Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Yehowa, ‘Wɔmɔɔ Yɛ Fimɔ Bei Amli’

Yehowa, ‘Wɔmɔɔ Yɛ Fimɔ Bei Amli’

Yehowa, ‘Wɔmɔɔ Yɛ Fimɔ Bei Amli’

“Jalɔi lɛ ayiwalaheremɔ lɛ jɛ Yehowa ŋɔɔ; lɛ ji amɛmɔɔ yɛ fimɔ be mli.”—LALA 37:39.

1, 2. (a) Mɛni Yesu sɔle yɛ he yɛ ekaselɔi lɛ agbɛfaŋ? (b) Mɛni ji Nyɔŋmɔ suɔmɔnaa nii kɛha ewebii lɛ?

YEHOWA ji ofe. Eyɛ hewalɛ ni ekɛaabu enɔkwa jálɔi ahe yɛ gbɛ fɛɛ gbɛ ni esumɔɔ nɔ. Ebaanyɛ po ni etse ewebii lɛ kɛjɛ mɛi krokomɛi ni yɔɔ je lɛŋ lɛ ahe diɛŋtsɛ ni eha amɛ shihilɛhe ni yɔɔ shweshweeshwe ni toiŋjɔlɛ yɔɔ mli. Kɛlɛ, Yesu sɔle eha eŋwɛi Tsɛ lɛ yɛ ekaselɔi lɛ ahe akɛ: “Mibiii akɛ ojie amɛ kɛjɛ je lɛ mli, shi moŋ akɛ obu amɛhe yɛ efɔŋ lɛ mli.”—Yohane 17:15.

2 Yehowa ehala akɛ ejieŋ wɔ ‘kɛjɛŋ je lɛ mli.’ Yɛ no najiaŋ lɛ, eji esuɔmɔnaa nii akɛ wɔkɛ mɛi fɛɛ ni yɔɔ je nɛŋ lɛ ahi shi koni wɔjaje eshɛɛ sane ni haa mɔ hiɛnɔkamɔ ni eshɛjeɔ mɔ mii lɛ wɔtsɔɔ mɛi krokomɛi. (Romabii 10:13-15) Shi, taakɛ Yesu tsɔɔ yɛ esɔlemɔ lɛ mli lɛ, akɛni wɔyɛ je nɛŋ hewɔ lɛ, ‘mɔ fɔŋ lɛ’ naa nibii fɛɛ ni wɔfeɔ lɛ. Adesai toigbolɔi kɛ mumɔ fɔji ni yɔɔ hewalɛ kɛ piŋmɔ kɛ nɔnaa babaoo baa, ni Kristofoi yeee amɛhe kɛjɛɛɛ amanehului ahe.—1 Petro 5:9.

3. Mɛɛ shihilɛ ni yɔɔ diɛŋtsɛ esa akɛ anɔkwafoi po ni jaa Yehowa lɛ akpɛlɛ nɔ, shi mɛɛ miishɛjemɔ wɔnáa kɛjɛɔ Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ mli?

3 Kɛ wɔkɛ kaai ni tamɔ nɛkɛ kpe lɛ, shishinumɔ yɛ he akɛ wɔbaanu nijiaŋwujee he. (Abɛi 24:10) Ayɛ anɔkwafoi ni kɛ amanehulu kpe lɛ ahe saji babaoo yɛ Biblia lɛ mli. Lalatsɛ lɛ wie akɛ: “Jalɔ amanehului faa babaoo, shi Yehowa jieɔ lɛ kɛjɛɔ fɛɛ mli.” (Lala 34:20) Hɛɛ, nibii ni ehiii po baa “jalɔ” nɔ. Taakɛ ebalɛ yɛ lalatsɛ David gbɛfaŋ lɛ, bei komɛi lɛ wɔbaanyɛ ‘wɔgbɔjɔ ni wɔkumɔ kwraa’ po. (Lala 38:9) Shi kɛlɛ, eji nɔ ni shɛjeɔ mɔ mii akɛ wɔɔle akɛ “Yehowa bɛŋkɛɔ mɛi ni tsuii ekumɔ lɛ, ni ehereɔ mɛi ni mumɔ tswiaa shi kɛ dɔlɛ lɛ.”—Lala 34:19; 94:19.

