Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Sui Ni Esa Akɛ Wɔtiu Sɛɛ

Sui Ni Esa Akɛ Wɔtiu Sɛɛ

Sui Ni Esa Akɛ Wɔtiu Sɛɛ

‘Nyiɛmɔ jalɛ, Nyɔŋmɔjamɔ, hemɔkɛyeli, suɔmɔ, tsuishiŋmɛɛ kɛ mlijɔlɛ sɛɛ.’—1 TIM. 6:11.

1. Tsɔɔmɔ nɔ ni wiemɔ ni ji ‘tiu sɛɛ’ lɛ tsɔɔ.

KƐ́ ONU wiemɔ ni ji “tiu sɛɛ” loo “nyiɛ sɛɛ” lɛ, mɛni baa ojwɛŋmɔ mli? Ekolɛ obaakai beni Mizraim tabilɔi lɛ ‘tiu’ Israelbii lɛ yɛ Mose gbii lɛ amli ní amɛhiɛ yakpata yɛ Ŋshɔ Tsuru lɛ mli lɛ. (2 Mose 14:23) Aloo ekolɛ obaakai oshara ni baanyɛ aba mɔ ko ni ejeee gbɛ ni enine eyakpa yɛ mɔ ko nɔ yɛ blema Israel lɛ nɔ. Esa akɛ mɔ lɛ ajo foi oya kɛya abobaa maji ekpaa ni ato lɛ eko mli, koni “lá he oweletɔlɔ lɛ akatiu gbɔmɔgbelɔ lɛ, beni etsui he ejɔko lɛ, ní eyanina lɛ, ní etswa lɛ nɔ ni egbe lɛ.”—5 Mose 19:6.

2. (a) Mɛɛ juromɔnɔ Nyɔŋmɔ efɔ̃ Kristofoi komɛi anine koni amɛtiu sɛɛ? (b) Mɛɛ hiɛnɔkamɔ Yehowa kɛha Kristofoi babaoo ni yɔɔ ŋmɛnɛ lɛ.

2 Bɔ ni bɔfo Paulo kɛ wiemɔ ni ji ‘tiu sɛɛ’ lɛ tsu nii eha lɛ yɛ srɔto yɛ Biblia mli nɔkwɛmɔnii ni awie kɛtsɔ hiɛ lɛ ahe. Eŋma akɛ: “Miitiu oti lɛ kɛyashɛ Nyɔŋmɔ tsɛ́mɔ ni jɛ ŋwɛi yɛ Kristo Yesu mli lɛ he juromɔnɔ lɛ he.” (Filip. 3:14) Biblia lɛ tsɔɔ akɛ mɛi 144,000 ni ji Kristofoi ni afɔ amɛ mu ní Paulo fata he lɛ anine baashɛ nakai juromɔnɔ lɛ nɔ, ni tsɔɔ akɛ amɛbaahi shi yɛ ŋwɛi. Amɛkɛ Yesu Kristo baaye shikpɔŋ lɛ nɔ maŋtsɛ afii akpe. Nɛkɛ oti nɛɛ ni Nyɔŋmɔ efɔ̃ amɛnine ní amɛtiu lɛ nɔ bɛ! Shi, Kristofoi babaoo ni yɔɔ ŋmɛnɛ lɛ yɛ hiɛnɔkamɔ kroko. Yehowa baaha amɛnine ashɛ nɔ ni ŋmɛɛ Adam kɛ Hawa ni ji naanɔ wala yɛ paradeiso shikpɔŋ lɛ nɔ lɛ nɔ, ni amɛbaaye emuu.—Kpoj. 7:4, 9; 21:1-4.

