Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Ní Wɔɔnyiɛ Yɛ La Ni Yaa Nɔ Ekpɛ́ɔ Lɛ Mli

Ní Wɔɔnyiɛ Yɛ La Ni Yaa Nɔ Ekpɛ́ɔ Lɛ Mli

Ní Wɔɔnyiɛ Yɛ La Ni Yaa Nɔ Ekpɛ́ɔ Lɛ Mli

“Jalɔi atempɔŋ lɛ tamɔ la ni kpɛ́ɔ ni eyaa nɔ ekpɛ́ɔ aahu kɛyashiɔ shwane fintiŋŋ.”—ABƐI 4:18.

1, 2. Mɛni ejɛ mumɔŋ la ní Nyɔŋmɔ yaa nɔ ekpɛ́ɔ eshwieɔ ewebii anɔ lɛ mli kɛba?

ANI mɔ ko yɛ ní baanyɛ atsɔɔ hewalɛ ni hulu la náa yɛ duŋ nɔ lɛ mli jogbaŋŋ fe Yehowa Nyɔŋmɔ ni ji Mɔ ni fee la lɛ? (Lala 36:10) Nyɔŋmɔ kɛɛ akɛ: ‘Kɛ́ jetsɛremɔ mɔ shikpɔŋ lɛ naagbeehei lɛ amli lɛ, shikpɔŋ lɛ tsakeɔ tamɔ naasɔomɔ daagre, ni nibii fɛɛ mamɔɔ shi tamɔ nii ní wo atade.’ (Hiob 38:12-14) Kɛ́ hulu je jogbaŋŋ lɛ, ehaa nibii ni yɔɔ shikpɔŋ lɛ nɔ lɛ ashikamɔ jeɔ shi faŋŋ fɛfɛo taakɛ bɔ ni kɛ́ akɛ naasɔomɔ daagre kadi sũ nɔ ní ehaa efeɔ fɛo lɛ.

2 Yehowa nɔŋŋ ŋɔɔ mumɔŋ la jɛɔ. (Lala 43:3) Mɛi ni yɔɔ je lɛŋ ní amɛbɛ Nyɔŋmɔ afã lɛ yɛ duŋ kabitii mli, shi anɔkwa Nyɔŋmɔ lɛ kã he eekpɛ́ la eeshwie ewebii lɛ anɔ. Mɛni ejɛ mli kɛba? Biblia lɛ haa hetoo akɛ: “Jalɔi atempɔŋ lɛ tamɔ la ni kpɛ́ɔ ni eyaa nɔ ekpɛ́ɔ aahu kɛyashiɔ shwane fintiŋŋ.” (Abɛi 4:18) Yehowa haa la yaa nɔ ekpɛ́ɔ ewebii lɛ agbɛ nɔ bɔni afee ni amɛya amɛhiɛ yɛ amɛgbɛjianɔtoo, amɛtsɔɔmɔi, kɛ amɛjeŋba mli.

Amɛnilee ni Yaa Hiɛ lɛ Haa Amɛfeɔ Tsakemɔi yɛ Amɛgbɛjianɔtoo Mli

3. Mɛɛ shiwoo akɛha yɛ Yesaia 60:17 lɛ?

3 Yehowa tsɔ gbalɔ Yesaia nɔ egba akɛ: “Akɔɔble najiaŋ lɛ mikɛ shika aaaba, ni dade najiaŋ lɛ mikɛ jwiɛtɛi aaaba, ni tsei anajiaŋ lɛ akɔɔble, ni tɛi anajiaŋ lɛ dade.” (Yesaia 60:17) Bɔ ni kɛ́ akɛ nɔ ko kpakpa tsake nɔ ni ehiii lɛ, etsɔɔ nɔyaa lɛ, nakai nɔŋŋ Yehowa Odasefoi etee hiɛ babaoo yɛ amɛgbɛjianɔtoo mli yɛ “je nɛŋ naagbee” loo “naagbee gbii” nɛɛ amli fɛɛ.—Mateo 24:3; 2 Timoteo 3:1.

