Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

“Nyɛtea Shi Nyɛwoa Abonsam”

“Nyɛtea Shi Nyɛwoa Abonsam”

“Nyɛtea Shi Nyɛwoa Abonsam”

“Nyɛtea shi nyɛwoa abonsam, ni eeejo nyɛnaa foi.”—YAKOBO 4:7.

1. Mɛni abaanyɛ awie yɛ ŋmɛnɛŋmɛnɛ jeŋ nɛɛ he, ni mɛni hewɔ ehe hiaa ni mɛi ni afɔ amɛ mu lɛ kɛ amɛhefatalɔi lɛ ahiɛ ahi amɛhe nɔ jogbaŋŋ lɛ?

“NYƆŊMƆ elaaje, shi Abonsam yɛ.” Abaanyɛ akɛ nakai wiemɔi ni French niŋmalɔ André Malraux wie lɛ ato jeŋ ni wɔyɔɔ mli nɛɛ he jogbaŋŋ. Eka shi faŋŋ akɛ, etamɔ nɔ ni gbɔmɛi anifeemɔ jieɔ Abonsam ŋaatsɔɔi akpo waa fe Nyɔŋmɔ suɔmɔnaa nifeemɔ. Satan “kɛ . . . nitsumɔ ni mli wa yɛ amale hewalɛ kɛ okadii kɛ naakpɛɛ nii fɛɛ mli, kɛ nii ni ejaaa gbɛ fɛɛ ni akɛshishiuɔ mɛi ni laajeɔ lɛ” miiha gbɔmɛi miidu gbɛ. (2 Tesalonikabii 2:9, 10) Shi kɛlɛ, yɛ “naagbee gbii” nɛɛ amli lɛ, Satan miigbala ejwɛŋmɔ kɛmiiba Nyɔŋmɔ tsuji ni amɛjɔɔ amɛhe nɔ lɛ anɔ waa, ni eewuu ta eeshi Kristofoi ni afɔ amɛ mu lɛ “ni yeɔ Nyɔŋmɔ kitai lɛ anɔ ni amɛhiɛ Yesu Kristo odase lɛ.” (2 Timoteo 3:1; Kpojiemɔ 12:9, 17) Ehe miihia ni Nyɔŋmɔ tsuji ni afɔ amɛ mu nɛɛ kɛ amɛhefatalɔi ni yɔɔ shikpɔŋ nɔ hiɛnɔkamɔ lɛ ahiɛ ahi amɛhe nɔ jogbaŋŋ.

2. Satan laka Hawa yɛ mɛɛ gbɛ nɔ, ni mɛɛ gbeyeishemɔ bɔfo Paulo jie lɛ kpo etsɔɔ?

2 Satan ji shishiulɔ ni he esa waa diɛŋtsɛ. Akɛni esumɔɔɔ ni Hawa ayoo lɛ hewɔ lɛ, ekɛ onufu tsu nii kɛlaka lɛ koni esusu akɛ ebaanyɛ ená miishɛɛ kɛteke nɔ kɛtsɔ ehe ni eeetsi kɛjɛ Nyɔŋmɔ he lɛ nɔ. (1 Mose 3:1-6) Aaafee no sɛɛ afii akpei ejwɛ lɛ, bɔfo Paulo tsɔɔ bɔ ni esheɔ gbeyei akɛ aleee nɔ̃ Satan ŋaatsɔɔ nifeemɔi lɛ baadũ Kristofoi ni afɔ amɛ mu ni amɛyɔɔ Korinto lɛ. Paulo ŋma akɛ: “Miishe gbeyei akɛ aleee nɔ̃, taakɛ bɔ ni onufu lɛ kɛ ekutumpɔo lɛ laka Hawa lɛ, nakai nɔŋŋ aaafite nyɛ hu nyɛjwɛŋmɔi kɛjɛ krɔŋŋfeemɔ ni nyɛjie nyɛtsɔɔ Kristo lɛ mli.” (2 Korintobii 11:3) Satan fiteɔ gbɔmɛi ajwɛŋmɔi ni ekɔdɔɔ amɛsusumɔi. Taakɛ bɔ ni elaka Hawa lɛ, ebaanyɛ eha Kristofoi asusu saji ahe yɛ gbɛ fɔŋ nɔ, ní amɛsusu akɛ miishɛɛ ni amɛaaná lɛ damɔɔ nɔ ko ni Yehowa kɛ e-Bi lɛ ekpɛlɛɛɛ nɔ lɛ nɔ.