3. Mɛɛ gbɛ nɔ wɔɔtsɔ wɔjie hiɛsɔɔ kpo yɛ Nyɔŋmɔ duromɔ lɛ hewɔ?

3 Akɛni esha yɛ adesai fɛɛ ahe ní amɛnyɛɛɛ amɛtsu jalɛ nii kɛmɔ shi hewɔ lɛ, amɛnyɛŋ amɛná naanɔ wala kɛtsɔ amɛ diɛŋtsɛ amɛmɔdɛŋbɔi anɔ. (Yes. 64:6) Ja wɔná hemɔkɛyeli yɛ gbɛjianɔ ni Nyɔŋmɔ eto ni akɛhere wɔyiwala kɛtsɔ Yesu Kristo nɔ lɛ mli dani wɔbaaná naanɔ wala. Mɛni wɔbaanyɛ wɔfee kɛjie hiɛsɔɔ kpo yɛ Nyɔŋmɔ duromɔ nɛɛ hewɔ? Wɔbaanyɛ wɔfee nakai kɛtsɔ famɔ nɛɛ toi ni wɔɔbo lɛ nɔ akɛ: ‘Nyɛnyiɛa jalɛ, Nyɔŋmɔjamɔ, hemɔkɛyeli, suɔmɔ, tsuishiŋmɛɛ kɛ mlijɔlɛ sɛɛ.’ (1 Tim. 6:11) Sui nɛɛ ahe ni wɔɔsusu lɛ baaye abua wɔteŋ mɔ fɛɛ mɔ ní eya nɔ etiu enɛɛmɛi asɛɛ ‘ni eteke nɔ fe tsutsu lɛ.’—1 Tes. 4:1.

‘Tiumɔ Jalɛ Sɛɛ’

4. Mɛni hewɔ wɔbaanyɛ wɔná nɔmimaa akɛ ehe miihia waa ni wɔtiu “jalɛ” sɛɛ lɛ, mɛɛ nibii esa akɛ wɔfee klɛŋklɛŋ?

4 Paulo tsɔɔ sui ni esa akɛ atiu sɛɛ lɛ mli yɛ woji enyɔ ni eŋma eyaha Timoteo lɛ amli, ni fɛɛ mli lɛ etsĩ “jalɛ” tã klɛŋklɛŋ. (1 Tim. 6:11; 2 Tim. 2:22) Kɛfata he lɛ, Biblia mli ŋmalɛi krokomɛi hu woɔ wɔ hewalɛ ni wɔtiu loo wɔnyiɛ jalɛ sɛɛ. (Abɛi 15:9; 21:21; Yes. 51:1) Wɔjeɔ nakai feemɔ shishi kɛtsɔ ‘anɔkwa Nyɔŋmɔ kome pɛ lɛ, kɛ Yesu Kristo, mɔ ni etsu lɛ lɛ he nilee’ ni wɔnáa lɛ nɔ. (Yoh. 17:3) Jalɛ sɛɛ ni mɔ aaatiu lɛ baatsirɛ lɛ koni eshwa ehe yɛ eshai ni efee lɛ ahe ni ‘eku esɛɛ’ koni efee Nyɔŋmɔ suɔmɔnaa.—Bɔf. 3:19.

5. Mɛni esa akɛ wɔfee koni wɔtsɔmɔ jalɔi yɛ Nyɔŋmɔ hiɛ ní wɔhiɛ mli daa?

5 Mɛi akpekpei abɔ ni miitiu jalɛ sɛɛ yɛ anɔkwale mli lɛ ejɔɔ amɛwala nɔ amɛha Yehowa ni amɛkɛ nu mli baptisimɔ ema amɛhenɔjɔɔmɔ lɛ nɔ mi. Kɛ́ oji Kristofonyo ni abaptisi bo lɛ, ani ole akɛ esa akɛ bɔ ni ohiɔ shi ohaa lɛ atsɔɔ akɛ oji mɔ ko ni miiya nɔ eetiu jalɛ sɛɛ? Bɔ ni okɛ Biblia lɛ tsuɔ nii ní okɛyɔseɔ “ekpakpa kɛ efɔŋ” beni ookpɛ oyiŋ lɛ ji gbɛ kome ni haa anaa akɛ ooya nɔ ootiu jalɛ sɛɛ. (Nyɛkanea Hebribii 5:14.) Ákɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, kɛ́ oji Kristofonyo oshijafo ní osale gbala lɛ, ani otswa ofai shi akɛ okɛ mɔ ko ni jeee Kristofonyo ni abaptisi lɛ lɛ ejeŋ nyiɛmɔ ni tsɔɔ gbalashihilɛ hiɛ lɛ shishi? Nakai obaafee kɛ́ oji mɔ ni tiuɔ jalɛ sɛɛ.—1 Kor. 7:39.