4. Mɛɛ gbɛjianɔtoo akɛbɔi nitsumɔ yɛ afi 1919, ni te ehe ba sɛɛnamɔ eha tɛŋŋ?

4 Yɛ naagbee gbii lɛ ashishijee lɛ, no mli lɛ oshiki afɔ̃ɔ kɛhalaa onukpai kɛ sɔɔlɔi ni yɔɔ Biblia Kaselɔi taakɛ ale Yehowa Odasefoi yɛ no beaŋ lɛ asafoi lɛ amli. Shi onukpai lɛ ekomɛi eyanáaa jwɛŋmɔ ni ja yɛ shiɛmɔ nitsumɔ lɛ he. Amɛteŋ mɛi komɛi kpoo ákɛ amɛkɛ amɛhe aaawo shiɛmɔ nitsumɔ lɛ mli, ni amɛje mɛi krokomɛi hu anijiaŋ wui koni amɛkɛ amɛhe akawo mli. No hewɔ lɛ, yɛ afi 1919 lɛ, akɛ gbɛjianɔtoo hee bɔi nitsumɔ, ni no ji sɔɔmɔ nitsumɔ nɔkwɛlɔ ní ahala yɛ asafo fɛɛ asafo mli. Jeee oshikifɔ̃ɔ nɔ atsɔɔ ahalaa sɔɔmɔ nitsumɔ nɔkwɛlɔ lɛ yɛ asafo lɛ mli, shi moŋ Nyɔŋmɔ webii lɛ anitsumɔhe nine lɛ kɛ taomɔnii ni yɔɔ Ŋmalɛ lɛ mli lɛ tsuɔ nii kɛhalaa lɛ. Nibii ni sɔɔmɔ nitsumɔ nɔkwɛlɔ lɛ tsuɔ lɛ ateŋ ekomɛi ji, etoɔ shiɛmɔ nitsumɔ lɛ he gbɛjianɔ, ejaa shikpɔŋkukuji ni abaatsu nii yɛ mli ehaa asafoŋbii lɛ, ni ewoɔ mɛi hewalɛ koni amɛkɛ amɛhe awo shiɛmɔ nitsumɔ lɛ mli. Gbɛjianɔtoo nɛɛ ha mɛi babaoo kɛ amɛhe wo Maŋtsɛyeli shiɛmɔ nitsumɔ lɛ mli yɛ afii ni nyiɛ sɛɛ ba lɛ amli.

5. Mɛɛ tsakemɔ tee nɔ yɛ afi 1920 afii lɛ amli?

5 Kɛfata he lɛ, hewalɛ ni awo yɛ kpee wulu ni Biblia Kaselɔi lɛ fee yɛ Cedar Point, Ohio, U.S.A. yɛ afi 1922 lɛ shishi akɛ, “Nyɛtswaa, nyɛtswaa, nyɛtswaa Maŋtsɛ lɛ kɛ emaŋtsɛyeli lɛ he adafi” lɛ hu kanya mɛi fɛɛ ni yɔɔ asafo lɛ mli. Bɔ ni shiɛmɔ nitsumɔ lɛ he gbɛjianɔ tee nɔ eha lɛ ha yɛ afi 1927 lɛ, ahala Hɔgbaa akɛ gbi ni hi jogbaŋŋ akɛ aaatsu shiɛmɔ nitsumɔ lɛ yɛ shĩa kɛ shĩa. Mɛni ha ahala Hɔgbaa? Ejaakɛ no ji gbi ni mɛi kpotoo eyaaa nitsumɔ. Yehowa Odasefoi ni yɔɔ ŋmɛnɛ lɛ hu ekɔ gbɛ ni tamɔ nakai nɔŋŋ kɛ shishinumɔ akɛ, amɛbɔɔ mɔdɛŋ koni amɛya mɛi aŋɔɔ yɛ be ni amɛnine baashɛ amɛnɔ yɛ amɛshĩai amli, tamɔ yɛ otsii lɛ anaagbee kɛ gbɛkɛnaashi nɛkɛ.

