Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

‘Nyɛyaa Nɔ Nyɛshia Kpe’—Kojomɔ Ŋmɛlɛtswaa Lɛ Eshɛ!

‘Nyɛyaa Nɔ Nyɛshia Kpe’—Kojomɔ Ŋmɛlɛtswaa Lɛ Eshɛ!

‘Nyɛyaa Nɔ Nyɛshia Kpe’—Kojomɔ Ŋmɛlɛtswaa Lɛ Eshɛ!

Sane ni yɔɔ nikasemɔ nɛɛ mli lɛ damɔ wolo bibioo ni ji Nyɛyaa nɔ Nyɛshia Kpe! lɛ ni ajie lɛ kpo yɛ kpokpaa wulu nɔ kpeei ni afee yɛ je lɛŋ fɛɛ yɛ afi 2004 kɛ afi 2005 lɛ mli lɛ nɔ.

“Nyɛsaraa, ejaakɛ nyɛleee nɔ̃ ŋmɛlɛtswaa nɔ ni nyɛnuŋtsɔ lɛ baa.”—MATEO 24:42.

1, 2. Yesu kɛ ebaa lɛ to mɛni he yɛ gbɛ ni ja nɔ?

MƐNI obaafee kɛ́ ole akɛ julɔ ko miikpa shi nigii yɛ okutso lɛ mli, ní eebote mɛi ashĩai amli eeju nii lɛ? Bɔni afee ni obu mɛi ni osumɔɔ amɛsane lɛ kɛ onibii ahe lɛ, esa akɛ oha ohiɛ ahi ohe nɔ, ní okwɛ nii jogbaŋŋ hu. Obaafee nakai, ejaakɛ julɔ eŋmaaa wolo kɛtswaaa be mli ni ebaaba lɛ he adafi. Yɛ no najiaŋ lɛ, edɛkɛɔ shi kɛbaa beni akpaaa lɛ gbɛ.

2 Yesu kɛ bɔ ni julɔ feɔ enii ehaa lɛ tsu nii shii abɔ yɛ nɔkwɛmɔnii amli. (Luka 10:30; Yohane 10:10) Yɛ nibii ni baaba yɛ naagbee be lɛ mli, ní baaya nɔ aahu kɛyashi beni Yesu baaba ni ebakojo hewɔ lɛ, ebɔ kɔkɔ akɛ: “No hewɔ lɛ nyɛsaraa, ejaakɛ nyɛleee nɔ̃ ŋmɛlɛtswaa nɔ ni nyɛnuŋtsɔ lɛ baa. Shi nyɛnáa nyɛlea akɛ, kɛ́ shiatsɛ ko le nɔ̃ ŋmɛlɛtswaa nɔ ni julɔ baa lɛ, kulɛ eeesara [loo eeeshi kpe] ni eŋmɛŋ gbɛ ni agbu ewe lɛ awoŋ.” (Mateo 24:42, 43) No hewɔ lɛ, Yesu kɛ ebaa lɛ to julɔ baa he—ebaa trukaa ni akpaaa gbɛ.

3, 4. (a) Mɛni Yesu kɔkɔbɔɔ ni kɔɔ ebaa lɛ he lɛ toi ni aaabo lɛ biɔ ni afee? (b) Mɛɛ sanebimɔi enɛ teeɔ amɛ shi?

3 Nɔkwɛmɔnii lɛ sa jogbaŋŋ, ejaakɛ anyɛɛɛ ale gbi pɔtɛɛ ni Yesu baaba. Yesu wie kɛtsɔ hiɛ yɛ nɛkɛ gbalɛ nɛɛ nɔŋŋ he akɛ: “Shi no gbi lɛ kɛ no ŋmɛlɛtswaa lɛ mɔ ko mɔ ko leee he eko, bɔfoi ni yɔɔ ŋwɛi lɛ tete leee, ni bi lɛ tete leee, ja mitsɛ kome kɛkɛ.” (Mateo 24:36) No hewɔ lɛ, Yesu wo etoibolɔi lɛ ahewalɛ akɛ: “Nyɛsaa nyɛhe nyɛtoa.” (Mateo 24:44) Mɛi ni boɔ Yesu kɔkɔbɔɔ lɛ toi lɛ baasaa amɛhe amɛto, ní amɛba amɛjeŋ jogbaŋŋ, be fɛɛ be ni Yesu baaba ákɛ Yehowa Najiaŋdamɔlɔ Oblafo lɛ.

