Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Ani Ohaa Mɛi Krokomɛi Atsui Nyɔɔ Amɛmli?

Ani Ohaa Mɛi Krokomɛi Atsui Nyɔɔ Amɛmli?

Ani Ohaa Mɛi Krokomɛi Atsui Nyɔɔ Amɛmli?

HERMON GƆŊ lɛ yɛ Amana Gɔji ni tsara nɔ lɛ naagbee gbɛ yɛ wuoyi-gbɛ, ni ekwɔ fe ŋshɔ mitai 2,814. Snoo fɔɔ Hermon Gɔŋ lɛ yiteŋ hàa, ni enɛ haa lamɔ ni mli edɔ ni tsɔɔ gɔŋ lɛ yiteŋ gbɛkɛ lɛ mli jɔɔ ŋanii ni etsɔɔ bɔ́. Bɔ́ lɛ nyɔɔ tsei ni yɔɔ gɔŋ lɛ shishigbɛ kɛ weintromii ni yɔɔ jɔɔ mli gbɛ lɛ anɔ. Bɔ́ ni mli ejɔ nɛɛ ji nɔ titri ni haa tsei kɛ jwɛi náa nu yɛ blema Israel latsaa be ni sɛɛ tsɛɔ lɛ mli.

Awie ekomefeemɔ ni haa mɔ tsui nyɔɔ emli ni yɔɔ Yehowa jálɔi ateŋ lɛ he yɛ lala ko ni ajɛ mumɔŋ afo lɛ mli akɛ etamɔ “Hermon bɔ́ ni nyɔ̃ɔ Zion gɔji lɛ anɔ lɛ.” (Lala 133:1, 3) Taakɛ Hermon Gɔŋ lɛ haa bɔ́ ni mli ejɔ ŋanii nyɔɔ tsei kɛ jwɛi anɔ lɛ, wɔbaanyɛ wɔha mɛi ni wɔkɛsharaa lɛ atsuii anyɔ amɛmli. Mɛɛ gbɛ nɔ wɔɔtsɔ wɔfee enɛ?

Kasemɔ Bɔ ni Yesu Ha Mɛi Atsui Nyɔ Amɛmli Lɛ

Yesu Kristo ná mɛi krokomɛi anɔ hewalɛ yɛ gbɛ kpakpa nɔ. Mɛi ni kɛ lɛ shara yɛ be kukuoo mli po atsui nyɔ amɛmli waa. Ákɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, Sanekpakpa ŋmalɔ Marko kɛɛ akɛ: ‘Yesu loo gbekɛbii lɛ atuu, ni eŋɔ eniji eshwie amɛnɔ, ni ejɔɔ amɛ.’ (Marko 10:16) Kwɛ bɔ ni enɛ baaha gbekɛbii nɛɛ atsui anyɔ amɛmli!

Yɛ gbɛkɛ ni enɔ jetsɛremɔ lɛ abaagbe Yesu lɛ, efɔ́ ekaselɔi lɛ anaji ahe. Heshibaa su ni ejie lɛ kpo nɛɛ ta amɛtsuiaŋ. Kɛkɛ ni Yesu kɛɛ amɛ akɛ: “Okadi mito miha nyɛ, koni bɔ ni mifee nyɛ nɛɛ, nyɛ hu nyɛfee nakai.” (Yohane 13:1-17) Hɛɛ, esa akɛ amɛ hu amɛba amɛhe shi. Eyɛ mli akɛ bɔfoi lɛ nyɛɛɛ aja nɔ ni Yesu tsɔɔ amɛ lɛ sɛɛ mo amrɔ nɔŋŋ, ni sɛɛ mli yɛ nakai gbɛkɛ lɛ nɔŋŋ lɛ amɛbɔi sane naataamɔ yɛ mɔ ni ji agbo fe fɛɛ yɛ amɛteŋ lɛ he moŋ, shi Yesu mli fuuu amɛ. Yɛ no najiaŋ lɛ eto etsui shi ni ekɛ amɛ susu nii ahe. (Luka 22:24-27) ‘Beni ajɛɔ Yesu po lɛ, ejɛɛɛ mɔ ko etooo najiaŋ.’ Yɛ anɔkwale mli lɛ, “beni enaa amanehulu lɛ, elomɔɔɔ mɔ ko, shi moŋ etu esane ewo mɔ ni kojoɔ jalɛ naa lɛ dɛŋ.” Esa akɛ wɔkase bɔ ni Yesu ha mɛi atsui nyɔ amɛmli lɛ.—1 Petro 2:21, 23.

