Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Yehowa Miisumɔ Ni Ohi Shi “Shweshweeshwe”

Yehowa Miisumɔ Ni Ohi Shi “Shweshweeshwe”

Yehowa Miisumɔ Ni Ohi Shi “Shweshweeshwe”

KƐ́ AMANEHULU kpeteŋkpele lɛ je shishi lɛ, Nyɔŋmɔ Ofe lɛ baakwɛ koni ‘ahere’ mɛi fɛɛ ni ekpɛlɛɔ amɛnɔ lɛ ‘ayiwala.’ (Yoel 3:5) Shi Yehowa sumɔɔ be fɛɛ be akɛ mɛi akwɛ amɛhe nɔ jogbaŋŋ koni amɛkaye amɛhe awui. Akɛni Yehowa ‘ŋɔɔ wala nubu yɔɔ’ hewɔ lɛ, ebuɔ adesai fɛɛ akɛ amɛjara wa, ni tsɔɔ akɛ esa akɛ abaa amɛwala yi.—Lala 36:10.

Nyɔŋmɔ tsuji anɔkwafoi ni hi shi yɛ blema lɛ hu susu nii ahe yɛ nakai gbɛ nɔŋŋ nɔ. Abɔ amaniɛ yɛ 1 Mose 33:18 lɛ akɛ, Yakob kɛ eweku lɛ fã gbɛ ko ni yɔɔ oshara waa, shi amɛyashɛ “shweshweeshwe.” Yakob kɛ ehe fɔ̃ Yehowa nɔ koni ebu ehe, shi efee nibii hu ni baaha mɛi fɛɛ ni ekɛfãa gbɛ lɛ ayi akatɔ̃. (1 Mose 32:8, 9; 33:14, 15) Kɛ́ okɛ Biblia mli shishitoo mlai tsu nii lɛ, no baanyɛ aha bo kɛ mɛi krokomɛi ahi shi shweshweeshwe. Nyɛhaa wɔkwɛa bɔ ni sane nɛɛ ji anɔkwale yɛ mɛi ni mamɔɔ Maŋtsɛyeli Asai, mɛi ni tsuɔ nitsumɔi krokomɛi ni tamɔ nakai kɛ mɛi ni yeɔ amɛbuaa mɛi kɛ́ oshara ba lɛ agbɛfaŋ.

Mose Mla lɛ Ha Mɛi Hi Shi Shweshweeshwe

Mose Mla lɛ bi ni Nyɔŋmɔ webii lɛ afee nibii ni baaha amɛhi shi shweshweeshwe. Ákɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, kɛ́ Israelnyo ko mã tsũ lɛ, esa akɛ efo afabaŋ kɛbɔle tsũ lɛ yiteŋ. Akɛni bei pii lɛ Israelbii lɛ maa amɛtsũi bɔ ni mɛi nyɛɔ amɛhiɔ tsũ lɛ yiteŋ hewɔ lɛ, afabaŋ ni afoɔ kɛbɔleɔ tsũ lɛ yiteŋ lɛ buɔ mɛi ahe koni amɛkajɛ jɛi amɛgbee shi. (1 Sam. 9:26; Mat. 24:17) Kɛ́ shiatsɛ ko mã tsũ ni efooo afabaŋ ewooo yiteŋ ni no kɛ oshara ko ba lɛ, eyeɔ la yi sɔ̃ yɛ Yehowa hiɛ.—5 Mose 22:8.

Kɛ́ mɔ ko shĩa kooloo pila mɔ ko lɛ, Mose Mla lɛ bi ni akɛ lɛ hu aye. Kɛ́ tsina shi mɔ ko ni mɔ lɛ gbo lɛ, esa akɛ tsina lɛ nuŋtsɔ lɛ agbe tsina lɛ, bɔni afee ni ekashi mɛi krokomɛi hu. Ebɔɔ nyɔmɔ waa ejaakɛ ebɛ hegbɛ ni ehɔɔ tsina lɛ ehaa mɛi krokomɛi loo eyeɔ eloo. Shi kɛ́ tsina ko pila mɔ ko, ni enuŋtsɔ lɛ wooo kooloo lɛ tsuŋ lɛ, mɛni esa akɛ afee? Kɛ́ nakai tsina lɛ nɔŋŋ yagbe mɔ ko lɛ, no lɛ esa akɛ agbe tsina lɛ kɛ enuŋtsɔ lɛ. Mla nɛɛ ha mɛi kwɛ amɛkooloi anɔ jogbaŋŋ.—2 Mose 21:28, 29.