6. Mɛni jalɛ sɛɛ ní wɔɔtiu lɛ biɔ?

6 Srɔtofeemɔ yɛ jalɔ kɛ mɔ ni buɔ ehe “jalɔ tuutu” lɛ teŋ. (Jaj. 7:16) Yesu bɔ kɔkɔ eshi mɛi ni feɔ amɛhe jalɔi tuutu bɔni afee ní mɛi ana amɛ akɛ amɛhi fe mɛi krokomɛi lɛ. (Mat. 6:1) Jalɛ sɛɛ ni wɔɔtiu diɛŋtsɛ lɛ biɔ ni wɔpɛi wɔtsui mli—ni tsɔɔ akɛ esa akɛ wɔjaje wɔsusumɔi, wɔnifeemɔi, wɔjwɛŋmɔ, kɛ nibii ni wɔshweɔ ni ejaaa lɛ. Kɛ́ wɔtee nɔ wɔfee nakai lɛ, ebaawa akɛ wɔɔfee esha ni yɔɔ hiɛdɔɔ. (Nyɛkanea Abɛi 4:23; okɛto Yakobo 1:14, 15 lɛ he.) Kɛfata he lɛ, Yehowa baajɔɔ wɔ, ni ebaaye ebua wɔ ni wɔtiu Kristofoi asui krokomɛi ni he hiaa lɛ asɛɛ.

‘Tiumɔ Nyɔŋmɔjamɔ Sɛɛ’

7. Mɛni ji “Nyɔŋmɔjamɔ”?

7 Nyɔŋmɔjamɔ biɔ ni mɔ atuu ehe eha kwraa ni eye anɔkwa. Wolo ko ni tsɔɔ Biblia mli wiemɔ komekomei ashishi lɛ tsɔɔ akɛ Hela wiemɔ ni atsɔɔ shishi akɛ “Nyɔŋmɔjamɔ” lɛ tsɔɔ “wɔhe nɔ ni wɔɔkwɛ jogbaŋŋ koni nɔ ko akafite Nyɔŋmɔ gbeyeishemɔ ni wɔyɔɔ lɛ.” Beni Nyɔŋmɔ ha Israelbii lɛ ye amɛhe kɛjɛ Mizraimbii lɛ adɛŋ lɛ, amɛgbo enɔ toi shii abɔ ejaakɛ amɛtiuuu Nyɔŋmɔjamɔ sɛɛ.

8. (a) Mɛɛ sanebimɔ Adam esha lɛ tee lɛ shi? (b) Mɛɛ gbɛ nɔ atsɔ aha “teemɔ sane” lɛ hetoo?

8 Beni Adam ni ji gbɔmɔ ni eye emuu lɛ tɔ̃ lɛ, afii akpei abɔ ho ní ahako sanebimɔ ni ji, “Ani adesa ko baanyɛ aja Nyɔŋmɔ yɛ gbɛ ni yeɔ emuu nɔ?” lɛ hetoo. Yɛ nakai be lɛ mli fɛɛ lɛ, adesa ko nyɛɛɛ aja Nyɔŋmɔ yɛ gbɛ ni yeɔ emuu nɔ. Shi yɛ be ni sa mli lɛ Yehowa ha ana “teemɔŋ sane” nɛɛ naa. Ejie e-Bi koome ni yɔɔ ŋwɛi lɛ wala kɛbawo Maria fɔmɔ kotoku mli, ni afɔ lɛ akɛ adesa ní yeɔ emuu. Bɔ ni Yesu tuu ehe kwraa eha anɔkwa Nyɔŋmɔ lɛ yɛ ewala shihilɛ fɛɛ mli ní eye lɛ anɔkwa kɛmɔ shi kɛtee hiɛshishwiemɔ gbele mli lɛ haa wɔnaa nɔ ni Nyɔŋmɔjamɔ tsɔɔ. Anaa yɛ esɔlemɔi amli akɛ ewoɔ eŋwɛi Tsɛ ni yɔɔ suɔmɔ lɛ. (Mat. 11:25; Yoh. 12:27, 28) Enɛ hewɔ lɛ, Yehowa kɛ mumɔ tsirɛ Paulo ni ewie Yesu shihilɛ he akɛ “Nyɔŋmɔjamɔ.”—Nyɛkanea 1 Timoteo 3:16, NW. *

