Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Wɔweku Lɛ Fee Ekome Agbɛnɛ!

Wɔweku Lɛ Fee Ekome Agbɛnɛ!

Wala Shihilɛ He Sane

Wɔweku Lɛ Fee Ekome Agbɛnɛ!

TAAKƐ SUMIKO HIRANO GBA

Mina shihilɛ gbɛ ni hi fe fɛɛ, ni miisumɔ ni miwu kɛ mi aná mli gbɛfaŋnɔ. Afii 42 sɛɛ dani enɛ ba mli.

MIKƐ miwu lɛ bote gbalashihilɛ mli yɛ afi 1951 beni miye afii 21. Yɛ afii ejwɛ mli lɛ, wɔfɔ́ bihii enyɔ, ni ebafee tamɔ nɔ ni miyɛ miishɛɛ waa yɛ mishihilɛ mli.

Gbi ko yɛ afi 1957 lɛ, minyɛmi yoo nukpa lɛ kɛɛ mi akɛ Yehowa Odasefoi amaŋsɛɛ sanekpakpa shiɛlɔ ko basaraa lɛ. Eyɛ mli akɛ minyɛmi yoo nukpa lɛ ji Buddhanyo moŋ, shi maŋsɛɛ sanekpakpa shiɛlɔ lɛ kɛ lɛ bɔi Biblia lɛ kasemɔ, ni minyɛmi yoo lɛ wo mi hewalɛ koni mi hu mikase Biblia lɛ. Mikpɛlɛ nɔ. Akɛni no mli lɛ miyaa Protestant sɔlemɔ hewɔ lɛ, misusu akɛ ekolɛ manyɛ matsɔɔ Yehowa Odasefoi lɛ akɛ amɛtsɔɔmɔi lɛ ejaaa.

Shi etsɛɛɛ ni miyɔse akɛ Biblia mli nilee ni miyɔɔ lɛ faaa kwraa. Ehe bahia ni mabi maŋsɛɛ sanekpakpa shiɛlɔ lɛ akɛ, “Namɔ ji Yehowa?” Minuko ni akɛ nakai gbɛi lɛ etsu nii yɛ sɔlemɔ ní miyaa lɛ mli pɛŋ. Maŋsɛɛ sanekpakpa shiɛlɔ lɛ ní atsɛ́ɔ lɛ Daphne Cooke (ní atsɛ́ lɛ yɛ sɛɛ mli akɛ Pettitt) lɛ ha migbele Yesaia 42:8 lɛ, ni ŋmalɛ nɛɛ tsɔɔ yɛ faŋŋ mli akɛ Nyɔŋmɔ Ofe lɛ gbɛi ji Yehowa. Daphne jɛ Biblia lɛ mli eha misanebimɔi lɛ fɛɛ ahetoo.

Mibi misɔlemɔ lɛ mli osɔfo lɛ nakai sanebimɔi lɛ nɔŋŋ. Ekɛɛ mi akɛ: “Eji esha akɛ aaabi saji. Hemɔ nɔ ni akɛɔ bo lɛ oye kɛkɛ.” Eyɛ mli akɛ minuɔ he akɛ ejeee tɔmɔ akɛ aaabi saji moŋ, shi mikã he mitee sɔlemɔ nyɔji ekpaa daa Hɔgbaa leebi ni yɛ nakai beaŋ nɔŋŋ lɛ miyaa Yehowa Odasefoi akpeei hu shwane.

Hewalɛ ni Anɔkwale lɛ Ná yɛ Migbalashihilɛ Nɔ

Nibii ni mikaseɔ yɛ Biblia lɛ mli lɛ ha miná miishɛɛ waa, ni mikɛ miwu ní atsɛɔ lɛ Kazuhiko lɛ gbaa enɛɛmɛi ahe sane. Be fɛɛ be kɛ́ akɛ mi kase nii agbe naa loo mitee kpee miba lɛ, migbaa lɛ nɔ ni mikase lɛ. Enɛ kɛ béi bɔi wɔteŋ baa. Esumɔɔɔ akɛ matsɔ Yehowa Odasefoi lɛ ateŋ mɔ kome. Ni kɛlɛ, akɛni Biblia lɛ kasemɔ haa mitsui nyɔɔ mimli waa hewɔ lɛ, mitsá minikasemɔ lɛ nɔ, ni mitee nɔ mikɛ Odasefoi lɛ bɔ.