4, 5. (a) Yɛ Abɛi 18:10 lɛ kɛ gbeekpamɔ naa lɛ, mɛni esa akɛ wɔfee koni wɔnine ashɛ Nyɔŋmɔ hebuu nɔ? (b) Mɛni ji nibii pɔtɛ̃ɛ komɛi ni wɔbaanyɛ wɔfee koni wɔnine ashɛ Nyɔŋmɔ yelikɛbuamɔ nɔ?

4 Yɛ Yesu sɔlemɔ lɛ kɛ gbeekpamɔ naa lɛ, Yehowa miibu wɔhe lɛɛlɛŋ. Lɛ ji ‘wɔmɔɔ yɛ fimɔ be mli.’ (Lala 37:39) Abɛi awolo lɛ kɛ wiemɔ ni tamɔ nakai nɔŋŋ tsu nii beni ekɛɛ akɛ: “Mɔɔ ni wa ji Yehowa gbɛi lɛ; no mli jalɔ sháa foi kɛyaa, ni ehiɔ shi shweshweeshwe.” (Abɛi 18:10) Nɛkɛ ŋmalɛ nɛɛ jieɔ shishijee anɔkwale ko ni kɔɔ mɔ hesusumɔ kɛ hedɔɔ ni Yehowa yɔɔ kɛha ebɔɔ nii lɛ kpo. Nyɔŋmɔ buɔ jalɔi ni kɛ ekãa taoɔ esɛɛgbɛ lɛ ahe titri, tamɔ nɔ ni wɔmiijo foi kɛmiiya mɔɔ ni wa ko mli kɛha hebuu.

5 Kɛ́ wɔkɛ naagbai ni haoɔ mɔ kpe lɛ, mɛɛ gbɛ nɔ wɔɔtsɔ wɔjo foi kɛya Yehowa ŋɔɔ kɛha hebuu? Nyɛhaa wɔsusua gbɛ̀i etɛ ni he hiaa ni wɔbaanyɛ wɔtsɔ nɔ wɔnine ashɛ Yehowa yelikɛbuamɔ nɔ lɛ ahe. Klɛŋklɛŋ lɛ, esa akɛ wɔya wɔŋwɛi Tsɛ lɛ ŋɔɔ yɛ sɔlemɔ mli. Nɔ ni ji enyɔ lɛ, esa akɛ wɔfee wɔnii yɛ mumɔ krɔŋkrɔŋ lɛ kɛ gbeekpamɔ naa. Ni nɔ ni ji etɛ lɛ, esa akɛ wɔba wɔhe shi wɔha Yehowa gbɛjianɔtoo lɛ kɛtsɔ nanemɛi Kristofoi ni baanyɛ aba wɔmanehului lɛ ashi lɛ ni wɔkɛ aaabɔ lɛ nɔ.

Hewalɛ ni Sɔlemɔ Yɔɔ

6. Te anɔkwa Kristofoi buɔ sɔlemɔ amɛhaa tɛŋŋ?

6 Gbɔmɔtsoŋ hewalɛnamɔ he nilelɔi komɛi jieɔ sɔlemɔ yi akɛ tsofa ni akɛtsaa jwɛŋmɔŋ nɔnyɛɛ kɛ nɔnyɛɛi krokomɛi. Eyɛ mli eeenyɛ efee anɔkwale akɛ nii anɔ ni ajwɛŋɔ yɛ dioofeemɔ mli taakɛ afeɔ yɛ sɔlemɔ mli lɛ baanyɛ ajie nɔnyɛɛ kɛya moŋ, shi abaanyɛ awie nakai nɔŋŋ yɛ adebɔɔ naa gbɛɛmɔi komɛi ni aaabo toi loo mɔ kotosɛɛ po ni agbɔleɔ lɛ ahe. Anɔkwa Kristofoi baaa sɔlemɔ shi kɛtsɔ ni amɛaabu lɛ akɛ eji nɔ ko folo ko kɛkɛ ni akɛtsaa henumɔŋ naagbai. Wɔbuɔ sɔlemɔ akɛ eji sanegbaa ni woo yɔɔ mli ni yaa nɔ yɛ wɔ kɛ Bɔlɔ lɛ teŋ. Sɔlemɔ kɔɔ wɔhe ni wɔtuu wɔha Nyɔŋmɔ kɛ hekɛnɔfɔɔ ni wɔyɔɔ yɛ emli lɛ he. Hɛɛ, sɔlemɔ ji wɔjamɔ lɛ fã.