Yesu kɛɛ akɛ: “Nyɛwoa mipã lɛ nyɛfɔ̃a nyɛnɔ, ni nyɛkasea mi; shi mihe jɔ, ni mibaa mihe shi kɛjɛ mitsui mli; ni nyɛaaná hejɔɔmɔ nyɛaaha nyɛsusumai lɛ.” (Mateo 11:29) Naa bo ni ota Yesu hiɛ ni eetsɔɔ bo nii. Beni etsɔɔ emaŋbii lɛ anii yɛ amɛkpeehe lɛ, amɛhe jɔ̃ amɛhe ni amɛkɛɛ akɛ: “Nɛgbɛ mɔnɛ yaná nilee kɛ hewalɛ nii nɛɛ kɛjɛ?” (Mateo 13:54) Kɛ́ wɔkane Yesu shihilɛ kɛ esɔɔmɔ nitsumɔ lɛ he sane lɛ, wɔbaanyɛ wɔkase nibii babaoo ni kɔɔ bɔ ni ahaa mɛi atsui nyɔɔ amɛmli lɛ he. Nyɛhaa wɔsusua bɔ ni Yesu fee nɔkwɛmɔnɔ kpakpa kɛtsɔ ewiemɔ ni ekɛtswa mɛi krokomɛi ema shi kɛ yelikɛbuamɔ ni ekɛha amɛ lɛ nɔ lɛ he wɔkwɛa.

Ha Owiemɔ Atswa Mɛi Krokomɛi Ama Shi

Tsũ wulemɔ waaa tamɔ emãa. Nakai nɔŋŋ wɔwiemɔ baanyɛ atswa mɔ ema shi loo eje mɔ nijiaŋ wui. Ákɛ adesai ni yeee emuu lɛ, wɔ fɛɛ wɔtɔ̃ɔ. Maŋtsɛ Salomo kɛɛ akɛ: “Gbɔmɔ ko bɛ shikpɔŋ lɛ nɔ, ní ji jalɔ, ní feɔ ekpakpa ni efeee esha.” (Jajelɔ 7:20) Ewaaa akɛ wɔɔna mɔ kroko tɔ̃mɔ ni wɔwie nyanyaanya wɔshi lɛ. (Lala 64:3-5) Yɛ gbɛ kroko nɔ lɛ, ebiɔ mɔdɛŋbɔɔ dani wɔnyɛ wɔkɛ wɔwiemɔ atswa mɛi wɔma shi.

Yesu kɛ ewiemɔ tswa mɛi ema shi. Eha amɛtsui nyɔ amɛ mli yɛ mumɔŋ kɛtsɔ Maŋtsɛyeli lɛ he sanekpakpa lɛ ni eshiɛ etsɔɔ amɛ lɛ nɔ. (Luka 8:1) Yesu ha mɛi ni batsɔmɔ ekaselɔi lɛ hu atsui nyɔ amɛ mli kɛtsɔ eŋwɛi Tsɛ lɛ shi ni ejie etsɔɔ amɛ lɛ nɔ. (Mateo 11:25-27) Ebɛ naakpɛɛ mɔ akɛ mɛi tsi amɛbɛŋkɛ Yesu!