3. Mɛɛ hebuu kɛmiijɛ Abonsam he Yehowa kɛhaa?

3 Abaanyɛ akɛ Satan ato loofɔlɔdulɔ ni tsɔ̃ɔ etsɔnei lɛ koni emɔ mɛi ni hiɛ bɛ amɛhe nɔ lɛ he. Bɔni afee ni wɔkwa Satan tsɔnei lɛ, ehe miihia ni ‘wɔhi Ŋwɛinyo lɛ teemɔhe lɛ,’ ni ji mfonirifeemɔŋ hebuuhe ni Yehowa kɛhaa mɛi ni kpɛlɛɔ ejeŋ muu fɛɛ nɔyeli lɛ nɔ yɛ amɛnifeemɔ mli lɛ. (Lala 91:1-3) Hebuu ni Nyɔŋmɔ kɛhaa kɛtsɔɔ e-Wiemɔ, emumɔ, kɛ egbɛjianɔtoo lɛ nɔ lɛ he miihia wɔ fɛɛ koni ‘wɔnyɛ wɔdamɔ shi shiŋŋ kɛte shi wɔshi Abonsam ŋaatsɔɔi lɛ.’ (Efesobii 6:11) Abaanyɛ atsɔɔ Hela wiemɔ kɛha “ŋaatsɔɔi” lɛ shishi hu akɛ “lakamɔ nifeemɔi,” loo “shishiumɔi.” Ŋwanejee ko bɛ he akɛ, Abonsam kɛ shishiumɔi kɛ lakamɔ nifeemɔi babaoo tsuɔ nii koni ekɛdu Yehowa tsuji.

Tsɔnei ni Satan Tsɔ̃ Mra Be Mli Kristofoi Lɛ

4. Mɛɛ jeŋ nɛkɛ mra be mli Kristofoi lɛ hi mli lɛ?

4 No mli lɛ, Kristofoi ni hi shi yɛ klɛŋklɛŋ afii oha lɛ kɛ afii ohai enyɔ Ŋ.B. lɛ mli lɛ miihi shi yɛ be ni Roma Nɔyeli lɛ ná hewalɛ waa lɛ mli. Pax Romana (Romabii Atoiŋjɔlɛ) lɛ ye ebua koni jarayeli ashwere. Shweremɔ nɛɛ ha kuu ni yeɔ nɔ lɛ baná hejɔɔmɔ be ni fa, ni nɔyelɔi lɛ kwɛ koni gbɔmɛi foji lɛ aná hiɛtserɛjiemɔ babaoo bɔni afee ni amɛkatse atua. Yɛ bei komɛi amli lɛ, maŋ hejɔɔmɔ gbii lɛ fa waa diɛŋtsɛ tamɔ nitsumɔ gbii lɛ nɔŋŋ. Hiɛnyiɛlɔi lɛ kɛ maŋ shika tsu nii koni amɛha gbɔmɛi lɛ aná niyenii kɛ hiɛtserɛjiemɔhei, ní amɛha amɛye nii amɛtɔrɔ koni amɛjie amɛjwɛŋmɔ kɛya nibii krokomɛi anɔ.

5, 6. (a) Mɛni hewɔ ni ejeee nɔ ni sa kɛha Kristofoi akɛ amɛaafɔ Roma hiɛtserɛjiemɔhei kɛ shwɛmɔhei lɛ ayaa lɛ? (b) Mɛɛ shishiumɔ Satan kɛtsu nii, ni te Kristofoi aaafee tɛŋŋ ni amɛkwa shishiumɔ nɛɛ?

5 Ani nɛkɛ shihilɛ nɛɛ bafee oshara kɛha mra be mli Kristofoi lɛ? Kɛ akwɛ kɔkɔbɔi ni mra be mli niŋmalɔi ni hi shi yɛ bɔfoi abe lɛ sɛɛ lɛ ŋmala lɛ mli lɛ, ni amɛteŋ mɔ kome ji Tertullian lɛ, anaa akɛ hejɔɔmɔ mli nifeemɔi ni yɔɔ yɛ nakai be lɛ mli lɛ ateŋ babaoo eyi obɔ kɛ mumɔŋ osharai kɛ jeŋba mli osharai ni yɔɔ kɛha anɔkwa Kristofoi. Nɔ kome ji akɛ, akɛ he woɔ maŋ gbii juji ayeli kɛ shwɛmɔi lɛ ateŋ babaoo mli koni akɛwo wɔŋjalɔi anyɔŋmɔi lɛ ahiɛ nyam. (2 Korintobii 6:14-18) Kusum shwɛmɔi ni ashwɛɔ yɛ hiɛtserɛjiemɔhei lɛ ateŋ babaoo po mli eyi obɔ kɛ jeŋba shara ni ehiii kwraa loo awuiyeli kɛ emli láshishwiemɔ babaoo. Beni be hoɔ lɛ, miishɛɛ ni maŋbii lɛ yɔɔ kɛha kusum nifeemɔi lɛ ba shi, ni akɛ drama nifeemɔ kɛ lalai ahe hiɛtserɛjiemɔi ni yakayakanifeemɔ yɔɔ mli lɛ baye najiaŋ. Yinɔsaneŋmalɔ Jérôme Carcopino kɛɛ yɛ ewolo ni ji Daily Life in Ancient Rome lɛ mli akɛ: “Aŋmɛɔ yei ni jieɔ mɛi ahiɛtserɛ yɛ nɛkɛ shwɛmɔi nɛɛ amli lɛ agbɛ koni amɛjie amɛhe yayai . . . Ashwieɔ lá shi babaoo diɛŋtsɛ. . . . [Mɔ ni jieɔ mɛi ahiɛtserɛ lɛ] kɛ ehe woɔ bɔlɛnamɔ he akɔnɔ mli nifeemɔ ko ni ená maŋtiase lɛ mli bii ateŋ mɛi babaoo lɛ anɔ hewalɛ lɛ mli vii diɛŋtsɛ. Nibii ni afeɔ atsɔɔ tamɔ nɛkɛ lɛ gbaaa amɛnaa kwraa ejaakɛ kɛjɛ jeeŋmɔ beebe lɛ gbɔmɛi agbee ni yɔɔ gbeyei ni yaa nɔ yɛ shwɛmɔhe lɛ egbe amɛhenumɔi, ni efite amɛ adebɔɔ naa henumɔ.”—Mateo 5:27, 28.