7. Ákɛ aaasɔle kɛ hekɛnɔfɔɔ lɛ tsɔɔ mɛni, ni sɔlemɔi ni tamɔ nɛkɛ lɛ yeɔ ebuaa wɔ ni wɔdamɔɔ haomɔ naa yɛ mɛɛ gbɛ nɔ?

7 Esa akɛ kɛ́ wɔmiisɔle lɛ wɔná hekɛnɔfɔɔ loo hemɔkɛyeli yɛ Yehowa mli. Bɔfo Yohane ŋma akɛ: “Enɛ ji ekãa ni wɔyɔɔ yɛ ehiɛ lɛ, akɛ, kɛji wɔba nɔ ko yɛ esuɔmɔ naa lɛ, eboɔ wɔ toi.” (1 Yohane 5:14) Yɛ anɔkwale mli lɛ Yehowa, ni eji Mɔ ni Nɔ Kwɔ Fe Fɛɛ, anɔkwa Nyɔŋmɔ koome kɛ ofe lɛ feɔ toiboo krɛdɛɛ ehaa ejálɔi asɔlemɔi ni jɛ tsuiŋ lɛ. Le kɛkɛ po ni wɔle akɛ wɔ-Nyɔŋmɔ ni yɔɔ suɔmɔ lɛ boɔ wɔ toi kɛ́ wɔkɛ lɛ gba wɔyeyeeyefeemɔi kɛ naagbai lɛ ahe sane lɛ shɛjeɔ wɔmii.—Filipibii 4:6.

8. Mɛni hewɔ esaaa akɛ anɔkwa Kristofoi ahiɛ gboɔ loo amɛnuɔ he akɛ amɛsaaa kɛ́ amɛmiisɔle amɛha Yehowa lɛ?

8 Esaaa akɛ anɔkwa Kristofoi ahiɛ gboɔ, loo amɛnuɔ he akɛ amɛsaaa, loo amɛlaajeɔ hekɛnɔfɔɔ ni amɛyɔɔ lɛ kɛ́ amɛmiisɔle amɛha Yehowa. Yɛ anɔkwale mli lɛ, kɛji wɔnijiaŋ je wui, loo wɔkɛ naagbai babaoo kpe lɛ, ekolɛ jeee be fɛɛ be wɔbaanu he akɛ wɔbɛŋkɛ Yehowa yɛ sɔlemɔ mli. Yɛ shihilɛi ni tamɔ nɛkɛ amli lɛ, esa akɛ wɔkai akɛ Yehowa ‘musuŋ tsɔɔ lɛ yɛ emɛi ní nii yɔɔ mɔbɔ lɛ ahe’ ni ákɛ ‘eshɛjeɔ mɛi ni baa amɛhe shi lɛ amii.’ (Yesaia 49:13; 2 Korintobii 7:6) Hejaramɔ kɛ fimɔ beaŋ ji bei titri ni esa akɛ wɔkɛ hekɛnɔfɔɔ aya wɔŋwɛi Tsɛ lɛ ŋɔɔ akɛ wɔmɔɔ.

9. Mɛɛ gbɛfaŋnɔ hemɔkɛyeli tsuɔ kɛ́ wɔmiibɛŋkɛ Nyɔŋmɔ yɛ sɔlemɔ mli?

9 Kɛ́ wɔɔná sɔlemɔ hegbɛ ni wɔyɔɔ lɛ he sɛɛ jogbaŋŋ kɛmɔ shi lɛ, no lɛ esa akɛ wɔná hemɔkɛyeli diɛŋtsɛ. Biblia lɛ kɛɔ akɛ, “mɔ ni baa Nyɔŋmɔ ŋɔɔ lɛ, ja ehe eye akɛ eyɛ ni eji mɛi ni taoɔ esɛɛ gbɛ lɛ anyɔmɔwolɔ hu.” (Hebribii 11:6) Hemɔkɛyeli biɔ babaoo fe ni aaahe aye kɛkɛ akɛ Nyɔŋmɔ “yɛ.” Anɔkwa hemɔkɛyeli biɔ ni wɔná hemɔkɛyeli ni mli wa yɛ nyɛmɔ ni Nyɔŋmɔ yɔɔ kɛ bɔ ni esumɔɔ akɛ ewo toiboo ni wɔfeɔ wɔhaa lɛ yɛ wɔshihilɛ mli lɛ he nyɔmɔ lɛ mli. “Nuntsɔ lɛ hiŋmɛii kã jalɔi ahe, ni eboɔ amɛfaikpamɔ toi.” (1 Petro 3:12) Suɔmɔ mli ni Yehowa jɛɔ esusuɔ wɔhe ni wɔhaa ehiɔ wɔjwɛŋmɔ mli be fɛɛ be lɛ haa shishinumɔ krɛdɛɛ baa wɔsɔlemɔi lɛ ahe.