6. Mɛɛ yiŋkpɛɛ akpɛlɛ nɔ yɛ afi 1931, ni te enɛ sa Maŋtsɛyeli shiɛmɔ nitsumɔ lɛ he eha tɛŋŋ?

6 Yiŋkpɛɛ ko ni akpɛlɛ nɔ Hɔgbaa shwane yɛ kpee wulu ni afee yɛ Colombus, Ohio U.S.A. yɛ July 26 afi 1931 mli, kɛ sɛɛ mli lɛ yɛ kpeei wuji krokomɛi ni afee yɛ jeŋ fɛɛ lɛ ashishi lɛ wo Maŋtsɛyeli shiɛmɔ nitsumɔ lɛ mli hewalɛ babaoo. Nakai yiŋkpɛɛ lɛ fã ko kaneɔ akɛ: “Wɔji Yehowa Nyɔŋmɔ tsuji ni ekɛ nitsumɔ ewo wɔdɛŋ koni wɔtsu yɛ egbɛi amli, koni wɔbo famɔ ni ekɛha wɔ akɛ wɔjaje shɛɛ sane ni Yesu Kristo bashiɛ lɛ wɔtsɔɔ mɛi lɛ toi, ni wɔha amɛle akɛ Yehowa ji anɔkwa Nyɔŋmɔ Ofe lɛ; no hewɔ lɛ, wɔkɛ miishɛɛ miikpɛlɛ gbɛi ni Nuŋtsɔ Nyɔŋmɔ lɛ kɛfɔ̃ wɔnɔ lɛ nɔ, ni wɔmiisumɔ koni ale wɔ ákɛ Yehowa Odasefoi, ni akɛ nakai gbɛi lɛ atsɛ́ wɔ.” (Yesaia 43:10) Kwɛ bɔ ni nakai gbɛi hee lɛ haa anaa nitsumɔ titri ni mɛi fɛɛ ni gbɛi lɛ kã amɛnɔ lɛ tsuɔ lɛ yɛ gbɛ ni yɔɔ faŋŋ nɔ! Hɛɛ, Yehowa yɛ nitsumɔ kɛha etsuji fɛɛ. Kɛ́ wɔɔkɛɛ lɛ, bɔ ni akpɛlɛ yiŋkpɛɛ nɛɛ nɔ aha lɛ woɔ mɔ hewalɛ diɛŋtsɛ!

7. Mɛɛ tsakemɔ afee yɛ afi 1932 mli, ni mɛni kɛ no ba?

7 Asafoŋ onukpai babaoo jɛ heshibaa mli amɛkɛ amɛhe wo shiɛmɔ nitsumɔ lɛ mli. Shi yɛ hei komɛi lɛ, onukpai ní ahala amɛ kɛtsɔ oshikifɔ̃ɔ nɔ lɛ te shi amɛwo gbɛtsɔɔmɔ ákɛ mɛi fɛɛ ni yɔɔ asafo lɛ mli kɛ amɛhe awo shiɛmɔ nitsumɔ lɛ mli lɛ. Shi etsɛɛɛ ni tsakemɔ kroko ba. Yɛ afi 1932 lɛ, akɛ gbɛtsɔɔmɔ ha yɛ blɔfo Buu-Mɔɔ lɛ mli koni akafɔ̃ oshiki dɔŋŋ kɛhala asafoŋ onukpai kɛ sɔɔlɔi. Yɛ no najiaŋ lɛ, abaafɔ̃ oshiki kɛhala hii ni edara yɛ mumɔŋ, ní kɛ amɛhe woɔ shiɛmɔ nitsumɔ lɛ mli koni amɛsɔmɔ ákɛ sɔɔmɔ nitsumɔ ajinafoi akuu. No feemɔ ha shiɛmɔ nitsumɔ lɛ nɔkwɛmɔ yaje mɛi ni yɔɔ ekãa yɛ sɔɔmɔ nitsumɔ lɛ mli lɛ adɛŋ, ni no ha nitsumɔ lɛ tee hiɛ.

La ní Tee Nɔ Ekpɛ lɛ Kɛ Tsakemɔi Krokomɛi Ba

8. Mɛɛ tsakemɔ afee yɛ afi 1938 mli?

8 La lɛ ‘tee nɔ ekpɛ.’ Yɛ afi 1938 lɛ, akpa oshikifɔ̃ɔ kɛ mɛi halamɔ. Akɛ taomɔnii ni yɔɔ Ŋmalɛi amli lɛ baatsu nii kɛhala mɛi fɛɛ ni baasɔmɔ yɛ asafo lɛ mli, ni abaatsu enɛ he nii yɛ “tsulɔ anɔkwafo kɛ nilelɔ” lɛ nɔkwɛmɔ shishi. (Mateo 24:45-47) Yehowa Odasefoi asafoi lɛ fɛɛ kpɛlɛ tsakemɔ nɛɛ nɔ, ni shiɛmɔ nitsumɔ lɛ tee nɔ ewo yibii.

