Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Obaanyɛ Oná Hewalɛ Yɛ Ogbedemɔi Lɛ Fɛɛ Asɛɛ

Obaanyɛ Oná Hewalɛ Yɛ Ogbedemɔi Lɛ Fɛɛ Asɛɛ

Obaanyɛ Oná Hewalɛ Yɛ Ogbedemɔi Lɛ Fɛɛ Asɛɛ

OGBEDEMƆI loo ogbɔjɔmɔi lɛ baanyɛ asu otsui. Amɛbaanyɛ amɛkpɛtɛ ohe tamɔ shiti. Ekolɛ obaanu he akɛ onyɛŋ ogbɔjɔmɔi lɛ anɔ oye kɔkɔɔkɔ, loo ekolɛ kɛ́ okɛ ohe miito mɛi krokomɛi ahe lɛ, obaanu he akɛ oshɛɛɛ kwraa ni ohe bɛ sɛɛnamɔ. Aloo ekolɛ hela ko ni naa wa kɛbo miito nii, ni enɛ haaa oná miishɛɛ. Ekolɛ obaanu he akɛ tsɔmɔhe ko bɛ. Obaanyɛ onu he tamɔ bɔ ni Hiob hu nu he lɛ nɔŋŋ. Ekɛɛ Nyɔŋmɔ akɛ: “Miná ní kulɛ oŋɔ mi otée yɛ gbohiiaje, ní oŋɔ mi ohɔ shi kɛyashi beyinɔ ní omlifu lɛ aaaho, ní oto be oha mi, ní okai mi!”—Hiob 14:13.

Te ooofee tɛŋŋ oye nijiaŋwujee ni tamɔ nɛkɛ nɔ? Eyɛ mli akɛ ebɛ mlɛo moŋ, shi miamɔ ohiɛ ni ojie ojwɛŋmɔ yɛ onaagbai lɛ anɔ fioo. Susumɔ saji ni Yehowa bi etsulɔ anɔkwafo Hiob nɛɛ ahe okwɛ: “Beni mito shikpɔŋ lɛ shishi lɛ, nɛgbɛ oyɔɔ? Kɛ́ oyɛ jwɛŋmɔ lɛ, jajemɔ! Aso ole mɔ ni to esusumɔi? loo mɔ ni ŋmɔ kpãa yɛ nɔ?” (Hiob 38:4, 5) Kɛ́ wɔsusu nakai sanebimɔi lɛ ashishinumɔ he lɛ, ekã shi faŋŋ akɛ no baatsirɛ wɔ ni wɔna akɛ Yehowa le nii, ni eyɛ hewalɛ kwraa fe wɔ. Yiŋtoo kpakpa ko hewɔ eŋmɛ gbɛ ni nibii yaa nɔ yɛ je lɛŋ tamɔ bɔ ni eji nɛɛ.

“Ŋmei ko yɛ Miheloo Mli”

Yehowa tsulɔ anɔkwafo kroko bi lɛ ní ejie naagba ko ni tamɔ ‘ŋmei ní yɔɔ eheloo mli’ ní kã he eehao lɛ lɛ eha lɛ. Bɔfo Paulo kpa Nyɔŋmɔ fai shii etɛ sɔŋŋ koni etsu naagba nɛɛ he nii eha lɛ. Naagba ni tamɔ ŋmei nɛɛ haaa Paulo aná miishɛɛ yɛ Yehowa sɔɔmɔ mli. Paulo kɛ naagba nɛɛ to mai ni agbalaa lɛ be fɛɛ be lɛ he. Yehowa to he eha lɛ akɛ: “Miduromɔ lɛ fá hao, ejaakɛ mihewalɛ lɛ, gbedeefeemɔ mli eyeɔ emuu yɛ.” Yehowa ejieee nakai ŋmei ni yɔɔ Paulo heloo lɛ mli lɛ. Esa akɛ Paulo amia ehiɛ ni edamɔ naa, shi ekɛɛ kɛfata he akɛ: “Kɛ mifee gbedee lɛ, no moŋ mináa hewalɛ.” (2 Kor. 12:7-10) Mɛni ji wiemɔ nɛɛ shishi?