Dani mashi shĩa kɛya kpee gbɛkɛ lɛ, mihoɔ niyenii ni Kazuhiko sumɔɔ waa lɛ mihaa lɛ, shi eyayeɔ nii moŋ yɛ maŋ lɛ mli. Kɛ́ akpá kpee lɛ ni miba shĩa lɛ, emli fuɔ, ni ekɛ mi ewieee. Yɛ gbii enyɔ loo etɛ sɛɛ lɛ, emlifu lɛ naa baashi, shi kɛkɛ lɛ eshɛ be ni mikɛbaaya kpee ekoŋŋ.

Aaafee nɛkɛ beaŋ lɛ, miye wɔlɔmɔ fɔŋ ko, ni hela nɛɛ egbe miwu lɛ wekumɛi babaoo momo. Enɛ ha Kazuhiko hao waa diɛŋtsɛ ni ewo mi shi akɛ kɛji mihe wa mi lɛ, no lɛ manyɛ mafee nɔ fɛɛ nɔ ni misumɔɔ. Nɔ pɛ ni mibi lɛ ji ní ekɛ mlijɔlɛ aŋmɛ mi gbɛ ni maya kpeei srɔtoi ni afeɔ daa otsi lɛ. Ekpɛlɛ nɔ.

Nyɔji ekpaa sɛɛ dani miná hewalɛ ekoŋŋ, ni yɛ nakai be lɛ mli lɛ mikase Biblia lɛ waa diɛŋtsɛ. Mitao akɛ mana akɛ Odasefoi lɛ atsɔɔmɔi lɛ teɔ shi woɔ amɛhe lo, ni misusu akɛ kɛ́ miná ekome po lɛ, makpa minikasemɔ lɛ. Minaaa ekome folo po. Yɛ no najiaŋ lɛ, mibana Protestant Sɔlemɔ lɛ tɔmɔi lɛ faŋŋ. Mibale Yehowa suɔmɔ kɛ ejalɛsaneyeli lɛ, ni mina akɛ sɛɛnamɔ yɛ he akɛ aaahi shi yɛ emlai lɛ kɛ gbeekpamɔ naa.

Beni mihe wa mi lɛ, miwu lɛ ye eshiwoo lɛ nɔ, ni eteee shi ewooo mi akɛ mikaya kpeei lɛ. Mitee hiɛ yɛ mumɔŋ, ni yɛ May 1958 lɛ, abaptisi mi akɛ Yehowa Odasefoi lɛ ateŋ mɔ kome. Mishwe waa akɛ miweku lɛ afata mihe kɛjá anɔkwa Nyɔŋmɔ lɛ.

Miye Mibua Mibii lɛ yɛ Mumɔŋ

Mikɛ mibihii lɛ yaa kpeei kɛ shiɛmɔ be fɛɛ be, shi nibii komɛi ni tee nɔ lɛ ha miyɔse akɛ Biblia mli nilee ni amɛnáa lɛ miiya hiɛ. Gbi ko lɛ mibinuu ni eye afii ekpaa ni atsɛ́ɔ lɛ Masahiko lɛ miishwɛ yɛ agbó lɛ naa. Minu ní nɔ ko gbɛɛ waa ni mɔ ko hu bo. Akutsoŋnyo ko wó foi kɛbote mishĩa lɛ mli, ni ekɛ gbeewalɛ kɛɛ mi akɛ lɔle etswa mibinuu lɛ. Ani egbo? Beni miwó foi kɛyaa agbó lɛ naa lɛ, mibɔ mɔdɛŋ akɛ maye mihe nɔ. Beni mina akɛ ekɔokpe lɛ efite kwraa lɛ, mitsui fã waa, kɛkɛ ni mina akɛ mibinuu lɛ miinyiɛ kɛmiiba he ni miyɔɔ lɛ ni epila fioo pɛ kɛkɛ. Efua mi ni ekɛɛ akɛ, “Awo, Yehowa ye ebua mi, aloo jeee nakai?” Na ni mina akɛ eyɛ wala mli kɛ nakai wiemɔi ni yɔɔ miishɛɛ ni ewie lɛ ha mihiŋmɛiiaŋ kpala nu.