6 Mɛi ni nɔɔ lɛ kɛ amɛhe nɔɔ yɛ shwɛmɔhei lɛ kɛyashiɔ be mli ni amɛteŋ mɔ kome gboɔ, loo amɛkɛ kooloi awuiyelɔi nɔɔ, ni amɛgbeɔ kooloi lɛ loo kooloi lɛ moŋ gbeɔ amɛ. Ashɛrɛ ojotswalɔi ni abu amɛ gbele fɔ́, kɛ sɛɛ mli lɛ Kristofoi babaoo ashwie aha kooloi ni he yɔɔ gbeyei ni yeɔ awui waa lɛ. Yɛ nakai mra bei lɛ amli po lɛ, Satan shishiumɔ lɛ ji, koni eha suɔmɔ ni mɛi bɛ kwraa kɛha jeŋba shara kɛ awuiyeli lɛ aba shi, ni enɛ tee nɔ aahu kɛyashi beni nɛkɛ nibii nɛɛ bagbɛ eshwã ní maŋbii lɛ tiu sɛɛ. Gbɛ kome pɛ ni aaatsɔ nɔ aje nakai tsɔne lɛ mli ji hiɛtserɛjiemɔhei kɛ shwɛmɔhei lɛ ni ayaŋ.—1 Korintobii 15:32, 33.

7, 8. (a) Mɛni hewɔ ni ebaafee nɔ ni nilee bɛ mli akɛ Kristofonyo aaaya ayakwɛ shwiilii afoidamɔi lɛ? (b) Satan baanyɛ ekɛ Romabii ahejuuhei atsu nii koni ekɛdu Kristofoi yɛ mɛɛ gbɛ nɔ?

7 Ŋwanejee ko bɛ he akɛ, shwiilii afoidamɔi ni yaa nɔ yɛ shwɛmɔhei wuji ni amɛkɛlɛ fe amɛlɛɛmɔ lɛ yɛ miishɛɛ waa diɛŋtsɛ, shi esaaa kɛhaaa Kristofoi ejaakɛ bei pii lɛ asafoi ni ebabua amɛhe naa yɛ jɛmɛ lɛ feɔ yiwalɛ nii. Afii ohai etɛ lɛ mli niŋmalɔ ko bɔ amaniɛ akɛ, nikwɛlɔi lɛ ekomɛi kɛ amɛhe nɔɔ, ni Carcopino kɛɛ akɛ “ŋulamiiaŋkwɛlɔi lɛ, kɛ yei ni hɔɔ amɛhe lɛ kɛ amɛhe woɔ amɛjarayeli lɛ mli” yɛ shwɛmɔhe tsũi agbai lɛ ashishi. Eka shi faŋŋ akɛ, Roma shwɛmɔhe lɛ jeee he ko ni sa akɛ Kristofoi aya.—1 Korintobii 6:9, 10.

8 Ni Romabii ahejuuhei ni ehe gbɛi lɛ hu? Eka shi faŋŋ akɛ tɔmɔ ko kwraa bɛ he akɛ mɔ aaaju ehe ni ehe atse. Shi Romabii ahejuuhei babaoo ji tsũi wujiwuji ni gbɔlemɔ tsũi, kpɔiaŋgbɔlemɔ tsũi, asɔshwɛmɔ tsũi, kɛ hei ni ayeɔ nii ni anuɔ nii yɛ lɛ yɔɔ mli. Eyɛ mli akɛ yɛ shishitoo mla kpakpa naa lɛ, be yɛ ni ato he gbɛjianɔ koni hii pɛ loo yei pɛ aju amɛhe yɛ hejuuhei lɛ moŋ, shi bei pii lɛ, aŋmɛɔ gbɛ koni hii kɛ yei fɛɛ aju amɛhe kɛfutu. Clement ni jɛ Alexandria lɛ ŋma akɛ: “Agbeleɔ hejuuhei lɛ anaa bɔ ni esaaa ahaa hii kɛ yei; ni amɛjieɔ amɛhe efoji kɛha bɔlɛnamɔ mli yakayakanifeemɔ.” No hewɔ lɛ, Satan baanyɛ ekɛ tsũ ko ni mla kpɛlɛɔ nɔ lɛ atsu nii yɛ gbɛ ni waaa nɔ akɛ tsɔne kɛha Kristofoi. Nilelɔi eyaaa hei ni tamɔ nɛkɛ.

