Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Shiwoi ni Obaanyɛ Okɛ Ohe Afɔ̃ Nɔ

Shiwoi ni Obaanyɛ Okɛ Ohe Afɔ̃ Nɔ

Shiwoi ni Obaanyɛ Okɛ Ohe Afɔ̃ Nɔ

NYƆŊMƆ gbalɔ Mika le akɛ shiwoi baanyɛ afee nɔ ni anyɛŋ akɛ he afɔ̃ nɔ daa. Yɛ egbii lɛ amli lɛ, anyɛɛɛ akɛ he afɔ̃ nanemɛi ni bɛŋkɛ kpaakpa lɛ po anɔ be fɛɛ be akɛ amɛaaye amɛwiemɔ nɔ. No hewɔ lɛ Mika bɔ kɔkɔ akɛ: “Nyɛkahea naanyo nyɛyea, nyɛkaŋɔa nyɛhiɛ nyɛfɔa shieŋtsɛ nɔ; yoo ní kã osɛɛ tete lɛ, ŋa onaabu shinaa lɛ yɛ ehewɔ!”—Mika 7:5.

Ani Mika ŋmɛ gbɛ koni shihilɛ ni yɔɔ mɔbɔ nɛɛ ahã eyiŋ afee lɛ kɔshikɔshi yɛ shiwoi fɛɛ ahe? Dabi! Ejie hekɛnɔfɔɔ diɛŋtsɛ kpo yɛ shiwoi ni e-Nyɔŋmɔ, Yehowa kɛha lɛ amli. Mika ŋma akɛ: “Mi lɛ, makwɛ Yehowa gbɛ, mamɛ miyiwalaheremɔ Nyɔŋmɔ lɛ.”—Mika 7:7.

Mɛni hewɔ Mika yɔɔ hekɛnɔfɔɔ ni tamɔ nɛkɛ lɛ? Ejaakɛ ele akɛ Yehowa yeɔ ewiemɔ nɔ be fɛɛ be. Nibii fɛɛ ni Nyɔŋmɔ kã Mika blematsɛmɛi lɛ he kita lɛ ba mli anɔkwale. (Mika 7:20) Anɔkwa ni Yehowa ye yɛ be ni eho lɛ amli lɛ ha Mika ná yiŋtoo ni eeedamɔ nɔ ehé eye akɛ E-baatsu E-wiemɔ lɛ he nii yɛ wɔsɛɛ be mli.

“Emli Ekome Folo Ekaaa Shi”

Ákɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, Mika le akɛ Yehowa jie Israelbii lɛ kɛjɛ nyɔŋyeli mli yɛ Mizraim. (Mika 7:15) Yoshua, mɔ ni na nakai kpɔmɔ lɛ wo enanemɛi Israelbii lɛ hewalɛ ni amɛná hemɔkɛyeli yɛ Nyɔŋmɔ shiwoi lɛ fɛɛ amli. Mɛni nɔ edamɔɔ? Yoshua kai amɛ akɛ: “Nyɛle yɛ nyɛtsui mli fɛɛ kɛ nyɛsusuma mli fɛɛ akɛ nibii kpakpai fɛɛ ni Yehowa, nyɛ-Nyɔŋmɔ lɛ, wie yɛ nyɛhewɔ lɛ, emli ekome folo ekaaa shi, fɛɛ eba mli eha nyɛ, emli ekome folo ekaaa shi.”—Yoshua 23:14.

Israelbii lɛ le jogbaŋŋ akɛ Yehowa efee naakpɛɛ nibii eha amɛ. Eye shiwoo ni ekɛha amɛtsɛ Abraham ni sheɔ Nyɔŋmɔ gbeyei lɛ nɔ ákɛ eseshibii baafa babaoo tamɔ ŋulamii ni amɛbaaŋɔ Kanaan shikpɔŋ lɛ. Yehowa kɛɛ Abraham kɛfata he akɛ eseshibii baana nɔ̃ afii 400, shi amɛbaaku sɛɛ kɛya Kanaan “yɛ yinɔ ni ji ejwɛ lɛ nɔ.” Enɛɛmɛi fɛɛ ba mli.—1 Mose 15:5-16; 2 Mose 3:6-8.

