Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Bii Kpaanyɔ Ni Mitsɔse Amɛ Yɛ Yehowa Gbɛ̀i Anɔ Lɛ Ji Nitsumɔ Ni Wa Ni Yɔɔ Miishɛɛ

Bii Kpaanyɔ Ni Mitsɔse Amɛ Yɛ Yehowa Gbɛ̀i Anɔ Lɛ Ji Nitsumɔ Ni Wa Ni Yɔɔ Miishɛɛ

Wala Shihilɛ He Sane

Bii Kpaanyɔ Ni Mitsɔse Amɛ Yɛ Yehowa Gbɛ̀i Anɔ Lɛ Ji Nitsumɔ Ni Wa Ni Yɔɔ Miishɛɛ

TAAKƐ JOYCELYN VALENTINE GBA

Yɛ afi 1989 lɛ, miwu fã gbɛ kɛtee maŋsɛɛ ní eyatsu nii. Ewo mi shi akɛ ebaamaje mi shika bɔni afee ni mikɛkwɛ mibii kpaanyɔ lɛ. Otsii ho ni minuuu ehe. Nyɔji ho ní miwu haaa manu ehe lolo. Mitee nɔ miha mihe tsui akɛ, ‘Kɛ́ nibii tee nɔ jogbaŋŋ eha lɛ nɔŋŋ pɛ lɛ, ebaaba shĩa.’

AKƐNI mibɛ shika ni mikɛbaakwɛ miweku lɛ hewɔ lɛ, mihao waa diɛŋtsɛ. Bei pii lɛ minyɛɛɛ mawɔ, ni mikɛ yiŋkɔshikɔshifeemɔ biɔ mihe akɛ, ‘Mɛni hewɔ esa akɛ efee eweku lɛ nɛkɛ?’ Yɛ naagbee mli lɛ, mikɛ dɔlɛ kpɛlɛ anɔkwale ni eji akɛ miwu lɛ ekpoo wɔ lɛ nɔ. Ŋmɛnɛ, afii 16 eho kɛjɛ beni eshi wɔ nɛɛ, ni kɛlɛ ekuko esɛɛ ebako lolo. Enɛ hewɔ lɛ, mikome mikwɛ mibii lɛ ni mihefatalɔ lɛ yelikɛbuamɔ fataaa he. Enɛ baafee nitsumɔ ni wa waa, shi kɛlɛ Yehowa gbɛ̀i lɛ amli ní mibii lɛ emɔ lɛ eha miná miishɛɛ waa. Shi dani matsɔɔ bɔ ni fee ni wɔnyɛ wɔhi shi akɛ weku lɛ, ha magba bo tsɔsemɔ ni miná kɛjɛ migbekɛbiiashi lɛ he sane.

Mitao Biblia Mli Gbɛtsɔɔmɔ

Afɔ́ mi yɛ afi 1938 yɛ Jamaica yɛ Caribbean ŋshɔkpɔ lɛ nɔ. Eyɛ mli akɛ Ataa eyaaa sɔlemɔ ko kwraa moŋ, shi ebuɔ ehe akɛ eji Nyɔŋmɔ gbeyeishelɔ. Ehaa mifɔɔ Biblia mli wolo ni ji Lala lɛ kanemɔ mihaa lɛ gbɛkɛ. Etsɛɛɛ ni minyɛ mikɛɛ lalai lɛ ateŋ babaoo shii abɔ kɛjɛ miyitsoŋ. Awo yaa sɔlemɔ ni yɔɔ maŋ lɛ mli lɛ, ni bei komɛi lɛ ekɛ mi yaa jamɔŋ kpeei ashishi.

Akɛɔ wɔ yɛ nakai jamɔŋ kpeei lɛ ashishi akɛ Nyɔŋmɔ ŋɔɔ gbɔmɛi kpakpai kɛyaa ŋwɛi, ni eshãa eshafeelɔi yɛ hɛl la mli kɛyaa naanɔ. Akɛɔ wɔ hu akɛ Yesu ji Nyɔŋmɔ, ni ákɛ esumɔɔ gbekɛbii. Miyiŋ futu mi waa, ni mibana Nyɔŋmɔ akɛ eyitsoŋ wa. Misusu he akɛ, ‘Te aaafee tɛŋŋ ni Nyɔŋmɔ ni sumɔɔ wɔ lɛ aaanyɛ apiŋ adesai yɛ la mli lɛ?’