4 Sanebimɔi komɛi ni he hiaa teɔ shi akɛ: Ani je lɛŋ bii pɛ ji mɛi ni esa akɛ amɛbo Yesu kɔkɔbɔɔ lɛ toi, aloo ehe miihia ni anɔkwa Kristofoi hu ‘asara’ loo amɛya nɔ amɛshi kpe? Mɛni hewɔ ehe hiaa waa akɛ ‘asara’ loo aya nɔ ashi kpe lɛ, ni mɛni enɛ biɔ ni afee?

Kɔkɔbɔɔ Kɛha Namɛi?

5. Te wɔfeɔ tɛŋŋ wɔleɔ akɛ anɔkwa Kristofoi akɛwieɔ lɛ, beni abɔ kɔkɔ akɛ ‘nyɛyaa nɔ nyɛshia kpe’ lɛ?

5 Eka shi faŋŋ akɛ Nuŋtsɔ lɛ baa lɛ baafee tamɔ julɔ ni baa trukaa yɛ je lɛŋ bii ni tsimɔɔ amɛtoii koni amɛkabo amanehulu ni baa lɛ he kɔkɔbɔɔ lɛ toi lɛ agbɛfaŋ. (2 Petro 3:3-7) Shi, te ebaabalɛ tɛŋŋ yɛ anɔkwa Kristofoi agbɛfaŋ? Bɔfo Paulo ŋma kɛyaha nanemɛi heyelilɔi akɛ: “Nyɛ diɛŋtsɛ nyɛle krɛdɛɛ akɛ Nuŋtsɔ [Yehowa] gbi lɛ baaba tamɔ julɔ baa nyɔɔŋ lɛ.” (1 Tesalonikabii 5:2) Wɔyiŋ efeee wɔ kɔshikɔshi akɛ ‘Yehowa gbi lɛ baaba.’ Shi ani no haa bɔ ni ehe hiaa akɛ wɔɔya nɔ wɔshi kpe lɛ baa shi? Kadimɔ akɛ, no mli lɛ Yesu kaselɔi lɛ ji mɛi ni ekɛwieɔ lɛ, beni ekɛɛ akɛ: ‘Nɔ̃ ŋmɛlɛtswaa ni nyɛsusuuu lɛ nɔ gbɔmɔ bi lɛ baa’ lɛ. (Mateo 24:44) Yɛ be ni tsɔ hiɛ beni Yesu woɔ ekaselɔi lɛ ahewalɛ koni amɛya nɔ amɛtao Maŋtsɛyeli lɛ sɛɛ gbɛ lɛ, ebɔ amɛ kɔkɔ akɛ: ‘Nyɛsaa nyɛhe nyɛtoa, ejaakɛ ŋmɛlɛtswaa ni nyɛhiɛ kãaa nɔ lɛ nɔ gbɔmɔ bi lɛ baaba.’ (Luka 12:31, 40) Ani ebɛ faŋŋ akɛ no mli lɛ Yesu sɛɛnyiɛlɔi lɛ ji mɛi ni yɔɔ ejwɛŋmɔ mli beni ebɔ kɔkɔ akɛ: ‘Nyɛsaraa’ loo nyɛyaa nɔ nyɛshia kpe lɛ?

6. Mɛni hewɔ ehe hiaa ni ‘wɔya nɔ wɔshi kpe’ lɛ?

6 Mɛni hewɔ ehe hiaa ni ‘wɔya nɔ wɔshi kpe’ ni ‘wɔsaa wɔhe wɔto’ lɛ? Yesu tsɔɔ mli akɛ: “Mɛi enyɔ aaahi ŋmɔshi, aaaŋɔ mɔ kome, ni aaashi mɔ kroko lɛ. Mɛi enyɔ aaawiɛ yɛ wiɛ sɛɛ; aaaŋɔ mɔ kome, ni aaashi mɔ kroko lɛ.” (Mateo 24:40, 41) ‘Abaaŋɔ’ mɛi ni saa amɛhe amɛtoɔ lɛ, loo abaahere amɛyiwala beni akpataa jeŋ fɔŋ lɛ hiɛ lɛ. ‘Abaashi’ mɛi krokomɛi lɛ aha hiɛkpatamɔ ejaakɛ amɛkɛ pɛsɛmkunya tiuɔ amɛ diɛŋtsɛ amɛshihilɛ gbɛ lɛ sɛɛ. Mɛi ni aaafata mɛnɛɛmɛi ahe ji aŋkroaŋkroi ni tsutsu ko lɛ atsɔɔ amɛ anɔkwale lɛ he nii, shi agbɛnɛ lɛ amɛyaaa nɔ amɛshiii kpe dɔŋŋ lɛ.

