lɛ, gbɛgbalɔ ko taakɛ atsɛɔ Yehowa Odasefoi abe-fɛɛ sɔɔlɔ lɛ je shishi ekɛ mi bɔi nikasemɔ. Akɛni mi klɛŋklɛŋ nikasemɔ lɛ kanya mi hewɔ lɛ, mije shishi mikane Anɔkwale wolo lɛ Hɔɔ gbɛkɛnaashi ko ni migbe naa enɔ jetsɛremɔ shwane. Mije shishi amrɔ nɔŋŋ akɛ miigba minanemɛi skulbii lɛ naakpɛɛ nibii ni mikane yɛ wolo lɛ mli lɛ. Skulbii lɛ kɛ tsɔɔlɔi lɛ susu akɛ hemɔkɛyeli hee ni mina lɛ miiye mi sɛkɛ. Shi mile akɛ miyeee sɛkɛ.—Bɔfoi lɛ Asaji 26:24.

Ayakɛɛ mifɔlɔi jamɔ hee ni mishiɛɔ lɛ. Amɛbi ni miba shia amrɔ nɔŋŋ koni amɛle nɔ ni minaagba lɛ ji. Akɛni Odasefoi lɛ fɛɛ etee kpokpaa wulu nɔ kpee ko yɛ Ilesha hewɔ lɛ, mɔ ko mɔ ko bɛ ni mabi lɛ ŋaawoo. Beni mitee shia lɛ, Awo kɛ wekumɛi krokomɛi tutua mi kɛ sanebimɔi kɛ wiemɔ kɛ shimɔ babaoo. Mibɔ mɔdɛŋ fɛɛ ni manyɛ akɛ mafã mihe yɛ nɔ ni mikaseɔ kɛjɛɔ Biblia lɛ mli lɛ he.—1 Petro 3:15.

Yɛ be mli ni mɔdɛŋ fɛɛ ni abɔ akɛ aaaha male akɛ Yehowa Odasefoi ji amale tsɔɔlɔi lɛ yeee omanye lɛ, mi Tsɛkwɛ kɛ gbɛ kroko tsu nii. Ekpa mi fai waa akɛ: “Kaimɔ akɛ otee skul koni oyaná woloŋ nikasemɔ. Kɛji akɛ okpa onikasemɔ lɛ ni otee oyashiɛ lɛ, onyɛŋ ogbe oskul tsɔsemɔ lɛ naa kɔkɔɔkɔ. No hewɔ lɛ, mɛni hewɔ ni omɛɛɛ koni ogbe skul naa dani okɛ ohe awo nɛkɛ jamɔ hee nɛɛ mli.” Yɛ nakai beaŋ lɛ, efee tamɔ nɔ ni nilee yɛ mli, no hewɔ lɛ mikpa Odasefoi lɛ kɛ nikasemɔ.

Yɛ December 1970 beni migbe skul naa nɔŋŋ lɛ, mitee Maŋtsɛyeli Asa lɛ nɔ nɔŋŋ, ni kɛjɛ nakai beaŋ kɛbaa nɛɛ miyaa Yehowa Odasefoi akpeei fɛɛ. Abaptisi mi yɛ August 30, 1971 lɛ kɛfee mihenɔjɔɔmɔ kɛha Nyɔŋmɔ lɛ he okadi. No gba mifɔlɔi kɛ akutsoŋbii lɛ anaa waa. Amɛkɛɛ mije amɛnijiaŋ wui waa akɛni mi ji klɛŋklɛŋ mɔ yɛ wɔ akrowa ni ji Ewossa kɛ jɛi niiaŋ fɛɛ ni nɔyeli lɛ wo eskulyaa he nyɔmɔ lɛ hewɔ. Gbɔmɛi babaoo yɛ hiɛnɔkamɔi wuji kɛha mi. Amɛkpa gbɛ akɛ mikɛ woloŋ nikasemɔ he nilee ni miná lɛ baaye abua akutso lɛ.