9. Mɛɛ tsɔnei ehe bahia ni mra be mli Kristofoi lɛ akwa?

9 Asɔshwɛmɔ ji hiɛtserɛjiemɔ ko ni gbɔmɛi lɛ nyaa he waa yɛ be mli ni Roma Nɔyeli lɛ yɔɔ hewalɛ waa lɛ. Mra be mli Kristofoi lɛ baanyɛ akwa abasataa ni yaa nɔ yɛ shwiilii afoidamɔi amli lɛ kɛtsɔ shwɛmɔhei lɛ ni amɛyaŋ lɛ nɔ kɛkɛ. Asɔshwɛmɔi bibii hu yaa nɔ yɛ gbɛ ni mla eŋmɛɛɛ gbɛ nɔ yɛ dãanumɔhei amli tsũi ni yɔɔ teemɔhei lɛ. Shwɛlɔi lɛ taa abasa yɛ fɔbitɛi loo waotalɔi amli wui kpɔbii etɛtɛɛtɛ loo enyɔnyɔɔnyɔ ni shwɛlɔ kroko lɛ hiɛ lɛ anɔ. Asɔshwɛmɔ kɛ miishɛɛ baa gbɔmɛi lɛ ashihilɛ mli, ejaakɛ ehaa amɛhiɛ kãa nɔ akɛ amɛbaaná shika yɛ gbɛ ni waaa nɔ. (Efesobii 5:5) Kɛfata he lɛ, bei pii lɛ, yei ni hɔ̃ɔ dãai yɛ nɛkɛ dãanumɔhei nɛɛ lɛ ji yei ni hɔ̃ɔ amɛhe, ni ehaa bɔlɛnamɔ mli jeŋba shara he oshara lɛ yaa hiɛ. Enɛɛmɛi ji tsɔnei ni Satan tsɔ̃ Kristofoi ni hi shi yɛ Roma Nɔyeli lɛ maŋtiasei amli lɛ ateŋ ekomɛi. Ani nibii yɛ srɔto kwraa ŋmɛnɛ?

Satan Tsɔnei lɛ Ŋmɛnɛ

10. Shihilɛ ni yɔɔ ŋmɛnɛ lɛ tamɔ shihilɛi ni yɔɔ yɛ Roma Nɔyeli lɛ mli lɛ yɛ mɛɛ gbɛ nɔ?

10 Satan shishiumɔ gbɛ̀i lɛ tsakeko kwraa yɛ afii ohai abɔ ni eho lɛ mli. Bɔni afee ni ‘Satan akaye’ Kristofoi ni yɔɔ Korinto maŋtiase ni ekpɔtɔ lɛ mli lɛ “amim” lɛ, bɔfo Paulo kɛ ŋaawoo ni mli wa ha amɛ. Ekɛɛ akɛ: “[Satan ŋaa gbɛ̀i] lɛ aŋɔteee wɔ.” (2 Korintobii 2:11) Yɛ maji babaoo ni etee hiɛ lɛ amli lɛ, shihilɛ ni yɔɔ ŋmɛnɛ lɛ tamɔ nɔ ni tee nɔ yɛ Roma Nɔyeli lɛ mli yɛ be mli ni eyɔɔ hewalɛ waa lɛ. Mɛi pii náa bei babaoo kɛha hiɛtserɛjiemɔ fe tsutsu ko. Maŋ lototsemɔi lɛ kɛ nɔ ko ni feɔ tamɔ hiɛnɔkamɔ ko haa ohiafoi lɛ po. Hiɛtserɛjiemɔi babaoo yɛ ni afiteee shika pii yɛ he ni heɔ mɛi ajwɛŋmɔ. Gbɔmɛi yiɔ kpɔiaŋgbɔlemɔ shwɛmɔhei lɛ obɔ, gbɔmɛi shwɛɔ asɔ, bei komɛi lɛ mɛi ni bua shi lɛ feɔ yiwalɛ nii, ni bei pii lɛ mɛi ni shwɛ́ɔ lɛ po feɔ nakai. Lalai gbohii gbɛɛɔ ewoɔ mɛi atoiiaŋ, ni ajieɔ jeŋba shara he nii babaoo atsɔɔ yɛ hiɛtserɛjiemɔhei akpokui anɔ kɛ agbɛnɛ yɛ sinii amli kɛ TV nɔ. Yɛ maji komɛi amli lɛ, efɔɔ kaa akɛ hii kɛ yei futuɔ kɛjuɔ amɛhe yɛ lamɔ ni fãa kpo kɛ nuhiŋmɛii ni edɔ lɛ amli, soro mɛi ni jieɔ amɛhe efoji kɛjuɔ amɛhe yɛ ŋshɔi komɛi anaa lɛ. Taakɛ eji yɛ Kristojamɔ mra be mli afii ohai lɛ amli lɛ, Satan bɔɔ mɔdɛŋ koni elaka Nyɔŋmɔ tsuji kɛtsɔ je lɛŋ hiɛtserɛjiemɔ nifeemɔi anɔ.

