Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Kaaha Satan Laka Bo

Kaaha Satan Laka Bo

Kaaha Satan Laka Bo

RABSHAKE ni ji Ashur Maŋtsɛ Sanherib najiaŋdamɔlɔ lɛ kɛ shɛɛ sane yaha Yerusalembii lɛ akɛ: ‘Nyɛkahaa alakaa nyɛ. Nyɛ-Nyɔŋmɔ lɛ yeŋ ebuaŋ nyɛ. Nyɛkɛ mi abakpataa, kɛjeee nakai lɛ makpata nyɛhiɛ!’ No mli lɛ Maŋtsɛ Sanherib asraafoi lɛ etutua Yuda shikpɔŋ lɛ. Rabshake je gbɛ ekɛ wiemɔi nɛɛ tsu nii koni eha Yerusalembii lɛ anijiaŋ aje wui ni amɛŋmɛɛ amɛhe amɛha Ashurbii lɛ.—2 Maŋ. 18:28-35.

Ale Ashurbii lɛ akɛ amɛfeɔ mɛi niseniianii ni amɛyi wa waa. Bɔni afee ni ŋmiŋmi amɔmɔ amɛhenyɛlɔi lɛ, amɛhaa amɛleɔ yiwalɛ nibii ni amɛfeɔ mɛi ni amɛŋɔɔ amɛ nom lɛ he saji fitsofitso. Yinɔsane he nilelɔ Philip Taylor tsɔɔ mli akɛ Ashurbii lɛ “waa amɛhenyɛlɔi ayi ni amɛkɛ lakamɔ wiemɔi tsuɔ nii bɔni afee ni mɛi ni amɛyeɔ amɛnɔ kunim lɛ amumɔ agbo, ni amɛkɛ saji gbeyeigbeyei tsuɔ nii koni amɛkɛha mɛi ni baasumɔ akɛ amɛte shi amɛwo amɛ lɛ ashe gbeyei.” Lakamɔ wiemɔi náa mɔ nɔ hewalɛ waa. Taylor kɛɛ akɛ: “Efiteɔ mɛi ajwɛŋmɔ.”

“Jeee heloo kɛ lá” anɔkwa Kristofoi ‘kɛna nɔmɔ lɛ, shi moŋ mumɔi fɔji asafo’ ni ji ŋwɛi bɔfoi ni tse Nyɔŋmɔ hiɛ atua lɛ. (Efe. 6:12) Satan Abonsam ji mumɔi fɔji nɛɛ ateŋ otu. Lɛ hu ekɛ hegbeyeiwoo kɛ lakamɔ wiemɔi tsuɔ nii.

Satan kɛɛ ebaanyɛ eha wɔteŋ mɔ fɛɛ mɔ akpoo Nyɔŋmɔ. Satan kɛɛ Yehowa Nyɔŋmɔ yɛ blematsɛ Hiob beaŋ akɛ: “Nɔ fɛɛ nɔ ní mɔ ko yɔɔ lɛ eŋɔhaa yɛ ewala hewɔ.” Nɔ ni etsɔɔ ji akɛ kɛ́ aka mɔ ko waa lɛ, beni yi aaawula shi lɛ, ebaakpoo Nyɔŋmɔ. (Hiob 2:4) Ani nɔ ni Satan wie lɛ ji anɔkwale? Ani wɔteŋ mɔ fɛɛ mɔ yɛ he ko ni kɛ́ aka wɔ kɛyashi lɛ, wɔbaakpoo Nyɔŋmɔ shishitoo mlai lɛ koni wɔkɛbaa wɔwala yi? Satan baasumɔ ni wɔhe wɔye akɛ nakai eji. No hewɔ lɛ ekɛ lakamɔ wiemɔi tsuɔ nii koni wɔná nakai susumɔ lɛ. Nyɛhaa wɔsusua gbɛi komɛi ni Satan tsɔɔ nɔ efeɔ nakai, kɛ bɔ ni wɔɔfee wɔkpoo lɛ lɛ he wɔkwɛa.

“Mulu Mli Ato Amɛshishi Yɛ”

Satan tsɔ Hiob nanemɛi etɛ ni yasara lɛ lɛ ateŋ mɔ kome ni ji Elifaz nɔ etsɔɔ akɛ adesai nyɛŋ aye Nyɔŋmɔ anɔkwa kɛwula shi. Ekɛɛ Hiob akɛ adesai ji “mɛi ní hiɔ sũ tsũi amli” ni “mulu mli ato amɛshishi yɛ, ní amɛfufluɔ yɛ omlɛ̃gɛ̃ hiɛ! Beni aaajɛ leebi kɛyashi gbɛkɛ lɛ, akposa amɛ; dani mɔ ko aaayoo lɛ, amɛhiɛ ekpata kwrakwra.”—Hiob 4:19, 20.