9. Mɛɛ gbɛ nɔ wɔɔtsɔ wɔtiu Nyɔŋmɔjamɔ sɛɛ?

9 Akɛni wɔyeee emuu hewɔ lɛ, wɔnyɛŋ wɔjá Nyɔŋmɔ yɛ gbɛ ni yeɔ emuu nɔ. Shi wɔbaanyɛ wɔtiu Nyɔŋmɔjamɔ sɛɛ. Enɛ biɔ ni wɔnyiɛ okadi ni Kristo to lɛ sɛɛ kpaakpa. (1 Pet. 2:21) Kɛ́ wɔfee nakai lɛ no lɛ wɔtamɔŋ osatofoi ni ji “mɛi ni hiɛ Nyɔŋmɔ jamɔ su, shi amɛkwa emli hewalɛ lɛ.” (2 Tim. 3:5) Enɛ etsɔɔɔ akɛ esaaa akɛ wɔhaa mɛi naa akɛ wɔtuu wɔhe diɛŋtsɛ wɔha Nyɔŋmɔ. Yɛ anɔkwale mli lɛ esa akɛ wɔha mɛi ana nakai. Ákɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, kɛ́ wɔmiihala nɔ̃ yookpeemɔ atade ni esa akɛ wɔwo loo atade ni esa akɛ wɔwo kɛ́ wɔmiiya wɔyahé nii lɛ, esa akɛ wɔhesaamɔ atsɔɔ akɛ wɔji “Nyɔŋmɔ jálɔi.” (1 Tim. 2:9, 10) Hɛɛ, Nyɔŋmɔjamɔ sɛɛ ní wɔɔtiu lɛ biɔ ni wɔkɛ Nyɔŋmɔ jalɛ shishitoo mlai lɛ atsu nii yɛ wɔshihilɛ mli daa gbi.

‘Tiumɔ Hemɔkɛyeli Sɛɛ’

10. Mɛni esa akɛ wɔfee ní wɔhemɔkɛyeli lɛ mli awa daa?

10 Nyɛkanea Romabii 10:17. Kɛ́ Kristofonyo ko baaná hemɔkɛyeli ni mli wa ní eya nɔ ehiɛ mli lɛ, esa akɛ ejwɛŋ Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ mli anɔkwalei lɛ anɔ daa. “Tsulɔ anɔkwafo kɛ nilelɔ lɛ” ekala woji babaoo. Gbɔmɔ ni Fe Mɔ Fɛɛ Mɔ ni Ehi Shi Pɛŋ wolo lɛ, Kasemɔ Nii Kɛjɛ Tsɔɔlɔ Kpele lɛ Ŋɔɔ wolo lɛ, kɛ “Come Be My Follower” (‘Ba ni Obanyiɛ Misɛɛ’) wolo lɛ ji woji nɛɛ ateŋ etɛ ni sa jogbaŋŋ ni ato he gbɛjianɔ ni eye ebua wɔ ni wɔle Kristo jogbaŋŋ ni wɔnyɛ wɔkase lɛ. (Mat. 24:45-47) Tsulɔ kuu lɛ toɔ asafoŋ kpee, kpee bibii kɛ kpee wuji ahe gbɛjianɔ, ni kpeei nɛɛ ateŋ babaoo wieɔ Kristo he saji ahe. Ani onaa gbɛ̀i komɛi ní obaanyɛ otsɔ nɔ oná nibii nɛɛ ahe sɛɛ babaoo koni onyɛ ‘omɔ’ nɔ ni Nyɔŋmɔ kɛhaa bo lɛ mli “ni awa”?—Heb. 2:1.

