Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Yoshua Wolo lɛ Mli Saji Otii

Yoshua Wolo lɛ Mli Saji Otii

Yehowa Wiemɔ lɛ Hiɛ Kã

Yoshua Wolo lɛ Mli Saji Otii

AKƐNI Israelbii lɛ ebɔ nsra yɛ Moab Ŋa lɛ nɔ yɛ afi 1473 D.Ŋ.B. hewɔ lɛ, ekolɛ amɛná miishɛɛ waa be ni amɛnu wiemɔi nɛɛ akɛ: “Nyɛtaoa gbɛ nɔ niyenii nyɛtoa; ejaakɛ biɛ gbii etɛ lɛ nyɛbaafo Yordan nɛɛ, ni nyɛya nyɛyaŋɔ shikpɔŋ ni Yehowa, nyɛ-Nyɔŋmɔ lɛ, ŋɔhãa nyɛ akɛ nyɛnɔ lɛ.” (Yoshua 1:11) Afii 40 ni amɛkɛhi ŋa lɛ nɔ lɛ miihe aba naagbee.

Aaafee afii 20 sɛɛ lɛ, Yoshua ni ji hiɛnyiɛlɔ lɛ damɔ Kanaan maŋ lɛ teŋ ni ejaje etsɔɔ Israel hii onukpai lɛ akɛ: “Naa, mikɛ oshiki eja nɛkɛ maji ni shwɛ nɛɛ mli mihã nyɛ, ni amɛtsɔmɔ nyɛkutsei lɛ agbɛfaŋnɔ kɛjɛ Yordan naa, kɛ jeŋmaji fɛɛ ni mifolɔ mishwie lɛ, kɛyashi ŋshɔ wulu lɛ naa yɛ anaigbɛ lɛ. Ni Yehowa, nyɛ-Nyɔŋmɔ lɛ, lɛ eeetsirɛ amɛyi sɛɛ ni eeeshwie amɛ kɛjɛ nyɛhiɛ, ni nyɛaaŋɔ amɛshikpɔŋ lɛ, taakɛ bɔ ni Yehowa, nyɛ-Nyɔŋmɔ lɛ, ewo nyɛ shi lɛ.”—Yoshua 23:4, 5.

Yoshua wolo lɛ ni Yoshua ŋma yɛ afi 1450 D.Ŋ.B. lɛ ji nibii ni tee nɔ yɛ nakai afii 22 lɛ mli lɛ ahe yinɔsane ni aŋma ni yɔɔ miishɛɛ. Akɛni wɔdamɔ jeŋ hee ni awo he shi lɛ husui anaa hewɔ lɛ, abaanyɛ akɛ wɔshihilɛ lɛ ato Israelbii ni fee klalo akɛ amɛaaŋɔ Shiwoo Shikpɔŋ lɛ he. No hewɔ lɛ nyɛhaa wɔkɛ miishɛɛ asusua Yoshua wolo lɛ he.—Hebribii 4:12.

KƐTEE “YERIKO ŊA KPLANAA LƐ NƆ”

(Yoshua 1:1–5:15)

Akɛ gbɛnaa nii ko ni tsii ha Yoshua, be ni Yehowa kɛɛ lɛ akɛ: “Mitsulɔ Mose egbo, no hewɔ lɛ agbɛnɛ tee shi, ní bo kɛ nɛkɛ maŋ muu nɛɛ fɛɛ afo Yordan nɛɛ kɛya shikpɔŋ ni miŋɔhaa amɛ, Israelbii lɛ, nɔ”! (Yoshua 1:2) Ahã Yoshua nitsumɔ akɛ enyiɛ maŋ ko kɛ emli gbɔmɛi akpekpei abɔ ahiɛ kɛya Shiwoo Shikpɔŋ lɛ nɔ. Etsu shikpálɔi enyɔ kɛtee Yeriko—ni ji maŋ ni abaaye enɔ kunim klɛŋklɛŋ lɛ mli, ni ekɛ no saa ehe. Nakai maŋ lɛ mli Rahab, ajwamaŋ lɛ, ní enu hewalɛ nitsumɔi ni Yehowa etsu kɛha ewebii lɛ ahe lɛ yɔɔ. Ebu shikpálɔi lɛ ahe ni eye ebua amɛ, ni amɛwo lɛ shi akɛ abaahere eyiwala.