7. Mɛni be mli ni naagbee lɛ baaba ni wɔleee lɛ haa wɔfeɔ?

7 Akɛni wɔleee gbi pɔtɛɛ ni gbɛjianɔtoo momo nɛɛ baaba naagbee hewɔ lɛ, wɔnáa hegbɛ ni wɔkɛaatsɔɔ akɛ wɔsɔmɔɔ Nyɔŋmɔ yɛ yiŋtoo kpakpa hewɔ. Yɛ mɛɛ gbɛ nɔ? Ekolɛ etamɔ nɔ ni naagbee lɛ baa lɛ sɛɛ etsɛ kwraa tsɔ̃. Dɔlɛ sane ji akɛ, Kristofoi komɛi ni nuɔ he nɛkɛ lɛ eha ekãa ni amɛyɔɔ kɛha Yehowa sɔɔmɔ lɛ naa eba shi. Ni kɛlɛ, wɔtsɔ wɔhenɔjɔɔmɔ lɛ nɔ wɔkɛ wɔhe ha koni wɔsɔmɔ Yehowa ní shishashaomɔ ko kwraa bɛ mli. Mɛi ni le Yehowa lɛ yɔseɔ akɛ, ekãa ni aaajie lɛ kpo beni ekpe sɛɛ kwraa tsɔ̃ lɛ esaŋ ehiɛ. Enaa nɔ ni yɔɔ tsui lɛ mli.—1 Samuel 16:7.

8. Mɛɛ gbɛ nɔ suɔmɔ ni wɔyɔɔ kɛha Yehowa lɛ tsirɛɔ wɔ koni wɔya nɔ wɔshi kpe?

8 Akɛni wɔsumɔɔ Yehowa lɛɛlɛŋ hewɔ lɛ, wɔnáa miishɛɛ ni da fe fɛɛ akɛ wɔɔfee esuɔmɔnaa nii. (Lala 40:9; Mateo 26:39) Wɔmiisumɔ ni wɔsɔmɔ Yehowa kɛya naanɔ. Nakai gbɛkpamɔ lɛ jeee nɔ ko ni jara waaa tsɔ̃, akɛni ebi ni wɔkɛ be ni sɛɛ kɛ fioo amɛ fe bɔ ni ekolɛ wɔkpa gbɛ lɛ hewɔ. Nɔ ni fe fɛɛ lɛ, nɔ hewɔ ni wɔyaa nɔ wɔshiɔ kpe lɛ ji akɛ, wɔkwɛɔ nɔ ni Yehowa gbi lɛ baaji yɛ eyiŋtoi ahe nitsumɔ mli lɛ gbɛ waa. Bɔ ni wɔshweɔ yɛ anɔkwale mli akɛ wɔɔsa Nyɔŋmɔ hiɛ lɛ tsirɛɔ wɔ ní wɔkɛ e-Wiemɔ lɛ mli ŋaawoo lɛ atsu nii, ní wɔkɛ e-Maŋtsɛyeli lɛ aye klɛŋklɛŋ gbɛhe yɛ wɔshihilɛ mli. (Mateo 6:33; 1 Yohane 5:3) Nyɛhaa wɔsusua bɔ ni esa akɛ kpe ni wɔɔya nɔ wɔshi lɛ aná wɔyiŋkpɛi kɛ bɔ ni wɔhiɔ shi wɔhaa gbi fɛɛ gbi lɛ nɔ hewalɛ he wɔkwɛa.

Mɛni Baaba Oshihilɛ Nɔ?