9. Mɛɛ gbɛjianɔtoo akɛbɔi nitsumɔ yɛ afi 1972 mli, ni eji hiɛyaa yɛ mɛɛ gbɛ nɔ?

9 Afee tsakemɔ kroko yɛ asafo lɛ nɔkwɛmɔ mli yɛ October 1 afi 1972 mli. Akɛ onukpai akuu gbɛjianɔtoo lɛ bɔi nitsumɔ yɛ Yehowa Odasefoi asafoi ni yɔɔ jeŋ fɛɛ lɛ amli, ni akɛ asafo lɛ nɔkwɛmɔ wo amɛdɛŋ, ni no baye asafoŋ sɔɔlɔ loo nɔkwɛlɔ kome ní kwɛɔ asafo lɛ nɔ lɛ najiaŋ. Gbɛjianɔtoo nɛɛ woɔ hii ni edara yɛ mumɔŋ lɛ hewalɛ koni amɛya amɛhiɛ, ni amɛhe asa akɛ asafoŋ hiɛnyiɛlɔi. (1 Timoteo 3:1-7) Enɛ eha nyɛmimɛi hii babaoo ená niiashikpamɔ yɛ asafo lɛ sɔ̃i ahe nitsumɔ mli. Kwɛ bɔ ni amɛhe eba sɛɛnamɔ babaoo yɛ mɛi heei pii ni kpɛlɛ Biblia mli anɔkwalei lɛ anɔ lɛ anɔkwɛmɔ mli!

10. Mɛɛ gbɛjianɔ ato yɛ afi 1976 mli?

10 Ato Nɔyeli Kuu lɛ mlibii lɛ ahe gbɛjianɔ awo ajinafoi akui ekpaa mli, ni kɛjɛ January 1 afi 1976 lɛ, kui nɛɛ ni kwɛɔ nifeemɔi ni yaa nɔ yɛ gbɛjianɔtoo lɛ kɛ asafoi ni yɔɔ jeŋ fɛɛ lɛ amli lɛ nɔ. Kwɛ sɛɛnamɔ babaoo ni ejɛ “ŋaawolɔi pii” ní kɛ Maŋtsɛyeli lɛ he nitsumɔi srɔtoi lɛ fɛɛ ahe gbɛtsɔɔmɔ haa lɛ mli kɛba!—Abɛi 15:22; 24:6.

11. Mɛɛ tsakemɔ afee yɛ afi 1992 mli, ni mɛni kɛ no ba?

11 Afee tsakemɔ kroko yɛ afi 1992 mli, ni abaanyɛ akɛ nakai tsakemɔ lɛ ato nɔ ni tee nɔ beni Israelbii lɛ kɛ mɛi krokomɛi ni fata amɛhe lɛ ku amɛsɛɛ kɛjɛ Babilon nomŋɔɔ mli lɛ he. No mli lɛ, Levibii ni sɔmɔɔ yɛ sɔlemɔwe lɛ ayi faaa. No hewɔ lɛ, akɛ nitsumɔ kroko fata Netinim loo sɔlemɔwe sɔɔlɔi ní amɛjeee Israelbii lɛ anitsumɔ he koni amɛye amɛbua Levibii lɛ. Nakai nɔŋŋ yɛ afi 1992 lɛ, aha “tooi krokomɛi” lɛ ateŋ mɛi komɛi sɔɔmɔ hegbɛi krokomɛi bɔni afee ni amɛye amɛbua tsulɔ anɔkwafo kɛ nilelɔ kuu lɛ kɛkwɛ shikpɔŋ nɔ nibii babaoo ni yɔɔ kuu lɛ kwɛmɔ shishi lɛ anɔ. Ahala amɛ koni amɛye amɛbua Nɔyeli Kuu lɛ ajinafoi akui lɛ.—Yohane 10:16.