Be ni shikpálɔi lɛ ku amɛsɛɛ kɛba lɛ, Yoshua kɛ maŋbii lɛ fee klalo akɛ amɛbaafo Yordan. Eyɛ mli akɛ faa lɛ eje ŋa moŋ, shi no etsiii amɛnaa, ejaakɛ Yehowa tsĩ nui ni boteɔ faa lɛ mli lɛ naa, ni eha faa lɛ fɛɛ ho kɛyabote Ŋshɔ ni Egbo lɛ mli. Be ni Israelbii lɛ fo Yordan faa lɛ sɛɛ lɛ, amɛyabɔ nsra yɛ Gilgal, yɛ Yeriko masɛi. Enɔ gbii ejwɛ sɛɛ lɛ, amɛye Hehoo lɛ yɛ Abib gbi ni ji 14 lɛ nɔ gbɛkɛ, yɛ Yeriko ŋa kplanaa lɛ nɔ. (Yoshua 5:10) Enɔ jetsɛremɔ lɛ, amɛbɔi shikpɔŋ lɛ nɔ nibaanii lɛ ekomɛi yeli, ni mana lɛ kpa nɛmɔ. Nɛkɛ beaŋ ni Yoshua folɔ hii fɛɛ ni afɔ́ yɛ ŋa lɛ nɔ lɛ ketia.

Ŋmalɛ Naa Sanebimɔi ni Aha Hetoo:

2:4, 5—Mɛni hewɔ Rahab laka maŋtsɛ lɛ tsuji hii ni taoɔ shikpálɔi lɛ? Rahab kɛ ewala wo oshara mli ni ekɛbu shikpálɔi lɛ ahe, ejaakɛ ená Yehowa mli hemɔkɛyeli. No hewɔ lɛ sɔ̃ ko kãaa enɔ akɛ etsɔɔ hii ni miitao amɛye Nyɔŋmɔ webii awui lɛ he ni shikpálɔi lɛ yɔɔ. (Mateo 7:6; 21:23-27; Yohane 7:3-10) Yɛ anɔkwale mli lɛ, “nitsumɔi amli ajɛ abu” Rahab “bem,” ni maŋtsɛ lɛ tsuji lɛ ni elaka lɛ fata nakai nitsumɔi lɛ ahe.—Yakobo 2:24-26.

5:14, 15—Namɔ ji “Yehowa ta lɛ nɔ tatsɛ lɛ”? Lumɔ ni bawo Yoshua hewalɛ be ni Shiwoo Shikpɔŋ lɛ nɔ kunimyeli lɛ je shishi lɛ jeee mɔ ko mɔ ko fe “wiemɔ lɛ”—ni ji shihilɛ mli ni Yesu Kristo yɔɔ dani ebatsɔ adesa lɛ. (Yohane 1:1; Daniel 10:13) Kwɛ bɔ ni nɔmimaa ni wɔyɔɔ akɛ Yesu Kristo ni awo ehiɛnyam lɛ fata Nyɔŋmɔ webii lɛ ahe ŋmɛnɛ yɛ ta ni amɛwuɔ yɛ mumɔŋ lɛ woɔ wɔ hewalɛ ha!

Nikasemɔi Kɛha Wɔ:

1:7-9. Kɛ́ wɔɔye omanye yɛ Nyɔŋmɔ jamɔ he nibii ahe mɔdɛŋ ni wɔbɔɔ lɛ mli lɛ, no lɛ ehe miihia ni wɔkane Biblia lɛ daa, wɔjwɛŋ nɔ ni ekɛɔ lɛ nɔ daa, ni wɔkɛ nɔ ni wɔkase lɛ atsu nii.

1:11. Yoshua kɛɛ maŋbii lɛ koni amɛtao gbɛ nɔ niyenii, ni amɛkɛ anihao akakpa gbɛ akɛ Nyɔŋmɔ baaha amɛ eko. Ŋaawoo ni Yesu kɛha akɛ akafee yeyeeye yɛ shihilɛ mli nibii ahe, kɛ shiwoo ni ekɛha ákɛ “akɛ nii nɛɛ fɛɛ aaafata he aha nyɛ” lɛ etsɔɔɔ akɛ wɔkatsu nii kɛkwɛ wɔhe.—Mateo 6:25, 33.

2:4-13. Be ni Rahab nu Yehowa nitsumɔi wuji lɛ ahe sane, ni eyɔse jaramɔ be ni baa lɛ, ekpɛ eyiŋ akɛ ebaafi Yehowa jálɔi lɛ asɛɛ. Kɛ́ okɛ be ko ekase Biblia lɛ ni oyɔse akɛ wɔyɛ “naagbee gbii” lɛ amli lɛ, ani esaaa akɛ okpɛɔ oyiŋ koni osɔmɔ Nyɔŋmɔ?—2 Timoteo 3:1.

