Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Tetragrammaton lɛ yɛ Septuagint lɛ Mli

Tetragrammaton lɛ yɛ Septuagint lɛ Mli

Tetragrammaton lɛ yɛ Septuagint lɛ Mli

AKƐ Tetragrammaton lɛ ni ji Hebri wiemɔi ejwɛ ni ji יהוה (YHWH) lɛ damɔɔ shi kɛhaa ŋwɛi gbɛi ni ji Yehowa lɛ. Ahe aye kɛjɛ jeeŋmɔ beebe akɛ Tetragrammaton lɛ ejeee kpo yɛ Septuagint lɛ mli. No hewɔ lɛ, ataa naa akɛ beni mɛi ni ŋmala Kristofoi a-Hela Ŋmalɛi lɛ tsɛ Hebri Ŋmalɛi lɛ asɛɛ lɛ, ekolɛ amɛkɛ ŋwɛi gbɛi lɛ tsuuu nii yɛ amɛniŋmaai lɛ amli.

Nibii ni ana yɛ afii oha loo nɔ̃ ni eho lɛ amli lɛ jie lɛ kpo akɛ Nyɔŋmɔ gbɛi lɛ je kpo diɛŋtsɛ yɛ Septuagint lɛ mli. Wolo ko kɛɛ akɛ: “Suɔmɔ ni Hela Yudafoi lɛ yɔɔ akɛ amɛaaha Nyɔŋmɔ gbɛi krɔŋkrɔŋ lɛ atamɔ bɔ ni eyɔɔ lɛ nɔŋŋ lɛ mli wa aahu akɛ, beni amɛtsɔɔ Hebri Biblia lɛ shishi kɛyaa Hela mli lɛ, amɛŋmala Tetragrammaton lɛ mli niŋmaa okadii lɛ pɛpɛɛpɛ kɛwo Hela nɔ lɛ mli.”

Adaa lɛ fã ni atsɔɔ yɛ abɛkugbɛ lɛ ji babaoo ni yɔɔ kɛbashi bianɛ lɛ ateŋ ekome. Nɛkɛ fã nɛɛ ni ana yɛ Oxyrhynchus ni yɔɔ Egypt ni áŋma yibɔ ni ji 3522 yɛ nɔ lɛ yɛ kɛjɛ klɛŋklɛŋ afii oha Ŋ.B. lɛ mli. * Elɛɛmɔ feɔ sɛntimitai 10.5 toi 7 ni anaa ŋmalɛ ni jeɔ kpo yɛ Hiob 42:11, 12 lɛ yɛ mli. Yɛ mfoniri lɛ mli lɛ, anaa Tetragrammaton lɛ yɛ blema Hebri niŋmaa mli. *

No hewɔ lɛ, ani ŋwɛi gbɛi lɛ je kpo yɛ shishijee Kristofoi a-Hela Ŋmalɛi lɛ amli? Nilelɔ George Howard kɛɛ akɛ: “Akɛni áŋmala Tetragram lɛ yɛ Hela Biblia lɛ [Septuagint lɛ] ni feɔ mra be mli sɔlemɔ lɛ Ŋmalɛi lɛ mli lolo hewɔ lɛ, nilee yɛ mli akɛ aaahe aye akɛ beni N[ew] T[estament] lɛ niŋmalɔi lɛ tsɛɔ Ŋmalɛi lɛ asɛɛ lɛ, amɛha Tetragram lɛ hi Biblia lɛ mli bɔ ni eyɔɔ lɛ pɛpɛɛpɛ.” Etamɔ nɔ ni yɛ sɛɛ mli lɛ, etsɛɛɛ kwraa ni mɛi ni kwɛɔ nii anɔ amɛŋmalaa lɛ tsake ŋwɛi gbɛi lɛ, ni amɛkɛ sabalai tamɔ Kyʹri·os (Nuŋtsɔ) kɛ The·osʹ (Nyɔŋmɔ) ye najiaŋ.

[Shishigbɛ niŋmai]

^ kk. 4 Kɛha adaa ni ana yɛ Oxyrhynchus he saji babaoo lɛ, kwɛmɔ Buu-Mɔɔ February 15, 1992, baafa 26-28 lɛ mli.

^ kk. 4 Kɛha nɔkwɛmɔnii krokomɛi ni kɔɔ he ni blema Hela ŋmalɛi lɛ tsĩ ŋwɛi gbɛi lɛ tã yɛ lɛ, kwɛmɔ New World Translation of the Holy Scriptures−With References, appendix 1C lɛ mli.

[He ni Mfoniri ni yɔɔ baafa 30 lɛ Jɛ]

Courtesy of the Egypt Exploration Society