Nɔ ni Jɛ Mitsakemɔ lɛ Mli Ba

Miweku lɛ kɛ hii onukpai ni yɔɔ akutso lɛ mli lɛ tsu najiaŋdamɔlɔi koni amɛkɛ mi abawie ni makwa mihemɔkɛyeli lɛ. Nɔ ni fata mɔdɛŋ ni amɛbɔ lɛ he ji loomɔi. Amɛkɛɛ akɛ: “Kɛji oshiii nɛkɛ jamɔ nɛɛ lɛ, owɔsɛɛ shihilɛ baafite. Onaŋ nitsumɔ. Omaŋ bo diɛŋtsɛ oshia. Onyɛŋ obote gbalashihilɛ mli ni oná bo diɛŋtsɛ oweku.”

Yɛ nɔ ni tamɔɔɔ bɔ ni amɛgba lɛ, beni migbe skul naa nyɔji nyɔŋma sɛɛ lɛ miná nitsumɔ akɛ tsɔɔlɔ. Yɛ October 1972 lɛ, mikɛ Veronica ni misumɔɔ lɛ lɛ bote gbalashihilɛ mli. Sɛɛ mli lɛ, nɔyeli lɛ tsɔse mi akɛ okwaayeli mlilɛɛmɔ nitsulɔ. Mihe miklɛŋklɛŋ lɔle ni mibɔi wɔshia lɛ maa. Yɛ November 5, 1973 lɛ, wɔfɔ wɔ klɛŋklɛŋ biyoo Victory, ni yɛ afii ni nyiɛ sɛɛ lɛ mli lɛ wɔfɔ Lydia, Wilfred, kɛ Joan. Yɛ afi 1986 mli lɛ, wɔfɔ wɔnaagbee binuu ni ji Micah. Amɛ fɛɛ amɛtsɔɔ akɛ amɛji bii ni jara wa, gboshinii ni jɛ Yehowa ŋɔɔ.—Lala 127:3.

Kɛji akɛ misusu mishihilɛ he lɛ, manyɛ makɛɛ akɛ gbalɛi fɔji ni akutso lɛ mli bii lɛ gba lɛ fɛɛ etsɔ jɔɔmɔi. No hewɔ miwo mi klɛŋklɛŋ biyoo lɛ gbɛi akɛ Victory lɛ. Nyɛsɛɛ nɛɛ akutso lɛ mli bii ŋma mi ni amɛkɛɛ akɛ: “Ofainɛ, wɔmiisumɔ ni oba shia koni obaná wɔ akutso lɛ saamɔ nɔyaa mli gbɛfaŋ nɔ amrɔ nɛɛ ni Nyɔŋmɔ miijɔɔ bo lɛ.”

Gbekɛbii Atsɔsemɔ yɛ Gbɛ ni Nyɔŋmɔ Gbeyeishemɔ Yɔɔ Mli Nɔ

Mi kɛ miŋa fɛɛ le akɛ, wɔnyɛŋ ni wɔtsa sɔ̃ ni ka wɔnɔ akɛ wɔtsɔse bii yɛ Nyɔŋmɔ gbeyeishemɔ mli lɛ kɛ heloonaa ninamɔ. No hewɔ lɛ, wɔkase bɔ ni wɔɔna shihilɛ ni yɔɔ mlɛo lɛ he miishɛɛ. Wɔmiisumɔ ni wɔhi shi yɛ nɛkɛ shihilɛ nɛɛ naa fe ní wɔkɛ nɔ ni baanyɛ ajɛ shihilɛ kroko ní wɔɔhala lɛ mli aba lɛ aaakpe.

Eji nɔ ni fɔɔ kaa akɛ akɛ wekui krokomɛi aaahi shi yɛ shia kome mli ni aja hejuuhe, kpatashi, kɛ nibii krokomɛi yɛ heni wɔyɔɔ lɛ. Wɔyɛ miishɛɛ waa akɛ wɔnyɛ wɔhai shia ni wɔ kome too wɔhiɔ mli yɛ maŋ fɛɛ maŋ ni akɛ mi yaa akɛ nɔyeli lɛ nitsulɔ lɛ. Eji anɔkwale akɛ, shia ni tamɔ nɛkɛ jara wa, shi no ni wɔnine shɛɔ nɔ lɛ buɔ wɔbii lɛ ahe kɛjɛɔ nɔnyɛɛi fɔji ni baanyɛ aná amɛnɔ hewalɛ lɛ ahe. Miida Yehowa shi akɛ, wɔnyɛ wɔtsɔse wɔbii lɛ yɛ mumɔŋ shihilɛ kpakpa mli yɛ afii ni eho lɛ mli.