10. Kɛ́ wɔɔná mumɔŋ yelikɛbuamɔ kɛjɛ Yehowa ŋɔɔ lɛ, no lɛ te esa akɛ wɔsɔlemɔi afee tɛŋŋ?

10 Kɛ́ wɔjɛ wɔtsuiŋ fɛɛ wɔsɔle lɛ, Yehowa boɔ wɔ toi. Lalatsɛ lɛ ŋma akɛ: “Mikɛ mitsui muu lɛ fɛɛ blɔoo: Heremɔ mi nɔ, Yehowa!” (Lala 119:145) Ákɛ nɔ ni tamɔɔɔ sɔlemɔi ni yaa nɔ yɛ jamɔi babaoo amli ni afeɔ lɛ tamɔ kusum nifeemɔ ko lɛ, wɔsɔlemɔi lɛ jeee nɔ ko ni wɔfeɔ lɛ kɛkɛ, loo nɔ ko ni wɔkɛ tsui fã kɛ fã feɔ. Kɛ́ wɔjɛ ‘wɔtsui muu’ fɛɛ mli wɔsɔle wɔha Yehowa lɛ, ehaa shishinumɔ kɛ yiŋtoo baa wɔwiemɔi lɛ ahe. Beni wɔgbe sɔlemɔi ni jɛ tsuiŋ ni tamɔ nɛkɛ naa sɛɛ lɛ, wɔnuɔ hejɔɔmɔ ni jɛɔ ‘wɔjatsui’ lɛ ni wɔshɛrɛɔ wɔfɔ̃ɔ ‘Yehowa nɔ’ lɛ mli kɛbaa lɛ he. Taakɛ Biblia lɛ woɔ shi lɛ, ‘lɛ eeehiɛ wɔmli.’—Lala 55:23; 1 Petro 5:6, 7.

Nyɔŋmɔ Mumɔ lɛ Ji Wɔyelikɛbualɔ

11. Mɛni ji gbɛ kome nɔ ni Yehowa tsɔɔ ehaa wɔ hetoo kɛ́ ‘wɔtee nɔ wɔbi’ edɛŋ yelikɛbuamɔ?

11 Yehowa jeee sɔlemɔ Toibolɔ pɛ kɛkɛ, shi moŋ eji Mɔ ni Haa Hetoo hu. (Lala 65:3) David ŋma akɛ: “Mihaomɔ gbi nɔ lɛ mabolɔ matsɛ́o, ejaakɛ ooohere mi nɔ.” (Lala 86:7) Enɛ hewɔ lɛ, Yesu wo ekaselɔi lɛ hewalɛ koni ‘amɛya nɔ amɛbi’ Yehowa dɛŋ yelikɛbuamɔ ejaakɛ ‘Tsɛ ni yɔɔ ŋwɛi lɛ’ kɛ ‘mumɔ krɔŋkrɔŋ baaha mɛi ni biɔ lɛ lɛ.’ (Luka 11:9-13) Hɛɛ, Nyɔŋmɔ nitsumɔ hewalɛ lɛ tsuɔ nii akɛ yelikɛbualɔ loo miishɛjelɔ kɛhaa ewebii lɛ.—Yohane 14:16.