9. Mɛni hewɔ ehe hiaa waa akɛ je lɛŋ bii lɛ aaayɔse nɔ ni wɔbei nɛɛ tsɔɔ lɛ?

9 Mɛi babaoo ni yɔɔ ŋmɛnɛ lɛ yɔseɔ akɛ naagbai ni hiɛdɔɔ yɔɔ mli waa kɛ nifeemɔi ni haa mɔ tsui fãa ebatsɔ nibii ni yaa nɔ daa gbi, ni ekolɛ amɛnyaŋ nɔ ni baaba amɛ diɛŋtsɛ amɛshihilɛ nɔ lɛ he. Shi ani amɛle nɔ ni shihilɛi ni yɔɔ je lɛŋ lɛ tsɔɔ diɛŋtsɛ? Ani amɛyɔseɔ akɛ wɔyɛ ‘nibii agbɛjianɔtoo lɛ naagbee lɛ’ mli? (Mateo 24:3) Ani amɛnaa akɛ sui ni pɛsɛmkunya kɛ awuiyeli yɔɔ mli, ní Nyɔŋmɔ gbeyeishemɔ bɛ mli po lɛ ji nɔ ni kadiɔ nɛkɛ bei nɛɛ akɛ “naagbee gbii lɛ”? (2 Timoteo 3:1-5) Ehe miihia waa ni amɛyɔse nɔ ni enɛɛmɛi fɛɛ tsɔɔ lɛ ni amɛsusu shihilɛ gbɛ ni amɛkɔɔ lɛ he.

10. Mɛni esa akɛ wɔfee koni wɔná nɔmimaa akɛ wɔmiishi kpe be fɛɛ be?

10 Ni wɔ hu? Wɔkɛ yiŋkpɛi ni kɔɔ wɔnitsumɔ, wɔhewalɛnamɔ, wɔweku, kɛ wɔjamɔ he lɛ kpeɔ daa gbi. Wɔle nɔ ni Biblia lɛ kɛɔ, ni wɔbɔɔ mɔdɛŋ ni wɔkɛtsu nii. No hewɔ lɛ, esa jogbaŋŋ akɛ wɔɔbi wɔhe akɛ: ‘Ani miiha shihilɛ mli yeyeeyefeemɔi miigbala mijwɛŋmɔ? Ani miiha jeŋ nileei, kɛ esusumɔ miiná minɔ hewalɛ?’ (Luka 21:34-36; Kolosebii 2:8) Ehe miihia ni wɔya nɔ wɔtsɔɔ akɛ wɔkɛ wɔhiɛ fɔ̃ɔ Yehowa nɔ kɛ wɔtsui fɛɛ, ni ákɛ wɔkɛ wɔhe kpasaaa wɔ diɛŋtsɛ wɔjwɛŋmɔ. (Abɛi 3:5) Enɛ baaha wɔnyɛ ‘wɔmɔ anɔkwa wala lɛ mli kpɛŋŋ’—no ji naanɔ wala ni abaaná yɛ Nyɔŋmɔ jeŋ hee lɛ mli.—1 Timoteo 6:12, 19.

11-13. Mɛni wɔbaanyɛ wɔkase kɛjɛ nɔ ni ba yɛ nɔkwɛmɔnii ni wɔsusu he lɛ amli (a) yɛ Noa gbii lɛ amli? (b) yɛ Lot gbii lɛ amli?

11 Kɔkɔbɔɔ he nɔkwɛmɔnii pii ni baanyɛ aye abua wɔ koni wɔya nɔ wɔshi kpe lɛ yɛ Biblia lɛ mli. Susumɔ nɔ ni ba yɛ Noa gbii lɛ amli lɛ he okwɛ. Nyɔŋmɔ tsɔ̃ hiɛ kwraa eha akɛ kɔkɔbɔɔ ha. Shi mɛi lɛ haaa amɛhiɛ ahi nɔ, ja Noa kɛ eshiabii lɛ pɛ. (2 Petro 2:5) Yesu kɛɛ yɛ enɛ he akɛ: “Bɔ ni Noa gbii lɛ fee lɛ, nakai gbɔmɔ bi lɛ baa lɛ hu baatamɔ. Ejaakɛ bɔ ni yɔɔ yɛ gbii ni nyiɛ nu afua lɛ hiɛ lɛ amli, ni mɛi lɛ hiɛ niyeli kɛ ninumɔ kɛ yoowɛɛ kɛ gbalahamɔ mli aahu kɛyashi gbi ni Noa yabote adeka lɛ mli, ni amɛhiɛ bɛ amɛhe nɔ kɛyashi nu afua lɛ baloo amɛ fɛɛ kɛtee lɛ, nakai nɔŋŋ gbɔmɔ bi lɛ baa lɛ aaatamɔ.” (Mateo 24:37-39) Mɛni wɔbaanyɛ wɔkase kɛjɛ enɛ mli? Kɛji ákɛ wɔteŋ mɛi komɛi miiŋmɛ gbɛ ni je lɛŋ nibii—shihilɛ mli nitsumɔi foji po kɛkɛ—atsĩmɔ mumɔŋ nitsumɔi ni Nyɔŋmɔ woɔ wɔ hewalɛ akɛ wɔkɛye klɛŋklɛŋ gbɛhe lɛ naa lɛ, belɛ ehe miihia ni wɔkɛ hiɛdɔɔ asusu wɔshihilɛ lɛ he.—Romabii 14:17.