Atsɔɔɔ naakpɛɛ gbɛ nɔ ajieee Paulo naagba lɛ. Shi fɛɛ sɛɛ lɛ, enyɛ etsu nii waa yɛ Yehowa sɔɔmɔ mli. Paulo kɛ ehe fɔ̃ Yehowa nɔ, ni esɔle ebi eyelikɛbuamɔ be fɛɛ be. (Filip. 4:6, 7) Beni eshwɛ fioo ni Paulo shihilɛ yɛ shikpɔŋ nɛɛ nɔ lɛ baaba naagbee lɛ, ekɛɛ akɛ: “Ta kpakpa lɛ, miwuu; foidamɔ lɛ, mida migbe naa; hemɔkɛyeli lɛ, mihiɛ mli tswɛ.”—2 Tim. 4:7.

Yehowa sa yijiemɔ ejaakɛ ekɛ adesai ni yeee emuu tsuɔ eyiŋtoi ahe nii yɛ amɛfatɔɔi kɛ amɛnaagbai fɛɛ asɛɛ. Ebaanyɛ etsɔɔ amɛ gbɛ, ní eha amɛ nilee ni amɛkɛdamɔ amɛnaagbai lɛ anaa, ní amɛná miishɛɛ yɛ esɔɔmɔ lɛ mli. Hɛɛ, ebaanyɛ ekɛ adesai ni yeee emuu atsu nitsumɔi wuji yɛ amɛgbɔjɔmɔi fɛɛ asɛɛ.

Paulo tsɔɔ nɔ hewɔ ni Nyɔŋmɔ ejieee ŋmei ni yɔɔ eheloo lɛ mli lɛ. Ekɛɛ akɛ: “Ni mikawo mihe nɔ tuutu ko.” (2 Kor. 12:7) “Ŋmei” ni yɔɔ Paulo heloo lɛ mli lɛ kai lɛ akɛ jeee nɔ fɛɛ nɔ ebaanyɛ efee, ni eye ebua lɛ koni eya nɔ eba ehe shi. Enɛ kɛ nɔ ni Yesu wie lɛ kpãa gbee akɛ: “Mɔ fɛɛ mɔ ni aaawo ehe nɔ lɛ, aaaba lɛ shi, ni mɔ fɛɛ mɔ ni aaaba ehe shi lɛ, aaawo enɔ.” (Mat. 23:12) Kaai ní Nyɔŋmɔ tsuji kɛkpeɔ lɛ baanyɛ aha amɛkase heshibaa, ní eye ebua amɛ hu ni amɛyɔse akɛ ehe miihia ni amɛkɛ amɛhe afɔ̃ Yehowa nɔ bɔni afee ni amɛnyɛ amɛŋmɛ amɛtsui shi kɛyawula shi. Enɛ baanyɛ aha ‘amɛshwã amɛfɔ̃ Yehowa nɔ,’ taakɛ Paulo fee lɛ.—1 Kor. 1:31.

Gbɔjɔmɔi ní Ayɔseee

Ekolɛ mɛi komɛi yɛ gbɔjɔmɔi shi amɛyɔseko loo ekolɛ ewaa kɛhaa amɛ akɛ amɛaakpɛlɛ nɔ. Ákɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, ekolɛ mɔ ko yɛ ni ekɛ ehe fɔ̃ɔ lɛ diɛŋtsɛ ehe nɔ tuutu. (1 Kor. 10:12) Hiɛnyam taomɔ ji adesai ni yeee emuu lɛ agbɔjɔmɔ kroko.

Yoab ní eji Maŋtsɛ David asraafoi lɛ ahiɛnyiɛlɔ lɛ yɛ ekãa, eshashaooo shi kɛ nifeemɔ, ni etsuɔ naagbai ahe nii jogbaŋŋ. Ni kɛlɛ, henɔwomɔ kɛ hiɛnyam taomɔ ha Yoab fee efɔŋ kpele. Ekɛ klante gbe tatsɛmɛi enyɔ. Klɛŋklɛŋ lɛ, etɔ owele kɛtsɔ gbe ni egbe Abner lɛ nɔ. Sɛɛ mli lɛ, Yoab fee tamɔ nɔ ni eyaaŋa enyɛkwɛ̃ bi Amasa, ni ekɛ eninejurɔ mɔ Amasa tsɛ̃ŋ koni eshɔ enaa, kɛkɛ ni ekɛ klante ni ehiɛ yɛ ebɛku lɛ dũ Amasa musuŋ. (2 Sam. 17:25; 20:8-10) No mli lɛ akɛ Amasa ye Yoab najiaŋ akɛ tatsɛ nukpa, no hewɔ lɛ Yoab ŋɔ hegbɛ nɛɛ koni ekɛgbe mɔ ni baŋɔ egbɛhe lɛ bɔni afee ni ekolɛ asaa awó lɛ tatsɛ nukpa ekoŋŋ. Obaana akɛ Yoab nyɛɛɛ aye esui gbohii ni hiɛnyam taomɔ fata he lɛ anɔ. Efee yiwalɛ nii ni eshiii lɛ kpu po. Beni Maŋtsɛ David kã egbele saa nɔ lɛ, efã ebi Salomo koni eha agbe Yoab yɛ efɔŋ ni efee lɛ hewɔ.—1 Maŋ. 2:5, 6, 29-35.