12. Yehowa eŋɔ “toiŋjɔlɛ” efee wɔ nɔyelɔi yɛ mɛɛ gbɛ nɔ?

12 Mɛni ejɛ tsakemɔi srɔtoi nɛɛ fɛɛ amli kɛba? Yehowa kɛɛ akɛ: “Maŋɔ hejɔlɛ [loo “toiŋjɔlɛ,” NW] mafee onɔyelɔi, ni maŋɔ jalɛ mafee o-nukpai.” (Yesaia 60:17) “Toiŋjɔlɛ” yɛ Yehowa tsuji ni yɔɔ ŋmɛnɛ lɛ ateŋ, ni suɔmɔ kɛha “jalɛ[nifeemɔ]” ebatsɔ ‘amɛ-nukpa,’ ni tsɔɔ akɛ no ji nɔ ni kanyaa amɛ ni amɛsɔmɔɔ Nyɔŋmɔ. Ato amɛhe gbɛjianɔ jogbaŋŋ koni amɛtsu Maŋtsɛyeli shiɛmɔ kɛ kaselɔfeemɔ nitsumɔ lɛ.—Mateo 24:14; 28:19, 20.

Yehowa Haa La Kpɛ́ɔ Eshwieɔ Tsɔɔmɔi lɛ Anɔ

13. Yehowa ha la kpɛ́ ewebii lɛ atsɔɔmɔi anɔ yɛ afi 1920 afii lɛ amli yɛ mɛɛ gbɛ nɔ?

13 Kɛfata he lɛ, Yehowa haa la kpɛ́ɔ ewebii agbɛ nɔ kɛtsɔ la ní ekpɛ́ɔ fiofio eshwieɔ amɛtsɔɔmɔi anɔ lɛ nɔ. Wɔkaneɔ enɛ he nɔkwɛmɔnɔ yɛ Kpojiemɔ 12:1-9 lɛ. Sane ni yɔɔ jɛmɛ lɛ wieɔ mɛi etɛ komɛi ni damɔ shi kɛha nibii komɛi lɛ ahe. Mɛi nɛɛ ji: “yoo ko” ni hiɛ musu ni fɔ́, “drako,” kɛ “binuu” ko. Ani ole nɔ ni amɛteŋ mɔ fɛɛ mɔ damɔ shi kɛha? Atsɔɔ nɔ ni amɛdamɔ shi kɛha lɛ mli yɛ sane ko ni yitso ji “Birth of the Nation” (Maŋ lɛ Fɔmɔ) ní asusu he yɛ blɔfo Buu-Mɔɔ ni je kpo yɛ March 1 afi 1925 lɛ mli lɛ mli. Nakai sane lɛ ha Nyɔŋmɔ webii lɛ nu gbalɛi ni tsɔɔ akɛ áto Maŋtsɛyeli lɛ ama shi lɛ shishi jogbaŋŋ, ni ebafee faŋŋ kɛha amɛ akɛ gbɛjianɔtoi titrii enyɔ pɛ yɔɔ, ni nomɛi ji Yehowa gbɛjianɔtoo lɛ kɛ Satan nɔ̃ lɛ. Kɛkɛ lɛ, yɛ afi 1927 kɛ afi 1928 lɛ mli lɛ, Nyɔŋmɔ webii lɛ yɔse akɛ ebɛ Biblia lɛ mli ákɛ aye Blonya kɛ fɔmɔgbi, no hewɔ lɛ, amɛkpa gbii juji nɛɛ yeli.

14. Te tsɔɔmɔi ni kɔɔ anɔkwale lɛ he agbála mli jogbaŋŋ yɛ afi 1930 afii lɛ amli?

14 Akpɛ́ la ashwie anɔkwale lɛ he tsɔɔmɔi etɛ krokomɛi hu anɔ yɛ afi 1930 afii lɛ amli. No mli lɛ, afii babaoo eho ní Biblia Kaselɔi lɛ le akɛ esoro “asafo babaoo” ni atsĩ amɛtã yɛ Kpojiemɔ 7:9-17 lɛ yɛ mɛi 144,000 ni kɛ Kristo baaye nɔ ákɛ maŋtsɛmɛi kɛ osɔfoi lɛ ahe. (Kpojiemɔ 5:9, 10; 14:1-5) Shi amɛbɛ nɔmimaa yɛ mɛi pɔtɛɛ ni nakai asafo babaoo lɛ ji lɛ he. Taakɛ bɔ ni kɛ́ hulu je jogbaŋŋ lɛ, nibii fɛɛ ashikamɔ jeɔ shi faŋŋ lɛ, nakai nɔŋŋ yɛ afi 1935 lɛ, aná ale akɛ asafo babaoo lɛ ji mɛi ni baaje “amanehulu kpeteŋkpele lɛ” mli, kɛ hiɛnɔkamɔ akɛ amɛbaahi shi yɛ shikpɔŋ nɔ kɛya naanɔ lɛ. Yɛ nakai afi lɛ nɔŋŋ mli lɛ, agbála sane ko mli jogbaŋŋ, ni no ha Yehowa Odasefoi abii babaoo ni yaa skul lɛ kɛ naagbai kpe yɛ maji pii amli. No mli lɛ, eyɛ mli akɛ maŋ hedɔɔ ewo ehe nɔ waa yɛ jeŋ fɛɛ moŋ, shi Odasefoi lɛ yɔse akɛ aflaŋaa ŋamɔ yaa shɔŋŋ fe nifeemɔ ko kɛkɛ ni akɛ he woɔ mli. Enɔ afi lɛ, agbála anɔkwa tsɔɔmɔ kroko ni ji akɛ Kristo gbo yɛ tso ni ma shi jaŋŋ nɔ, ni jeee yɛ krɔɔs nɔ lɛ mli.—Bɔfoi lɛ Asaji 10:39.