Kɛfata he lɛ, miŋa ehi shi yɛ shia koni ekɛ gbekɛbii lɛ ahi shi ni ekwɛ amɛ. Kɛji akɛ mikpa nitsumɔ lɛ, wɔbɔɔ mɔdɛŋ akɛ wɔɔfee nii kutuu akɛ weku. Nɔ fɛɛ nɔ ni wɔfeɔ lɛ, wɔfeɔ akɛ weku. Nɔ ni fata he ji Biblia mli nikasemɔ, hesaamɔ kɛha asafoŋ kpeei kɛ eyaa fɛɛ, wɔhe ni wɔkɛwoɔ Kristofoi asɔɔmɔ nitsumɔ lɛ kɛ agbɛnɛ hu hiɛtserɛjiemɔi amli.

Wɔbɔ mɔdɛŋ akɛ wɔɔnyiɛ ŋaawoo ni yɔɔ 5 Mose 6:6, 7 ni woɔ fɔlɔi hewalɛ ni amɛtsɔse amɛbii lɛ jeee yɛ shia pɛ kɛkɛ shi yɛ be fɛɛ be ni hegbɛ lɛ aaaba lɛ sɛɛ. Enɛ eye ebua gbekɛbii lɛ ni amɛkɛ Odasefoi ebɔ naanyo moŋ fe ni amɛkɛ je lɛ mli bii aaabɔ naanyo. Amɛkase bɔ ni amɛaafee amɛkwɛ nanemɛi ni amɛkɛ amɛ bɔɔ lɛ ojogbaŋŋ ejaakɛ Veronica kɛ mi fɛɛ fiteee be babaoo ni wɔkɛ mɛi ni kɛ wɔ bɛ hemɔkɛyeli lɛ mli lɛ miibɔ.—Abɛi 13:20; 1 Korintobii 15:33.

Yɛ anɔkwale mli lɛ, wɔ gbɛtsɔɔmɔ kɛ tsɔsemɔ pɛ jeee nɔ ni ená wɔbii lɛ anɔ hewalɛ yɛ gbɛ ni ja nɔ. Wɔ shia lɛ ji he ko ni Kristofoi ni yɔɔ ekãa, ni amɛteŋ mɛi komɛi ji Yehowa Odasefoi nɔkwɛlɔi gbɛfalɔi lɛ baa, ni eka he eji nakai lolo. Be ni nɛkɛ Kristofoi ni eda yɛ mumɔŋ nɛɛ kɛ wɔweku lɛ eye lɛ eha wɔbii lɛ ená hegbɛ amɛkase amɛ he-kɛ-afɔleshaa mumɔ shihilɛ gbɛ lɛ. Enɛ ewo wɔnitsɔɔmɔ lɛ mli hewalɛ, ni gbekɛbii lɛ kɛ Biblia mli anɔkwale lɛ efee amɛnɔ.

Awo Nyɔŋmɔ Jamɔ Hetuu-Kɛhamɔ lɛ He Nyɔmɔ

Ŋmɛnɛ lɛ, mi kɛ miŋa kɛ wɔbii lɛ ejwɛ yɛ be-fɛɛ sɔɔmɔ nitsumɔ lɛ mli. Mije gbɛgbamɔ nitsumɔ lɛ shishi klɛŋklɛŋ kwraa yɛ afi 1973 lɛ mli. Yɛ afii ni eho lɛ mli lɛ, ehe bahia ni makpa gbɛgbamɔ nitsumɔ lɛ yɛ be kɛ beaŋ yɛ shika he naagbai hewɔ. Mina hegbɛ yɛ bei komɛi amli akɛ matsɔɔ nii yɛ Maŋtsɛyeli Sɔɔmɔ Skul ni yeɔ ebuaa Yehowa Odasefoi ni ji Kristofoi nɔkwɛlɔi lɛ mli. Amrɔ nɛɛ, miisɔmɔ akɛ Hospital Liaison Committee lɛ eko mlinyo, ni miji maŋtiase nɔkwɛlɔ yɛ Uhonmora.

