Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

“Nuŋtsɔ, Mɛɛba Ofeee He Nɔ Ko?”

“Nuŋtsɔ, Mɛɛba Ofeee He Nɔ Ko?”

“Nuŋtsɔ, Mɛɛba Ofeee He Nɔ Ko?”

PAAPA BENEDICT XVI lɛ ni bi sane nɛɛ beni etee eyashara shi yɛ tsutsu yiwalɛ nsara ni yɔɔ Auschwitz yɛ Poland yɛ May 28, afi 2006 lɛ. Beni eyashɛ he ni Nazibii lɛ gbe Yudafoi akpei abɔ kɛ mɛi krokomɛi lɛ yɛ lɛ, ewie akɛ: “Saji ni teeɔ shi kɛ́ mɔ bashɛ biɛ lɛ fa! Saji ni abiɔ daa ji: Nɛgbɛ Nyɔŋmɔ yɔɔ yɛ nakai beaŋ? Mɛni hewɔ efeee he nɔ ko? Mɛni ha eŋmɛ gbɛ ni akpata mɛi akpekpei abɔ ni tamɔ nakai ahiɛ, ni no ha efɔŋ ye kunim? . . . Esa akɛ wɔya nɔ wɔkɛ heshibaa abolɔ atsɛ́ Nyɔŋmɔ akɛ: Wó ohe nɔ! Ohiɛ akakpa adesai ni ji obɔɔ nii lɛ anɔ!”

Nɔ ni Paapa lɛ wie lɛ ha mɛi wiewie saji komɛi ni yɔɔ miishɛɛ. Mɛi komɛi kɛɛ ehiɛ kãhe ni etsĩii saji komɛi atã tamɔ hetsɛ̃ ni aná aha Yudafoi ni ha agbe amɛ yɛ Auschwitz lɛ nɛkɛ. Mɛi krokomɛi hu kɛɛ eetao etsɔɔ akɛ sɔlemɔ lɛ he eshai ni Paapa John Paul II lɛ kɛɛ akɛke lɛ lɛ he ehiaaa tsɔ. Katoliknyo Filippo Gentiloni ni ŋmaa nii yɛ adafitswaa wolo mli lɛ wie akɛ: “Shishinumɔ yɛ he akɛ beni afɔ̃ sanebimɔ ni wa ni abɛ ehetoo ni ji nɛgbɛ Nyɔŋmɔ yɔɔ yɛ nakai beaŋ lɛ aha mɛi lɛ, amɛha sanebimɔ ni waaa ni ji nɛgbɛ Pius XII lɛ yɔɔ beni enɛ yaa nɔ lɛ moŋ hetoo?” Mɛi ni afɔ̃ sanebimɔ lɛ aha lɛ miiwie diŋŋ ni Paapa Pius XII lɛ fee beni Yudafoi ashishibulemɔ lɛ yaa nɔ lɛ he.

Yudafoi ashishibulemɔ kɛ nibii krokomɛi ni afee koni akɛbule wekui ashishi ni etee nɔ yɛ adesai ayinɔsane mli lɛ maa nɔ mi akɛ “gbɔmɔ yeɔ enaanyo gbɔmɔ nɔ ni ekɛyeɔ ehe awui.” (Jajelɔ 8:9) Kɛfata he lɛ, adesai a-Bɔlɔ lɛ buko enaa yɛ nibii gbeyeigbeyei ni yaa nɔ lɛ ahe. Etsɔ Biblia lɛ nɔ eha ale nɔ̃ hewɔ ni eŋmɛ efɔŋfeemɔ gbɛ. Nyɔŋmɔ ema nɔ mi hu akɛ ehiɛ kpako adesai aweku lɛ nɔ. Yɛ anɔkwale mli lɛ, eshwɛ fioo ni be ni Nyɔŋmɔ eŋmɛ adesai agbɛ ni amɛye amɛhe nɔ lɛ baaba naagbee. (Yeremia 10:23) Ani obaasumɔ ni ole nɔ̃ hewɔ ni Nyɔŋmɔ bɔ wɔ lɛ he nii babaoo? Yehowa Odasefoi yɛ he miishɛɛ akɛ amɛaajɛ Biblia lɛ mli amɛye amɛbua bo kɛha sanebimɔi ni hao Paapa Benedict XVI lɛ ahetoo.

[He ni Mfoniri ni yɔɔ baafa 32 lɛ Jɛ]

Oświęcim Museum