Hɛl la lɛ he susumɔ haa milaa lamɔi ni yɔɔ gbeyei. Sɛɛ mli lɛ mikase Biblia lɛ kɛtsɔ woloŋmaa nɔ, ni Seventh-Day Adventist Sɔlemɔ lɛ ji mɛi ni to enɛ he gbɛjianɔ. Amɛtsɔɔ akɛ apiŋŋ efɔŋfeelɔi kɛyaaa naanɔ, shi moŋ yɛ no najiaŋ lɛ, akɛ la baashã amɛ ni amɛtsɔ lamlu. Akɛni etamɔ nɔ ni jwɛŋmɔ yɛ enɛ mli saŋŋ hewɔ lɛ, mibɔi amɛjamɔŋ kpeei lɛ yaa. Shi kɛlɛ, amɛtsɔɔmɔi lɛ futu miyiŋ, ni nɔ ni mikase lɛ tsakeee susumɔi ni ejaaa ni mihiɛ yɛ jeŋba he lɛ.

Yɛ nakai beaŋ lɛ, mɛi babaoo kpɛlɛɔ nɔ akɛ eji efɔŋ akɛ aaabɔ ajwamaŋ. Shi kɛlɛ, mi kɛ mɛi babaoo susuɔ akɛ mɛi ni kɛ hii babaoo náa bɔlɛ lɛ pɛ ji ajwamaŋbɔlɔi. Enɛ tsɔɔ akɛ kɛ́ mɛi enyɔ ni boteko gbalashihilɛ mli lɛ kɛ amɛ pɛ amɛhe náa bɔlɛ lɛ, ejeee esha. (1 Korintobii 6:9, 10; Hebribii 13:4) Susumɔ nɛɛ ji nɔ titri ni ha mifɔ bii ekpaa beni atsuko mihe nii lɛ.

Mitee Mihiɛ yɛ Mumɔŋ

Yɛ afi 1965 lɛ, Vaslyn Goodison kɛ Ethel Chambers bahi akutso ko ni bɛŋkɛ wɔ ni atsɛɔ lɛ Bath lɛ mli. Yehowa Odasefoi gbɛgbalɔi, loo be-fɛɛ sɔɔlɔi ji amɛ, ni gbi ko lɛ amɛkɛ mitsɛ bagba sane. Ekpɛlɛ shĩa Biblia mli nikasemɔ ni amɛkɛɛ amɛkɛ lɛ baafee lɛ nɔ. Kɛji akɛ amɛba ní miyɛ shĩa lɛ, amɛkɛ mi hu gbaa sane. Eyɛ mli akɛ miyiŋ etɛ̃ɛɛ mi kwraa yɛ Yehowa Odasefoi ahe moŋ, shi mikpɛ miyiŋ akɛ mikɛ amɛ baakase Biblia lɛ bɔni afee ni matsɔɔ amɛ akɛ amɛtsɔɔmɔi lɛ ejaaa.

Mibiɔ saji babaoo yɛ nikasemɔ lɛ mli, ni Odasefoi lɛ kɛ Biblia lɛ tsuɔ nii ni amɛkɛhaa fɛɛ hetoo. Amɛye amɛbua mi ni mibayɔse akɛ gbohii lɛ leee nɔ ko nɔ ko, ni apiŋŋ amɛ hu yɛ hɛl. (Jajelɔ 9:5, 10) Mikase naanɔ wala yɛ shikpɔŋ nɔ Paradeiso mli lɛ he hiɛnɔkamɔ lɛ hu he nii. (Lala 37:11, 29; Kpojiemɔ 21:3, 4) Eyɛ mli akɛ mitsɛ kpa Biblia lɛ kasemɔ moŋ, shi mikɛ Yehowa Odasefoi asafo ni yɔɔ maŋ lɛ mli lɛ bɔi kpeei yaa. Bɔ ni afeɔ kpeei nɛɛ yɛ dioofeemɔ mli ní nibii hu yaa nɔ yɛ gbɛjianɔtoo naa lɛ ha minyɛ mikase Yehowa he nii babaoo. Mitee kpokpaa nɔ kpeei kɛ kpokpaa wulu nɔ kpeei, ni ji henaabuamɔi wuji ni Odasefoi lɛ toɔ he gbɛjianɔ lɛ hu. Biblia lɛ ní aha mibale nɛɛ ha miná shwelɛ ni mli wa akɛ majá Yehowa yɛ gbɛ ni ekpɛlɛɔ nɔ lɛ nɔ. Shi kɛlɛ, nɔ ko tsĩ mi gbɛ.