11. Mɛɛ tsɔnei yɔɔ suɔmɔ ni ayɔɔ akɛ aaaná hejɔɔmɔ ni akɛ he awo hiɛtserɛjiemɔ nifeemɔi amli lɛ mli?

11 Yɛ jeŋ ni nɔnyɛɛ efa yɛ mli nɛɛ mli lɛ, eji nɔ ni fɔɔ kaa akɛ aaanu he akɛ ehe miihia ni aná hejɔɔmɔ loo ni akɛ he awo hiɛtserɛjiemɔ nifeemɔi amli. Shi kɛlɛ, taakɛ bɔ ni nibii komɛi yɔɔ Romabii ahejuuhei ni haa efeɔ oshara ehaa mra be mli Kristofoi lɛ, shisharamɔhei kɛ hiɛtserɛjiemɔhei komɛi ebafee tsɔne ni Satan kɛtsuɔ nii koni ekɛha ŋmɛnɛŋmɛnɛ beaŋ Kristofoi kɛ amɛhe awo jeŋba shara loo dãanumɔ shɛii mli. Paulo ŋma kɛyaha Korinto Kristofoi lɛ akɛ: “Nyɛkahaa ashishiua nyɛ. Naanyobɔɔ fɔŋ fiteɔ jeŋba kpakpa. Nyɛhaa nyɛhiɛ atsɛrɛa nyɛ jogbaŋŋ, ni nyɛkafea esha; ejaakɛ nyɛteŋ mɛi komɛi leee nɔ ko nɔ ko yɛ Nyɔŋmɔ hewɔ.”—1 Korintobii 15:33, 34.

12. Mɛni ji shishiumɔi komɛi ni Satan kɛtsuɔ nii koni ekɛdu Yehowa tsuji ŋmɛnɛ?

12 Wɔna bɔ ni Satan kɛ ŋaa tsu nii yɛ Hawa sane lɛ mli ni ekɛfite ejwɛŋmɔ. (2 Korintobii 11:3) Ŋmɛnɛ, Abonsam tsɔnei lɛ ekomɛi ji ni eha Kristofoi asusu akɛ kɛ́ amɛbɔ mɔdɛŋ aahu bɔ ni amɛaanyɛ koni amɛkɛtsɔɔ akɛ Yehowa Odasefoi lɛ tamɔ mɛi krokomɛi lɛ nɔŋŋ lɛ, amɛbaaye omanye yɛ mɛi komɛi ni amɛgbalaa amɛ kɛbaa Kristofoi anɔkwale lɛ he lɛ mli. Bei komɛi lɛ, amɛfeɔ nii kɛtekeɔ nɔ, ni nɔ ni tamɔɔɔ enɛ lɛ baa. (Hagai 2:12-14) Satan shishiumɔi lɛ ekroko hu ji koni ekanya Kristofoi gbekɛbii kɛ onukpai fɛɛ ni amɛjɔɔ amɛhe nɔ lɛ, koni amɛkɛ amɛhe awo jeŋbai srɔtoi enyɔ mli ni ‘amɛfee Nyɔŋmɔ mumɔ krɔŋkrɔŋ lɛ nidɔɔnii.’ (Efesobii 4:30) Tsɔne nɛɛ edu mɛi komɛi kɛtsɔ Internet lɛ ni amɛkɛtsuɔ nii yɛ gbɛ fɔŋ nɔ lɛ hewɔ.

13. Mɛɛ tsɔne ni tamɔ nɔ ni yeee awui ji Abonsam lakamɔ nifeemɔi lɛ eko, ni mɛɛ ŋaawoo ni yɔɔ Abɛi awolo lɛ mli lɛ ji nɔ ni sa yɛ biɛ?