Mla lɛ hu ha mɛi kwɛ amɛnitsumɔ dadei anɔ jogbaŋŋ. Israelbii babaoo kɛ lema folɔɔ tsei kɛfeɔ lai. Kɛ́ mɔ ko kɛ lema miifo tso ni ejeee gbɛ ni lema lɛ fã ni eyatswa mɔ ko ni mɔ lɛ gbo lɛ, esa akɛ mɔ ni foɔ tso lɛ ajo foi kɛya abobaa maji lɛ eko mli. Esa akɛ ehi jɛmɛ kɛyashi osɔfonukpa lɛ baagbo, ni tsɔɔ akɛ mɔ ni ejeee gbɛ ni egbe gbɔmɔ lɛ baashi eshĩa kɛ eweku afii abɔ. Mla nɛɛ ha maŋ lɛ na akɛ wala yɛ krɔŋkrɔŋ yɛ Yehowa hiɛ. Kɛ́ mɔ ko buɔ wala akɛ eyɛ krɔŋkrɔŋ lɛ, be fɛɛ be lɛ ekwɛɔ akɛ enitsumɔ dade yɛ jogbaŋŋ, ni ekɛtsuɔ nii yɛ gbɛ ni yɔɔ shweshweeshwe nɔ.—4 Mose 35:25; 5 Mose 19:4-6.

Yehowa tsɔ mlai nɛɛ anɔ eha ewebii lɛ na faŋŋ akɛ esa akɛ amɛfee amɛnii yɛ gbɛ ni yɔɔ shweshweeshwe nɔ yɛ amɛshĩai kɛ hei krokomɛi. Ehaaa mɛi ni gbeɔ mɛi loo amɛpilaa mɛi lɛ aye amɛhe kɛ́ jeee gbɛ amɛje po. Bɔ ni Yehowa buɔ nibii ni esa akɛ afee kɛbaa wala yi lɛ tsakeko. (Mal. 3:6) Esumɔɔɔ ni mɛi feɔ nibii ni baaye amɛ diɛŋtsɛ kɛ mɛi krokomɛi awui. Nakai ji bɔ ni esa akɛ wɔfee, titri lɛ kɛ́ wɔmiimãmɔ tsũi ni abaajá Yehowa yɛ mli loo wɔmiisaa tsũi nɛɛ amli lɛ.

Feemɔ Nibii ni Baabaa Wala Yi kɛ́ Aamãmɔ Tsũi

Wɔbuɔ lɛ akɛ eji hegbɛ kpele akɛ wɔɔmãmɔ Maŋtsɛyeli Asai, Kpee Asai, kɛ nitsumɔhe niji, ni wɔsaa hei nɛɛ. Nakai nɔŋŋ eji yɛ nibii ni wɔtsuɔ kɛyeɔ wɔbuaa mɛi ni osharai enina amɛ lɛ hu gbɛfaŋ. Be fɛɛ be lɛ, esa akɛ wɔle nitsumɔ ko tsumɔ jogbaŋŋ dani wɔtsu, kɛ́ jeee nakai lɛ, wɔbaaye wɔ diɛŋtsɛ wɔhe kɛ mɛi krokomɛi awui kɛ́ nitsumɔ lɛ waaa po. (Jaj. 10:9) Yɛ anɔkwale mli lɛ, kɛ́ wɔkɛfee wɔsu akɛ wɔɔtsu nii yɛ gbɛ ni yɔɔ shweshweeshwe nɔ lɛ, wɔbaanyɛ wɔtsĩ osharai anaa.