Gbi kroko beni wɔshiɛɔ lɛ, wɔkɛ nuumo ko kpe, ni ebolɔ akɛ: “Mɛni hewɔ omɔ gbekɛ bibioo nɛɛ kɛnyiɛ osɛɛ kɛkpaa shi nɛkɛ? Enii miifee mi mɔbɔ.” Dani maha hetoo lɛ, Tomoyoshi ni eye afii kpaanyɔ lɛ kɛɛ akɛ: “Papa Nii, mimami enyɛɛɛ minɔ akɛ mishiɛ. Nɔ hewɔ ni mishiɛɔ ji akɛ miisumɔ ni masɔmɔ Yehowa.” Nuumo lɛ kwɛ wɔ gãa, ni enyɛɛɛ ewie nɔ ko dɔŋŋ.

Yɛ mumɔŋ shishinumɔ naa lɛ, mibihii lɛ bɛ tsɛ. Ehe bahia ni mi diɛŋtsɛ matsɔɔ amɛ Biblia mli anɔkwalei lɛ, eyɛ mli moŋ akɛ mi diɛŋtsɛ lɛ esa akɛ makase babaoo kɛfata he. Mibɔ mɔdɛŋ akɛ mi diɛŋtsɛ lɛ, maná suɔmɔ, hemɔkɛyeli, kɛ ekãa, ni mibɔ mɔdɛŋ hu akɛ mafee nɔkwɛmɔnɔ kpakpa. Misɔleɔ kɛdaa Yehowa shi yɛ gbekɛbii lɛ ahiɛ daa gbi. Migbaa amɛ niiashikpamɔi ní mináa yɛ shiɛmɔ nitsumɔ lɛ mli lɛ. Enɛ wo amɛ hewalɛ waa. Sɛɛ mli beni abi amɛ nɔ hewɔ ni amɛbatsɔmɔ gbɛgbalɔi loo Yehowa Odasefoi abe-fɛɛ sɔɔlɔi lɛ, amɛha hetoo akɛ, “Wɔna akɛ wɔmami kɛ miishɛɛ miisɔmɔ ákɛ gbɛgbalɔ, ni wɔ hu wɔmiisumɔ ni wɔná miishɛɛ nakai nɔŋŋ.”

Mikwɛ jogbaŋŋ koni mikagbe amɛtsɛ loo mɛi ni yɔɔ asafo lɛ mli lɛ ateŋ mɔ ko kwraa he guɔ mitsɔɔ amɛ. Miyɔse akɛ mɛi krokomɛi ahe guɔ ni magbe matsɔɔ mibii lɛ baanyɛ aná amɛnɔ hewalɛ yɛ gbɛ fɔŋ nɔ. Ekolɛ ehaŋ amɛbu mɔ ni agbeɔ ehe guɔ lɛ kɛ mɔ ni gbeɔ mɔ lɛ he guɔ lɛ fɛɛ.

Nibii ni Tsĩɔ Hiɛyaa Naa lɛ Anɔ ni Miye

Yɛ afi 1963 lɛ, miwu nitsumɔ lɛ ha wɔweku lɛ fã kɛtee Taiwan. Ekɛɛ mi akɛ kɛ́ mishiɛ mitsɔɔ Japanbii ni yɔɔ jɛmɛ lɛ, ekɛ naagbai baaba. Abaaha wɔku wɔsɛɛ kɛya Japan, ni enɛ baafee naagba aha enitsumɔhe lɛ. Eetao ni etsé wɔ kɛjɛ Odasefoi lɛ ahe.

Afeɔ asafoŋ kpeei lɛ fɛɛ yɛ China wiemɔ mli yɛ Taiwan, ni Odasefoi ni yɔɔ jɛmɛ lɛ here wɔ hiɛmɛɛ. Mikpɛ miyiŋ akɛ makase China wiemɔ lɛ bɔni afee ni manyɛ maye maŋbii lɛ odase moŋ fe nɔ ni maye Japanbii lɛ odase. Manyɛ matsɔ enɛ feemɔ nɔ matsĩ naagbai ni miwu lɛ wie he lɛ anaa.

Odasefoi ni yɔɔ Taiwan ni wɔkɛbɔ lɛ wo wɔ hewalɛ waa. Harvey kɛ Kathy Logan ni ji gbalashihilɛ mli hefatalɔi ni sɔmɔɔ akɛ maŋsɛɛ sanekpakpa shiɛlɔi lɛ ye amɛbua wɔ waa diɛŋtsɛ. Nyɛminuu Logan batsɔ mumɔŋ tsɛ kɛha mibihii lɛ. Etsɔɔ amɛ akɛ Yehowa sɔɔmɔ lɛ jeee shihilɛ ni yɔɔ kpɛŋŋ ní miishɛɛ bɛ mli. Miheɔ miyeɔ akɛ Taiwan ji he ni mibihii lɛ kpɛ amɛyiŋ yɛ akɛ amɛbaasɔmɔ Yehowa.