Yɛ nakai beaŋ lɛ, mikɛ nuu ni mikɛ lɛ fɔ́ mibii ekpaa lɛ ateŋ mɛi etɛ lɛ yɛ shi efeko mihe nii. Mikase kɛjɛ Biblia lɛ mli akɛ Nyɔŋmɔ buɔ bɔlɛ ni akɛ mɔ ko ni akɛ lɛ boteko gbalashihilɛ mli lɛ náa lɛ fɔ, ni mihenilee bɔi minaa gbamɔ. (Abɛi 5:15-20; Galatabii 5:19) Beni suɔmɔ ni miyɔɔ kɛha anɔkwale lɛ bɔi daa lɛ, mishwe akɛ maha mishihilɛ kɛ Nyɔŋmɔ mla lɛ akpã gbee. Yɛ naagbee lɛ, mikpɛ miyiŋ. Mikɛɛ nuu ni efeko mihe nii lɛ akɛ kɛ́ efeee mihe nii lɛ, no lɛ wɔbaagbála mli. Eyɛ mli akɛ mihefatalɔ lɛ ekpɛlɛɛɛ mihemɔkɛyelii lɛ anɔ moŋ, shi wɔbote gbalashihilɛ mli yɛ mla naa yɛ August 15, afi 1970, ni ji be ni Odasefoi lɛ kɛ mi wie klɛŋklɛŋ kwraa lɛ sɛɛ afii enumɔ. Yɛ December afi 1970 lɛ, mikɛ nu mli baptisimɔ fee mihenɔjɔɔmɔ kɛha Yehowa lɛ he okadi.

Mihiɛ kpaŋ klɛŋklɛŋ gbi ni mikɛ mihe wo shiɛmɔ nitsumɔ lɛ mli nɔ kɔkɔɔkɔ. Mitsui fã, ni mileee bɔ ni ajeɔ Biblia mli sanegbaa shishi. Yɛ anɔkwale mli lɛ, minu he akɛ awo jatsu ko ni tsii yɛ minɔ beni klɛŋklɛŋ shiatsɛ lɛ fo wɔsanegbaa lɛ nɔ lɛ. Shi kɛlɛ, etsɛɛɛ ni gbeyei ni misheɔ lɛ sɛɛ fo kwraa. Akɛni mikɛ mɛi babaoo wie Biblia lɛ he sane kuku ni miha amɛteŋ mɛi komɛi Biblia kasemɔ woji hewɔ lɛ, miná miishɛɛ waa diɛŋtsɛ beni gbi lɛ ba naagbee lɛ.

Miha Weku lɛ He Wa yɛ Mumɔŋ

Beni shɛɔ afi 1977 lɛ, no mli lɛ wɔweku lɛ eda ni wɔná bii kpaanyɔ. Mitswa mifai shi akɛ mafee bɔ fɛɛ bɔ ni manyɛ ni mikɛye mabua miweku lɛ ni amɛsɔmɔ Yehowa. (Yoshua 24:15) Enɛ hewɔ lɛ mibɔɔ mɔdɛŋ waa mifeɔ weku Biblia mli nikasemɔ daa. Akɛni etɔɔ mi waa hewɔ lɛ, bei komɛi kɛ́ gbekɛbii lɛ ateŋ mɔ kome kɛ gbee walɛ miikane nii lɛ, miwɔɔ wɔdɔ̃i ni gbekɛbii lɛ tsɛɔ mi. Shi tɔlɛ etsĩii wɔnaa kɔkɔɔkɔ ni wɔkakase Biblia lɛ akɛ weku.

Bei pii lɛ mikɛ mibii lɛ hu feɔ ekome kɛsɔleɔ. Beni amɛdara bɔ ni sa nɔŋŋ pɛ lɛ, mitsɔɔ amɛ ní amɛ diɛŋtsɛ amɛsɔle amɛha Yehowa. Mikwɛɔ akɛ amɛteŋ mɔ fɛɛ mɔ sɔleɔ akɛ mɔ aŋkro dani eyawɔɔ. Mikɛ gbekɛbii lɛ ateŋ mɔ fɛɛ mɔ ni edako bɔ ni lɛ diɛŋtsɛ ebaanyɛ esɔle lɛ sɔleɔ.