Ahere Israelbii lɛ hiɛmɛɛ jogbaŋŋ yɛ Mizraim yɛ Yakob bi Yosef beaŋ. Sɛɛ mli lɛ Mizraimbii lɛ nyɛ amɛnɔ dɛŋdɛŋ koni amɛtsu nyɔji anitsumɔ, shi taakɛ Nyɔŋmɔ ewo shi lɛ, beni yinɔi ejwɛ hoɔ kɛjɛ be mli ni amɛbote Mizraim lɛ, akpɔ̃ nɛkɛ Abraham seshibii nɛɛ kɛjɛ Mizraim nyɔŋyeli mli. *

Yɛ afii 40 ni nyiɛ sɛɛ ba lɛ mli lɛ, Israelbii lɛ tee nɔ amɛná odaseyelii ni tsɔɔ akɛ Yehowa baaya nɔ aye eshiwoi anɔ. Nyɔŋmɔ wu eha ewebii lɛ ni ebu amɛhe beni Amalekbii lɛ batutua Israelbii lɛ yɛ gbɛ ni ejaaa nɔ lɛ. Etsu amɛheloonaa hiamɔ nibii fɛɛ he nii beni amɛkɛ afii 40 nyiɛ ŋa lɛ nɔ lɛ, ni yɛ naagbee mli lɛ eha amɛyahi Shiwoo Shikpɔŋ lɛ nɔ. Beni Yoshua tĩɔ bɔ ni Yehowa kɛ Abraham seshibii nɛɛ ye eha lɛ yinɔsane lɛ mli lɛ, enyɛ ekɛɛ kɛ nɔmimaa akɛ: “Nibii kpakpai fɛɛ ni Yehowa wo Israel we lɛ shi yɛ he lɛ, emli ekome folo ekaaa shi; fɛɛ kwa ba mli.”—Yoshua 21:45.

Ná Hekɛnɔfɔɔ yɛ Nyɔŋmɔ Shiwoi lɛ Amli

Te ooofee tɛŋŋ oná hemɔkɛyeli yɛ Yehowa shiwoi lɛ amli taakɛ Mika kɛ Yoshua fee lɛ? Ojogbaŋŋ, te ofeɔ tɛŋŋ onáa hekɛnɔfɔɔ yɛ mɛi krokomɛi amli? Obɔɔ mɔdɛŋ koni ole amɛhe nii babaoo bɔ ni ooonyɛ. Ákɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, ekolɛ kɛtsɔ yɔsemɔ ni oooyɔse akɛ amɛjɛɔ anɔkwayeli mli amɛbɔɔ mɔdɛŋ amɛyeɔ amɛshiwoi fɛɛ anɔ lɛ nɔ lɛ obaayɔse akɛ amɛji mɛi ni anyɛɔ akɛ he fɔ̃ɔ amɛnɔ. Be mli ni gbɔmɛi ni tamɔ nɛkɛ lɛ ahe nilee ni oyɔɔ lɛ yaa hiɛ lɛ, fiofio lɛ oyaa nɔ onáa hekɛnɔfɔɔ yɛ amɛmli. Obaanyɛ ofee nakai nɔŋŋ yɛ nɔ ni kɔɔ hemɔkɛyeli ni oooná yɛ Nyɔŋmɔ shiwoi lɛ amli lɛ he.

Gbɛ kome ni obaanyɛ otsɔ nɔ ofee enɛ ji kɛtsɔ adebɔɔ kɛ mlai ni kudɔɔ lɛ lɛ anɔ ni ooojwɛŋ lɛ nɔ. Jeŋ nilelɔi kɛ amɛhiɛ fɔ̃ɔ mlai nɛɛ anɔ, tamɔ nɔ ni kudɔɔ gbɛ ni walayibii kome tsɔɔ nɔ ejaraa emli babaoo kɛfeɔ walayibii akpekpei toi akpekpei abɔ ni feɔ ogbɔmɔtso lɛ nɛkɛ. Yɛ anɔkwale mli lɛ, ekolɛ Mlawolɔ ko ni abaanyɛ akɛ he afɔ̃ enɔ kwraa ji mɔ ni to mlai ni kudɔɔ bɔ ni nibii ni anaa kɛ hewalɛ ni yɔɔ jeŋ muu lɛ fɛɛ lɛ feɔ amɛnii amɛhaa lɛ shishi. Eka shi faŋŋ akɛ taakɛ bɔ ni oyɔɔ hekɛnɔfɔɔ yɛ mlai ni kudɔɔ enibɔɔ nii lɛ amli lɛ, obaanyɛ okɛ ohe afɔ̃ eshiwoi lɛ anɔ.—Lala 139:14-16; Yesaia 40:26; Hebribii 3:4.