12 Agbɛnɛ hu, susumɔ Lot gbii lɛ ahe okwɛ. Sodom maŋtiase, ni Lot kɛ eweku lɛ hi mli lɛ, eshwere kɛ heloonaa nibii babaoo, shi jeŋba efite hu waa yɛ mli. Yehowa tsu ebɔfoi lɛ koni amɛyakpata maŋ lɛ hiɛ. Ŋwɛibɔfoi lɛ wo Lot kɛ eweku lɛ hewalɛ koni amɛjo foi kɛjɛ Sodom ni amɛkakwɛ amɛsɛɛ. Yɛ ŋwɛibɔfoi lɛ ahewalɛwoo naa lɛ, amɛshi maŋtiase lɛ mli. Shi eka shi faŋŋ akɛ Lot ŋa lɛ tsui yɛ eshĩa ni yɔɔ Sodom lɛ he. Ekɛ toigbele kwɛ esɛɛ, ni egbo yɛ no hewɔ. (1 Mose 19:15-26) Taakɛ eji yɛ gbalɛ naa lɛ, Yesu bɔ kɔkɔ akɛ: “Nyɛkaia Lot ŋa lɛ.” Ani wɔmiitsu nakai kɔkɔbɔɔ lɛ he nii?—Luka 17:32.

13 Abaa mɛi ni bo Nyɔŋmɔ kɔkɔbɔi lɛ atoi lɛ ayi. Nakai ji bɔ ni ebalɛ yɛ Noa kɛ eweku lɛ agbɛfaŋ, kɛ Lot kɛ ebiyei lɛ hu agbɛfaŋ. (2 Petro 2:9) Yɛ be mli ni wɔfeɔ toiboo ni sa wɔhaa kɔkɔbɔɔ he saji ni yɔɔ nɔkwɛmɔnii nɛɛ amli lɛ, yiwalaheremɔ he shɛɛ sane ni yɔɔ mli kɛha mɛi ni sumɔɔ jalɛ nifeemɔ lɛ hu woɔ wɔ hewalɛ. Ehaa wɔtsuii yimɔɔ obɔbɔ kɛ gbɛkpamɔ ni hekɛnɔfɔɔ yɔɔ mli, ákɛ Nyɔŋmɔ shiwoo ni kɔɔ “ŋwɛi hee kɛ shikpɔŋ hee ni jalɛ hiɔ mli” lɛ he lɛ baaba mli anɔkwale.—2 Petro 3:13.

‘Kojomɔ Ŋmɛlɛtswaa lɛ Eshɛ’!

14, 15. (a) Mɛni hu fata kojomɔ “ŋmɛlɛtswaa lɛ” he? (b) Mɛni ‘Nyɔŋmɔ gbeyei ni aaashe kɛ anunyam ni akɛaaha lɛ lɛ’ biɔ ni afee?

14 Yɛ be mli ni wɔyaa nɔ wɔshiɔ kpe lɛ, mɛni wɔbaanyɛ wɔkpa gbɛ? Kpojiemɔ wolo lɛ tsɔɔ nibii ni baaba fiofio yɛ Nyɔŋmɔ yiŋtoo lɛ mlibaa mli lɛ mli jogbaŋŋ. Kɛ́ wɔɔsaa wɔhe wɔto lɛ, belɛ ehe miihia ni wɔkɛ nɔ ni ekɛɔ lɛ atsu nii. Gbalɛ lɛ tsɔɔ nibii ni baaba yɛ “Nuŋtsɔ lɛ gbi lɛ” ni je shishi beni awó Kristo maŋtsɛ yɛ ŋwɛi yɛ afi 1914 lɛ mli faŋŋ. (Kpojiemɔ 1:10) Kpojiemɔ wolo lɛ gbalaa wɔjwɛŋmɔ kɛyaa ŋwɛibɔfo ko ni akɛ “naanɔ sanekpakpa ni eyaajaje etsɔɔ” ewo edɛŋ lɛ nɔ. Ekɛ gbee wulu jaje akɛ: “Nyɛshea Nyɔŋmɔ gbeyei ni nyɛkɛ anunyam ahaa lɛ, ejaakɛ ekojomɔ ŋmɛlɛtswaa lɛ eshɛ.” (Kpojiemɔ 14:6, 7) Nakai kojomɔ “ŋmɛlɛtswaa” lɛ ji be kuku; nɔ ni fata he ji kojomɔi ni atsɔɔ mli yɛ nakai gbalɛ lɛ mli lɛ jajemɔ, kɛ ekɛ nitsumɔ. Nakai be lɛ mli wɔyɔɔ amrɔ nɛɛ lɛ.