Ákɛ nɔ ni tamɔɔɔ nakai lɛ, woloŋmalɔi kɛ Farisifoi lɛ susuuu mɛi krokomɛi ahiamɔ nii ahe. Yesu kɛɛ akɛ: “Amɛsumɔɔ okplɔyitso-tamɔ yɛ niyenii ashi, kɛ onukpai-ashitramɔhei yɛ kpeehei lɛ.” (Mateo 23:6) Yɛ anɔkwale mli lɛ amɛbuuu maŋbii lɛ, ni amɛ kɛɔ akɛ: “Asafo ní leee mla nɛɛ, alomɔ amɛ.” (Yohane 7:49) Ekã shi faŋŋ akɛ amɛnifeemɔ nɛɛ haaa mɛi krokomɛi atsui anyɔ amɛmli!

Bei pii lɛ, wɔwiemɔ tsɔɔ nɔ̃ gbɔmɛi ni wɔ ji kɛ bɔ ni wɔbuɔ mɛi krokomɛi wɔhaa. Yesu kɛɛ akɛ: “Gbɔmɔ kpakpa jieɔ nɔ̃ kpakpa kɛjɛɔ etsui mli jwetri kpakpa lɛŋ, ni gbɔmɔ fɔŋ hu jieɔ nɔ fɔŋ kɛjɛɔ etsui mli jwetri fɔŋ lɛ mli, ejaakɛ nɔ ni eyi tsui eteke nɔ lɛ, no enaabu wieɔ.” (Luka 6:45) Belɛ, mɛni wɔbaanyɛ wɔfee ni wɔkɛha mɛi atsui anyɔ amɛmli?

Nɔ̃ kome ni wɔbaanyɛ wɔfee ji ni wɔmɛ fioo ni wɔjwɛŋ dani wɔwie. Abɛi 15:28 lɛ kɛɛ akɛ: “Jalɔ tsui jwɛŋɔ hetoohamɔ he.” Ehe ehiaaa ni sane nɔ jwɛŋmɔ nɛɛ ahe bo be kakadaŋŋ. Kɛ́ wɔsusu sane lɛ he fioo lɛ, bei pii lɛ wɔbaanyɛ wɔna bɔ ni mɛi baaŋɔ wɔwiemɔi lɛ amɛha. Wɔbaanyɛ wɔbi wɔhe akɛ: ‘Ani nɔ ni mawie nɛɛ tsɔɔ akɛ miyɛ suɔmɔ? Ani eji anɔkwale loo sane ni afo ata? Ani eji “wiemɔ ni awie yɛ be ni sa mli?” Ani ebaaha mɛi ni mikɛ wieɔ lɛ atsui anyɔ amɛmli ni etswa amɛ ema shi?’ (Abɛi 15:23) Kɛ́ wɔmu sane naa akɛ wiemɔ lɛ etswaŋ mɛi emaŋ shi loo akɛ ejeee be ni sa akɛ wɔwie lɛ, esa akɛ wɔbɔ mɔdɛŋ ni wɔmɔ wɔnaabu mli. Shi yɛ shihilɛ komɛi amli hu lɛ, ani efeŋ nɔ ni baahi moŋ akɛ wɔkɛ wiemɔ ni tswaa mɔ emaa shi waa ni yɔɔ ebe naa aaato najiaŋ? Wiemɔi ni asusuuu he dani awieɔ lɛ tamɔ “adumɔɔ klante,” shi wiemɔi ni tswaa mɔ emaa shi lɛ “tsáa mɔ.”—Abɛi 12:18.

Nɔ kroko ni baaye abua wɔ ji ní wɔgbala wɔjwɛŋmɔ kɛya nɔ ni haa wɔnanemɛi heyelilɔi lɛ bafeɔ mɛi ni jara wa yɛ Nyɔŋmɔ hiɛ lɛ nɔ. Yesu kɛɛ akɛ: “Mɔ ko nyɛŋ aba miŋɔɔ, akɛ ja tsɛ lɛ ni tsu mi lɛ gbala lɛ dã.” (Yohane 6:44) Yehowa naa sui kpakpai ni yɔɔ etsuji anɔkwafoi lɛ fɛɛ ahe lɛ—ni etsuji lɛ ateŋ mɛi ni ekolɛ wɔsusuɔ akɛ ewa akɛ ákɛ amɛ aaahi shi lɛ po fata he. Kɛ́ wɔbɔ mɔdɛŋ akɛ wɔɔna amɛsui kpakpai lɛ, no baaha wɔwie amɛhe ekpakpa.