12. Kɛ etamɔ nɔ ni naagbai miife wɔ lɛ, Nyɔŋmɔ mumɔ lɛ baanyɛ aye abua wɔ yɛ mɛɛ gbɛ nɔ?

12 Kɛ́ wɔkɛ kaai po kpe lɛ, Nyɔŋmɔ mumɔ lɛ baanyɛ awaje wɔ kɛ “hewalɛ ní fá kɛteke nɔ.” (2 Korintobii 4:7) Bɔfo Paulo, ni ŋmɛ etsui shi yɛ nɔnyɛɛ shihilɛi babaoo amli lɛ kɛ nɔmimaa wie akɛ: “Minyɛɔ nii fɛɛ mifeɔ yɛ mɔ ni wajeɔ mi . . . lɛ mli.” (Filipibii 4:13) Nakai nɔŋŋ ŋmɛnɛ lɛ, Kristofoi babaoo ená mumɔŋ kɛ henumɔŋ hewalɛ hee yɛ amɛfaikpamɔi lɛ ahetoohamɔ mli. Bei pii lɛ, beni wɔnine eshɛ Nyɔŋmɔ mumɔ lɛ yelikɛbuamɔ nɔ sɛɛ lɛ, naagbai ni haoɔ wɔ lɛ anaa baa shi. Yɛ nɛkɛ hewalɛ ni Nyɔŋmɔ kɛhaa nɛɛ hewɔ lɛ, wɔbaanyɛ wɔkɛɛ taakɛ bɔfo lɛ kɛɛ lɛ akɛ: “Afĩfĩaa wɔ yɛ he fɛɛ he, shi kɛlɛ wɔtsui esuuu; wɔfeɔ yeyeeye, shi kɛlɛ wɔnijiaŋ ejeko wui; awaa wɔ yi, shi kɛlɛ akwako wɔ; atswiaa wɔ shi, shi kɛlɛ wɔpleneeko.”—2 Korintobii 4:8, 9.

13, 14. (a) Yehowa etsɔ e-Wiemɔ ni aŋma lɛ nɔ efee wɔmɔɔ ni wa yɛ mɛɛ gbɛ nɔ? (b) Biblia shishitoo mlai ni okɛtsuɔ nii lɛ eye ebua bo yɛ mɛɛ gbɛ nɔ?

13 Akɛ mumɔ krɔŋkrɔŋ lɛ tsirɛ mɛi ni ŋma Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ ni akɛbaa yi hu kɛha wɔ sɛɛnamɔ. Yehowa etsɔ e-Wiemɔ lɛ nɔ lɛ efee wɔmɔɔ ni wa yɛ haomɔ bei amli yɛ mɛɛ gbɛ nɔ? Gbɛ kome ni etsɔɔ nɔ efeɔ enɛ ji kɛtsɔ nilee kɛ nyɛmɔ ni akɛsusuɔ nii ahe ni ekɛhaa wɔ lɛ nɔ. (Abɛi 3:21-24) Biblia lɛ tsɔseɔ wɔjwɛŋmɔŋ nyɛmɔi lɛ ni ehaa bɔ ni wɔsusuɔ nii ahe wɔhaa lɛ yaa hiɛ. (Romabii 12:1) Kɛtsɔ Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ kanemɔ kɛ ekasemɔ daa, kɛ agbɛnɛ ekɛ nitsumɔ nɔ lɛ, wɔbaanyɛ wɔha ‘wɔhenumɔ nii lɛ ale ekpakpa kɛ efɔŋ mlikpamɔ.’ (Hebribii 5:14) Ekolɛ Biblia shishitoo mlai ye ebua bo ni ofee yiŋkpɛi ni nilee yɔɔ mli yɛ be mli ni okɛ naagbai kpe lɛ. Biblia lɛ tsɔɔ wɔ hiɛtɛɛ ni baanyɛ aye abua wɔ koni wɔná naagbai ni haoɔ mɔ lɛ anaa tsabaa kpakpa.—Abɛi 1:4.

14 Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ kɛ hewalɛwoo nɔ̃ kroko—ni ji yiwalaheremɔ he hiɛnɔkamɔ lɛ haa wɔ. (Romabii 15:4) Biblia lɛ kɛɔ wɔ akɛ nibii fɔji kaŋ he kɛyaŋ naanɔ. Amanehului fɛɛ ni wɔnáa lɛ baahi shi be kukuoo ko kɛkɛ. (2 Korintobii 4:16-18) Wɔyɛ “naanɔ wala lɛ he nɔhiɛkamɔ . . . nɔ̃ wala ni Nyɔŋmɔ ni maleee lɛ wo shi eha dani abɔ jeŋ bei lɛ.” (Tito 1:2) Kɛ́ wɔnya yɛ nakai hiɛnɔkamɔ lɛ mli, ni wɔha wɔsɛɛ be kpakpa ni Yehowa ewo shi yɛ he lɛ hi wɔjwɛŋmɔ mli be fɛɛ be lɛ, wɔbaanyɛ wɔŋmɛ wɔtsui shi yɛ amanehulu mli.—Romabii 12:12; 1 Tesalonikabii 1:3.