Esa akɛ wɔbɔ mɔdɛŋ wɔye nibii gbohii ni wɔtsui shweɔ lɛ anɔ. Wɔbaanyɛ wɔye wɔgbɔjɔmɔi lɛ anɔ. Klɛŋklɛŋ lɛ, esa akɛ wɔyɔse wɔgbɔjɔmɔi lɛ ní wɔkpɛlɛ nɔ. No sɛɛ lɛ, esa akɛ wɔbɔ mɔdɛŋ koni wɔye gbɔjɔmɔi nɛɛ anɔ. Wɔbaanyɛ wɔsɔle daa kɛbi Yehowa koni eye ebua wɔ ni wɔye nakai gbɔjɔmɔi lɛ anɔ, ní wɔkase e-Wiemɔ lɛ jogbaŋŋ kɛtao gbɛ̀i anɔ ni wɔɔtsɔ wɔwu wɔshi nakai gbɔjɔmɔi lɛ. (Heb. 4:12) Ekolɛ ehe baahia ni wɔya nɔ wɔtsu wɔgbɔjɔmɔi lɛ ahe nii daa ní wɔnijiaŋ akaje wui. Bei abɔ ni wɔyeee emuu nɛɛ, wɔbaaya nɔ wɔwu wɔshi wɔgbɔjɔmɔi lɛ. Paulo kpɛlɛ nɔ akɛ nakai eji yɛ egbɛfaŋ, ni eŋma akɛ: “Nɔ ni misumɔɔ lɛ, jeee no mifeɔ, shi nɔ ni minyɛɔ moŋ lɛ, ni mifeɔ.” Kɛlɛ, taakɛ bɔ ni ole lɛ, Paulo haaa egbɔjɔmɔi lɛ aye enɔ. Yɛ no najiaŋ lɛ, etee nɔ ewu eshi egbɔjɔmɔi lɛ, ni etsɔ Yesu Kristo nɔ ebi koni Nyɔŋmɔ aye abua lɛ. (Rom. 7:15-25) Paulo kɛɛ yɛ be kroko mli akɛ: “Migbalaa mi diɛŋtsɛ migbɔmɔtso lɛ mai ni miyeɔ lɛ nyɔŋ, koni mi ni mishiɛɔ mitsɔɔ mɛi krokomɛi lɛ, mi diɛŋtsɛ lɛ akashɛ mi afɔ.”—1 Kor. 9:27.

Adesai sumɔɔ akɛ amɛbu amɛhe bem. Shi kɛ́ wɔná Yehowa susumɔ lɛ, wɔbaanyɛ wɔye nakai su lɛ nɔ, ní wɔfee taakɛ Paulo wo Kristofoi aŋaa ni amɛfee lɛ, akɛ: “Nyɛhia efɔŋ kwraa; nyɛkpɛtɛa ekpakpa he.” (Rom. 12:9) Kɛ́ wɔmiiwu wɔshi wɔgbɔjɔmɔi lɛ, ehe baahia ni wɔye wɔhe anɔkwa, wɔtswa wɔfai shi, ni wɔtsɔse wɔhe. David kpa Yehowa fai akɛ: “Tsuumɔ misabai kɛ mitsui he!” (Lala 26:2) Ele akɛ Nyɔŋmɔ baanyɛ apɛi wɔtsuiaŋ susumɔi amli jogbaŋŋ ní eye ebua wɔ. Kɛ́ wɔkɛ gbɛtsɔɔmɔ ni Yehowa kɛhaa wɔ kɛtsɔ e-Wiemɔ lɛ kɛ emumɔ krɔŋkrɔŋ lɛ nɔ lɛ tsu nii lɛ, wɔbaanyɛ wɔye wɔgbɔjɔmɔi lɛ anɔ fiofio.