Yehowa tsɔ gbalɔ Yesaia ni hi shi yɛ Mika beaŋ lɛ nɔ ekɛ bei tsakemɔ ni baa daa lɛ kɛ nu shibɔlemɔ he gbɛjianɔtoo ni yɔɔ naakpɛɛ lɛ tsu nii kɛfee bɔ ni abaanyɛ akɛ he afɔ̃ ewiemɔ nɔ lɛ he mfoniri. Nugbɔ nɛɔ daa afi. Amɛhaa shikpɔŋ lɛ jɔɔ ni ehaa gbɔmɛi nyɛɔ amɛduɔ amɛdumɔwui ni amɛkpaa eyibii lɛ. Yehowa kɛɛ yɛ enɛ he akɛ: “Tamɔ bɔ ni nugbɔnɛmɔ kɛ snoo jɛɔ ŋwɛi shwieɔ shi, ní ekuuu esɛɛ kɛyaaa jɛi dɔŋŋ, akɛ ja eha shikpɔŋ lɛ nu, ní eha eba nii ní ewo yibii, ní ekɛ dumɔ nii eha nidulɔ ní ekɛ niyenii hu eha mɔ ni yeɔ lɛ: nakai miwiemɔi ni jɛɔ midaaŋ lɛ hu aaafee: ekuŋ esɛɛ kɛbaŋ miŋɔɔ efolo, shi moŋ eeefee nɔ ni sa mihiɛ lɛ, ni eeeha nɔ ni mitsu lɛ yɛ hewɔ lɛ aya nɔ!”—Yesaia 55:10, 11.

Paradeiso He Shiwoi lɛ Baaba Mli Anɔkwale

Adebɔɔ mli ni aaapɛi lɛ baanyɛ eha aná hekɛnɔfɔɔ yɛ Bɔlɔ lɛ mli, shi nɔ ko yɛ ni he miihia waa kɛji akɛ oosumɔ ni okase shiwoi ni fata “wiemɔ ni jɛɔ edaaŋ” lɛ he lɛ he nii lɛ. Bɔni afee ni okase shiwoi nɛɛ ahe nii koni onyɛ oná hekɛnɔfɔɔ yɛ amɛmli lɛ, ehe miihia ni opɛi Ŋmalɛ mli saji ni aŋmala ashwie shi ni jɛ Nyɔŋmɔ mumɔ lɛŋ ni kɔɔ yiŋtoo ni Nyɔŋmɔ hiɛ kɛha shikpɔŋ lɛ kɛ bɔ ni ekɛ adesai yeɔ haa lɛ he lɛ mli.—2 Timoteo 3:14-17.

Gbalɔ Mika ná hekɛnɔfɔɔ yɛ Yehowa shiwoi lɛ amli. Oyɛ saji ni aŋmala ashwie shi ni jɛ Nyɔŋmɔ mumɔ lɛŋ lɛ babaoo po fe bɔ ni Mika ná lɛ. Bo hu obaanyɛ oná hemɔkɛyeli yɛ Nyɔŋmɔ shiwoi lɛ amlibaa mli, be mli ni okaneɔ Biblia lɛ ni ojwɛŋɔ nɔ lɛ. Shiwoi nɛɛ kɔɔɔ Abraham heloonaa seshibii lɛ diɛŋtsɛ pɛ ahe, shi moŋ adesai fɛɛ. Yehowa wo nɛkɛ blematsɛ anɔkwafo ni sheɔ Nyɔŋmɔ gbeyei nɛɛ shi akɛ: “Oseshi lɛ mli aaajɛ ajɔɔ shikpɔŋ lɛ nɔ jeŋmaji fɛɛ, ejaakɛ obo migbee toi.” (1 Mose 22:18) Abraham “seshi” lɛ fã ko loo eshwiei lɛ ateŋ mɔ ni he hiaa fe fɛɛ ji Yesu Kristo ni ji Mesia lɛ.—Galatabii 3:16.

Yehowa baakwɛ koni adesai toibolɔi atsɔ Yesu Kristo nɔ aná jɔɔmɔ. Ni mɛni Nyɔŋmɔ ewo shi akɛ ebaafee yɛ wɔbe nɛɛ mli? Mika 4:1, 2 lɛ haa hetoo yɛ nɛkɛ gbalɛ wiemɔi nɛɛ amli akɛ: “Aaaba mli akɛ naagbee gbii lɛ amli lɛ Yehowa we gɔŋ lɛ aaama shi yɛ gɔji lɛ ayiteaŋ, ni aaawó enɔ fe gɔŋkpɔi lɛ; ni majimaji aaaho kɛaaba he; ni jeŋmaji pii aaatee ayakɛɛ akɛ: Nyɛbaa ni wɔyakwɔa Yehowa gɔŋ lɛ, kɛyaa Yakob Nyɔŋmɔ lɛ we lɛ, koni etsɔɔ wɔ egbɛ̀i lɛ, ní wɔnyiɛ etempɔŋi lɛ anɔ!”