13 Satan tsɔnei lɛ ekroko hu ji ashwaifeemɔ ni tamɔ nɔ ni yeee awui lɛ. Anɔkwa Kristofonyo ko kwraa bɛ ni baaje gbɛ ni ekɛ ehe awo Satan nifeemɔi loo mumɔi atsɛmɔ mli. Ni kɛlɛ, mɛi komɛi ni amɛhiɛ bɛ amɛhe nɔ lɛ kwɛɛɛ amɛhe nɔ jogbaŋŋ yɛ nɔ ni kɔɔ sinii, TV nɔ nibii, vidio shwɛmɔi kɛ gbekɛbii awoji kɛ adesã woji po ni maa yiwalɛ nifeemɔ loo daimonioi anifeemɔi anɔ mi lɛ ahe. Esa akɛ akwa nɔ fɛɛ nɔ ni feɔ tamɔ ashwaifeemɔ lɛ. Abɛbua ni nilee yɔɔ mli lɛ kɛɛ akɛ: “Ŋmeii kɛ tsɔnei yɛ kutumpɔfo gbɛ nɔ; mɔ ni baa esusuma yi lɛ, ekɛ amɛ teŋ aaajɛkɛ.” (Abɛi 22:5) Akɛni Satan ji “je nɛŋ nyɔŋmɔ lɛ” hewɔ lɛ, nɔ fɛɛ nɔ ni ehe gbɛi waa lɛ baanyɛ ahà etsɔnei lɛ eko nɔ.—2 Korintobii 4:4; 1 Yohane 2:15, 16.

Yesu Te Shi Ewo Abonsam

14. Yesu te shi ewo Abonsam klɛŋklɛŋ kaa lɛ yɛ mɛɛ gbɛ nɔ?

14 Yesu fee nɔkwɛmɔnɔ kpakpa ko ni tsɔɔ shi ni ete ewo Abonsam ni eha ejo enaa foi lɛ. Beni abaptisi Yesu, ní ekɛ gbii 40 éhi ŋmãa sɛɛ lɛ, Satan ka lɛ. (Mateo 4:1-11) Klɛŋklɛŋ kaa lɛ kɛ adebɔɔ naa hɔmɔ ni ye Yesu yɛ eŋmaahilɛ lɛ sɛɛ lɛ tsu nii. Satan kɛɛ Yesu koni efee eklɛŋklɛŋ naakpɛɛ nii lɛ ni ekɛtsu heloonaa hiamɔ nɔ ko he nii. Be mli ni Yesu tsɛɔ wiemɔ sɛɛ kɛjɛɔ 5 Mose 8:3 lɛ, ekpoo akɛ ekɛ ehewalɛi lɛ aaatsu nii yɛ pɛsɛmkunya gbɛ nɔ, ni ekɛ mumɔŋ niyenii ye heloonaa niyenii hiɛ.

15. (a) Mɛɛ adebɔɔ naa hiamɔ nɔ ko Satan kɛtsu nii kɛka Yesu? (b) Mɛni ji lakamɔ nifeemɔi titrii lɛ eko ni Abonsam kɛdũɔ Nyɔŋmɔ tsuji ŋmɛnɛ, shi te wɔɔfee tɛŋŋ wɔte shi wɔwo lɛ?

15 Susumɔ ko ni gbalaa mɔ jwɛŋmɔ yɛ kaa nɛɛ he ji akɛ, Abonsam tsirɛɛɛ Yesu yisɛɛ koni ekɛ ehe awo bɔlɛnamɔ mli eshafeemɔ ko mli. Hɔmɔ ní yɛ adebɔɔ naa lɛ, eteeɔ shwelɛ ni naa wa shi kɛha niyeli lɛ fee tamɔ heloonaa nii ni ashweɔ fe fɛɛ eko ni akɛaatsu nii kɛka Yesu yɛ shihilɛ ni tamɔ nɛkɛ mli. Mɛɛ kaai Abonsam kɛtsuɔ nii koni ekɛlaka Nyɔŋmɔ webii ŋmɛnɛ? Efa, ni eyɛ lɛ srɔtoisrɔtoi, shi ekɛ bɔlɛnamɔ mli kaai miitsu nii akɛ lakamɔ nifeemɔi titrii lɛ ateŋ ekome, bɔni afee ni ekɛbɔ mɔdɛŋ ni ekɛfite emuuyeli mli ni Yehowa webii hiɛ lɛ. Kɛ wɔkase Yesu lɛ, wɔbaanyɛ wɔte shi wɔwo Abonsam ni wɔku kaai anaa. Taakɛ bɔ ni Yesu fite mɔdɛŋ ni Satan bɔɔ koni enine ashɛ enɔ kɛtsɔ ŋmalɛi ni sa ni ekai lɛ nɔ lɛ, kɛ́ aka wɔ lɛ, wɔbaanyɛ wɔkai ŋmalɛi tamɔ 1 Mose 39:9 kɛ 1 Korintobii 6:18.