Akɛ adesai toɔ “sũ nii” ni ji kpuji ni akɛ sũ fee lɛ ahe yɛ ŋmalɛi krokomɛi amli yɛ Biblia lɛ mli. (2 Kor. 4:7) Akɛni afɔ́ wɔ akɛ eshafeelɔi ni wɔyeee emuu hewɔ lɛ, wɔhe waaa. (Rom. 5:12) Kɛ́ ka wɔ kome too kulɛ, wɔnyɛŋ Satan ŋaatsɔi lɛ anaa wɔdamɔ. Shi akɛ Kristofoi lɛ, Yehowa yeɔ ebuaa wɔ. Eyɛ mli akɛ wɔhe waaa moŋ, shi wɔjara wa yɛ Nyɔŋmɔ hiɛ. (Yes. 43:4) Agbɛnɛ hu, Yehowa kɛ mumɔ krɔŋkrɔŋ lɛ haa mɛi ni biɔ lɛ lɛ. (Luka 11:13) Emumɔ lɛ baanyɛ aha wɔná “hewalɛ ní fá kɛteke nɔ” koni wɔnyɛ wɔdamɔ naagba fɛɛ naagba ni Satan kɛbaaba wɔnɔ lɛ naa. (2 Kor. 4:7; Fili. 4:13) Kɛ́ ‘wɔdamɔ shi shiŋŋ yɛ hemɔkɛyeli lɛ mli’ kɛtsĩ Abonsam gbɛ lɛ, Nyɔŋmɔ baawaje wɔ koni wɔfi shi shiŋŋ. (1 Pet. 5:8-10) No hewɔ lɛ, esaaa akɛ wɔsheɔ Satan Abonsam gbeyei.

Gbɔmɔ “Nuɔ Nɔ̃ Sha”

Elifaz bi akɛ: “Mɛni ji adesa, ní ehe aaatse, kɛ mɔ ni yoo fɔ́ lɛ lɛ, ní eeeja?” Kɛkɛ ni eha hetoo akɛ: “Naa, [Nyɔŋmɔ] mɛi krɔŋkrɔŋi lɛ tete [Nyɔŋmɔ] eŋɔɔɔ ehe efɔ̃ɔɔ amɛnɔ, ni ŋwɛi tete he tseee yɛ ehiɛ: mbasroo mɔ ni he yɔɔ nyaŋemɔ ní eshara, gbɔmɔ ní nuɔ nɔ̃ sha tamɔ anuɔ nu!” (Hiob 15:14-16) Elifaz miikɛɛ Hiob akɛ Yehowa enaaa adesa ko akɛ jalɔ. Abonsam hu sumɔɔ ni mɛi aná susumɔi ni ejaaa. Eesumɔ ni wɔhao yɛ wɔtsutsu eshai lɛ ahe, ni wɔkojo wɔhe fe nine, ni wɔnu he akɛ Nyɔŋmɔ kɛkeŋ wɔ. Eesumɔ hu ni wɔnu he akɛ wɔnyɛŋ wɔfee nibii ni Yehowa kpaa gbɛ yɛ wɔdɛŋ lɛ, ni wɔnu he akɛ wɔhe eshai lɛ fa tsɔ fe bɔ ni Yehowa musuŋ aaatsɔ lɛ yɛ wɔhe, ní ekɛ wɔhe eshai lɛ afa wɔ, ní efi wɔsɛɛ.

Eji anɔkwale akɛ, wɔ fɛɛ ‘wɔfee esha, ni Nyɔŋmɔ anunyam lɛ ebɔ wɔ.’ Akɛni adesai fɛɛ yeee emuu hewɔ lɛ, wɔteŋ mɔ ko nyɛŋ ashɛ Yehowa jalɛ taomɔ nii lɛ ahe kɛwula shi. (Rom. 3:23; 7:21-23) Shi no etsɔɔɔ akɛ wɔhe bɛ sɛɛnamɔ kwraa yɛ ehiɛ. Yehowa le akɛ ‘blema onufu lɛ ní atsɛɔ lɛ Abonsam kɛ Satan lɛ’ ji mɔ ni lakaa wɔ koni wɔfee esha yɛ emuu ni wɔyeee lɛ hewɔ. (Kpoj. 12:9, 10) Akɛni Nyɔŋmɔ le akɛ “sũ kɛkɛ ji wɔ” hewɔ lɛ, ‘jeee be fɛɛ be ekãa wɔ.’—Lala 103:8, 9, 14, Ga Biblia hee lɛ.