Biblia lɛ kɛɔ akɛ: “Oblahii anunyam ji amɛhewalɛ, ni hiimeji ahefɛo ji amɛwaji lɛ.” (Abɛi 20:29) Oblahii ahewalɛ he miihia kɛha nitsumɔi ni amɛtsumɔ wa lɛ atsumɔ. Shi nitsulɔi ni he ekpɔ yɛ tsumaa mli lɛ kɛ amɛniji kɛ amɛnitsumɔ dadei tsuɔ nii koni nitsumɔ lɛ afee fɛfɛo. Tsutsu ko lɛ, mɛi ni amrɔ nɛɛ amɛdara lɛ kɛ amɛblahiaŋ hewalɛ tsu nitsumɔi ni wala. Kɛ́ oji mɔ hee lɛ, kwɛmɔ bɔ ni nitsulɔi ni he ekpɔ lɛ tsɔɔ amɛtsuɔ nii lɛ, ni okɛ amɛgbɛtsɔɔmɔi atsu nii. Kɛ́ oŋmɛ gbɛ lɛ, nyɛmimɛi ni he ekpɔ yɛ tsumaa nitsumɔ mli lɛ baatsɔɔ bo nibii pii. Nibii ni amɛbaatsɔɔ bo lɛ ekomɛi ji bɔ ni esa akɛ ohiɛ nibii ni baanyɛ aye mɔ awui kɛ bɔ ni ooofee ohole nibii ni tsiitsii. No baaha otsu nii jogbaŋŋ, okaye ohe awui, ni oná miishɛɛ.

Esa akɛ tsumaa nitsulɔi aha amɛhiɛ ahi amɛhe nɔ be fɛɛ be. Bɔ ni nibii ashikamɔ yɔɔ lɛ baanyɛ atsake trukaa. Abaanyɛ atsa bu yɛ he ko ni no mli lɛ bu bɛ jɛmɛ. Ekolɛ, nitsulɔi krokomɛi baawó atswere, loo tso, loo pɛnte goga ko kɛjɛ he ni ole akɛ ema lɛ. Kɛ́ ohiɛ je ohe nɔ lɛ, ewaaa akɛ oooye ohe awui. Bei pii lɛ mla biɔ ni tsumaa nitsulɔi awo nibii komɛi ni baabu amɛhe. Nitsulɔi ahiŋmɛi glase, hɛlmɛti, kɛ nitsumɔ aspaaterei baanyɛ abu ohe kɛjɛ osharai babaoo ahe kɛ́ aamã tsũ. Shi ja okwɛɔ nibii nɛɛ anɔ jogbaŋŋ, ni owoɔ hu dani amɛbaabu ohe.

Eyɛ mli akɛ nitsumɔ dadei babaoo waaa kɛ nitsumɔ moŋ, shi ebiɔ ni atsɔse bo ni ole bɔ ni akɛtsuɔ nii jogbaŋŋ koni ekapila bo. Kɛ́ oleee bɔ ni akɛ nitsumɔ dade ko tsuɔ nii ahaa lɛ, kɛɛmɔ nyɛmi nuu ni kwɛɔ nitsumɔ lɛ nɔ lɛ. Ebaato gbɛjianɔ koni atsɔɔ bo. Ehe miihia ni oba ohe shi ní ole he ni onyɛmɔ yawaa. Yɛ anɔkwale mli lɛ, ja ofee nakai dani obaatsĩ bo diɛŋtsɛ ohe kɛ mɛi krokomɛi ni ooopila yɛ nitsumɔhe lɛ naa.—Abɛi 11:2.

Kɛ́ aamã tsũ lɛ, ŋwɛi ni mɛi jɛɔ amɛbagbeɔ shi lɛ ji nibii titrii ni haa mɛi pilaa lɛ ateŋ ekome. Dani oookwɔ atswere ko loo ooodamɔ nɔ ko nɔ lɛ, kwɛmɔ akɛ nɔ fɛɛ nɔ eshɛ yɛ he, ni eyɛ hewalɛ lo. Kɛ́ obaadamɔ nɔ ko nɔ otsu nii, loo obaatsu nii yɛ tsu yiteŋ lɛ, mla biɔ ni owo nɔ ko ni haŋ okpɔ ogbee shi, loo okwɛ akɛ afo afabaŋ awo nɔ ni obaadamɔ nɔ lɛ he. Kɛ́ obaatsu nii yɛ nɔ ko ni kwɔ nɔ, ni oyɛ sanebimɔi komɛi lɛ, bi mɔ ni kwɛɔ nitsumɔ lɛ nɔ lɛ. *