Mi klɛŋklɛŋ biyei enyɔ, ni ji Victory kɛ Lydia kɛ Kristofoi onukpai ebote gbalashihilɛ mli yɛ miishɛɛ mli. Amɛ kɛ amɛwumɛi lɛ miisɔmɔ akɛ Yehowa Odasefoi anitsumɔhe nine ni yɔɔ Igieduma, Nigeria lɛ mli bii. Wɔ binuu onukpa Wilfred miisɔmɔ akɛ asafo mli sɔɔlɔ, ni Micah ni ji naagbee mɔ lɛ kɛ ehe woɔ gbɛgbalɔi awamɔ nitsumɔ lɛ mli yɛ be kɛ beaŋ. Yɛ afi 1997 lɛ mli lɛ, Joan gbe nɔtsamɔ skul naa ni eje daa gbɛgbamɔ nitsumɔ lɛ shishi.

Nyɔmɔwoi ni fe fɛɛ ni miná yɛ mishihilɛ mli lɛ ateŋ eko ji mɛi krokomɛi ni miyeɔ mibuaa amɛ koni amɛsɔmɔ Yehowa Nyɔŋmɔ. Mɛi ni fata nɛkɛ gbɔmɛi nɛɛ ahe ji miwekumɛi. Ataa bɔ mɔdɛŋ akɛ ebaasɔmɔ Yehowa shi yei pii kɛ shihilɛ eŋmɛɛɛ lɛ gbɛ. Misumɔɔ gbɔmɛi kɛjɛ migbekɛbiiashi. Kɛji akɛ mina ni mɛi krokomɛi miipiŋ lɛ, minuɔ he akɛ minaagbai lɛ jeee nɔ ko kwraa. Efeɔ mi akɛ, amɛnaa akɛ miisumɔ ni maye mabua amɛ yɛ anɔkwale mli, ni enɛ haa efeɔ mlɛo kɛhaa amɛ akɛ amɛkɛ mi aaagba sane.

Mɛi ni miye mibua amɛ ni amɛbaná Nyɔŋmɔ he anɔkwa nilee lɛ ateŋ mɔ kome ji oblanuu ko ni hela emɔ lɛ ni eka saa mli. Eji nitsulɔ yɛ sarawa hewalɛ nitsumɔhe ko ní sarawa hewalɛ lɛ emɔ lɛ ni eha ekumɔ kɛjɛ etsitsi kɛbaa enajiashi. Ekpɛlɛ Biblia mli nikasemɔ nɔ ni fiofio lɛ ená nɔ ni ekaseɔ lɛ he miishɛɛ. Ebaptisimɔ yɛ October 14, 1995 yɛ faa ko ni bɛŋkɛ wɔshia lɛ mli lɛ bafee klɛŋklɛŋ be yɛ afii 15 mli ni eshi esaa lɛ mli. Ewie akɛ no ji gbi ni yɔɔ miishɛɛ fe fɛɛ yɛ eshihilɛ mli. Amrɔ nɛɛ, asafo mli sɔɔlɔ ji lɛ yɛ asafo lɛ mli.

Esa akɛ makɛɛ akɛ mishwako mihe kwraa akɛ mihala akɛ mikɛ Yehowa webii ni efee ekome ni ejɔɔ amɛhe nɔ kɛha lɛ lɛ aaafee ekome kɛsɔmɔ lɛ afii 30 ni eho nɛ lɛ. Mina anɔkwa suɔmɔ miitsu nii yɛ amɛteŋ. Kɛji akɛ naanɔ wala fataaa Yehowa nyɔmɔwoo ni ekɛhaa enɔkwa sɔɔlɔi lɛ he po lɛ, masumɔ lolo akɛ mahi shi yɛ Nyɔŋmɔ jamɔ hetuu-kɛhamɔ shihilɛ naa. (1 Timoteo 6:6; Hebribii 11:6) No ji nɔ ni ejaje ni ekudɔ mishihilɛ gbɛ, ni ekɛ miishɛɛ, tsui ni nyɔɔ mɔ mli, kɛ miishɛɛ eha mi kɛ miweku lɛ.

[Mfoniri ni yɔɔ baafa 25]

Mi kɛ miŋa kɛ wɔbii lɛ yɛ afi 1990 lɛ mli

[Mfoniri ni yɔɔ baafa 26]

Mi kɛ miŋa kɛ wɔbii lɛ kɛ wɔshaahiimɛi enyɔ