Tomoyoshi kɛ Masahiko tee Amerikabii askul yɛ jɛmɛ, ni amɛkase Blɔfo kɛ China wiemɔ. Nakai wolokasemɔ lɛ ye ebua amɛ kɛha Yehowa, ni ji anɔkwa Nyɔŋmɔ lɛ sɔɔmɔ yɛ sɛɛ mli. Miida Yehowa shi waa diɛŋtsɛ akɛ eha be ni kulɛ ebaafee jaramɔ bei kɛha wɔ lɛ batsɔ be moŋ ni he ba sɛɛnamɔ waa kɛha wɔ. Beni wɔkɛ miishɛɛ ehi Taiwan afii etɛ kɛ fã sɛɛ lɛ, wɔweku lɛ ku sɛɛ kɛtee Japan.

Akɛni no mli lɛ, wɔbihii lɛ ebatsɔmɔ oblahii hewɔ lɛ, amɛbɔi he numɔ akɛ esa akɛ aŋmɛ amɛgbɛ ni amɛfee nɔ ni amɛsumɔɔ. Mikɛ amɛ susu Biblia mli shishitoo mlai ahe ŋmɛlɛtswai babaoo, ni Yehowa ye ebua amɛ yɛ nakai jaramɔ be lɛ mli. Beni Tomoyoshi gbe nɔtsamɔ skul naa lɛ, ekɛ ehe wo gbɛgbamɔ nitsumɔ lɛ mli. Enyɛ eye ebua mɛi ejwɛ ni amɛjɔɔ amɛhe nɔ, ni abaptisi amɛ yɛ klɛŋklɛŋ afii fioo ni ekɛtsu gbɛgbamɔ nitsumɔ lɛ mli. Masahiko kase enyɛmi nuu lɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, ni lɛ hu ebatsɔ gbɛgbalɔ beni egbe nɔtsamɔ skul naa nɔŋŋ pɛ lɛ. Eye ebua mɛi ejwɛ ni darako tsɔ ni amɛbatsɔmɔ Odasefoi yɛ klɛŋklɛŋ afii ejwɛ ni ekɛtsu gbɛgbamɔ nitsumɔ lɛ mli.

Yehowa tee nɔ ejɔɔ gbekɛbii lɛ babaoo. Tomoyoshi kɛ yoo ko ní miye mibua lɛ ní ekase Biblia mli anɔkwalei lɛ wu kase nii. Amɛbiyei enyɔ lɛ hu batsɔmɔ Odasefoi. Sɛɛ mli lɛ, Tomoyoshi kɛ oblayei lɛ ateŋ onukpa ní atsɛ́ɔ lɛ Nobuko lɛ bote gbalashihilɛ mli, ni Masahiko hu kɛ fioo tsɛ lɛ ní atsɛ́ɔ lɛ Masako lɛ bote gbalashihilɛ mli. Amrɔ nɛɛ Tomoyoshi kɛ Nobuko miisɔmɔ yɛ Yehowa Odasefoi ajeŋ muu fɛɛ nitsumɔhe yitso lɛ yɛ Brooklyn, yɛ New York. Ni Masahiko kɛ Masako hu miisɔmɔ akɛ maŋsɛɛ sanekpakpa shiɛlɔi yɛ Paraguay.