15. Mɛɛ be, ni mɛɛ gbɛ nɔ atsɔ ama krɔŋkrɔŋ ni lá ji lɛ nɔ mi?

15 Beni Jeŋ Ta II lɛ ba naagbee lɛ, no mli lɛ kɛ́ aafee asraafoi ni pila yɛ ta lɛ mli lɛ tsofa lɛ, nɔ ni afɔɔ feemɔ ji agbalaa lá awoɔ amɛmli, ni nakai beaŋ la kpɛ́ yɛ krɔŋkrɔŋ ni lá ji lɛ nɔ. Blɔfo Buu-Mɔɔ ni je kpo yɛ July 1 afi 1945 lɛ wo “Yehowa jálɔi fɛɛ ni sumɔɔ akɛ amɛná naanɔ wala yɛ ejalɛ jeŋ hee lɛ mli lɛ hewalɛ koni amɛbu lá akɛ eyɛ krɔŋkrɔŋ, ni asaŋ amɛhi shi yɛ mla ni Nyɔŋmɔ ewo yɛ sane ni yɔɔ hiɛdɔɔ nɛɛ he lɛ naa.”

16. Mɛɛ be ajie New World Translation of the Holy Scriptures muu lɛ fɛɛ kpo, ni mɛni ji nibii komɛi ni sa kadimɔ yɛ he lɛ amli enyɔ?

16 Yɛ afi 1946 lɛ, ehe bahia koni akɛ nilee hee ni aná lɛ atsɔɔ Biblia lɛ shishi ehee, koni ajie apasa Kristofoi atsɔɔmɔi ni damɔ blema saji anɔ lɛ kɛjɛ mli. Aje nakai shishitsɔɔmɔ lɛ shishi yɛ afi 1947 lɛ December mli. Yɛ afi 1950 lɛ, ajie New World Translation of the Christian Greek Scriptures lɛ kpo yɛ Blɔfo wiemɔ mli. Atsɔɔ Hebri Ŋmalɛi lɛ hu shishi kɛtee Blɔfo wiemɔ mli, ni aná wolokpoi enumɔ, ni ajie amɛ kpo fiofio kɛjɛ afi 1953 lɛ nɔ. Ajie naagbee nɔ̃ lɛ kpo yɛ afi 1960 mli, ni ji afii 12 sɛɛ kɛjɛ be ni aje nakai shishitsɔɔmɔ lɛ shishi. Ajie New World Translation of the Holy Scriptures muu lɛ fɛɛ kpo yɛ afi 1961 mli. Amrɔ nɛɛ, ayɛ shishitsɔɔmɔ nɛɛ yɛ wiemɔi babaoo mli, ni nibii saŋŋ yɛ he ni sa kadimɔ. Akɛ Nyɔŋmɔ gbɛi ni ji Yehowa lɛ wo he fɛɛ he ni sa akɛ ehi. Kɛfata he lɛ, akɛni blema ŋmalɛi lɛ anɔ akwɛ akɛtsɔɔ shishi hewɔ lɛ, ehaa mɔ nuɔ Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ shishi jogbaŋŋ.