3:15. Akɛni shikpálɔi ní atsu kɛtee Yeriko lɛ kɛ amaniɛbɔɔ kpakpa ba hewɔ lɛ, Yoshua tsu he nii amrɔ nɔŋŋ, ni emɛɛɛ ni Yordan faa lɛ amii dã. Esa akɛ wɔkɛ ekãa atsu nitsumɔi ni kɔɔ anɔkwa jamɔ he lɛ ahe nii moŋ fe ni wɔɔshashao shi kɛyashi beyinɔ ni nibii afee tamɔ nɔ ni ehi.

4:4-8, 20-24. Tɛi 12 lɛ ni ahole yɛ Yordan faa lɛ mli lɛ tsu nii akɛ kaimɔnɔ kɛha Israel. Nibii ni Yehowa efee kɛkpɔ̃ ewebii ni yɔɔ ŋmɛnɛŋmɛnɛ beaŋ lɛ kɛjɛ amɛhenyɛlɔi adɛŋ lɛ hu ji kaimɔnɔ ni tsɔɔ akɛ ekɛ amɛ yɛ.

KUNIMYELI LƐ TEE NƆ

(Yoshua 6:1–12:24)

‘Aŋa’ Yeriko maŋ lɛ “naa kpɛŋŋ . . . mɔ ko mɔ ko ejeee kpo, ni mɔ ko mɔ ko baaa mli.” (Yoshua 6:1) Te aaafee tɛŋŋ aye maŋ lɛ nɔ kunim? Yehowa tsɔɔ Yoshua ŋaa gbɛ ni abaanyɛ atsɔ nɔ afee enɛ. Etsɛɛɛ ni akumɔ gbogboi lɛ ashwie shi ni akpata maŋ lɛ hiɛ. Ahere Rahab kɛ eshiabii lɛ pɛ ayiwala.

Maŋ ni nyiɛ sɛɛ ni aye enɔ kunim ji Ai, ni ji maŋtsɛ maŋ lɛ. Shikpálɔi ni atsu kɛtee jɛmɛ lɛ babɔ amaniɛ akɛ mɛi fioo pɛ yɔɔ maŋ lɛ mli, ni no hewɔ lɛ hii babaoo ahe ebahiaŋ kɛha ebutumɔ. Shi kɛlɛ, asraafoi aaafee 3,000 ni atsu koni amɛyatutua maŋ lɛ nyɛɛɛ amɛdamɔ hii ni yɔɔ Ai lɛ ahiɛ? Mɛni hewɔ? Yehowa ekpa yɛ Israelbii lɛ asɛɛ. Akan ni jɛ Yuda weku lɛ mli lɛ fee esha be ni atutuaa Yeriko maŋ lɛ. Be ni Yoshua tsu sane lɛ he nii egbe naa lɛ, ebatutua Ai. Akɛni amɛye Israelbii lɛ anɔ kunim shikome hewɔ lɛ, Ai maŋtsɛ lɛ ná miishɛɛ akɛ ekɛ amɛ aaawuu. Shi Yoshua kɔ ŋaa gbɛ, ni ekɛ hekɛnɔfɔɔ ni Aibii lɛ ná fe nine lɛ tsu nii, ni Yoshua ye maŋ lɛ nɔ kunim.

Gibeon ji ‘maŋ kpeteŋkpele—ni eda fe Ai, ni emli hii lɛ fɛɛ kãkãlɔi sɔŋŋ ni.’ (Yoshua 10:2) Shi be ni Gibeonbii lɛ nu bɔ ni Israel ye Yeriko kɛ Ai nɔ kunim ha lɛ he lɛ, amɛlaka Yoshua ni ekɛ amɛ fee toiŋjɔlɛ he kpaŋmɔ. Maji ni yɔɔ amɛhewɔŋ lɛ bu hetsimɔ nɛɛ akɛ nɔ ni yɔɔ oshara kɛha amɛ. Amɛmaŋtsɛmɛi lɛ ateŋ mɛi enumɔ fee ekome ni amɛtutua Gibeon. Israel here Gibeonbii lɛ ni amɛye mɛi ni tutuaa amɛ lɛ anɔ kunim butuu. Maji krokomɛi ni Israel ye amɛnɔ kunim yɛ Yoshua hiɛnyiɛmɔ shishi lɛ ekomɛi ji maji ni yɔɔ wuoyigbɛ kɛ anaigbɛ lɛ, kɛ agbɛnɛ hu kooyigbɛ maŋtsɛmɛi ni efee ekome lɛ anɔ kunim ni amɛye lɛ. Maŋtsɛmɛi fɛɛ ni aye amɛnɔ kunim yɛ Yordan anaigbɛ lɛ ayibɔ ji 31.