15 Agbɛnɛ, dani kojomɔ ŋmɛlɛtswaa lɛ aaaba naagbee lɛ, awoɔ wɔ hewalɛ akɛ: “Nyɛshea Nyɔŋmɔ gbeyei ni nyɛkɛ anunyam ahaa lɛ.” Mɛni enɛ biɔ ni afee? Esa akɛ Nyɔŋmɔ gbeyeishemɔ kpakpa aha wɔtsi wɔhe kɛjɛ efɔŋ he. (Abɛi 8:13) Kɛji ákɛ wɔkɛ woo haa Nyɔŋmɔ lɛ, wɔkɛ bulɛ kpele baabo lɛ toi. Wɔfeŋ mɛi ni bɛ dekã kwraa bɔ ni haŋ wɔkane e-Wiemɔ ni ji Biblia lɛ daa. Wɔbuŋ eŋaawoo akɛ wɔya Kristofoi akpeei lɛ akɛ nɔ ko ni he ehiaaa. (Hebribii 10:24, 25) Wɔbaabu hegbɛ ni wɔná akɛ wɔkɛ ekãa aaajaje Nyɔŋmɔ Mesia Maŋtsɛyeli lɛ he sanekpakpa lɛ akɛ nɔ ni jara wa, ni wɔkɛ ekãa baafee nakai. Wɔkɛ wɔhiɛ baafɔ̃ Yehowa nɔ be fɛɛ be kɛ wɔtsui muu lɛ fɛɛ. (Lala 62:9) Akɛni wɔyɔseɔ akɛ Yehowa ji Jeŋ Muu Fɛɛ Maŋtsɛ hewɔ lɛ, wɔkɛ woo haa lɛ yɛ bɔ ni wɔjɛɔ wɔsuɔmɔ mli wɔbaa wɔhe shi wɔhaa lɛ akɛ wɔwala Jɛɛhe lɛ hewɔ. Ani osheɔ Nyɔŋmɔ gbeyei lɛɛlɛŋ ni okɛ anunyam haa lɛ yɛ gbɛ̀i fɛɛ ni tamɔ nɛkɛ nɔ?

16. Mɛni hewɔ wɔbaanyɛ wɔkɛɛ akɛ kojomɔ ni atsɔɔ mli yɛ Kpojiemɔ 14:8 lɛ ni akɛba Babilon Kpeteŋkpele lɛ nɔ lɛ eba mli momo lɛ?

16 Kpojiemɔ yitso 14 lɛ tee nɔ etsɔɔ nibii ni baakã he aya nɔ lolo ni baaba yɛ kojomɔ ŋmɛlɛtswaa lɛ mli lɛ mli. Atsĩ Babilon Kpeteŋkpele ni ji jeŋ apasa jamɔ maŋtsɛyeli lɛ tã klɛŋklɛŋ akɛ: “Bɔfo kroko ni ji enyɔ nyiɛ sɛɛ kɛɛ: Ejwa, Babilon maŋ kpeteŋkpele lɛ ejwa.” (Kpojiemɔ 14:8) Hɛɛ, yɛ Nyɔŋmɔ susumɔ naa lɛ, Babilon Kpeteŋkpele lɛ ejwa loo egbee shi momo. Yɛ afi 1919 lɛ, aha Yehowa tsuji ni afɔ amɛ mu lɛ ye amɛhe kɛjɛ Babilon tsɔɔmɔi kɛ nifeemɔi ni eye gbɔmɛi kɛ jeŋmaji anɔ afii akpei abɔ lɛ anyɔŋyeli lɛ mli. (Kpojiemɔ 17:1, 15) Kɛjɛ no sɛɛ kɛbaa nɛɛ, amɛtu amɛhe amɛha anɔkwa jamɔ lɛ hiɛyaa he nitsumɔ. Kɛjɛ no beaŋ kɛbaa nɛɛ, atee nɔ ashiɛ Nyɔŋmɔ Maŋtsɛyeli lɛ he sanekpakpa lɛ yɛ jeŋ fɛɛ.—Mateo 24:14.