Shishijee lɛ, miwu sumɔɔɔ akɛ mikɛ gbekɛbii lɛ yaa asafoŋ kpeei. Shi kɛlɛ, akɛni lɛ diɛŋtsɛ enyɛɛɛ ekwɛ gbekɛbii lɛ beni mitee kpeei lɛ hewɔ lɛ, eba bɔ ni eteɔ shi ewoɔ wɔ lɛ shi. Esumɔɔ ni ekɛ enanemɛi aje kpo gbɛkɛ, shi nakai ní eeefee beni gbekɛbii kpaanyɔ fata ehe lɛ jeee nɔ ni enyaa he! Sɛɛ mli lɛ, ebɔi mi wamɔ po kɛ gbekɛbii lɛ ahe saamɔ kɛha Maŋtsɛyeli Asa lɛ nɔ ni amɛbaaya.

Etsɛɛɛ ni gbekɛbii lɛ kɛfee amɛsu akɛ amɛbaaya asafoŋ kpeei srɔtoi fɛɛ, ni ákɛ amɛkɛ amɛhe baawo shiɛmɔ nitsumɔ lɛ hu mli. Kɛ́ amɛba skul hejɔɔmɔ yɛ hulutsoo be mli lɛ, amɛkɛ gbɛgbalɔi loo be-fɛɛ sɔɔlɔi ni yɔɔ asafo lɛ mli lɛ fɔɔ shiɛmɔ yaa. Enɛ ye kɛbua mibii lɛ ni amɛná suɔmɔ ni jɛ tsui mli amɛha asafo lɛ kɛ shiɛmɔ nitsumɔ lɛ.—Mateo 24:14.

Kaa Bei

Bɔni afee ni shika ni weku lɛ náa lɛ aya hiɛ hewɔ lɛ, miwu fãa gbɛ kɛyaa maŋsɛɛ ni eyatsuɔ nii. Eshĩɔ weku lɛ yɛ be kakadaŋŋ mli, shi ekuɔ esɛɛ ebaa yɛ be kɛ beaŋ. Shi kɛlɛ, yɛ afi 1989 lɛ, eshi ni ekuuu esɛɛ ebaaa dɔŋŋ. Taakɛ miwie kɛtsɔ hiɛ lɛ, shi ni miwu lɛ shi kɛtee lɛ ha mihao waa diɛŋtsɛ. Mifó jenamɔi pii, ni mikɛ ekãa sɔle miha Yehowa bɔni afee ni eshɛje mimii ní eha maŋmɛ mitsui shi, ni minu he akɛ eha misɔlemɔi lɛ ahetoo. Ŋmalɛi tamɔ Yesaia 54:4 kɛ 1 Korintobii 7:15 lɛ ha miná jwɛŋmɔŋ toiŋjɔlɛ kɛ hewalɛ ni mikɛaaya nɔ yɛ shihilɛ mli. Agbɛnɛ hu, miwekumɛi kɛ minanemɛi ni yɔɔ Kristofoi asafo lɛ mli lɛ ye amɛbua mi yɛ henumɔŋ kɛ heloo gbɛfaŋ. Mihiɛ esɔ Yehowa kɛ ewebii lɛ waa yɛ yelikɛbuamɔ ni amɛkɛha mi lɛ hewɔ.

Wɔkɛ kaai krokomɛi hu kpe. Be ko lɛ ashwie mibiyei lɛ ateŋ mɔ kome kɛjɛ asafo lɛ mli yɛ ejeŋba ni kɛ ŋmalɛ lɛ kpãaa gbee lɛ hewɔ. Misumɔɔ mibii lɛ fɛɛ waa diɛŋtsɛ, shi mikɛ anɔkwa ni miyeɔ Yehowa lɛ ye klɛŋklɛŋ gbɛhe. Enɛ hewɔ lɛ, mi kɛ mibii krokomɛi lɛ kɛ Biblia mli gbɛtsɔɔmɔ ni tsɔɔ bɔ ni esa ákɛ akɛ mɛi ni ashwie amɛ kɛjɛ asafo lɛ mli lɛ aye aha lɛ tsu nii yɛ nakai be lɛ mli. (1 Korintobii 5:11, 13) Mɛi krokomɛi ní nuuu shidaamɔ ni wɔkɔ lɛ shishi lɛ wie amɛshi wɔ nyanyaanya. Shi kɛlɛ, beni asaa ahe mibiyoo lɛ kɛba asafo lɛ mli ekoŋŋ lɛ, ewu kɛɛ mi akɛ ehiɛ esɔ bɔ ni wɔkɛ Biblia mli shishitoo mlai tsu nii yɛ shiŋŋfeemɔ mli lɛ. Amrɔ nɛɛ, ekɛ eweku lɛ miisɔmɔ Yehowa.