Be mli ni Yehowa tsuji ni yɔɔ jeŋ fɛɛ lɛ ayi faa lɛ, nakai nɔŋŋ ehe bahiaa ni amãmɔ Maŋtsɛyeli Asai kɛ tsũi krokomɛi ni abaajá anɔkwa Nyɔŋmɔ lɛ yɛ mli. Eji mɛi ni kwɛɔ Maŋtsɛyeli Asai kɛ tsũi ni tamɔ nakai lɛ amãamɔ nɔ lɛ asɔ̃ akɛ amɛbu Yehowa tooi ni jara wa ni amɛkɛ amɛ tsuɔ nii lɛ ahe. (Yes. 32:1, 2) Kɛ́ oná hegbɛ akɛ okwɛ nyɛmimɛi hii kɛ yei anɔ koni akɛmã tsũ ko lɛ, ohiɛ akakpa bɔ ni shweshweeshwefeemɔ he hiaa ha lɛ nɔ kɔkɔɔkɔ. Kwɛmɔ koni he ni amãa tsũ lɛ yɛ lɛ afee falefale ní akɛ nibii akashwie shi basabasa. Kɛ́ ona akɛ mɛi komɛi miifee nibii ni yɔɔ oshara lɛ, kaaku ohiɛ ofɔ̃ nɔ, okɛ mlihilɛ awie atsɔɔ amɛ. Kaaŋmɛ gbekɛbii loo nitsulɔi ni he esako tsɔ lɛ agbɛ ni amɛtee hei ni yɔɔ oshara waa. Tsɔ hiɛ osusu osharai ni nitsulɔi lɛ baanyɛ amɛkɛkpe lɛ ahe, ni otsɔɔ amɛ bɔ ni amɛbaafee amɛtsu nitsumɔ lɛ shweshweeshwe. Kaimɔ akɛ, oti ni ma wɔhiɛ ji ni agbe nitsumɔ lɛ naa ní mɔ ko epilako.

Nɔ ni Suɔmɔ Tsuɔ

Maŋtsɛyeli Asai kɛ tsũi krokomɛi ni ajáa Nyɔŋmɔ yɛ mli lɛ amãamɔ ji nitsumɔ ni osharai yɛ mli. No hewɔ lɛ, esa akɛ mɛi ni tsuɔ eko lɛ akwɛ amɛhe nɔ jogbaŋŋ. Kɛ́ okɛ Biblia mli shishitoo mlai tsu nii, okɛ nitsumɔ lɛ he mlai tsu nii, ni ofee onii yɛ nilee mli lɛ, obaanyɛ otsĩ osharai anaa ni okaye bo diɛŋtsɛ ohe kɛ mɛi ni okɛtsuɔ nii lɛ awui.

Mɛni ji nɔ titri ni haa wɔsumɔɔ akɛ wɔtsu nii yɛ gbɛ ni yɔɔ shweshweeshwe waa nɔ lɛ? No ji suɔmɔ. Hɛɛ, suɔmɔ ni wɔyɔɔ kɛha Yehowa lɛ haa wɔbuɔ wala akɛ ejara wa, taakɛ ebuɔ lɛ lɛ. Ni suɔmɔ ni wɔyɔɔ kɛha mɛi lɛ haa wɔkwɛɔ wɔhe nɔ jogbaŋŋ koni wɔkafee nɔ ko ní baaye amɛ awui. (Mat. 22:37-39) No hewɔ lɛ, nyɛhaa wɔtswaa wɔfai shi waa akɛ wɔbaaha mɛi ni mamɔɔ tsũi amɛhaa wɔ lɛ afee “shweshweeshwe.”

[Shishigbɛ niŋmaa]

^ kk. 14 Kwɛmɔ akrabatsa ni ji “Bɔ ni Ooofee Okɛ Atswerei Atsu Nii Shweshweeshwe” ni yɔɔ baafa 30 lɛ.