17. Mɛni Babilon Kpeteŋkpele lɛ mli ni aaaje lɛ biɔ ni afee?

17 Jeee kojomɔ ni Nyɔŋmɔ kɛbaaba Babilon Kpeteŋkpele lɛ nɔ lɛ fɛɛ nɛ. Etsɛŋ ni enaagbee hiɛkpatamɔ lɛ baaba. (Kpojiemɔ 18:21) Yiŋtoo kpakpa hewɔ ni Biblia lɛ woɔ mɛi ni yɔɔ he fɛɛ he lɛ hewalɛ akɛ: “Nyɛjea emli, [ni ji Babilon Kpeteŋkpele lɛ mli] . . . koni nyɛkɛ lɛ akafee ekome yɛ ehe eshai lɛ amli.” (Kpojiemɔ 18:4, 5) Te wɔfeɔ tɛŋŋ wɔjeɔ Babilon Kpeteŋkpele lɛ mli? Etsɔɔ babaoo fe apasa jamɔ ni akɛaafo takoŋ kɛkɛ. Hewalɛ ni Babilon náa yɛ mɛi anɔ lɛ jeɔ kpo yɛ gbijurɔyelii kɛ kusumii ni ehe gbɛi lɛ babaoo amli, yɛ nɔ fɛɛ nɔ gbɛ ni je lɛ ŋmɛɔ yɛ bɔlɛnamɔ mli lɛ mli, yɛ hiɛtserɛjiemɔ ni kɔɔ mumɔi atsɛmɔ he lɛ amli, kɛ yɛ nibii babaoo hu mli. Bɔni afee ni wɔya nɔ wɔshi kpe lɛ, ehe miihia ni wɔtsɔɔ diɛŋtsɛ akɛ wɔtsiɔ wɔhe lɛɛlɛŋ kɛjɛɔ Babilon Kpeteŋkpele lɛ he yɛ gbɛ fɛɛ gbɛ nɔ yɛ wɔnifeemɔi kɛ nibii ni wɔtsui shweɔ lɛ amli.

18. Yɛ nɔ ni atsɔɔ mli yɛ Kpojiemɔ 14:9, 10 lɛ naa lɛ, mɛni Kristofoi ni hiɛ yɔɔ amɛhe nɔ lɛ kwɛɔ jogbaŋŋ koni amɛkafee?

18 Atsɔɔ ‘kojomɔ ŋmɛlɛtswaa lɛ’ fã kroko hu mli yɛ Kpojiemɔ 14:9, 10 lɛ. Ŋwɛibɔfo kroko ko kɛɛ akɛ: “Kɛ mɔ ko já kooloo lɛ kɛ amaga lɛ, ni ehé ekadi lɛ yɛ ehiɛŋtso nɔ loo enine nɔ lɛ, lɛ hu eeenu Nyɔŋmɔ mlifu dãa . . . lɛ eko.” Mɛni hewɔ? Ejaakɛ “kooloo lɛ kɛ amaga lɛ” feɔ adesai anɔyeli ni ekpɛlɛɛɛ Yehowa maŋtsɛyeli lɛ nɔ lɛ he okadii. Kristofoi ni amɛhiɛ hiɔ amɛhe nɔ lɛ kwɛɔ jogbaŋŋ koni amɛkaha amɛsubaŋ loo nifeemɔ ná amɛnɔ hewalɛ loo ekadi amɛ akɛ amɛtsɔmɔ tsuji amɛha mɛi ni ekpɛlɛɛɛ Yehowa ni ji anɔkwa Nyɔŋmɔ lɛ maŋtsɛyeli ni fe fɛɛ lɛ nɔ lɛ. Kristofoi le akɛ ato Nyɔŋmɔ Maŋtsɛyeli lɛ ama shi momo yɛ ŋwɛi, ni ákɛ ebaajie adesai anɔyelii fɛɛ kɛya, ni ebaama shi kɛaatee naanɔ.—Daniel 2:44.

Kaaŋmɛɛ Hehiamɔ Henumɔ ni Oyɔɔ lɛ He!

19, 20. (a) Yɛ be mli ni wɔboteɔ naagbee gbii lɛ amli vii lɛ, mɛni wɔbaanyɛ wɔná nɔmimaa akɛ Satan baabɔ mɔdɛŋ ni efee? (b) Mɛni esa akɛ wɔtswa wɔfai shi akɛ wɔbaafee?