Miwu lɛ Fee Tsakemɔi Fiofio

Yɛ nakai afii lɛ amli lɛ, ebafee tamɔ nɔ ni miwu lɛ sumɔɔɔ wɔhemɔkɛyeli lɛ, shi wɔyɔse nibii komɛi ni tsɔɔ akɛ eetsake. Kɛ́ mɛi krokomɛi te shi amɛwo mi lɛ, efãa mihemɔkɛyelii lɛ ahe, ni efĩɔ Biblia mli anɔkwalei lɛ asɛɛ diɛŋtsɛ ní eleee. Ekɛ heloonaa nibii ye ebua Odasefoi ni ehia amɛ lɛ hu. Yɛ wiemɔ kuku ko ni ewie beni wɔbihii lɛ ateŋ mɔ kome boteɔ gbalashihilɛ mli lɛ mli lɛ, ekɛɛ akɛ: “Ní aaatsɔɔ mɛi gbɛ kpakpa ni amɛaatsɔ nɔ amɛhi shi lɛ ji nitsumɔ kpakpa fe fɛɛ, ni eji nitsumɔ ni wa fe fɛɛ hu. Mibihii lɛ kɛ amɛŋamɛi lɛ ehala akɛ amɛbaatsu nitsumɔ ni wa fe fɛɛ nɛɛ. Nyɛfainɛ, nyɛyea nyɛbuaa amɛ.” Enɛɛmɛi fɛɛ ha misusu akɛ bɔ fɛɛ bɔ ni fee lɛ, ebaaba ebafata wɔhe kɛsɔmɔ Yehowa.

Mito gbɛjianɔ bɔni afee ni ekɛ Odasefoi krokomɛi abɔ yɛ wɔshĩa lɛ mli. Mifɔ̃ Kazuhiko nine kɛtee Kristofoi akpeei kɛ kpokpaa nɔ kpeei ashishi kɛ agbɛnɛ hu kɛtee Kristo gbele lɛ Kaimɔ lɛ shishi. Kɛ́ eyaaa nitsumɔ lɛ, eyaa kpeei nɛɛ ashishi, eyɛ mli moŋ akɛ jeee yɛ esuɔmɔ naa. Minu he bei babaoo akɛ ekolɛ ebaakpɛlɛ Biblia mli nikasemɔ nɔ, no hewɔ lɛ, mifɔ̃ Kristofoi asafoŋ onukpai anine kɛba wɔshĩa lɛ mli. Shi ekpɛlɛɛɛ ni akɛ lɛ akase nii. Minuuu nɔ hewɔ ni efeɔ nakai lɛ shishi.

Mikai bɔfo Petro wiemɔi lɛ akɛ: “Nyɛ yeigbayei lɛ . . . nyɛbaa nyɛhe shi nyɛhaa nyɛ diɛŋtsɛ nyɛwumɛi lɛ, koni, kɛ́ mɛi komɛi booo wiemɔ lɛ toi tete lɛ, ashi wiemɔ lɛ sɛɛ ni atsɔ yei lɛ ajeŋba nɔ ni nine ashɛ amɛnɔ, ejaakɛ amɛnaa nyɛjeŋba ni hetsemɔ kɛ gbeyeishemɔ yɔɔ mli lɛ.” (1 Petro 3:1, 2) Miyɔse akɛ jeee be fɛɛ be mikɛ nakai ŋaawoo lɛ tsuɔ nii. Bɔni afee ni mikɛ ŋaawoo nɛɛ atsu nii jogbaŋŋ kɛmɔ shi lɛ, ehe bahia ni maya mihiɛ yɛ mumɔŋ.

Bɔni afee ni maya mihiɛ waa yɛ mumɔŋ lɛ, mikɛ mihe wo gbɛgbamɔ nitsumɔ lɛ mli yɛ afi 1970. Afii 10 ho, ni afii 20 hu ho, ni kɛlɛ minaaa akɛ miwu lɛ miiná mumɔŋ hiɛyaa ko kwraa. Be ko lɛ Biblia mli nikaselɔ ko kɛɛ mi akɛ: “Kɛ́ onyɛɛɛ oye obua bo diɛŋtsɛ owu po lɛ, ebaawa akɛ obaaye obua mɛi krokomɛi.” Nakai wiemɔi lɛ jeɔ mɔ nijiaŋ wui, shi mitee nɔ mimia mihiɛ.

Beni shɛɔ afi 1980 naagbee afii lɛ amli lɛ, no mli lɛ eshwɛ fioo ni wɔfɔlɔi lɛ baagboi. Amɛkwɛmɔ kɛ mi diɛŋtsɛ misɔ̃i ahe nitsumɔ haa etɔɔ mi waa, ni minuɔ nɔnyɛɛ he. Eyɛ mli akɛ amɛ fɛɛ amɛkɛ afii babaoo te shi amɛwo hemɔkɛyeli ni miyɔɔ yɛ Yehowa mli lɛ moŋ, shi mibɔ mɔdɛŋ akɛ majie suɔmɔ kpo matsɔɔ amɛ bɔ ni manyɛ. Beni eshwɛ fioo ni mimami ni eye afii 96 lɛ baagbo lɛ, ekɛɛ mi akɛ, “Sumiko, kɛ́ atée mi shi lɛ, matsɔ nyɛjamɔ lɛ mlinyo.” Miyɔse akɛ mimɔdɛŋbɔi lɛ efeko efolo.