Wɔkɛ Shika He Naagbai Kpe

Beni miwu lɛ shi wɔ lɛ, mifɔɔɔ shika namɔ, ni lɛ hu ekɛ shika yeee ebuaaa weku lɛ dɔŋŋ. Shihilɛ nɛɛ ha wɔkase bɔ ni esa akɛ wɔná shihilɛ ni yɔɔ mlɛo he miishɛɛ, ní wɔbu mumɔŋ ninámɔ akɛ ehi fe heloonaa nibii asɛɛtiumɔ. Beni gbekɛbii lɛ leɔ bɔ ni esa akɛ amɛjie suɔmɔ kpo ni amɛye amɛbua amɛhe lɛ, wekukpaa ni kã amɛteŋ lɛ mli bawa. Beni amɛteŋ mɛi ni edara lɛ bɔi nitsumɔ lɛ, amɛjɛ amɛsuɔmɔ mli amɛye amɛbua amɛnyɛmimɛi bibii lɛ. Mibiyoo nukpa ni atsɛɔ lɛ Marseree lɛ ye ebua enyɛmi yoo fioo ni atsɛɔ lɛ Nicole lɛ ni enyɛ egbe skul nikasemɔ ni mla biɔ akɛ mɔ fɛɛ mɔ aná lɛ naa. Kɛfata he lɛ, minyɛ mifee shwapo bibioo ko ni mihɔɔ nibii yɛ mli. Shika fioo ni miná lɛ ye kɛbua mi ni mitsu wɔheloonaa hiamɔ nii lɛ ekomɛi ahe nii.

Yehowa kwaaa wɔ kɔkɔɔkɔ. Be ko lɛ, mikɛɛ nyɛmi yoo Kristofonyo ko akɛ wɔbɛ shika bɔ ni baaha wɔya kpokpaa wulu nɔ kpee ni abaafee lɛ. Ekɛɛ mi akɛ: “Nyɛmiyoo Val, kɛ́ onu akɛ abaaya kpee ko lɛ, jee shishi osaa ohe kɛha gbɛfãa lɛ! Yehowa baatsu ohiamɔ nibii lɛ ahe nii.” Mikɛ eŋaawoo lɛ tsu nii. Yehowa tsu wɔweku lɛ hiamɔ nii ahe nii, ni étee nɔ efee nakai. Kpokpaa nɔ kpee loo kpokpaa wulu nɔ kpee ko bako pɛŋ ní wɔyaaa yɛ shika ni wɔbɛ hewɔ.

Yɛ afi 1988 lɛ, lasuogbele ko ni atsɛɔ lɛ Hurricane Gilbert lɛ fite Jamaica, ni wɔshi he ni wɔyɔɔ lɛ kɛyaba abo yɛ he ko ni yɔɔ shweshweeshwe. Beni ahum lɛ naa ba shi fioo lɛ, mi kɛ mibinuu lɛ shi he ni wɔyaba abo yɛ lɛ koni wɔyakwɛ wɔshĩa ni ekumɔ ni kulɛ wɔyɔɔ mli lɛ. Be mli ni wɔgbɛ́lɛɔ nibii ni lasuogbele lɛ efite lɛ amli lɛ, mina nɔ ko ni kulɛ miisumɔ akɛ mabaa yi. Etsɛɛɛ kɛkɛ ni kɔɔyɔɔ lɛ bɔi tswaa waa ekoŋŋ, shi kɛlɛ mitee nɔ mihiɛ nɔ ni mitaoɔ akɛ mabaa yi lɛ yɛ midɛ. “Awo, okɛ tɛlivishiŋ lɛ ama shi. Ani Lot ŋa lɛ ji bo?” (Luka 17:31, 32) Nakai wiemɔ lɛ ní mibinuu lɛ wie lɛ ha mihɛle shi. Miŋmɛɛ TV ni nugbɔ eyi lɛ waa lɛ he mifɔ shi, ni wɔ fɛɛ wɔjo foi kɛtee he ni yɔɔ shweshweeshwe.