11. Mɛɛ gbɛfaŋnɔ sɔlemɔ kɛ toiboo tsuɔ yɛ hemɔkɛyeli sɛɛ ni wɔtiuɔ lɛ mli?

11 Sɔlemɔ ji nɔ kroko ni baaye abua wɔ ní wɔná hemɔkɛyeli ni mli wa. Be ko lɛ Yesu kaselɔi lɛ kpa lɛ fai akɛ: “Fatamɔ wɔhemɔkɛyeli lɛ he oha wɔ!” Wɔbaanyɛ wɔjɛ heshibaa mli wɔkpa Nyɔŋmɔ fai koni efee nakai nɔŋŋ eha wɔ. (Luka 17:5) Esa akɛ wɔsɔle wɔbi Nyɔŋmɔ ni ekɛ emumɔ krɔŋkrɔŋ lɛ aye abua wɔ ni wɔná hemɔkɛyeli ni mli wa ejaakɛ hemɔkɛyeli fata “mumɔ lɛ yibii” lɛ he. (Gal. 5:22) Kɛfata he lɛ, kɛ́ wɔyeɔ Nyɔŋmɔ kitai anɔ lɛ, no baaha wɔhemɔkɛyeli lɛ mli awa. Ákɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, wɔbaanyɛ wɔkɛ wɔhe awo shiɛmɔ nitsumɔ lɛ mli babaoo. Ekã shi faŋŋ akɛ enɛ baaha wɔná miishɛɛ naakpa. Kɛ́ ‘wɔtao Nyɔŋmɔ maŋtsɛyeli lɛ kɛ Nyɔŋmɔ jalɛ lɛ tsutsu’ lɛ, wɔhemɔkɛyeli lɛ baada.—Mat. 6:33.

‘Tiumɔ Suɔmɔ Sɛɛ’

12, 13. (a) Mɛni ji Yesu kita hee lɛ? (b) Mɛɛ shihilɛi ni he hiaa amli esa akɛ wɔtiu suɔmɔ ni tamɔ Kristo nɔ lɛ sɛɛ?

12 Nyɛkanea 1 Timoteo 5:1, 2. Paulo tsɔɔ gbɛ pɔtɛɛ ní Kristofoi baanyɛ atsɔ nɔ ajie suɔmɔ kpo amɛtsɔɔ amɛhe. Ákɛ Nyɔŋmɔ jálɔi lɛ esa akɛ wɔye Yesu kita hee akɛ ‘wɔsumɔ wɔhe’ tamɔ bɔ ni esumɔɔ wɔ lɛ hu nɔ. (Yoh. 13:34) Bɔfo Yohane kɛɛ akɛ: “Mɔ ni yɔɔ je nɛŋ nii, ni enaa akɛ efi enyɛmi, ni emli jooɔ yɛ enɔ lɛ: te aaafee tɛŋŋ ni Nyɔŋmɔ suɔmɔ lɛ aaahi emliŋ?” (1 Yoh. 3:17) Ani obaanyɛ okai shihilɛi komɛi amli ní ojie suɔmɔ kpo otsɔɔ?