19 Yɛ be mli ni wɔboteɔ naagbee gbii lɛ amli vii lɛ, nɔnyɛɛi kɛ kaai amli baawo wu kɛ̃. Akɛni wɔyɔɔ gbɛjianɔtoo momo nɛɛ mli ni emuu ni wɔ diɛŋtsɛ wɔyeee lɛ haoɔ wɔ hewɔ lɛ, nibii tamɔ gbɔmɔtsoŋ hewalɛ ni baa shi, gbɔlɛ, suɔlɔi agbele, henumɔi gbohii, nijiaŋwujee ni baa be mli ni mɛi fioo ko pɛ kpɛlɛɔ mɔdɛŋ ni wɔbɔɔ koni wɔshiɛ Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ nɔ kɛ nibii babaoo náa wɔnɔ hewalɛ. Ohiɛ akakpa nɔ kɔkɔɔkɔ akɛ Satan baasumɔ ni bɔ fɛɛ bɔ ni fee lɛ, ekɛ nɔnyɛɛi ni wɔkɛkpeɔ lɛ aje wɔnijiaŋ wui—koni wɔfɔ̃ɔ sanekpakpa lɛ shiɛmɔ loo ni wɔkahi shi yɛ tɛi ni Nyɔŋmɔ efolɔ eshwie shi lɛ anaa dɔŋŋ. (Efesobii 6:11-13) Jeee be ni wɔkɛaaŋmɛɛ hehiamɔ henumɔ ni wɔyɔɔ yɛ bei nɛɛ amli lɛ he nɛ!

20 Akɛni Yesu le akɛ abaanyɛ̃ wɔnɔ koni no aha wɔnijiaŋ aje wui hewɔ lɛ, ewo wɔ ŋaa akɛ: “Nyɛsaraa [loo nyɛyaa nɔ nyɛshia kpe], ejaakɛ nyɛleee nɔ̃ ŋmɛlɛtswaa nɔ ni nyɛnuŋtsɔ lɛ baa.” (Mateo 24:42) Belɛ, nyɛhaa wɔhiɛ ahia wɔhe nɔ be fɛɛ be koni wɔle he ni wɔshɛ yɛ be ni wɔyɔɔ mli nɛɛ mli. Nyɛhaa wɔkwɛa wɔhe nɔ jogbaŋŋ yɛ Satan ŋaatsɔɔi ni baanyɛ aha wɔgbɔjɔ loo wɔŋmɛɛ hehiamɔ henumɔ ni wɔyɔɔ lɛ he lɛ he. Nyɛhaa wɔtswaa wɔfai shi akɛ wɔkɛ ekãa kɛ nɔmimaa ni fa babaoo baashiɛ Nyɔŋmɔ Maŋtsɛyeli lɛ he sanekpakpa lɛ be fɛɛ be. Bɔ fɛɛ bɔ ni fee lɛ, nyɛhaa wɔhiɛ ahia hehiamɔ henumɔ ni wɔyɔɔ lɛ nɔ be fɛɛ be yɛ be mli ni wɔboɔ Yesu kɔkɔbɔɔ lɛ toi akɛ: ‘Nyɛyaa nɔ nyɛshia kpe’ lɛ. Kɛ́ wɔfee nakai lɛ, wɔbaawo Yehowa hiɛ nyam ni wɔbaafata mɛi ni amɛnine baashɛ enaanɔ jɔɔmɔi lɛ anɔ lɛ ahe.

Te Obaaha Hetoo Oha Tɛŋŋ?

• Te wɔfeɔ tɛŋŋ wɔleɔ akɛ kɔkɔbɔɔ ni Yesu kɛha akɛ ‘asara’ loo aya nɔ ashi kpe lɛ kɔɔ anɔkwa Kristofoi ahe?

• Mɛɛ kɔkɔbɔɔ he nɔkwɛmɔnii yɔɔ Biblia lɛ mli ni baanyɛ eye ebua wɔ koni ‘wɔsara’ loo wɔya nɔ wɔshi kpe?

• Mɛni ji kojomɔ ŋmɛlɛtswaa lɛ, ni mɛni awoɔ wɔ hewalɛ ni wɔfee dani eba naagbee?

[Nikasemɔ lɛ he Sanebimɔi]

[Mfoniri ni yɔɔ baafa 23]

Yesu kɛ ebaa lɛ to julɔ baa he

[Mfoniri ni yɔɔ baafa 24]

Babilon Kpeteŋkpele lɛ hiɛkpatamɔ ebɛŋkɛ

[Mfonirii ni yɔɔ baafa 25]

Nyɛhaa wɔtswaa wɔfai shi akɛ wɔkɛ ekãa babaoo kɛ nɔmimaa baashiɛ be fɛɛ be