Ye Obua Mɛi Krokomɛi

Yesu nu he ehã mɛi ni awaa amɛyi lɛ. Yɛ anɔkwale mli lɛ, “beni ena mɛi babaoo lɛ, emusuŋ tsɔ̃ lɛ yɛ amɛhewɔ, akɛni etɔ amɛ ni amɛfee yuyaa tamɔ tooi ni bɛ kwɛlɔ lɛ.” (Mateo 9:36) Beni ena akɛ amɛyɛ shihilɛ ni yɔɔ mɔbɔ mli lɛ, eye ebua amɛ. Efɔ̃ amɛ nine akɛ: “Nyɛbaa miŋɔɔ, nyɛ mɛi fɛɛ ni etɔ nyɛ ni nyɛjatsui fe nyɛ lɛ, ni maha nyɛ hejɔɔmɔ.” Esaa ema nɔ mi eha amɛ akɛ: “Mipã lɛ teremɔ waaa, ni mijatsu lɛ etsiii.”—Mateo 11:28, 30.

Ŋmɛnɛ lɛ, wɔyɛ “jaramɔ bei” amli. (2 Timoteo 3:1) “Je nɛŋ he naagbamɔ” lɛ eha mɛi babaoo ehao. (Mateo 13:22) Mɛi krokomɛi hu ehao yɛ nibii ni amɛkɛkpeɔ yɛ amɛshihilɛ mli lɛ hewɔ. (1 Tesalonikabii 5:14) Mɛni wɔbaanyɛ wɔfee koni wɔha mɛi ni ehia amɛ lɛ atsui anyɔ amɛmli? Wɔbaanyɛ wɔye wɔbua amɛ koni amɛjatsui lɛ akatsii taakɛ Kristo fee lɛ.

Mɛi komɛi bɔɔ mɔdɛŋ koni amɛba amɛhaomɔi lɛ ashi kɛtsɔ mɛi krokomɛi ni amɛkɛ amɛ gbaa amɛnaagbai lɛ ahe sane lɛ nɔ. Kɛ́ mɔ ko ni tsui ekumɔ ba oŋɔɔ kɛha yelikɛbuamɔ lɛ, ani onáa be ohaa lɛ ni oboɔ lɛ toi jogbaŋŋ? Ebiɔ henɔyeli dani obaanyɛ onu he oha mɛi beni oboɔ amɛ toi lɛ. Enɛ biɔ ni okɛ ojwɛŋmɔ ama nɔ ni mɔ lɛ wieɔ lɛ nɔ moŋ fe nɔ ni ooojwɛŋ hetoo ni okɛaaha lɛ loo bɔ ni aaafee atsu naagba lɛ he nii lɛ he. Kɛ́ obo mɔ lɛ toi jogbaŋŋ, okwɛ ehiɛ, ni ofee ohiɛ ŋmɔlɔŋmɔlɔ be mli ni nakai feemɔ sa lɛ, no baatsɔɔ akɛ osusuɔ ehe.