13 Gbɛ kroko nɔ ni wɔɔtsɔ wɔtiu suɔmɔ sɛɛ ji ni wɔkɛ mɛi atɔmɔi ake amɛ, ni wɔkabɛ wɔnyɛmimɛi wɔwo wɔmli. (Nyɛkanea 1 Yohane 4:20.) Yɛ no najiaŋ lɛ, esa akɛ wɔkɛ Ŋmalɛ mli ŋaawoo ni ajɛ mumɔŋ ni akɛha nɛɛ atsu nii: “Ni kɛji mɔ ko kɛ mɔ ko ná sane ko lɛ, nyɛnanaa nyɛhaa nyɛhe ni nyɛkɛfafaa nyɛhe, taakɛ bɔ ni [Yehowa] hu ŋɔfa nyɛ lɛ, nakai nyɛ hu nyɛfea.” (Kol. 3:13) Ani mɔ ko yɛ asafo lɛ mli ní etɔ onɔ? Ani okɛ etɔmɔ lɛ baake lɛ?

‘Tiumɔ Tsuishiŋmɛɛ Sɛɛ’

14. Mɛni wɔbaanyɛ wɔkase kɛjɛ nɔkwɛmɔnɔ ni Filadelfia asafo lɛ fee lɛ mli?

14 Ewaaa akɛ wɔɔmia wɔhiɛ waa koni wɔnine ashɛ nɔ̃ ko nɔ yɛ be kukuoo mli, shi kɛ́ nɔ̃ lɛ sɛɛ gbala shi loo ebafee tamɔ nɔ ni ewa akɛ wɔnine aaashɛ nɔ lɛ, no lɛ ebɛ mlɛo akɛ wɔɔmia wɔhiɛ. Ekã shi faŋŋ akɛ, naanɔ wala sɛɛtiumɔ biɔ ní wɔŋmɛ wɔtsui shi. Nuŋtsɔ Yesu kɛɛ Filadelfia asafo lɛ akɛ: “Ejaakɛ oye mitsuishiŋmɛɛ wiemɔ lɛ nɔ hewɔ lɛ, mi hu matoo yɛ kaa ŋmɛlɛtswaa . . . lɛ mli.” (Kpoj. 3:10) Yɛ anɔkwale mli lɛ, Yesu tsɔɔ akɛ ehe miihia ni wɔŋmɛ wɔtsui shi ejaakɛ tsuishiŋmɛɛ yeɔ ebuaa wɔ koni wɔnijiaŋ akaje wui kɛ́ wɔkɛ kaai kɛ naagbai miikpe. Nyɛmimɛi ni hi Filadelfia asafo lɛ mli yɛ klɛŋklɛŋ afii 100 lɛ mli lɛ ŋmɛ amɛtsui shi waa yɛ amɛhemɔkɛyeli lɛ he kaai babaoo ni amɛkɛkpe lɛ amli. No hewɔ lɛ, Yesu ma nɔ mi eha amɛ akɛ ebaaye ebua amɛ yɛ kaa wulu ko ni baaba lɛ hu mli.—Luka 16:10.

15. Mɛni Yesu wie yɛ tsuishiŋmɛɛ he?

15 Yesu le akɛ esɛɛnyiɛlɔi lɛ awekumɛi ni heee yeee lɛ kɛ mɛi krokomɛi baanyɛ̃ amɛ, no hewɔ lɛ ewo amɛ hewalɛ kɛhoo kwraa lɛ shii enyɔ sɔŋŋ akɛ: “Mɔ ni hiɛɔ mli kɛyawulaa shi lɛ, lɛ aaahere eyiwala.” (Mat. 10:22; 24:13) Yesu tsɔɔ nɔ ni esa akɛ ekaselɔi lɛ afee koni amɛnyɛ amɛŋmɛ amɛtsui shi yɛ nakai beaŋ. Ekɛ mɛi ni ‘heɔ Nyɔŋmɔ wiemɔ lɛ kɛ miishɛɛ’ ni kɛ́ amɛkɛ kaai kpe lɛ, amɛkwaa amɛhemɔkɛyeli lɛ to tɛsaa he. Shi ekɛ esɛɛnyiɛlɔi anɔkwafoi to shikpɔŋ kpakpa he ejaakɛ amɛkɛ Nyɔŋmɔ wiemɔ lɛ ‘toɔ’ amɛtsui mli ni “amɛkɛ tsuishiŋmɛɛ woɔ yibii.”—Luka 8:13, 15.