Amrɔ nɛɛ kɛji mikai akɛ mikɛ miwala wo oshara mli yɛ TV hewɔ lɛ, ehaa mitsui fãa. Shi kɛlɛ, kɛ́ misusu wiemɔ ni hɛleɔ mɔ shi yɛ mumɔŋ ní mibinuu lɛ wie yɛ nakai beaŋ lɛ he lɛ, ehaa mitsui nyɔɔ mimli. Kɛtsɔ Biblia mli tsɔsemɔ ni ená yɛ Kristofoi asafo lɛ mli lɛ nɔ lɛ, enyɛ eye ebua mi ni mitsi mihe kɛjɛ oshara kɛ ekolɛ mumɔŋ awuiyeli po he.

Lasuogbele lɛ kpãta wɔshĩa lɛ kɛ nibii ni wɔyɔɔ lɛ fɛɛ hiɛ, ni eha wɔnijiaŋ je wui hu. No sɛɛ lɛ, wɔnyɛmimɛi Kristofoi lɛ ba koni amɛbaye amɛbua wɔ. Amɛwo wɔ hewalɛ ní wɔkɛ wɔhe afɔ̃ Yehowa nɔ yɛ wɔnibii ni eje wɔdɛŋ lɛ hewɔ, ní wɔya nɔ wɔkɛ wɔhe awo sɔɔmɔ nitsumɔ lɛ mli kɛ ekãa, ni amɛye amɛbua wɔ ni wɔsaa wɔma wɔshĩa lɛ ekoŋŋ. Nakai he-kɛ-afɔleshaa nitsumɔ ni suɔmɔ yɔɔ mli ní Odasefoi ni kɛ amɛhe eha ní jɛ Jamaica kɛ maŋsɛɛ lɛ ba amɛbatsu lɛ ta wɔtsui mli waa diɛŋtsɛ.

Mikɛ Yehowa Ye Klɛŋklɛŋ Gbɛhe

Beni Melaine ni eji mibii lɛ ateŋ mɛi enyɔ nɔ lɛ gbe eskulyaa naa lɛ, esɔmɔ akɛ gbɛgbalɔ. No sɛɛ lɛ ekpɛlɛ ninefɔɔ ni akɛha lɛ akɛ eyasɔmɔ akɛ gbɛgbalɔ yɛ asafo kroko mli lɛ nɔ, ni enɛ baabi ni ekpá eheloonaa nitsumɔ lɛ. Eyɛ mli akɛ enáa shika bɔ ni sa kɛjɛɔ nakai nitsumɔ lɛ mli ni ekɛyeɔ ebuaa wɔweku lɛ moŋ, shi wɔná hekɛnɔfɔɔ akɛ kɛ́ wɔteŋ mɔ fɛɛ mɔ kɛ Maŋtsɛyeli lɛ he nibii ye klɛŋklɛŋ gbɛhe lɛ, Yehowa baakwɛ wɔ. (Mateo 6:33) Sɛɛ mli lɛ afɔ̃ mibinuu Ewan hu nine ni eyasɔmɔ akɛ gbɛgbalɔ. Eyeɔ ebuaa weku lɛ yɛ shika gbɛfaŋ, shi wɔwo lɛ hewalɛ ni ekpɛlɛ ninefɔɔ lɛ nɔ, ni wɔbi ni Yehowa ajɔɔ lɛ. Mijeko gbekɛbii lɛ anijiaŋ wui akɛ amɛkalɛɛ amɛ-Maŋtsɛyeli sɔɔmɔ nitsumɔ lɛ mli pɛŋ, ni wɔ mɛi ni eshwɛ yɛ shĩa lɛ, wɔnáa wɔhiamɔ nibii daa. Miishɛɛ ni wɔyɔɔ lɛ etee hiɛ, ni yɛ bei komɛi amli po lɛ wɔnyɛ wɔye wɔbua mɛi krokomɛi ni ehia amɛ lɛ.