17. Mɛɛ sane agbála mli jogbaŋŋ yɛ afi 1962 lɛ mli?

17 Yɛ afi 1962 lɛ, agbála “hegbɛi ni yeɔ nɔ,” ní atsĩ tã yɛ Romabii 13:1 lɛ, kɛ he ni Kristofoi baa amɛhe shi amɛhaa amɛ kɛyashiɔ lɛ mli jogbaŋŋ. Romabii yitso 13 lɛ mlipɛimɔ fitsofitso kɛ Ŋmalɛi tamɔ Tito 3:1, 2 kɛ 1 Petro 2:13, 17ha efee faŋŋ akɛ “hegbɛi ni yeɔ nɔ” lɛ kɔɔɔ Yehowa Nyɔŋmɔ loo Yesu Kristo he, shi moŋ mɛi ahe ni awieɔ lɛ ji adesai ni hiɛ nɔyeli hegbɛi lɛ.

18. Mɛni ji anɔkwalei ní agbála mli yɛ afi 1980 afii lɛ amli lɛ ekomɛi?

18 La tee nɔ ekpɛ́ jalɔi agbɛ lɛ nɔ yɛ afii ni nyiɛ sɛɛ ba lɛ amli. Yɛ afi 1985 lɛ, agbála nɔ ni atsɔɔ kɛ́ akɛɛ abu mɔ ko “wala” bem lɛ mli, ni agbála jalɔ ní abuɔ mɔ ko ákɛ Nyɔŋmɔ naanyo lɛ hu mli. (Romabii 5:18; Yakobo 2:23) Agbála Kristofoi a-Nyamɔ Afi lɛ mli fitsofitso yɛ afi 1987 mli.

19. Yehowa ekpɛ́ mumɔŋ la babaoo eha ewebii lɛ yɛ nyɛsɛɛ afii lɛ amli yɛ mɛɛ gbɛ nɔ?

19 Abanu sane ni kɔɔ “gwantɛŋi” kɛ “abotiai lɛ” amligbalamɔ lɛ shishi jogbaŋŋ yɛ afi 1995 lɛ mli. Agbála sɔlemɔwe he ninaa ko ni Ezekiel na lɛ mli fitsofitso yɛ afi 1998, ni nakai ninaa lɛ miiná emlibaa. Yɛ afi 1999 lɛ, agbála be kɛ bɔ ni fee ni ‘amaŋfɔ̃ nihii nii lɛ yama he krɔŋkrɔŋ’ lɛ mli. (Mateo 24:15, 16; 25:32) Ni yɛ afi 2002 lɛ, abanu nɔ ni Nyɔŋmɔ ní aaajá lɛ “yɛ mumɔ kɛ anɔkwale mli” lɛ tsɔɔ lɛ shishi jogbaŋŋ.—Yohane 4:24.

20. Mɛni mli hu Nyɔŋmɔ webii lɛ efee tsakemɔi yɛ?

20 Yɛ tsakemɔi ni afee yɛ asafo lɛ kɛ etsɔɔmɔi lɛ amli lɛ sɛɛ lɛ, afee tsakemɔi hu yɛ bɔ ni esa akɛ Kristofoi aba amɛjeŋ amɛha lɛ mli. Ákɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, yɛ afi 1973 lɛ, abanu shishi akɛ tawa shɛremɔ ji ‘heloo lɛ he mujiwoo,’ ni ákɛ esa akɛ abu nifeemɔ nɛɛ akɛ eji tɔmɔ ni yɔɔ hiɛdɔɔ. (2 Korintobii 7:1) Afii nyɔŋma sɛɛ lɛ, blɔfo Buu-Mɔɔ ni je kpo yɛ July 15 afi 1983 lɛ gbála wɔshidaamɔ yɛ tu kɛ nitsumɔ he lɛ mli. La ní etee nɔ ekpɛ́ yɛ wɔbe nɛɛ mli lɛ amli fioo komɛi ahe wɔsusu lɛ.