Asafo Lɛ—Nyɔŋmɔ Suɔmɔ lɛ Kpojiemɔ

15. Kristofoi baanyɛ aye abua amɛhe yɛ mɛɛ gbɛ nɔ?

15 Nɔ kroko ni Yehowa kɛha ni baanyɛ aye abua wɔ yɛ haomɔ bei amli ji naanyobɔɔ ni wɔnáa mli ŋɔɔmɔ yɛ Kristofoi asafo lɛ mli lɛ. Biblia lɛ kɛɔ akɛ: “Naanyo sumɔɔ mɔ bei fɛɛ mli, ni afɔ́ lɛ akɛ nyɛmi ha haomɔ be.” (Abɛi 17:17) Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ woɔ mɛi fɛɛ ni yɔɔ asafo lɛ mli lɛ hewalɛ koni amɛkɛ woo ahahaa amɛhe ni amɛsumɔsumɔɔ amɛhe. (Romabii 12:10) Bɔfo Paulo ŋma akɛ: “Mɔ ko mɔ ko akapele miiha ehe, shi moŋ mɔ fɛɛ mɔ apele aha enaanyo.” (1 Korintobii 10:24) Su ni tamɔ nɛkɛ ni wɔɔná lɛ baanyɛ aye abua wɔ koni wɔgbala wɔjwɛŋmɔ kɛya mɛi krokomɛi ahiamɔ nii anɔ moŋ fe nɔ ni wɔɔha ehi wɔ diɛŋtsɛ wɔkaai lɛ anɔ. Kɛ́ wɔkɛ yelikɛbuamɔ ha mɛi krokomɛi lɛ, jeee akɛ wɔyeɔ wɔbua amɛ kɛkɛ, shi moŋ wɔ hu wɔnáa miishɛɛ falɛ ko kɛ tsui ni nyɔɔ mɔ mli ni haa wɔnyɛɔ wɔtereɔ wɔdiɛŋtsɛ wɔjatsui lɛ.—Bɔfoi lɛ Asaji 20:35.

16. Mɛɛ gbɛ nɔ Kristofonyo fɛɛ Kristofonyo baanyɛ afee mɔ ni woɔ mɔ hewalɛ yɛ?

16 Hii kɛ yei ni edara yɛ mumɔŋ lɛ baanyɛ atsu gbɛfaŋnɔ ko ni he hiaa he nii yɛ mɛi krokomɛi ahewalɛwoo mli. Bɔni afee ni amɛnyɛ amɛfee nakai lɛ, amɛhiɔ shi akɛ mɛi ni anyɛɔ abɛŋkɛɔ amɛ, ni amɛnáa be amɛhaa mɔ. (2 Korintobii 6:11-13) Kɛ́ mɔ fɛɛ mɔ ná be ni ekɛjie gbekɛbii ayi, ekɛtswa mɛi heei ema shi, kɛ agbɛnɛ ni ekɛwo mɛi ni ehao lɛ hewalɛ lɛ, ebafeɔ jɔɔmɔ diɛŋtsɛ kɛhaa asafo lɛ. (Romabii 15:7) Nyɛmimɛi asuɔmɔ hu baaye abua wɔ koni wɔtsi wɔhe kɛjɛ mɛi krokomɛi ahe jwɛŋmɔ ni ejaaa ni wɔɔná he. Esaaa akɛ wɔkɛ oyaiyeli muɔ sane naa akɛ naagbai ni aŋkro ko kɛkpeɔ lɛ ji mumɔŋ gbɔjɔmɔ he okadi. Paulo wo Kristofoi hewalɛ yɛ gbɛ ni ja nɔ koni ‘amɛshɛje mɛi ni tsui fãa lɛ amii.’ (1 Tesalonikabii 5:14) Biblia lɛ tsɔɔ akɛ Kristofoi anɔkwafoi po kɛ haomɔ kpeɔ.—Bɔfoi lɛ Asaji 14:15.