Ŋmalɛ Naa Sanebimɔi ni Aha Hetoo:

10:13—Mɛɛ gbɛ nɔ nifeemɔ nɛɛ nyɛ etsɔ eba mli? “Ani sane ko wa ha Yehowa,” ni ji ŋwɛi kɛ shikpɔŋ Bɔlɔ lɛ? (1 Mose 18:14) Kɛ́ Yehowa miisumɔ lɛ, ebaanyɛ ekɛ ŋaa akudɔ shikpɔŋ lɛ shibɔlemɔ lɛ, koni kɛ́ mɔ ko damɔ shikpɔŋ lɛ nɔ eekwɛ lɛ, efee tamɔ nɔ ni hulu lɛ kɛ nyɔŋtsere lɛ ewa kɛdamɔ shi. Loo ebaanyɛ eha shikpɔŋ lɛ kɛ nyɔŋtsere lɛ aya nɔ abɔle shi, ni nakai beaŋ nɔŋŋ lɛ amɛya nɔ amɛkpɛlɛ la ni jɛɔ hulu lɛ kɛ nyɔŋtsere lɛ mli lɛ amɛtsɔɔ tamɔ nɔ ni ŋulamii enyɔ nɛɛ miikpɛlɛ lolo. Bɔ fɛɛ bɔ ni sane lɛ ji lɛ, “gbi ko bako pɛŋ ni tamɔ no” yɛ adesai ayinɔsane mli.—Yoshua 10:14.

10:13—Mɛni ji Yashar wolo lɛ? Asaa atsi wolo nɛɛ tã ekoŋŋ yɛ 2 Samuel 1:18 lɛ, be ni awieɔ lalafoo wiemɔ ko ni atsɛɔ lɛ akɛ “gãitsɛmɔ”—ni ji Israel Maŋtsɛ Saul kɛ ebinuu Yonatan he ŋkɔmɔyeli lala lɛ he lɛ. Ekolɛ wolo lɛ ji yinɔsane mli nifeemɔi ahe lalai kɛ lalafoo wiemɔi ni abua naa ni ehe gbɛi waa yɛ Hebribii lɛ ateŋ.

Nikasemɔi Kɛha Wɔ:

6:26; 9:22, 23. Loomɔ ni Yoshua jaje be ni akpataa Yeriko hiɛ lɛ ba mli aaafee afii 500 sɛɛ. (1 Maŋtsɛmɛi 16:34) Loomɔ ni Noa jaje eshwie enabi Kanaan nɔ lɛ ba mli be ni Gibeonbii lɛ batsɔmɔ nyɔji lɛ. (1 Mose 9:25, 26) Yehowa wiemɔ lɛ baa mli anɔkwale be fɛɛ be.

7:20-25. Ekolɛ mɛi komɛi baakɛɛ akɛ ju ni Akan ju lɛ ji esha bibioo, ekolɛ amɛbaasusu akɛ egbaaa mɛi krokomɛi anaa. Ekolɛ amɛbaabu juu bibii kɛ Biblia mli mlai anɔ tɔmɔi bibii lɛ hu akɛ nɔ ko bibioo. Shi kɛlɛ esa akɛ wɔfee wɔnii tamɔ Yoshua yɛ wɔfai shi ni wɔtswa akɛ wɔbaate shi wɔshi wɔnɔ ni anyɛɔ koni wɔkɛ wɔhe awo nibii ni ejaaa loo jeŋba shara mli lɛ.

9:15, 26, 27. Esa akɛ wɔbu kpaŋmɔi ni wɔfeɔ lɛ akɛ nɔ ni yɔɔ hiɛdɔɔ, ni wɔye wɔshiwoi anɔ.