16. Mɛni eye ebua mɛi akpekpei abɔ ni amɛnyɛ amɛŋmɛ amɛtsui shi?

16 Ani oyɔse nɔ̃ titri ni baaha wɔnyɛ wɔŋmɛ wɔtsui shi lɛ? Esa akɛ wɔkɛ Nyɔŋmɔ wiemɔ lɛ ‘ato’ wɔtsui kɛ wɔjwɛŋmɔ mli. New World Translation of the Holy Scriptures lɛ, ni ji Biblia shishitsɔɔmɔ ni ja, ni kanemɔ yɔɔ mlɛo, ní atsɔɔ shishi kɛtee wiemɔi pii amli lɛ eha efee mlɛo eha wɔ akɛ wɔkɛ Nyɔŋmɔ wiemɔ lɛ aaato wɔtsui mli. Kɛ́ wɔjwɛŋ Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ fã ko nɔ daa gbi lɛ, ebaawo wɔ hewalɛ ni wɔya nɔ ‘wɔkɛ tsuishiŋmɛɛ’ awo yibii.—Lala 1:1, 2.

‘Tiumɔ Mlijɔlɛ’ kɛ Toiŋjɔlɛ Sɛɛ

17. (a) Mɛni hewɔ “mlijɔlɛ” he hiaa waa lɛ? (b) Mɛɛ gbɛ nɔ Yesu ha ana yɛ akɛ emli jɔ?

17 Mɔ ko mɔ ko bɛ ni baasumɔ ni afolɔ enaa. Ákɛ adesai lɛ, eji wɔsu akɛ kɛ́ mɛi wie amɛshi wɔ yɛ gbɛ ni ejaaa nɔ lɛ, wɔkɛ mlifu dãiɔ amɛ sɛɛ. Kwɛ bɔ ni esa jogbaŋŋ akɛ wɔɔjie “mlijɔlɛ” kpo yɛ shihilɛ ni tamɔ nɛkɛ mli! (Nyɛkanea Abɛi 15:1.) Ja wɔnyɛ wɔye wɔhe nɔ waa dani wɔbaanyɛ wɔjie mlijɔlɛ kpo kɛ́ aafolɔ wɔnaa. Yesu Kristo fee nɔkwɛmɔnɔ ni sa jogbaŋŋ yɛ enɛ gbɛfaŋ. “Beni ajɛɔ lɛ lɛ, ejɛɛɛ mɔ ko etooo najiaŋ, beni enaa amanehulu lɛ, elomɔɔɔ mɔ ko, shi moŋ etu esane ewo mɔ ni kojoɔ jalɛ naa lɛ dɛŋ.” (1 Pet. 2:23) Eyɛ mli akɛ wɔnyɛŋ wɔfee nɔ ni Yesu fee lɛ pɛpɛɛpɛ moŋ, shi ani wɔbaanyɛ wɔya nɔ wɔjie mlijɔlɛ babaoo kpo?

18. (a) Mɛɛ nɔ̃ kpakpa mlijɔlɛ tsuɔ? (b) Mɛɛ su kroko awoɔ wɔ hewalɛ ni wɔtiu sɛɛ?