Mɛi komɛi haoɔ akɛni amɛnuɔ he akɛ amɛnyɛɛɛ amɛtsu amɛnaagbai lɛ ahe nii lɛ hewɔ. Asafoŋ onukpai lɛ baanyɛ amɛjɛ amɛsuɔmɔ mli amɛye amɛbua mɛi nɛɛ ní amɛwo amɛ hewalɛ. (Yes. 32:1, 2) Shi nilee yɛ mli akɛ wɔɔná jwɛŋmɔ ni ja yɛ nibii ni wɔkpaa gbɛ lɛ ahe. Naagbai komɛi yɛ ní anyɛŋ atsu he nii kɛmɔ shi yɛ nibii agbɛjianɔtoo nɛɛ mli. Ni kɛlɛ, mɛi babaoo ekase bɔ ni amɛaafee amɛdamɔ amɛnaagbai lɛ anaa, ni enɛ eha amɛtsui enyɔ amɛ mli.

Ná Nɔmimaa akɛ Yehowa Baafi Osɛɛ

Wɔbaanyɛ wɔná nɔmimaa akɛ Yehowa baatsɔɔ wɔ gbɛ, ni ebaaye ebua wɔ yɛ naagbai fɛɛ ni wɔkɛbaakpe yɛ jaramɔ bei nɛɛ amli lɛ mli. Biblia lɛ woɔ wɔ hewalɛ akɛ: “Hewɔ lɛ nyɛbaa nyɛhe shi yɛ Nyɔŋmɔ nine ni wa lɛ shishi, koni ewo nyɛnɔ yɛ be ni sa mli. Nyɛŋɔa nyɛhaomɔ fɛɛ nyɛfɔa enɔ, ejaakɛ lɛ ejwɛŋɔ nyɛnɔ.”—1 Pet. 5:6, 7.

Beni Kathy ni miisɔmɔ yɛ Betel afii pii nɛ lɛ ná ele akɛ ewu ená aŋsɔ mli hela ko lɛ, enu he akɛ enyɛŋ edamɔ naagbai ni enɛ kɛbaaba lɛ anaa. Esɔleɔ ekpaa Yehowa fai daa gbi koni eha lɛ nilee kɛ nyɛmɔ ni ekɛaadamɔ naagba lɛ naa. Beni ewu lɛ hela lɛ yaa nɔ emli woɔ wu lɛ, nyɛmimɛi hii ni yɔɔ Kristofoi asuɔmɔ lɛ bɔ mɔdɛŋ amɛkase hela lɛ he nii, ni nyɛmimɛi yei ni susuɔ amɛhe lɛ hu shɛje amɛ mii. Yehowa tsɔ Kristofoi nɛɛ hu anɔ eye ebua Kathy ni enyɛ ekwɛ ewu lɛ afii 11 kɛyashi ewu lɛ gbo. Ekɛɛ akɛ: “Mijɛ mitsui muu fɛɛ mli mikɛ yaafonui da Yehowa shi yɛ yelikɛbuamɔ ni ekɛha mi lɛ hewɔ; no ha mitee nɔ mifi shi. Akɛni etɔɔ mi waa hewɔ lɛ, mileee akɛ manyɛ maya nɔ mafi shi be kakadaŋŋ nakai!”