Kɛ́ wɔkpa nɔ̃ sha ko feemɔ ni wɔkɛ tsui ni werɛ eho ehe bɛŋkɛ Yehowa, ni wɔshwa wɔhe lɛɛlɛŋ lɛ, ‘ekɛaafa wɔ aahu.’ (Yes. 55:7; Lala 51:19) Biblia lɛ kɛɔ akɛ, kɛ́ wɔhe eshai lɛ “tsuɔ tamɔ lá po, amɛaayɛ tamɔ snoo.” (Yes. 1:18) No hewɔ lɛ, nyɛhaa wɔtswaa wɔfai shi akɛ wɔbaaya nɔ wɔbɔ mɔdɛŋ wɔfee Nyɔŋmɔ suɔmɔnaa nii daa.

Akɛni wɔyeee emuu hewɔ lɛ, kulɛ wɔteŋ mɔ ko nyɛŋ afee nɔ ko ni baaha Nyɔŋmɔ abu wɔ jalɔi. Naanɔ wala he hiɛnɔkamɔ kɛ emuuyeli ŋmɛɛ Adam kɛ Hawa kɛ wɔ fɛɛ. (Rom. 6:23) Shi akɛni Yehowa sumɔɔ adesai naakpa hewɔ lɛ, ekɛ e-Bi Yesu Kristo ha akɛ kpɔ̃mɔ afɔleshaa koni kɛ́ wɔná mli hemɔkɛyeli lɛ, ekɛ wɔhe eshai afa wɔ. (Mat. 20:28; Yoh. 3:16) Enɛ ji Nyɔŋmɔ “duromɔ” lɛ kpojiemɔ ni nɔ bɛ! (Tito 2:11) Abaanyɛ akɛ wɔhe eshai afa wɔ! Belɛ, mɛni hewɔ esa akɛ wɔŋmɛ gbɛ ni Satan aha wɔnu he akɛ anyɛŋ akɛ wɔhe eshai afa wɔ?

‘Taa Eheloo kɛ Ewu He’

Satan kɛɛ Hiob yeŋ Nyɔŋmɔ anɔkwa kɛ́ hela mɔ lɛ. Abonsam tswa Yehowa mpoa akɛ: ‘Taa eheloo kɛ ewu he, akɛ ekwaŋo yɛ ohiɛ lo.’ (Hiob 2:5) Eka shi faŋŋ akɛ Nyɔŋmɔ Henyɛlɔ lɛ baaná miishɛɛ kɛ́ eha helai ni wɔyeɔ lɛ ha wɔnu he akɛ wɔhe bɛ sɛɛnamɔ.

Shi Yehowa kpooo wɔ kɛ́ gbɔmɔtsoŋ naagba haaa wɔnyɛ wɔtsu nibii fɛɛ ni tsutsu ko lɛ wɔnyɛɔ wɔtsuɔ yɛ esɔɔmɔ nitsumɔ lɛ mli lɛ. Mɛni wɔbaafee kɛ́ atutua wɔnaanyo ko ni apila lɛ? Ani wɔbaana lɛ akɛ ehe bɛ sɛɛnamɔ akɛni enyɛɛɛ efee nibii ni tsutsu ko lɛ efeɔ ehaa wɔ lɛ hewɔ? Dabi kwraa! Wɔbaaya nɔ wɔsumɔ lɛ ni wɔye wɔbua lɛ—titri lɛ, kɛ́ wɔ hewɔ apila lɛ lɛ. Ani Yehowa efeŋ nɔ ni fe nakai? Biblia lɛ kɛɛ akɛ: “Nyɔŋmɔ jeee mɔ ni yeɔ sane ni ejaaa ni ehiɛ aaakpa nyɛnitsumɔ lɛ nɔ kɛ suɔmɔ deŋme ni nyɛgbo yɛ egbɛ́i lɛ ahewɔ” lɛ.—Heb. 6:10.

Ŋmalɛ lɛ wie “yoo okulafo ohiafo ko” ni ekolɛ ekɛ afii babaoo fi Nyɔŋmɔ jamɔ sɛɛ lɛ he. Beni Yesu na ni ekɛ “leptoi enyɔ (tsaakpoo)” miiwo onia adeka lɛ mli lɛ, ani Yesu bu eniatsumɔ lɛ akɛ sɛɛnamɔ bɛ he? Dabi, yɛ no najiaŋ lɛ ejie eyi yɛ enii fɛɛ ni ekɛfi anɔkwa jamɔ sɛɛ lɛ hewɔ.—Luka 21:1-4.

