Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Du Suɔmɔ Kɛha Nikanemɔ kɛ Nikasemɔ Owo Obii lɛ Amli

Du Suɔmɔ Kɛha Nikanemɔ kɛ Nikasemɔ Owo Obii lɛ Amli

Du Suɔmɔ Kɛha Nikanemɔ kɛ Nikasemɔ Owo Obii lɛ Amli

NIBII ni he hiaa waa ni obaanyɛ ofee koni obii lɛ aná wɔsɛɛ shihilɛ kpakpa lɛ ateŋ ekome ji ni otsɔɔ amɛ nikanemɔ kɛ nikasemɔ. Kwɛ miishɛɛ kpele ni yɔɔ nikanemɔ kɛ nikasemɔ mli! Gbekɛbiiashi nibii ni kɛ́ mɛi komɛi kai lɛ ehaa amɛnáa miishɛɛ waa lɛ eko ji bɔ ni amɛfɔlɔi kane nii kɛha amɛ lɛ. Miishɛɛ yɛ nikanemɔ mli, ni sɛɛnamɔi ni jɛɔ mli kɛbaa lɛ hu haa mɔ naa miishɛɛ. Enɛ ji anɔkwale, titri lɛ yɛ Nyɔŋmɔ tsuji agbɛfaŋ, ejaakɛ Biblia kasemɔ haa wekukpãa ni kã wɔkɛ Nyɔŋmɔ teŋ lɛ mli waa. Fɔlɔ ko ni eji Kristofonyo lɛ kɛɛ akɛ, “Nibii ni wɔnyaa he waa lɛ kɛ nikanemɔ kɛ nikasemɔ yɛ tsakpãa.”

Kɛ́ obii lɛ le bɔ ni akaseɔ nii ahaa lɛ, ebaanyɛ eha wekukpãa ni mli wa abaka amɛ kɛ Nyɔŋmɔ teŋ. (Lala 1:1-3, 6) Eyɛ mli akɛ ehe ehiaaa ni mɔ ko ale nikanemɔ dani ahere eyiwala moŋ, shi Biblia lɛ tsɔɔ akɛ nikanemɔ baanyɛ eha aná jɔɔmɔi babaoo. Ákɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, Kpojiemɔ 1:3 lɛ kɛɔ akɛ: “Ajɔɔ mɔ ni kaneɔ lɛ kɛ mɛi ni nuɔ gbalɛ wiemɔi lɛ.” Kɛfata he lɛ, ŋaawoo ni jɛ mumɔŋ ni bɔfo Paulo kɛha Timoteo akɛ, “Bɔɔ nii nɛɛ ahe mɔdɛŋ [loo “jwɛŋmɔ nibii nɛɛ anɔ,” NW] okɛ ohe awo mli kwraa” lɛ haa anaa faŋŋ akɛ, wɔjwɛŋmɔ ni wɔbaaha ehi nɔ ni wɔkaseɔ lɛ nɔ lɛ ji su ko ni he hiaa waa yɛ nikasemɔ mli. Mɛni hewɔ? “Koni mɛi fɛɛ ana oshweremɔ faŋŋ.”—1 Tim. 4:15.

Anɔkwa sane ji akɛ, kɛ́ ole nikanemɔ kɛ nikasemɔ lɛ, no kɛkɛ etsɔɔɔ akɛ ehe baaba sɛɛnamɔ kɛha bo. Mɛi babaoo ni yɔɔ hesai nɛɛ kɛtsuuu nii; no najiaŋ lɛ, amɛtiuɔ nibii ni sɛɛnamɔ bɛ he tsɔ lɛ asɛɛ. No hewɔ lɛ, te fɔlɔi aaafee tɛŋŋ amɛha amɛbii lɛ aná suɔmɔ kɛha nilee ni he baaba sɛɛnamɔ kɛha amɛ lɛ?

Suɔmɔ Kpo ni Ojieɔ kɛ Onɔkwɛmɔnɔ

Gbekɛbii náa miishɛɛ kɛ́ akɛ amɛ kase nii yɛ gbɛ ni haa amɛnaa akɛ asumɔɔ amɛ lɛ nɔ. Owen kɛ eŋa Claudia ni amɛji Kristofoi lɛ kaiɔ yɛ amɛbii enyɔ lɛ ahe akɛ: “Amɛkɛ miishɛɛ kpáa be ni wɔkɛkaseɔ nii lɛ gbɛ, ejaakɛ eji be krɛdɛɛ kɛha amɛ—amɛnuɔ he akɛ amɛyɛ shweshweeshwe, ni amɛtsui nyɔɔ amɛ mli hu. Amɛna akɛ nifeemɔ nɛɛ ji nibii ni haa amɛnáa miishɛɛ waa lɛ ateŋ ekome.” Beni gbekɛbii edara kɛshɛ afii 13 kɛmiimɔ afii 19 afii kɛ emli naagbai babaoo lɛ amli po lɛ, kɛ́ afee weku nikasemɔ yɛ gbɛ ni haa amɛnaa akɛ asumɔɔ amɛ nɔ lɛ, ebaaha amɛya nɔ amɛná nikasemɔ he miishɛɛ. Amrɔ nɛɛ Owen kɛ Claudia bii lɛ ji daa gbɛgbalɔi, ni amɛmiiya nɔ amɛmiiná suɔmɔ kɛha nikanemɔ kɛ nikasemɔ ni adu awo amɛmli lɛ he sɛɛ.

Kɛfata suɔmɔ he lɛ, nɔ kroko ni yeɔ ebuaa waa hu ji nɔkwɛmɔnɔ kpakpa ni fɔlɔi feɔ. Kɛ́ bei pii lɛ gbekɛbii lɛ naa akɛ amɛfɔlɔi lɛ miikane nii ni amɛmiikase nii hu lɛ, ewaaa akɛ amɛaana akɛ eji nɔ ko ni esa akɛ afee. Shi ákɛ fɔlɔ lɛ, mɛɛ gbɛ nɔ obaanyɛ otsɔ ofee enɛ he nɔkwɛmɔnɔ kɛ́ nikanemɔ wa kɛha bo? Ekolɛ ebaabi ni ofee tsakemɔi yɛ nibii ni ofɔɔ feemɔ. lɛ amli loo otsake osu yɛ nikanemɔ he. (Rom. 2:21) Kɛ́ ofɔɔ nikanemɔ daa gbi lɛ, ebaanyɛ ená obii lɛ anɔ hewalɛ waa. Omɔdɛŋbɔɔ, titri lɛ yɛ Biblia kanemɔ, hesaamɔ kɛha asafoŋ kpeei, kɛ weku nikasemɔ mli lɛ baaha amɛna faŋŋ akɛ nifeemɔi nɛɛ ahe yɛ sɛɛnamɔ waa.

Belɛ suɔmɔ kpo ni ojieɔ kɛ nɔkwɛmɔnɔ ni ofeɔ lɛ ji nibii ni he hiaa ni baaha onyɛ odu suɔmɔ kɛha nikanemɔ owo obii lɛ amli. Shi mɛni obaanyɛ ofee kɛwo amɛ hewalɛ koni amɛná suɔmɔ kɛha nikanemɔ kɛ nikasemɔ?

Okɛ Obii lɛ Akane Nii Koni Amɛsumɔ Nikanemɔ kɛ Nikasemɔ

Mɛni ji nibii komɛi ni he hiaa ni baaha obii lɛ asumɔ nikanemɔ? Ha amɛná woji kɛjɛ amɛgbekɛbiiashi. Asafoŋ onukpa ko ni efɔlɔi ha ená suɔmɔ kɛha nikanemɔ lɛ jie yi akɛ: “Ha obii lɛ afɔ woji hiɛmɔ, ni amɛle bɔ ni agbeleɔ lɛ ahaa. Nakai feemɔ baaha amɛkɛ woji afee amɛnanemɛi, ni nikanemɔ baatsɔ amɛsu.” Enɛ haa Biblia kasemɔ woji, tamɔ Kasemɔ Nii Kɛjɛ Tsɔɔlɔ Kpele lɛ Ŋɔɔ Mi-Wolo ni Gbaa Biblia Mli Saji lɛ batsɔmɔɔ gbekɛbii babaoo ananemɛi kwraa dani amɛleɔ nikanemɔ. Kɛ́ okane woji tamɔ enɛɛmɛi oha obii lɛ, jeee wiemɔ pɛ kɛkɛ otsɔɔ amɛ, shi moŋ ohaa amɛleɔ Nyɔŋmɔjamɔ mli saji kɛ wiemɔi ni akɛtsuɔ nii yɛ Nyɔŋmɔjamɔ mli.—1 Kor. 2:13.

Fɔɔ nikanemɔ kɛ amɛhamɔ. Ha efee osu akɛ obaakane nii oha obii lɛ daa gbi. Nakai feemɔ haa amɛleɔ bɔ ni atsɛɔ wiemɔi jogbaŋŋ, ni ehaa amɛsumɔɔ nikanemɔ. Gbɛ nɔ ni otsɔɔ okaneɔ nii lɛ hu he miihia. Okɛ miishɛɛ akane nii, ni amɛ hu amɛbaaná he miishɛɛ. Kɛ́ ofee nakai lɛ, obaana akɛ obii lɛ baakɛɛ bo ni oti nɔ ni okane oha amɛ lɛ mli shii abɔ. Kaakama amɛ nikanemɔ! Beni be shwieɔ mli lɛ, amɛbaasumɔ ni amɛkase saji krokomɛi. Shi kwɛmɔ jogbaŋŋ ni okɛ nikanemɔ akanyɛ obii lɛ anɔ. Yesu fee enɛ he nɔkwɛmɔnɔ kɛtsɔ etoibolɔi lɛ ní etsɔɔ amɛ nii “bɔ ni amɛaanyɛ amɛnu shishi” lɛ nɔ. (Mar. 4:33) Kɛ́ onyɛɛɛ amɛ nɔ lɛ, amɛkɛ miishɛɛ baakpá be ni nyɛkɛkaneɔ nii lɛ gbɛ, ni no baaha oshɛ oti ni ma ohiɛ akɛ obaaha amɛsumɔ nikanemɔ lɛ he oya.

Ha amɛkɛ amɛhe awo mli, ni nyɛsusu nɔ ni nyɛkaneɔ lɛ he. Ebaafee bo naakpɛɛ akɛ etsɛŋ ni obii lɛ baayɔse wiemɔi srɔtoi babaoo, amɛbaale bɔ ni atsɛɔ wiemɔi nɛɛ ahaa, amɛbaanu shishi, ni ebaaha omii ashɛ ohe. Kɛ́ okɛ amɛ susu nɔ ni nyɛkaneɔ lɛ he lɛ, ebaanyɛ eha amɛhe asa oya. Wolo ko ni tsɔɔ bɔ ni afeɔ ayeɔ abuaa gbekɛbii koni amɛle nikanemɔ jogbaŋŋ lɛ tsɔɔ mli akɛ, sanegbaa yeɔ ebuaa gbekɛbii koni “amɛle wiemɔi ni sɛɛ mli lