Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Ani Okaiɔ?

Ani Okaiɔ?

Ani Okaiɔ?

Ani onya Buu-Mɔɔ srɔtoi ni je kpo nyɛsɛɛ nɛɛ akanemɔ he? Ojogbaŋŋ, kwɛmɔ akɛ obaanyɛ oha sanebimɔi ni nyiɛ sɛɛ nɛɛ ahetoo lo:

Mɛɛ gbɛ̀i komɛi anɔ nɛkɛ Rut tsɔ efee nɔkwɛmɔnɔ kpakpa efɔ̃ shi?

Efee nɔkwɛmɔnɔ kpakpa yɛ suɔmɔ ni eyɔɔ kɛha Yehowa, anɔkwa suɔmɔ kpo ni ejie etsɔɔ Naomi, kɛ agbɛnɛ emɔdɛŋbɔɔ kɛ heshibaa ni eyɔɔ lɛ mli. Yiŋtoo kpakpa hewɔ ni mɛi bu lɛ akɛ eji “yoo kpakpa” lɛ. (Rut 3:11)—4/15, baafa 23-26.

Te wɔfeɔ tɛŋŋ wɔleɔ akɛ Yehowa susuɔ mɛi foji ahe lɛ?

Ekɛɛ Israelbii lɛ ní awa amɛyi yɛ Mizraim lɛ koni amɛkawa ohiafoi lɛ ayi. (2 Mose 22:21-24) Yesu, ní kase e-Tsɛ lɛ jie anɔkwa miishɛɛ kpo yɛ mɛi foji lɛ ahe, ni ehala hii ni ‘amɛjeee woloŋlelɔi kɛ nilelɔi’ akɛ ebɔfoi. (Bɔfoi lɛ Asaji 4:13; Mateo 9:36) Wɔbaanyɛ wɔkase Nyɔŋmɔ kɛtsɔ mɛi krokomɛi, tamɔ oblahii kɛ oblayei lɛ ahe ni wɔɔsusu lɛ nɔ.—4/15, baafa 28-31.

• Mɛɛ yiŋtoo wɔyɔɔ hewɔ ni wɔheɔ wɔyeɔ akɛ Yehowa naa nɔ ni wɔfeɔ lɛ?

Biblia mli saji tsɔɔ akɛ Yehowa naa nitsumɔi ni adesai tsuɔ lɛ. Ena afɔle ni Habel shã lɛ, ni enaa ‘wɔyijiemɔ afɔlei ni ji naabui ayibii’ lɛ. (Hebribii 13:15) Yehowa le akɛ Henok mia ehiɛ koni esa ehiɛ kɛtsɔ shi ni ehi yɛ hetsemɔ mli kɛ jeŋba kpakpa ni ehiɛ mli lɛ nɔ. Ni Nyɔŋmɔ na bɔ ni yoo okulafo ko ni jɛ Zarefat, ní ejeee Israelnyo lɛ kɛ gbalɔ Elia ja niyenii fioo ni eyɔɔ lɛ. Yehowa naa wɔhemɔkɛyeli nitsumɔi lɛ hu.—5/1, baafa 28-31.

Mɛni hewɔ abaanyɛ akɛɛ akɛ esa akɛ Yudafoi ni batsɔmɔ Kristofoi yɛ Pentekoste afi 33 Ŋ.B. sɛɛ lɛ ajɔɔ amɛ diɛŋtsɛ amɛhe nɔ amɛha Nyɔŋmɔ lɛ?

Yɛ afi 1513 D.Ŋ.B. lɛ, blema Israelbii lɛ kɛ Yehowa bote henɔjɔɔmɔ wekukpaa mli. (2 Mose 19:3-8) Kɛjɛ no sɛɛ kɛbaa lɛ, afɔ́ Yudafoi lɛ awo nɛkɛ maŋ ni ejɔɔ ehe nɔ yɛ Mla kpaŋmɔ lɛ naa lɛ mli. Shi Yehowa tsɔ Kristo gbele lɛ nɔ ejie Mla kpaŋmɔ lɛ kɛtee yɛ afi 33 Ŋ.B. (Kolosebii 2:14) Kɛjɛ no sɛɛ lɛ, ehe bahia ni Yudafoi ni miisumɔ koni amɛsɔmɔ Nyɔŋmɔ yɛ gbɛ ni ekpɛlɛɔ nɔ lɛ ajɔɔ amɛhe nɔ amɛha lɛ ni abaptisi amɛ yɛ Yesu Kristo gbɛi amli.—5/15, baafa 30-31.

Ani tsofa-kɛ-ŋma shãa tsuɔ gbɛfaŋnɔ ko he nii yɛ anɔkwa jamɔ mli ŋmɛnɛ?

Tsofa-kɛ-ŋma ni ashãa fata anɔkwa jamɔ he yɛ blema Israel. (2 Mose 30:37, 38; 3 Mose 16:12, 13) Shi, Kristo gbele lɛ kɛ Mla kpaŋmɔ lɛ kɛ tsofa-kɛ-ŋma ni ashãa lɛ ba naagbee. Kristofoi baanyɛ akpɛ amɛ diɛŋtsɛ amɛyiŋ akɛ amɛkɛ tsofa-kɛ-ŋma baatsu nii yɛ nifeemɔi ni jeee jamɔŋ nɔ mli, shi enɛ fataaa anɔkwa jamɔ he ŋmɛnɛ. Esa akɛ asusu mɛi krokomɛi hu ahenumɔi ahe bɔni afee ni akatɔ̃tɔ amɛnaji.—6/1, baafa 28-30.

Mɛɛ adafitswaa sane ko ni je kpo nyɛsɛɛ nɛɛ eha mɛi pii kɛ hiɛdɔɔ miisusu anɔkwale ni eji akɛ Yesu ehi shikpɔŋ lɛ nɔ lɛ he lɛ?

Ágbɛ adeka ko, ni ji gbonyo wui adeka ko ni ayana yɛ Israel lɛ he sane ashwã waa. Etamɔ nɔ ni akpɛ yɛ klɛŋklɛŋ afii 100 lɛ mli, ni aŋma niŋmaa ko yɛ nɔ ní kaneɔ akɛ: “Yakobo, Yosef bi, Yesu nyɛmi nuu.” Mɛi komɛi susuɔ akɛ yɛ “Biblia lɛ sɛɛ lɛ, enɛ ji shitsaa mli odaseyeli ni etsɛ fe fɛɛ” ni tsɔɔ akɛ Yesu ehi shi.—6/15, baafa 3-4.

Te adesa feɔ tɛŋŋ ekaseɔ bɔ ni asumɔɔ mɔ lɛ?

Adesai kaseɔ bɔ ni asumɔɔ mɔ klɛŋklɛŋ kwraa kɛtsɔ nɔkwɛmɔnɔ ni amɛfɔlɔi feɔ kɛ tsɔsemɔ ni amɛkɛhaa amɛ lɛ nɔ. Gbekɛbii lɛ baanyɛ akase bɔ ni asumɔɔ mɔ kɛ́ wu kɛ ŋa jie suɔmɔ kɛ bulɛ kpo amɛtsɔɔ amɛhe lɛ. (Efesobii 5:28; Tito 2:4) Kɛ́ mɔ ko jɛ shia ni ajieee suɔmɔ kpo yɛ mli po lɛ, ebaanyɛ ekase bɔ ni asumɔɔ mɔ ahaa kɛtsɔ ŋaawoo ni tamɔ tsɛ nɔ̃ ni Yehowa kɛhaa lɛ ní eeekpɛlɛ nɔ, kɛtsɔ mumɔ krɔŋkrɔŋ lɛ yelikɛbuamɔ nɔ, kɛ agbɛnɛ kɛtsɔ yelikɛbuamɔ ni hedɔɔ yɔɔ mli ni Kristofoi anyɛmifeemɔ lɛ kɛhaa lɛ nɔ.—7/1, baafa 4-7.

Namɔ ji Eusebius, ni mɛni wɔbaanyɛ wɔkase kɛjɛ eshihilɛ mli?

Eusebius ji blema beaŋ yinɔsaneŋmalɔ ko ni gbe wolokpoi nyɔŋma ni eŋma ni yitso ji History of the Christian Church lɛ naa yɛ afi 324 Ŋ.B. lɛ. Eyɛ mli akɛ Eusebius heɔ eyeɔ akɛ Tsɛ lɛ yɛ wala mli dani Bi lɛ ba moŋ, shi ekpɛlɛ susumɔ hee ko nɔ yɛ Nicaea gwabɔɔ lɛ mli. Eka shi faŋŋ akɛ Eusebius ku ehiɛ efɔ̃ Yesu taomɔ nii akɛ E-sɛɛnyiɛlɔi lɛ afee mɛi ni ‘jɛɛɛ je nɛŋ’ lɛ nɔ. (Yohane 17:16)—7/15, baafa 29-31.

Ani Yehowa etsake esusumɔ yɛ yei pii kɛ shihilɛ lɛ he?

Dabi, Yehowa tsakeko esusumɔ yɛ yei pii kɛ shihilɛ lɛ he. (Maleaki 3:6) Gbɛjianɔ ni Nyɔŋmɔ to eha klɛŋklɛŋ nuu lɛ ji ni ‘ekpɛtɛ eŋa he’ ni amɛtsɔ̃ heloo kome.—1 Mose 2:24. Yesu kɛɛ akɛ, kɛ́ jeee ajwamaŋbɔɔ hewɔ jɛ ni mɔ ko shwie eŋa ni ekɛ mɔ kroko bote gbalashihilɛ mli lɛ, no lɛ mɔ lɛ ebatsɔ gbalafitelɔ. (Mateo 19:4-6, 9) Gbɛ ni Yehowa ŋmɛ ni akɛ yei pii hi shi lɛ ba naagbee yɛ be mli ni ato Kristofoi asafo lɛ shishi lɛ.—8/1, baafa 28.