Kɛ́ wɔtee nɔ wɔye Nyɔŋmɔ anɔkwa lɛ, wɔbaanyɛ wɔná nɔmimaa akɛ wɔ kɛ Yehowa teŋ wekukpãa lɛ fiteŋ kɔkɔɔkɔ, ekɔɔɔ he eko naagba ni gbɔlɛ loo hela baaha wɔkɛkpe yɛ emuu ni wɔyeee lɛ hewɔ. Nyɔŋmɔ kwaŋ enɔkwafoi lɛ kɔkɔɔkɔ yɛ hela loo gbɔlɛ ni haaa amɛnyɛ amɛsɔmɔ lɛ tamɔ bɔ ni amɛfeɔ tsutsu ko lɛ hewɔ.—Lala 71:9, 17, 18.

Bu “Walaheremɔ Dadefai Lɛ”

Te wɔɔfee tɛŋŋ wɔbu wɔhe kɛjɛ Satan lakamɔ wiemɔi lɛ ahe? Bɔfo Paulo ŋma akɛ: “Nyɛhe awaa yɛ Nuŋtsɔ lɛ kɛ ehewalɛ nyɛmɔ lɛ mli. Nyɛwoa Nyɔŋmɔ tawuu nii lɛ fɛɛ, koni nyɛnyɛ abonsam ŋaatsɔi lɛ anaa nyɛdamɔ.” Mumɔŋ tawuu nii lɛ ateŋ ekome ji “walaheremɔ dadefai lɛ.” (Efe. 6:10, 11, 17) Esa akɛ wɔbu dadefai nɛɛ, ni wɔya nɔ wɔfee nakai daa bɔni afee ni wɔnyɛ wɔkpoo Satan lakamɔ wiemɔi lɛ. Asraafonyo dadefai buɔ eyitso he. ‘Wɔyiwalaheremɔ nɔhiɛkamɔ’ lɛ—nɔmimaa ni wɔyɔɔ akɛ Nyɔŋmɔ shiwoi ni kɔɔ jeŋ hee ni miishɛɛ yɔɔ mli lɛ baaba mli lɛ—baabu wɔjwɛŋmɔi ahe kɛjɛ Satan malemɔi lɛ ahe. (1 Tes. 5:8) Esa akɛ wɔya nɔ wɔná nɔmimaa yɛ hiɛnɔkamɔ nɛɛ mli ni wɔha emli awa daa kɛtsɔ Ŋmalɛ lɛ ni wɔɔkase jogbaŋŋ akɛ aŋkroaŋkroi lɛ nɔ.

Hiob damɔ Satan tutuamɔi ni naa wa ni haa anaa akɛ enyɛ̃ɔ Hiob lɛ anaa. Hemɔkɛyeli ni Hiob yɔɔ yɛ gbohiiashitee lɛ mli lɛ mli wa aahu akɛ enu he akɛ kɛ́ ebaagbo po lɛ, eŋmɛŋ enɔkwayeli lɛ he. Ekɛɛ Yehowa akɛ: “Kulɛ oootsɛ́, ni mahereo nɔ; ni oootao onine naa nitsumɔ lɛ sɛɛ gbɛ.” (Hiob 14:15) Hiob ná hekɛnɔfɔɔ akɛ kɛ́ egbo po yɛ enɔkwayeli lɛ mli ni ehiɛ lɛ hewɔ lɛ, suɔmɔ ni Nyɔŋmɔ yɔɔ kɛha enɔkwa tsuji lɛ baatsirɛ Lɛ ni etsɛ́ amɛ kɛba wala mli ekoŋŋ.

Nyɛhaa wɔnáa hekɛnɔfɔɔ ni tamɔ nakai nɔŋŋ yɛ anɔkwa Nyɔŋmɔ lɛ mli. Yehowa baanyɛ asaa nibii fɛɛ ni ekolɛ Satan kɛ esamaŋfoi lɛ baafee amɛshi wɔ lɛ. Kaimɔ hu akɛ Paulo ma nɔ mi eha wɔ akɛ: “Anɔkwafo ji Nyɔŋmɔ, mɔ ni haŋ aka nyɛ fe bɔ ni nyɛaanyɛ, shi moŋ ekɛ kaa lɛ nɔŋŋ aaaje gbɛ aha nyɛ ní nyɛje mli hu, koni nyɛnyɛ mli nyɛmɔ.”—1 Kor. 10:13.

[Mfoniri ni yɔɔ baafa 20]

Yehowa buɔ anɔkwayeli ni okɛsɔmɔɔ lɛ lɛ akɛ ejara wa

[Mfoniri ni yɔɔ baafa 21]

Bu walaheremɔ dadefai lɛ, ni okajie