YOSHUA NINE SHƐ ENAAGBEE NITSUMƆ NI HE HIAA LƐ NƆ

(Yoshua 13:1–24:33)

Akɛni amrɔ nɛɛ Yoshua eda—ni eehé ená afii 90—hewɔ lɛ, ebɔi shikpɔŋ lɛ jaa. Eji nitsumɔ ni da diɛŋtsɛ! Ruben kɛ Gad kɛ Manase akutso lɛ fã ená amɛgboshinii lɛ momo yɛ Yordan bokagbɛ. Agbɛnɛ atsɔ oshikifɔɔ nɔ aha akutsei ni eshwɛ lɛ amɛgboshinii lɛ yɛ anaigbɛ.

Ama kpeebuu lɛ yɛ Shilo yɛ Efraim shikpɔŋkuku lɛ mli. Akɛ Hebron maŋ lɛ ha Kaleb, ni akɛ Timnat-Sera ha Yoshua. Aha Levibii lɛ maji 48, ni abobaa maji 6 lɛ fata he. Be ni Ruben, Gad, kɛ Manase akutso fã lɛ yaa amɛgboshinii ni yɔɔ Yordan bokagbɛ lɛ nɔ lɛ, tabilɔi ni yɔɔ amɛteŋ lɛ ma afɔleshaa latɛ “kpeteŋkpele ni sa akɛ akwɛ” yɛ jɛmɛ. (Yoshua 22:10) Akutsei ni yɔɔ Yordan anaigbɛ lɛ bu enɛ akɛ eji hemɔkɛyeli kwamɔ nifeemɔ, ni eshwɛ fioo ni kulɛ akutseiaŋ ta afɛ́, shi sanegbaa kpakpa ni tee nɔ lɛ tsĩ lashishwiemɔ lɛ naa.

Be ni Yoshua kɛ be ko ehi Timnat-Sera sɛɛ lɛ, etsɛ Israel onukpai, weku yitsei, kojolɔi, kɛ amɛnɔkwɛlɔi lɛ fɛɛ ni ewo amɛ hewalɛ koni amɛfee ekãa, ni amɛya nɔ amɛye Yehowa anɔkwa. Sɛɛ mli lɛ, Yoshua tsɛ́ akutsei lɛ fɛɛ kpee yɛ Shekem. Jɛmɛ esaa etĩ nibii ni Yehowa efee kɛjɛ Abraham yinɔ lɛ mli yɛ, ni shikome ekoŋŋ lɛ ewo amɛ hewalɛ koni ‘amɛshe Yehowa gbeyei, ní amɛjie amɛyitsoŋ amɛsɔmɔ lɛ yɛ anɔkwale mli.’ Enɛ tsirɛ maŋbii lɛ ni amɛhere nɔ akɛ: “Yehowa, wɔ-Nyɔŋmɔ lɛ, wɔɔsɔmɔ, ni lɛ egbee toi wɔɔbo!” (Yoshua 24:14, 15, 24) Yɛ enɛɛmɛi asɛɛ lɛ, Yoshua gbó be ni eye afii 110.

Ŋmalɛ Naa Sanebimɔi ni Aha Hetoo:

13:1—Ani enɛ teɔ shi ewoɔ nɔ ni aŋma yɛ Yoshua 11:23 lɛ? Dabi, ejaakɛ kunim ni aye yɛ Shiwoo Shikpɔŋ lɛ nɔ lɛ ba yɛ gbɛ̀i enyɔ nɔ: klɛŋklɛŋ lɛ, ta ni maŋ muu lɛ wu kɛye Kanaan maŋtsɛmɛi 31 nɔ kunim kɛ ta ní akɛku Kanaanbii lɛ ahewalɛ mli, kɛ nɔ ni ji enyɔ lɛ, shikpɔŋ lɛ ni akutsei kɛ aŋkroaŋkroi lɛ ŋɔ kwraa lɛ. (Yoshua 17:14-18; 18:3) Eyɛ mli akɛ Israelbii lɛ nyɛɛɛ amɛshwie Kanaanbii lɛ fɛɛ kɛje shikpɔŋ lɛ nɔ kwraa moŋ, shi mɛi ni shwɛ lɛ gbaaa amɛ shweshweeshwefeemɔ naa. (Yoshua 16:10; 17:12) Yoshua 21:44 jajeɔ akɛ: “Yehowa hã amɛ hejɔɔmɔ kɛkpe.”