17. Mɛɛ hegbɛi wɔyɔɔ ni wɔkɛaawaje Kristofoi anyɛmifeemɔ wekukpaa lɛ?

17 Kristofoi akpeei haa wɔnáa hegbɛ ni hi jogbaŋŋ koni wɔkɛshɛjeshɛjee wɔmii ni wɔkɛwowoo wɔhe hewalɛ. (Hebribii 10:24, 25) Jeee asafoŋ kpeei ashishi pɛ wɔnáa nɛkɛ sharamɔ ni suɔmɔ yɔɔ mli nɛɛ mli gbɛfaŋnɔ yɛ. Shi moŋ, Nyɔŋmɔ webii taoɔ hegbɛi hu yɛ hiɛtserɛjiemɔ henaabuamɔi ashishi koni amɛkɛ amɛhe awo naanyobɔɔ kpakpa mli. Akɛni wɔtsɔ hiɛ wɔtswa naanyobɔɔ wekukpaa ni mli wa wɔma shi momo hewɔ lɛ, kɛ́ shihilɛi ni haoɔ mɔ te shi lɛ, wɔyeɔ wɔbuaa wɔhe amrɔ nɔŋŋ. Bɔfo Paulo ŋma akɛ: “Mligbalamɔ akaba gbɔmɔtso lɛ mli, shi . . . henii lɛ abaabaa amɛhe yi pɛpɛɛpɛ. Ni kɛji henɔ kome miina nɔ̃ lɛ, henii lɛ fɛɛ kɛ lɛ naa nɔ̃; ni kɛji henɔ kome hiɛ ba nyam hu, henii fɛɛ lɛ kɛ lɛ náa miishɛɛ.”—1 Korintobii 12:25, 26.

18. Mɛɛ su esa akɛ wɔkpoo kɛ́ wɔkɛ nijiaŋwujee miikpe?

18 Bei komɛi lɛ, wɔnijiaŋ baanyɛ aje wui aaahu akɛ wɔnáŋ nanemɛi Kristofoi kɛbɔɔ he miishɛɛ. Esa akɛ wɔwu wɔshi henumɔi ni tamɔ nɛkɛ koni wɔkaha miishɛjemɔ kɛ yelikɛbuamɔ ni nanemɛi heyelilɔi baanyɛ amɛkɛha wɔ lɛ miiŋmɛɛ wɔ. Biblia lɛ bɔɔ wɔ kɔkɔ akɛ: “Mɔ ni etse ehe lɛ, akɔnɔ nii etaoɔ, ni etseɔ nɔ ni hi ha lɛ fɛɛ hiɛ atũa.” (Abɛi 18:1) Nyɔŋmɔ tsɔɔ wɔnyɛmimɛi hii kɛ yei lɛ anɔ ejieɔ lɛ kpo akɛ esusuɔ wɔhe. Kɛ́ wɔkpɛlɛ gbɛjianɔtoo ni suɔmɔ yɔɔ mli nɛɛ nɔ lɛ, no lɛ wɔbaaná yelikɛbuamɔ yɛ haomɔ bei amli.

Ná Jwɛŋmɔ ni Ja

19, 20. Ŋmalɛi lɛ yeɔ ebuaa wɔ koni wɔkpooo susumɔi ni ejaaa yɛ mɛɛ gbɛ nɔ?

19 Kɛ́ wɔkɛ nijiaŋwujee kɛ awerɛhoyeli shihilɛ kpe lɛ, ewaaa akɛ wɔɔná susumɔi ni ejaaa. Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, kɛ́ mɛi komɛi miina amanehulu lɛ, amɛyiŋ feɔ amɛ kɔshikɔshi yɛ amɛ diɛŋtsɛ amɛmumɔŋ shidaamɔ he, ni amɛmuɔ sane naa akɛ amanehulu ni amɛnaa lɛ ji okadi ni tsɔɔ akɛ Nyɔŋmɔ ekpɛlɛɛɛ amɛ nɔ. Shi kɛlɛ, kaimɔ akɛ Yehowa kɛ “nifɔji” ekaaa mɔ ko. (Yakobo 1:13) Biblia lɛ kɛɔ akɛ: “Jeee etsui naa ehaa mɔ naa amanehulu, loo efeɔ gbɔmɛi abii anidɔɔnii.” (Yaafo 3:33) Nɔ ni tamɔɔɔ nakai lɛ, kɛ Yehowa tsuji miina amanehulu lɛ, edɔɔ lɛ waa.—Yesaia 63:8, 9; Zakaria 2:8.