Yelikɛbuamɔ ni Akɛaaye Gbɔjɔmɔi ní Ayɔseee lɛ Anɔ

Mɛi komɛi nuɔ he akɛ amɛhe bɛ sɛɛnamɔ, ni ekolɛ amɛbaasusu akɛ kɛ́ amɛsɔle amɛtsɛ́ Yehowa yɛ amɛhaomɔ beaŋ lɛ, eboŋ amɛ toi. Belɛ ehi jogbaŋŋ akɛ ooosusu nɔ ni David kɛɛ beni eshwa ehe yɛ esha ni yɔɔ hiɛdɔɔ ni ekɛ Batsheba fee lɛ he lɛ. Ekɛɛ akɛ: “Tsui ní werɛ eho ehe ní tswiaa shi kɛ dɔlɛ lɛ, Nyɔŋmɔ, okpooŋ!” (Lala 51:19) Akɛni David tsake etsui yɛ anɔkwale mli hewɔ lɛ, ele akɛ kɛ́ esɔle lɛ Nyɔŋmɔ baana lɛ mɔbɔ. Yesu jie mɔhesusumɔ kpo taakɛ bɔ ni Yehowa feɔ lɛ. Mateo ni ji Sanekpakpa ŋmalɔ lɛ tsɔɔ akɛ Yesaia wiemɔi lɛ ba mli yɛ Yesu gbɛfaŋ akɛ: “Gãlã ni amĩa lɛ, ekuŋ, ni odonti hu ni tsoɔ sulii lɛ, egbeŋ.” (Mat. 12:20; Yes. 42:3) Beni Yesu yɔɔ shikpɔŋ lɛ nɔ lɛ, ejie musuŋtsɔlɛ kpo etsɔɔ ohiafoi kɛ mɛi ni awaa amɛ yi lɛ. Egbeee mɛi ni tamɔ kane mli odonti ni miihe agbo lɛ amumɔ. Yɛ no najiaŋ lɛ, ejɛ mlihilɛ mli eye ebua mɛi ni naa amanehulu lɛ, ni amɛná hiɛnɔkamɔ. Nakai ji bɔ ni efee enii eha beni eyɔɔ shikpɔŋ lɛ nɔ lɛ. Ani oheee oyeee akɛ Yesu tsakeko, ni ákɛ ebaanyɛ enu ogbedemɔi lɛ ahe eha bo? Kadimɔ akɛ Hebribii 4:15 lɛ tsɔɔ akɛ, eji Mɔ ko ní baanyɛ “anu wɔgbedemɔi lɛ ahe aha wɔ.”

Beni Paulo wieɔ ‘ŋmei ni yɔɔ eheloo mli’ lɛ he lɛ, ewie akɛ Kristo hewalɛ lɛ “tamɔ buu” ni ashi ato enɔ. (2 Kor. 12:7-9, NW) Enu he akɛ Nyɔŋmɔ etsɔ Kristo nɔ eebu ehe tamɔ bɔ ni buu buɔ mɔ he ni hulu akasha lɛ loo nugbɔ akayi lɛ lɛ. Esa akɛ wɔfee tamɔ Paulo fee lɛ, ni wɔkaha wɔgbɔjɔmɔi kɛ wɔnaagbai lɛ ye wɔ nɔ. Wɔbaanyɛ wɔkɛ nibii fɛɛ ni Yehowa kɛhaa wɔ kɛtsɔ esafo ni yɔɔ shikpɔŋ lɛ nɔ lɛ nɔ lɛ atsu nii bɔni afee ni wekukpãa ni kã wɔ kɛ lɛ teŋ lɛ mli awa. Wɔbaanyɛ wɔfee nɔ fɛɛ nɔ ní wɔɔnyɛ koni no sɛɛ lɛ wɔkɛ nɔmimaa akwɛ Yehowa gbɛ akɛ ebaakudɔ wɔnajifamɔi. Kɛ́ Nyɔŋmɔ hewalɛ lɛ ye ebua wɔ ni wɔye wɔgbɔjɔmɔi lɛ anɔ lɛ, wɔbaanyɛ wɔkɛɛ taakɛ Paulo kɛɛ lɛ akɛ: “Kɛ mifee gbedee lɛ, no moŋ mináa hewalɛ.”—2 Kor. 12:10.

[Mfoniri ni yɔɔ baafa 3]

Paulo tee nɔ esɔle daa koni Yehowa akudɔ lɛ ní egbe esɔɔmɔ lɛ naa

[Mfoniri ni yɔɔ baafa 5]

Maŋtsɛ David wó Yoab tatsɛ

[Mfoniri ni yɔɔ baafa 5]

Yoab gbe Amasa, mɔ ni baŋɔ egbɛhe lɛ

[Mfoniri ni yɔɔ baafa 6]

Asafoŋ onukpai lɛ jɛɔ amɛsuɔmɔ mli amɛkɛ Ŋmalɛ naa gbɛtsɔɔmɔ ni baanyɛ aye abua wɔ ni wɔtsu wɔnaagbai lɛ ahe nii lɛ haa wɔ