Kã He Onyiɛ La ni Yaa Nɔ Ekpɛ́ɔ lɛ Mli

21. Mɛni baaye abua wɔ koni wɔkã he wɔnyiɛ la ni yaa nɔ ekpɛ́ɔ lɛ mli?

21 Asafoŋ onukpa ko ni kɛ afii babaoo esɔmɔ lɛ kɛɛ akɛ: “Ebɛ mlɛo akɛ mɔ aaakpɛlɛ tsakemɔ nɔ, ní ehi shi yɛ naa.” Belɛ, mɛni eye ebua lɛ ni enyɛ ekpɛlɛ tsakemɔi srɔtoi ní afee yɛ afii 48 ni ekɛsɔmɔ ákɛ Maŋtsɛyeli jajelɔ lɛ mli lɛ anɔ? Etsɔɔ mli akɛ: “Nɔ̃ titri ni yeɔ buaa ji ní mɔ aaaná jwɛŋmɔ ni ja. Kɛ́ afee tsakemɔ ni wɔkpɛlɛɛɛ nɔ lɛ, no lɛ asafo lɛ baaya ehiɛ, ni abaashi wɔ yɛ sɛɛ. Kɛ́ tsakemɔ ko ba ní mina akɛ ewa kɛha mi akɛ makpɛlɛ nɔ lɛ, misusuɔ sane ni Petro kɛɛ Yesu lɛ he. Ekɛɛ lɛ akɛ: “Nuŋtsɔ, namɔ ŋɔɔ wɔɔtee? Bo oyɔɔ naanɔ wala wiemɔi lɛ.” Kɛkɛ lɛ, mibi mihe akɛ, ‘Nɛgbɛ maya—jeŋ kɛ emli duŋ kabitii lɛ mli?’ Saji ahesusumɔ yɛ nɛkɛ gbɛ nɔ eye ebua mi ni mikã he miyɛ Nyɔŋmɔ asafo lɛ mli.”—Yohane 6:68.

22. Wɔnáa la ni kpɛ́ɔ ní wɔnyiɛɔ yɛ mli lɛ he sɛɛ yɛ mɛɛ gbɛ nɔ?

22 Mɛi ateŋ ni wɔyɔɔ lɛ yɛ duŋ kabitii mli lɛɛlɛŋ. Ni la ní Yehowa yaa nɔ ekpɛ́ɔ eshwieɔ ewebii anɔ lɛ haa srɔtofeemɔ agbo bakãa amɛ kɛ mɛi ni yɔɔ je lɛŋ lɛ teŋ. Ani wɔnáa la nɛɛ he sɛɛ? Yɛ anɔkwale mli lɛ, taakɛ bɔ ni kɛ́ bu yɛ gbɛ ko ní nɔ ewo duŋ nɔ, ní la kpɛ́ yɛ nɔ lɛ, no etsĩii bu lɛ, nakai nɔŋŋ la ní jɛɔ Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ mli lɛ ejieee naagbai ni wɔkɛkpeɔ lɛ kɛyaaa. Kɛlɛ, la ní jɛɔ Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ mli lɛ yeɔ buaa wɔ ni wɔtsiɔ wɔhe kɛjɛɔ naagbai ahe bɔni afee ni wɔkã he wɔnyiɛ la ni yaa nɔ ekpɛ́ɔ lɛ mli. Belɛ, nyɛhaa wɔyaa nɔ wɔboɔ Yehowa gbalɛ wiemɔ lɛ toi, ni wɔbu lɛ ‘tamɔ la ni tsoɔ yɛ he ko ni ewo duŋ.’—2 Petro 1:19.

Ani Okaiɔ?

• Mɛɛ hiɛyaa Yehowa eha ewebii lɛ ená yɛ amɛgbɛjianɔtoo mli?

• Mɛɛ tsakemɔi la ni yaa nɔ ekpɛ́ɔ lɛ eha afee yɛ wɔtsɔɔmɔi amli?

• Mɛɛ tsakemɔi bo diɛŋtsɛ ona ni afee, ni mɛni ye bua bo ni okpɛlɛ nɔ?

• Mɛni hewɔ osumɔɔ akɛ okã he onyiɛ la ni yaa nɔ ekpɛ́ɔ lɛ mli lɛ?

[Nikasemɔ lɛ he Sanebimɔi]

[Mfonirii ni yɔɔ baafa 27]

Kpee wulu ni afee yɛ afi 1922 mli yɛ Cedar Point, Ohio lɛ wo Biblia Kaselɔi lɛ hewalɛ ni amɛtsu Nyɔŋmɔ nitsumɔ lɛ

[Mfoniri ni yɔɔ baafa 29]

Nyɛminuu N. H. Knorr jie “New World Translation of the Christian Greek Scriptures” lɛ kpo yɛ afi 1950 mli

[He ni Mfoniri ni yɔɔ baafa 26 lɛ Jɛ]

© 2003 BiblePlaces.com