18 Taakɛ Yesu fee lɛ, nyɛhaa ‘wɔsaa wɔhe wɔtoa daa nɛɛ’ koni ‘wɔkɛ mlijɔlɛ kɛ gbeyeishemɔ’ afã nibii ni wɔheɔ wɔyeɔ lɛ ahe. (1 Pet. 3:15) Hɛɛ, kɛ́ wɔjie mlijɔlɛ kpo lɛ, no haŋ gbeekpamɔ ni ekolɛ eyabaaa wɔ kɛ mɛi ni wɔshiɛɔ wɔtsɔɔ amɛ lɛ loo wɔnanemɛi Kristofoi lɛ ateŋ lɛ atsɔ béi. (2 Tim. 2:24, 25) Kɛ́ wɔjie mlijɔlɛ kpo lɛ, ebaaha toiŋjɔlɛ ahi wɔ kɛ mɛi krokomɛi ateŋ. Ekolɛ no hewɔ Paulo tsĩ “hejɔlɛ” loo toiŋjɔlɛ tã efata sui ni esa akɛ wɔtiu sɛɛ lɛ ahe yɛ Timoteo Wolo ni Ji Enyɔ lɛ mli lɛ. (2 Tim. 2:22; okɛto 1 Timoteo 6:11 lɛ he.) Hɛɛ, ‘toiŋjɔlɛ’ ji su kroko ni Ŋmalɛ lɛ woɔ wɔ hewalɛ ni wɔtiu sɛɛ.—Lala 34:15; Heb. 12:14.

19. Mɛni otswa ofai shi akɛ obaatiu sɛɛ yɛ sui kpakpai kpawo ni wɔsusu he lɛ hewɔ, ni mɛni hewɔ?

19 Wɔsusu sui kpakpai kpawo ni esa akɛ wɔtiu sɛɛ lɛ ahe—nomɛi ji jalɛ, Nyɔŋmɔjamɔ, hemɔkɛyeli, suɔmɔ, tsuishiŋmɛɛ, mlijɔlɛ, kɛ toiŋjɔlɛ. Kɛ́ nyɛmimɛi hii kɛ yei ni yɔɔ asafo lɛ mli lɛ bɔ mɔdɛŋ waa, ni amɛjie sui kpakpai nɛɛ akpo jogbaŋŋ kɛmɔ shi lɛ, ebaaha miishɛɛ ahi asafo lɛ mli! Enɛ baawo Yehowa hiɛ nyam, ni ebaaha Yehowa asaa wɔteŋ mɔ fɛɛ mɔ koni wɔjie eyi.

[Shishigbɛ niŋmaa]

^ kk. 8 1 Timoteo 3:16, (NW) lɛ kaneɔ akɛ: “Lɛɛlɛŋ, nɔ ko ní agba mli faŋŋ akɛ eda kpeteŋkpele ji Nyɔŋmɔjamɔ teemɔŋ sane nɛɛ: ‘Ajie [Yesu] kpo faŋŋ yɛ heloo mli, abu lɛ jalɔ yɛ mumɔ mli, ejie ehe kpo etsɔɔ ŋwɛibɔfoi, ashiɛ lɛ yɛ jeŋmaji ateŋ, ahe enɔ aye yɛ je lɛŋ, aŋɔ lɛ kɛtee yɛ anunyam mli.’”

Sanebimɔi Kɛha Sane Nɔjwɛŋmɔ

• Mɛni jalɛ kɛ Nyɔŋmɔjamɔ sɛɛtiumɔ biɔ?

• Mɛni baaye abua wɔ ni wɔtiu hemɔkɛyeli kɛ tsuishiŋmɛɛ sɛɛ?

• Te esa akɛ suɔmɔ aná bɔ ni wɔkɛ wɔhe yeɔ wɔhaa lɛ nɔ hewalɛ eha tɛŋŋ?

• Mɛni hewɔ esa akɛ wɔtiu mlijɔlɛ kɛ toiŋjɔlɛ sɛɛ?

[Nikasemɔ lɛ he Sanebimɔi]

[Mfoniri ni yɔɔ baafa 12]

Yesu bɔ kɔkɔ eshi jalɛ kpo ni aaajie ni akɛsa gbɔmɛi ahiɛ lɛ

[Mfoniri ni yɔɔ baafa 13]

Wɔbaanyɛ wɔtiu hemɔkɛyeli sɛɛ kɛtsɔ Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ mli anɔkwalei lɛ anɔ ni wɔɔjwɛŋ lɛ nɔ

[Mfoniri ni yɔɔ baafa 15]

Wɔbaanyɛ wɔtiu suɔmɔ kɛ mlijɔlɛ sɛɛ