16. (a) Satan ka Yesu nɔ ni ji shii enyɔ nɔ yɛ mɛɛ gbɛ nɔ? (b) Yɛ mɛɛ gbɛ̀i anɔ ekolɛ Satan baabɔ mɔdɛŋ ni eka wɔ koni wɔka Yehowa?

16 No sɛɛ lɛ, Abonsam tswa Yesu mpoa koni etu kɛjɛ sɔlemɔtsu gbogbo lɛ nɔ koni eka nyɛmɔ ni Nyɔŋmɔ yɔɔ ni eeetsɔ E-bɔfoi lɛ anɔ ebu ehe lɛ ekwɛ. Yɛ be mli ni Yesu tsɛɔ 5 Mose 6:16 sɛɛ lɛ, ekpoo akɛ eeeka e-Tsɛ lɛ. Ekolɛ Satan ekaŋ wɔ koni wɔtu kɛjɛ sɔlemɔtsu gbogbo nɔ, shi ebaanyɛ eka wɔ koni wɔka Yehowa. Ani ebafeɔ kaa kɛhaa wɔ koni wɔkwɛ bɔ ni wɔɔfee wɔkase je lɛŋ nibii ni eba nɔ ehee lɛ jogbaŋŋ yɛ wɔtadewoo kɛ hesaamɔ mli ni awooo wɔ ŋaa yɛ he? Ani nifeemɔ ni ji hiɛtserɛjiemɔ ni yiŋkɔshikɔshifeemɔ yɔɔ mli lɛ kaa wɔ? Belɛ ekolɛ ebaafee nɔ ko ni wɔkɛmiika Yehowa. Kɛ nibii ni tamɔ nɛkɛ náa wɔnɔ hewalɛ lɛ, no lɛ yɛ nɔ najiaŋ ni Satan aaajo wɔnaa foi lɛ, ekolɛ ebaahi wɔmasɛi, ni ebaabɔ mɔdɛŋ aahu koni elaka wɔ ni wɔkɛ lɛ afee ekome.

17. (a) Abonsam ka Yesu nɔ ni ji shii etɛ nɔ yɛ mɛɛ gbɛ nɔ? (b) Yakobo 4:7 baanyɛ afee anɔkwale kɛha wɔ yɛ mɛɛ gbɛ nɔ?

17 Beni Satan kɛ je lɛŋ maŋtsɛyelii lɛ fɛɛ tsɔɔ Yesu koni ekɛha lɛ kɛ́ efee nɔ kome ko kɛkɛ ni tsɔɔ jamɔ lɛ, Yesu te shi wo lɛ ekoŋŋ kɛtsɔ Ŋmalɛ sɛɛ ni etsɛ lɛ nɔ, ni ekɔ shidaamɔ ni yɔɔ shiŋŋ kɛha jamɔ ni esa akɛ ekɛha e-Tsɛ kome too pɛ lɛ. (5 Mose 5:9; 6:13; 10:20) Ekolɛ Satan kɛ je lɛŋ maŋtsɛyelii lɛ etsɔɔŋ wɔ, shi ekɛ heloonaa nii ni efɛo lakaa mɔ, mɔ diɛŋtsɛ maŋtsɛyeli fioo ko he gbɛkpamɔ lɛ po lakaa wɔ be fɛɛ be. Ani wɔfeɔ wɔnii taakɛ Yesu fee lɛ, ni wɔtuɔ wɔhe wɔhaa Yehowa kome too pɛ? Kɛ nakai ni lɛ, nɔ ni ba Yesu nɔ lɛ baaba wɔnɔ. Mateo amaniɛbɔɔ lɛ kɛɔ akɛ: “Kɛkɛ ni abonsam lɛ shi lɛ.” (Mateo 4:11) Satan baashi wɔ kɛ́ wɔkɔ shidaamɔ ni yɔɔ shiŋŋ wɔshi lɛ kɛtsɔ Biblia mli shishitoo mlai ni sa ni wɔɔkai ni wɔkɛtsu nii lɛ nɔ. Kaselɔ Yakobo ŋma akɛ: “Nyɛtea shi nyɛwoa abonsam, ni eeejo nyɛnaa foi.” (Yakobo 4:7) Christian ŋma kɛtee Yehowa Odasefoi anitsumɔhe nine ni yɔɔ France lɛ akɛ: “Satan lakaa mɔ waa diɛŋtsɛ. Yɛ yiŋtoi ni hi fe fɛɛ ni miyɔɔ lɛ fɛɛ sɛɛ lɛ, ewaa kɛhaa mi waa akɛ maye mihenumɔi kɛ mikɔnɔi anɔ. Fɛɛ sɛɛ lɛ, yɛ ekãafeemɔ, tsuishitoo, kɛ nɔ ni fe fɛɛ lɛ, Yehowa dɛŋ yelikɛbuamɔ naa lɛ, miinyɛ miifi shi, ni mihiɛ anɔkwale lɛ mli tswɛ.”