Ŋmɛnɛ, mibii lɛ ní minaa akɛ ‘amɛnyiɛ anɔkwale lɛ mli lɛ’ haa mináa miishɛɛ waa diɛŋtsɛ. (3 Yohane 4) Amrɔ nɛɛ mibiyei lɛ ateŋ mɔ kome ni atsɛɔ lɛ Melaine lɛ fata ewu ni eji kpokpaa nɔkwɛlɔ lɛ he yɛ gbɛfãa nitsumɔ lɛ mli. Mibiyoo Andrea kɛ ewu miisɔmɔ akɛ gbɛgbalɔi krɛdɛɛi, ni efataa ewu lɛ ni eji kpokpaa nɔkwɛlɔ sɛɛmɔ hu lɛ he kɛyasaraa asafoi. Mibinuu Ewan ni eji asafoŋ onukpa lɛ kɛ eŋa miisɔmɔ akɛ gbɛgbalɔi krɛdɛɛi. Mibiyoo kroko ni atsɛɔ lɛ Ava-Gay hu kɛ ewu miitsu nii yɛ Yehowa Odasefoi anitsumɔhe nine ni yɔɔ Jamaica lɛ mli. Jennifer, Genieve, kɛ Nicole hu kɛ amɛwumɛi kɛ amɛbii miisɔmɔ akɛ mɛi ni yɔɔ ekãa yɛ asafoi ni amɛyɔɔ mli lɛ amli. Mi kɛ Marseree yɔɔ, ni amrɔ nɛɛ wɔyi enyɔ lɛ fɛɛ wɔyɛ Port Morant Asafo lɛ mli. Akɛni mibii kpaanyɔ lɛ fɛɛ miiya nɔ amɛmiisɔmɔ Yehowa hewɔ lɛ, jɔɔmɔi ni mináa lɛ fa babaoo.

Mifii ni yaa hiɛ lɛ eha miná gbɔmɔtso mli naagbai. Amrɔ nɛɛ miiye tswetsweetswe ni haa mɔ talɔiaŋ fũuɔ, shi miisɔmɔ lolo akɛ gbɛgbalɔ ni yɔɔ miishɛɛ. Ni kɛlɛ, be ko ni eho lɛ, akɛni gɔji sɔŋŋ yɔɔ he ni miyɔɔ lɛ hewɔ lɛ, ewaa waa kɛhaa mi akɛ manyiɛ akutso lɛ mli. Ewaa kɛhaa mi akɛ maya shiɛmɔ. Mika akɛ matá okɔokpe, ni mina akɛ no támɔ yɛ mlɛo kɛha mi fe nyiɛmɔ. Enɛ hewɔ lɛ, mihe okɔokpe momo ko, ni mibɔi támɔ. Shishijee lɛ eye mibii lɛ atsui akɛ amɛaana ni amɛmami ní tswetsweetswe yɔɔ ehe lɛ miitá okɔokpe. Shi kɛlɛ amɛná miishɛɛ waa akɛ amɛaana akɛ miiya nɔ miishiɛ taakɛ mitsui shweɔ lɛ.

Kɛji akɛ mina akɛ mɛi ni mikɛ amɛ ekase nii lɛ ekpɛlɛ Biblia mli anɔkwale lɛ nɔ lɛ, ehaa mináa miishɛɛ waa diɛŋtsɛ. Misɔleɔ daa akɛ Yehowa aye abua miweku lɛ mlibii lɛ fɛɛ koni amɛya nɔ amɛye lɛ anɔkwa yɛ nɛkɛ naagbee be nɛɛ mli, kɛ agbɛnɛ hu kɛmiiya naanɔ. Miijie Yehowa, ni ji ‘sɔlemɔ Toibolɔ’ Kpeteŋkpele lɛ yi, ni miida lɛ shi hu akɛ eha minyɛ mikpee naagbai ni yɔɔ mibii kpaanyɔ lɛ atsɔsemɔ yɛ egbɛ̀i anɔ lɛ mli lɛ naa.—Lala 65:3.

[Mfoniri ni yɔɔ baafa 10]

Mi kɛ mibii lɛ, amɛhefatalɔi lɛ, kɛ minabii lɛ

[Mfoniri ni yɔɔ baafa 12]

Amrɔ nɛɛ mitáa okɔokpe kɛyaa shiɛmɔ