Yɛ Kristofoi asafo lɛ mli lɛ, hegbɛi babaoo yɛ ni wɔbaanyɛ wɔkɛtsu nii ni wɔkɛwo wɔnanemɛi heyelilɔi lɛ hewalɛ. Ákɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, kɛ́ wɔtee kpeei yɛ Maŋtsɛyeli Asa lɛ nɔ, wɔbaanyɛ wɔtsi wɔbɛŋkɛ mɛi ni bɛ gbɔmɔtsoŋ hewalɛ lɛ. Bei komɛi lɛ hewalɛwoo wiemɔi fioo ni heɔ minitii fioo ko ni wɔkɛaaha amɛ dani aje kpee lɛ shishi loo beni akpa kpee lɛ ji nɔ ni he hiaa ni wɔfee ni wɔkɛtswa amɛ wɔ ma shi. Wɔbaanyɛ wɔkadi mɛi ni baaa Asafo Woloŋ Nikasemɔ ni wɔyaa lɛ hu yɛ wɔjwɛŋmɔ mli. Ekolɛ wɔbaanyɛ wɔkɛ amɛ awie yɛ tɛlifoŋ nɔ, ni wɔkɛbi amɛ shi loo wɔha amɛna akɛ wɔsusuɔ amɛhe ni wɔmiisumɔ ni wɔye wɔbua amɛ.—Filipibii 2:4.

Kristofoi ni sɔmɔɔ akɛ onukpai lɛ tsuɔ sɔ̃i ni tsii ahe nii yɛ asafo lɛ mli. Kɛ́ wɔkɛ amɛ fee ekome ni wɔjɛ heshibaa mli wɔtsu nitsumɔi ni ekolɛ amɛkɛaawo wɔdɛŋ lɛ ahe nii lɛ, ebaanyɛ eye ebua ni amɛjatsui lɛ afee huyɛɛ. Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ woɔ wɔ hewalɛ akɛ: “Nyɛboa nyɛtsɔɔlɔi lɛ atoi ni nyɛbaa nyɛhe shi nyɛhaa amɛ; ejaakɛ amɛ amɛbuɔ nyɛsusumai lɛ ahe akɛ mɛi ni baabu he akɔntaa, koni amɛkɛ miishɛɛ afee nii nɛɛ, shi jeee ŋtsɔidɔɔmɔ; ejaakɛ no ehiii haaa nyɛ.” (Hebribii 13:17) Kɛ́ wɔjɛ wɔsuɔmɔ mli wɔtsu nitsumɔi ni akɛwo wɔdɛŋ lɛ ebaaha mɛi ni “yeɔ nɔ jogbaŋŋ lɛ” atsui anyɔ amɛmli.—1 Timoteo 5:17.

Tekemɔ nɔ yɛ Wiemɔi ni Tswaa Mɔ Emaa Shi kɛ Yelikɛbuamɔi Amli

Nu kulibii akpei abɔ ni nyɔɔ lɛ tsɔɔ bɔ́ ni mli ejɔ ŋanii ookɛɛ jeee nɔ ko ni ha enyɔ. Nakai nɔŋŋ kɛ́ wɔɔfee mɛi ni haa mɛi krokomɛi atsui nyɔɔ amɛ mli lɛ, jeee nɔ ko ni sa yijiemɔ ni wɔɔfee shikome kɛkɛ lɛ ni baaha eba lɛ nakai, shi moŋ Kristofoi asui kpakpai ni wɔɔjie lɛ kpo daa lɛ ni baaha eba lɛ nakai.

Bɔfo Paulo ŋma akɛ: “Nyɛkɛ nyɛmimɛi asuɔmɔ asumɔsumɔa nyɛhe; mɔ fɛɛ mɔ kɛ woo aha enaanyo tsutsu.” (Romabii 12:10) Nyɛhaa wɔkɛ Paulo ŋaawoo lɛ atsua nii. Wɔbaanyɛ wɔkɛ wɔwiemɔi kɛ wɔnifeemɔi aha mɛi krokomɛi atsui anyɔ amɛmli.

[Mfonirii ni yɔɔ baafa 16]

Hermon Gɔŋ lɛ bɔ́ lɛ haa tsei kɛ jwɛi náa nu

[Mfoniri ni yɔɔ baafa 17]

Mɔ ni boɔ mɛi atoi ní enuɔ he ehaa amɛ lɛ haa mɛi lɛ atsui nyɔɔ amɛmli