Miwu lɛ yɔse nibii fɛɛ ni mifee miha wɔfɔlɔi lɛ. Ebɔi kpeei yaa daa koni ekɛjie hiɛsɔɔ kpo etsɔɔ mi. Etee kpeei lɛ afii babaoo shi eyaaa ehiɛ kwraa yɛ mumɔŋ. Mitee nɔ mibɔ mɔdɛŋ akɛ masa ehiɛ. Mifɔ̃ɔ enanemɛi kɛ maŋsɛɛbii ni ekɛ amɛyeɔ jara lɛ po anine kɛbaa wɔshĩa lɛ koni amɛkɛ wɔ abaye nii. Mikɛ lɛ feɔ ekome kɛyajieɔ wɔhiɛtserɛ. Beni atsé ŋmɛlɛtswai ni ataoɔ yɛ gbɛgbalɔi adɛŋ daa nyɔŋ nɔ lɛ nɔ lɛ, minyɛ miná dekã miha lɛ waa.

Nitsumɔ Mli Hejɔɔmɔ Kɛ Tsakemɔ Ba

Miwu ba nitsumɔ mli hejɔɔmɔ yɛ afi 1993. Misusu akɛ ebaaná be koni ekɛkase Biblia lɛ agbɛnɛ. Shi ekɛɛ akɛ já ni eeejá Nyɔŋmɔ yɛ dekã ni ená kɛkɛ hewɔ lɛ woŋ Nyɔŋmɔ hiɛ nyam. Yɛ no najiaŋ lɛ, ekɛɛ akɛ ebaajá Nyɔŋmɔ kɛ́ etsui tsirɛ lɛ ní efee nakai, ni ákɛ esaaa akɛ minyɛɔ enɔ.

Gbi ko lɛ Kazuhiko bi mi kɛji matuu mishihilɛ be ni eshwɛ lɛ maha lɛ. Enɛ gba minaa waa, ejaakɛ kɛjɛ beni mikɛ lɛ bote gbalashihilɛ mli lɛ, mifeɔ nɔ fɛɛ nɔ ni manyɛ mafee mihaa lɛ. Mibɔ mɔdɛŋ waa akɛ maha ená miishɛɛ, shi enu he akɛ mituu mihe miha Yehowa babaoo fe lɛ. Beni misusu sane lɛ he be saŋŋ sɛɛ lɛ, mikɛɛ lɛ akɛ minyɛŋ mafe babaoo maha lɛ fe bɔ ni mifeɔ lɛ. Shi kɛ́ eeefata mihe yɛ nɔ ni mifeɔ lɛ mli lɛ, wɔbaafee ekome kɛje shihilɛ hee ni yɔɔ miishɛɛ waa shishi, ni enɛ baaya nɔ jeee yɛ afii fioo ko mli pɛ kɛkɛ, shi moŋ kɛmiiya naanɔ. Miwu lɛ ye gbii babaoo ní ehaaa mi hetoo ko. Yɛ naagbee lɛ, ebi mi akɛ, “Ani okɛ mi baakase Biblia lɛ?” Be fɛɛ be ni masusu nakai sanebimɔ lɛ he lɛ, mitsui tswaa.

Klɛŋklɛŋ lɛ, mito gbɛjianɔ koni Kristofonyo asafoŋ onukpa ko kɛ miwu lɛ akase nii, shi miwu lɛ kɛɛ mi akɛ, “Mikɛ mɔ ko mɔ ko ekaseŋ nii ákɛ ja bo pɛ.” Enɛ hewɔ lɛ, wɔbɔi Biblia lɛ kasemɔ daa gbi. Akɛni miyɛ China wiemɔ asafo mli ni miwu lɛ hu nuɔ nakai wiemɔ lɛ jogbaŋŋ hewɔ lɛ, wɔkase nii lɛ yɛ China wiemɔ mli. Wɔfee ekome hu kɛkane Biblia muu lɛ fɛɛ yɛ nɔ ni shɛɛɛ afi kome mli.