[Akrabatsa/Mfoniri ni yɔɔ baafa 30]

Bɔ ni Ooofee Okɛ Atswerei Atsu Nii Shweshweeshwe

Yɛ nyɛsɛɛ afi ko mli lɛ, nitsulɔi ni fa fe 160,000 jɛ atswerei anɔ amɛgbee shi ni amɛpila amɛhe yɛ United States. Kɛfata he lɛ, mɛi 150 jɛ atswerei anɔ amɛgbee shi ni amɛgboi. Ekɔɔɔ he eko he ni oyɔɔ kɛ he ni otsuɔ nii yɛ lɛ, gbɛtsɔɔmɔi ni nyiɛ sɛɛ nɛɛ baanyɛ aye abua bo koni okajɛ atswere nɔ ogbee shi.

◇ Kaakwɔ atswere ni mli egbɔjɔ, loo eheko efite, ni kaasaa atswere ni tamɔ nɛkɛ hu. Fitemɔ lɛ kwraa.

◇ Atswere fɛɛ atswere kɛ nibii abɔ ni abaanyɛ ahiɛ kɛkwɔ. Kwɛmɔ ni okatsii fe atswere lɛ, ni kaaha onitsumɔ dadei kɛ nibii ni obaahiɛ kɛkwɔ lɛ fa fe bɔ ni abaanyɛ akɛkwɔ.

◇ Okɛ atswere lɛ ama he ko ni wa, ni yɔɔ tɛtrɛɛ. Okɛkama nɔ ko ni baanyɛ ahoso, tamɔ nibii ni adamɔɔ nɔ kɛtsuɔ nii, loo gogai kɛ adekai anɔ.

◇ Kɛ́ ookwɔ atswere loo ooyi shi lɛ, be fɛɛ be lɛ ha ohiɛ akwɛ atswere lɛ.

◇ Kaadamɔ atswere lɛ atrakpoi enyɔ ni yɔɔ naagbee yɛ ŋwɛi gbɛ lɛ anɔ, ni asaŋ kaata amɛnɔ.

◇ Kɛ́ okɛ atswere kakadaŋŋ baakpasa he ko, ni okwɔ kɛyadamɔ jɛmɛ otsu nii lɛ, no lɛ kɛ́ atswere lɛ kɛɛɛ fe he ni obaadamɔ lɛ mita kome lɛ, okɛkatsu nii. Fĩi atswere lɛ shishi okpɛtɛ nɔ ko loo oka tso ko owo shikpɔŋ yɛ atswere lɛ hiɛ bɔni afee ni ekashane. Kɛ́ onyɛɛɛ ofee enɛɛmɛi lɛ, no lɛ ha mɔ ko amɔ atswere lɛ mli beni odamɔ nɔ lɛ. Fĩi atswere lɛ okpɛtɛ nɔ ko yɛ ŋwɛigbɛ bɔni afee ni ekashane kɛtee afã gbɛ.

◇ Okɛ atswerei enyɔ akamamɔ shi ní okɛ tsei shwie amɛtrakpoi lɛ anɔ ní odamɔ nɔ.

◇ Kɛ́ odamɔ atswere nɔ ní okpã onine loo onane mli kɛtsu nɔ ko lɛ, no baanyɛ aha atswere lɛ ahoso. Kaafee nakai kɔkɔɔkɔ. Ha atswere lɛ abɛŋkɛ nɔ ni otsuɔ lɛ be fɛɛ be ní ehe baahia ní ofee nakai lɛ.

◇ Kɛ́ ootsu nii yɛ atswere nɔ yɛ shinaa ko ni aŋa hiɛ lɛ, okɛ okadi ko ni baabɔ mɛi kɔkɔ akpɛtɛ shinaa lɛ he ní oŋmɛ mli. Kɛ́ onyɛŋ oŋmɛ mli lɛ, ha mɔ ko adamɔ he, ní ebɔ mɛi ni baatsɔ jɛmɛ lɛ kɔkɔ.

◇ Ha mɔ kome pɛ akwɔ atswere ko, ja afee lɛ bɔ ni mɛi enyɔ baanyɛ akwɔ. *

[Shishigbɛ niŋmaa]

^ kk. 33 Obaanyɛ ona saji krokomɛi ni kɔɔ bɔni esa ákɛ akɛ atswerei atsu nii aha lɛ he yɛ August 8, 1999, Awake! lɛ baafa 22-24 lɛ mli.

[Mfoniri ni yɔɔ baafa 29]

Mose Mla lɛ bi ni mɔ fɛɛ mɔ afo afabaŋ awo tsũ ni ataraa yiteŋ lɛ he