Awaje Wɔ Jogbaŋŋ Koni Wɔte Shi Wɔwo Abonsam

18. Mɛɛ mumɔŋ tawuu nii wajeɔ wɔ koni wɔte shi wɔwo Abonsam?

18 Yehowa kɛ mumɔŋ tawuu nii lɛ fɛɛ eha wɔ koni eha ‘wɔnyɛ wɔdamɔ shi shiŋŋ kɛte shi wɔshi Abonsam ŋaatsɔɔi lɛ.’ (Efesobii 6:11-18) Suɔmɔ ni wɔyɔɔ kɛha anɔkwale lɛ baafĩ wɔhɛ, loo ebaasaa wɔ kɛha Kristofoi anitsumɔ. Faishitswaa ni wɔyɔɔ akɛ wɔɔhiɛ jalɛ tɛi ni Yehowa efolɔ eshwie shi lɛ amli lɛ baafee tamɔ dama ni buɔ wɔtsui he. Kɛ wɔkɛ sanekpakpa lɛ wo wɔnaji lɛ, amɛbaahiɛ wɔ kɛya shiɛmɔ nitsumɔ lɛ mli daa, ni enɛ baawaje wɔ ni ebu wɔhe yɛ mumɔŋ. Wɔhemɔkɛyeli ni mli wa lɛ baafee tamɔ tsɛ̃ŋ wulu, ni buɔ wɔhe kɛjɛɔ “mɔ fɔŋ lɛ gãimlibii ní tsoɔ lɛ” ni ji etutuamɔi kɛ kaai ni tsɔ̃ɔ tsɔne lɛ he. Hiɛnɔkamɔ ni ma shi shiŋŋ ni wɔyɔɔ yɛ Yehowa shiwoi amlibaa mli lɛ baafee tamɔ dadefai ni buɔ wɔjwɛŋmɔŋ nyɛmɔi ahe ni haa wɔ jwɛŋmɔŋ toiŋjɔlɛ. (Filipibii 4:7) Kɛ wɔfee mɛi ni he esa yɛ Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ he nitsumɔ mli lɛ, ebaafee tamɔ klante ni wɔbaanyɛ wɔkɛtsu nii koni wɔkɛha mɛi aye amɛhe kɛjɛ mumɔŋ nomŋɔɔ ni Satan kɛbaa mɛi anɔ lɛ mli. Wɔbaanyɛ ni wɔkɛtsu nii hu koni wɔkɛfã wɔhe, taakɛ Yesu po fee beni aka lɛ lɛ.

19. Kɛfata ‘shi ni wɔɔte wɔwo Abonsam lɛ’ he lɛ, mɛni ji nɔ ni he hiaa?

19 Kɛ wɔtee nɔ wɔkɛ “Nyɔŋmɔ tawuu nii” nɛɛ “fɛɛ” tsu nii, ni wɔsɔle daa lɛ, wɔbaanyɛ wɔná nɔmimaa akɛ Yehowa baabu wɔhe kɛ́ Satan tutua wɔ. (Yohane 17:15; 1 Korintobii 10:13) Shi Yakobo tsɔɔ akɛ efaaa kɛkɛ akɛ ‘wɔɔte shi wɔwo Abonsam.’ Nɔ ni fe fɛɛ lɛ, esa akɛ ‘wɔba wɔhe shi wɔha Nyɔŋmɔ’ ni kwɛɔ wɔnɔ lɛ hu. (Yakobo 4:7, 8) Abaasusu gbɛ ni wɔɔtsɔ nɔ wɔfee enɛ lɛ he yɛ nikasemɔ ni nyiɛ sɛɛ lɛ mli.

Te Obaaha Hetoo Oha Tɛŋŋ?

• Mɛɛ Satan tsɔnei ehe bahia ni mra be mli Kristofoi lɛ akwa?

• Mɛɛ lakamɔ nifeemɔi Satan kɛtsuɔ nii ŋmɛnɛ koni ebɔ mɔdɛŋ ni ekɛdu Yehowa tsuji?

• Yesu te shi ewo Abonsam kaai lɛ yɛ mɛɛ gbɛ nɔ?

• Mɛɛ mumɔŋ tawuu nii yeɔ ebuaa wɔ koni wɔte shi wɔwo Abonsam lɛ?

[Nikasemɔ lɛ he Sanebimɔi]

[Mfoniri ni yɔɔ baafa 8, 9]

Yesu kɛ ekãa te shi ewo Abonsam

[Mfonirii ni yɔɔ baafa 10]

Klɛŋklɛŋ afii oha lɛ mli Kristofoi kpoo hiɛtserɛjiemɔ ni awuiyeli kɛ jeŋba shara yɔɔ mli lɛ

[He ni Sane lɛ Jɛ]

The Complete Encyclopedia of Illustration/J. G. Heck