Yɛ nakai be lɛ mli lɛ, asafoŋ onukpa ko ni yɔɔ China wiemɔ asafo lɛ mli lɛ kɛ eŋa ná mi kɛ miwu lɛ he miishɛɛ. Eyɛ mli akɛ wɔbii lɛ po ye amɛ onukpa moŋ, shi amɛbatsɔmɔ wɔnanemɛi diɛŋtsɛ. Odasefoi krokomɛi babaoo hu ná miwu lɛ he miishɛɛ waa diɛŋtsɛ. Amɛjie gbɔfeemɔ su kpo amɛtsɔɔ wɔ, ni amɛkɛ Kazuhiko gbaa sane oookɛɛ nɔ ni lɛ efɔ́ amɛ. Enɛ ha ená miishɛɛ waa.

Gbi ko lɛ wɔnine shɛ yookpeemɔ ko ni abaafee yɛ asafo lɛ mli lɛ he ninefɔ̃ɔ wolo nɔ, ni aŋma miwu gbɛi yɛ sɛɛ. Bulɛ ni akɛha lɛ akɛ weku yitso nɛɛ ta etsui mli waa, ni no ha ekpɛ eyiŋ akɛ ebaaya. Etsɛɛɛ ni ekɛ Odasefoi lɛ bɔi sanegbaa, ni eha Kristofonyo asafoŋ onukpa ko kɛ lɛ bɔi Biblia lɛ kasemɔ. Biblia lɛ ní ekase, kpeei ni etee, kɛ suɔmɔ ní ená eha asafo lɛ ye ebua lɛ ni etee hiɛ yɛ mumɔŋ.

Wɔweku lɛ Fee Ekome Agbɛnɛ

Yɛ December 2000 lɛ, abaptisi miwu lɛ ni ekɛfee ehe nɔ ni ejɔɔ eha Yehowa lɛ he okadi. Mibihii lɛ kɛ amɛŋamɛi lɛ jɛ shɔŋŋ amɛba amɛbakwɛ ŋmɛnɛŋmɛnɛ beaŋ “naakpɛɛ nii” nɛɛ. Ehe afii 42 sɔŋŋ, shi yɛ naagbee lɛ, wɔweku lɛ efee ekome.

Amrɔ nɛɛ, daa leebi lɛ, wɔyi enyɔ lɛ fɛɛ wɔfeɔ ekome kɛsusuɔ gbi lɛ ŋmalɛ lɛ he, ni wɔkaneɔ Biblia lɛ kutuu. Wɔgbaa mumɔŋ nibii ahe saji daa gbi, ni wɔkɛ wɔhe woɔ Nyɔŋmɔjamɔ nifeemɔi amli. Amrɔ nɛɛ miwu lɛ miisɔmɔ akɛ asafoŋ sɔɔlɔ yɛ asafo lɛ mli, ni eha Biblia mli maŋshiɛmɔ yɛ China wiemɔ mli nyɛsɛɛ nɛɛ. Miida Yehowa shi akɛ eha wɔfee ekome. Miikpa gbɛ akɛ mi kɛ miweku lɛ mli bii kɛ minanemɛi fɛɛ baafĩ Yehowa gbɛi lɛ kɛ emaŋtsɛyeli lɛ sɛɛ kɛya naanɔ.

[Shikpɔŋ he mfoniri ni yɔɔ baafa 13]

(Kɛ́ ootao ona bɔ ni saji nɛɛ ji diɛŋtsɛ lɛ, no lɛ kwɛmɔ wolo lɛ mli)

CHINA

DEMOCRATIC PEOPLE’S REPUBLIC OF KOREA

REPUBLIC OF KOREA

Japan Ŋshɔ

JAPAN

Tokyo

China Bokagbɛ Ŋshɔ

TAIWAN

Taipei

[Mfoniri ni yɔɔ baafa 12]

Mi kɛ miweku lɛ yɛ afi 1958, ni ji afi nɔ ni abaptisi mi lɛ

[Mfonirii ni yɔɔ baafa 13]

Nanemɛi tamɔ Harvey kɛ Kathy Logan wo wɔ hewalɛ yɛ mumɔŋ beni wɔshi Tokyo kɛtee Taipei lɛ

[Mfoniri ni yɔɔ baafa 15]

Ŋmɛnɛ, miweku lɛ efee ekome yɛ anɔkwa jamɔ mli