20 Yehowa ji “musuŋtsɔlɛi atsɛ kɛ miishɛjemɔ fɛɛ Nyɔŋmɔ lɛ.” (2 Korintobii 1:3) Esusuɔ wɔhe, ni ebaawo wɔnɔ yɛ be ni sa mli. (1 Petro 5:6, 7) Ni wɔɔle akɛ Nyɔŋmɔ dɔɔ wɔhe be fɛɛ be lɛ baaye ebua wɔ koni wɔná jwɛŋmɔ ni ja, ni wɔmii afili wɔ po. Yakobo ŋma akɛ: “Minyɛmimɛi, kɛji nyɛgbee kaai srɔtoi pii amli lɛ, nyɛbuaa lɛ miishɛɛ sɔŋŋ.” (Yohane 1:2) Mɛni hewɔ? Ehaa hetoo akɛ: “Ejaakɛ, kɛ aka lɛ ni esa lɛ, eeená wala akekere, ni Nuntsɔ lɛ ewo shi eha mɛi ni sumɔɔ lɛ lɛ.”—Yakobo 1:12.

21. Ekɔɔɔ he eko naagbai ni wɔkɛkpeɔ lɛ, mɛɛ nɔmimaa Nyɔŋmɔ kɛhaa mɛi ni yeɔ lɛ anɔkwa lɛ?

21 Taakɛ Yesu bɔ wɔ kɔkɔ lɛ, wɔbaana amanehulu yɛ je lɛŋ. (Yohane 16:33) Shi Biblia lɛ woɔ wɔ shi akɛ “amanehulu aloo tsuifaa aloo yiwalɛ aloo hɔmɔ aloo yayaiaŋ nyiɛmɔ aloo hegbeyeiwoo” nyɛŋ agbala suɔmɔ ni Yehowa kɛ e-Bi lɛ yɔɔ kɛha wɔ lɛ mli. (Romabii 8:35, 39) Kwɛ bɔ ni eshɛjeɔ wɔmii akɛ wɔɔle akɛ amanehului fɛɛ ni wɔnaa lɛ baahi shi be kukuoo ko kɛkɛ! Dani be ni wɔmɛɔ ni akɛ adesai apiŋmɔi lɛ aba naagbee lɛ aaashɛ lɛ, Yehowa, wɔ-Tsɛ ni yɔɔ suɔmɔ lɛ, buɔ wɔhe. Kɛ́ wɔtsɔ wɔhe kɛtee eŋɔɔ kɛha hebuu lɛ, ebaatsɔ “abobaahe aha mɔ ni awaa lɛ yi lɛ, abobaahe yɛ fimɔ bei amli.”—Lala 9:10.

Mɛni Wɔkase?

• Mɛni esa akɛ Kristofoi akpa gbɛ be mli ni amɛyɔɔ nɛkɛ jeŋ fɔŋ nɛɛ mli?

• Wɔsɔlemɔi ni hiɛdɔɔ yɔɔ mli lɛ baanyɛ awaje wɔ kɛ́ wɔkɛ kaai kpe yɛ mɛɛ gbɛ nɔ?

• Nyɔŋmɔ mumɔ lɛ ji yelikɛbualɔ yɛ mɛɛ gbɛ nɔ?

• Mɛni wɔbaanyɛ wɔfee koni wɔkɛye wɔbua wɔhe?

[Nikasemɔ lɛ he Sanebimɔi]

[Mfoniri ni yɔɔ baafa 18]

Esa akɛ wɔtao Yehowa sɛɛgbɛ tamɔ nɔ ni wɔmiijo foi kɛmiiya mɔɔ ko ni wa mli

[Mfonirii ni yɔɔ baafa 20]

Mɛi ni edara yɛ mumɔŋ lɛ kɛ hegbɛ fɛɛ hegbɛ tsuɔ nii ni amɛkɛjieɔ mɛi krokomɛi ayi ni amɛwoɔ amɛ hewalɛ