Mɛi ni kaseɔ Yehowa gbɛ̀i lɛ ahe nii lɛ ‘kɛ amɛklantei sɔ̃ɔ kɔii, ni amɛkɛ amɛkpɔlɔi lɛ hu sɔ̃ɔ adedai.’ Tawuu sui ni amɛhiɛ lɛ fɛɛ laajeɔ. Etsɛŋ ni shikpɔŋ lɛ nɔ baayi obɔ̃ kɛ jalɔi, ni mɔ ko haŋ amɛkpokpo yɛ gbeyeishemɔ mli. (Mika 4:3, 4) Hɛɛ, Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ woɔ shi akɛ yɛ Maŋtsɛyeli nɔyeli ni Yesu Kristo yeɔ nɔ lɛ shishi lɛ, Yehowa baajie yiwalɔi fɛɛ kɛjɛ shikpɔŋ lɛ nɔ.—Yesaia 11:6-9; Daniel 2:44; Kpojiemɔ 11:18.

Abaatee mɛi ni piŋ ni amɛgboi yɛ atua ni gbɔmɔ tse eshi Nyɔŋmɔ lɛ hewɔ lɛ po ashi kɛ gbɛkpamɔ akɛ amɛbaahi shi yɛ shikpɔŋ nɔ kɛya naanɔ. (Yohane 5:28, 29) Abaajie Satan kɛ edaimonioi ni woɔ awuiyeli he hewalɛ lɛ kɛjɛ jɛmɛ, ni abaajie hewalɛ ni Adam esha lɛ náa yɛ mɔ nɔ lɛ kɛya kɛtsɔ Yesu kpɔmɔ afɔleshaa lɛ nɔ. (Mateo 20:28; Romabii 3:23, 24; 5:12; 6:23; Kpojiemɔ 20:1-3) Ni te adesai ni feɔ toiboo lɛ ashihilɛ baaji aha tɛŋŋ? Yɛ anɔkwale mli lɛ, akɛ naanɔ wala baajɔɔ amɛ yɛ gbɔmɔtsoŋ hewalɛ ni eye emuu mli yɛ paradeiso shikpɔŋ nɔ!—Lala 37:10, 11; Luka 23:43; Kpojiemɔ 21:3-5.

Mɛɛ shiwoi ni yɔɔ naakpɛɛ enɛɛmɛi ji nɛkɛ! Shi ani obaanyɛ ohe oye? Hɛɛ, obaanyɛ ohe oye. Enɛɛmɛi jeee shiwoi ni adesai ni ekolɛ amɛhiɛ jwɛŋmɔ kpakpa yɛ he ni amɛbɛ hewalɛ ni amɛkɛaatsu he nii lɛ kɛha. Enɛɛmɛi ji Nyɔŋmɔ Ofe lɛ, mɔ ni nyɛŋ amale ni ‘jeee tsɛɛ ehaa eshiwoo lɛ sɛɛ tsɛɔ’ lɛ shiwoi. (2 Petro 3:9; Hebribii 6:13-18) Obaanyɛ okɛ ohe afɔ̃ shiwoi fɛɛ ni yɔɔ Biblia lɛ mli lɛ anɔ kwraa kɛmɔ shi, ejaakɛ amɛ-Jɛɛhe ji “Yehowa Nyɔŋmɔ anɔkwafo lɛ.”—Lala 31:6.

[Shishigbɛ niŋmaa]

^ kk. 8 Kwɛmɔ Insight on the Scriptures, kpo 1, baafa 911-912, ni Yehowa Odasefoi fee lɛ mli.

[Wiemɔ ni akɔ ni akɛmiitsu nii ni yɔɔ baafa 6]

“Nibii kpakpai fɛɛ ni Yehowa, nyɛ-Nyɔŋmɔ lɛ, wie yɛ nyɛhewɔ lɛ, emli ekome folo ekaaa shi.”—YOSHUA 23:14

[Mfonirii ni yɔɔ baafa 4]

Yehowa ye shiwoi ni ekɛha Israel lɛ nɔ yɛ Ŋshɔ Tsuru lɛ kɛ ŋa lɛ nɔ

[Mfonirii ni yɔɔ baafa 7]

Yehowa ye shiwoo ni ekɛha Abraham lɛ nɔ. E-Seshi, ni ji Yesu Kristo kɛ jɔɔmɔi baaha adesai