24:2—Ani Abraham tsɛ Tera ji amaga jálɔ? Shishijee mli lɛ, Tera jeee Yehowa Nyɔŋmɔ jálɔ. Ekolɛ ejá nyɔŋtsere-nyɔŋmɔ ni atsɛɔ lɛ Sin—ni ji nyɔŋmɔyoo ni ehe gbɛi yɛ Ur lɛ. Taakɛ Yudafoi ablemasane tsɔɔ lɛ, ekolɛ Tera ji amagafeelɔ po. Shi kɛlɛ, be ni Abraham shi Ur yɛ Nyɔŋmɔ famɔ naa lɛ, Tera fata ehe kɛtee Haran.—1 Mose 11:31.

Nikasemɔi Kɛha Wɔ:

14:10-13. Eyɛ mli akɛ Kaleb eye afii 85 moŋ, shi ebi ni aha etsu nitsumɔ ni wa, ni ji gbɔmɛi ni eeeshwie kɛjɛ Hebron kpokpaa lɛ nɔ lɛ. Mɛi ni yɔɔ jɛmɛ ji Anakbii, ni amɛji gbɔmɛi ni dara naakpa. Yɛ Yehowa yelikɛbuamɔ naa lɛ, tabilɔ ni yɔɔ niiashikpamɔ nɛɛ ye kunim, ni Hebron batsɔ abobaa maŋ. (Yoshua 15:13-19; 21:11-13) Kaleb nɔkwɛmɔnɔ lɛ woɔ wɔ hewalɛ koni wɔkajo teokrase nitsumɔi ni wa lɛ anaa foi.

22:9-12, 21-33. Esa akɛ wɔkwɛ jogbaŋŋ ni wɔkakojo mɛi krokomɛi asusumɔi.

“Emli Ekome Folo Ekaaa Shi”

Be ni Yoshua gbɔ lɛ, ekɛɛ Israel hii onukpai lɛ akɛ: “Nibii kpakpai fɛɛ ni Yehowa, nyɛ-Nyɔŋmɔ lɛ, wie yɛ nyɛhewɔ lɛ, emli ekome folo ekaaa shi, fɛɛ eba mli eha nyɛ, emli ekome folo ekaaa shi.” (Yoshua 23:14) Kwɛ bɔ ni yinɔsane ni yɔɔ Yoshua wolo lɛ mli lɛ feɔ enɛ he mfoniri faŋŋ!

Bɔfo Paulo ŋma akɛ: “Nibii abɔ ní aŋma ato momo lɛ, wɔ diɛŋtsɛ wɔhe nitsɔɔmɔ hewɔ aŋma ato lɛ, koni wɔkɛ tsuishiŋmɛɛ kɛ ŋmalɛi lɛ amli miishɛjemɔ lɛ aná hiɛnɔkamɔ.” (Romabii 15:4) Wɔbaanyɛ wɔná nɔmimaa akɛ hiɛnɔkamɔ ni wɔyɔɔ yɛ Nyɔŋmɔ shiwoi lɛ amli lɛ efeŋ yaka. Eshiwoi lɛ eko ekaŋ shi; fɛɛ baaba mli anɔkwale.

[Shikpɔŋ he mfoniri ni yɔɔ baafa 10]

(Kɛ́ ootao ona bɔ ni saji nɛɛ ji diɛŋtsɛ lɛ, no lɛ kwɛmɔ wolo lɛ mli)

Shikpɔŋ ni aye nɔ kunim yɛ Yoshua hiɛnyiɛmɔ shishi

BASHAN

GILEAD

ARABA

WUOYIGBƐ

Yordan Faa

Ŋoo Ŋshɔ

Yabok Nujɔɔ

Arnon Nujɔɔ

Hazor

Madon

Lasharon

Shimron

Yokneam

Dor

Megido

Kedesh

Taanak

Hefer

Tirza

Afek

Tapua

Betel

Ai

Gilgal

Yeriko

Gezer

Yerusalem

Makeda

Yarmut

Adulam

Libna

Lakish

Eglon

Hebron

Debir

Arad

[Mfoniri ni yɔɔ baafa 9]

Ani ole nɔ hewɔ ni abu Rahab, yoo ajwamaŋ lɛ akɛ jalɔ lɛ?

[Mfoniri ni yɔɔ baafa 10]

Yoshua wo Israel hewalɛ koni ‘amɛshe Yehowa gbeyei ní amɛsɔmɔ lɛ’

[Mfoniri ni yɔɔ baafa 12]

Akan juu lɛ jeee esha bibioo—nibii ni yɔɔ hiɛdɔɔ jɛ mli kɛba

[Mfoniri ni yɔɔ baafa 12]

“Hemɔkɛyeli naa Yeriko gbogboi lɛ kumɔ gbee shi.”—Hebribii 11:30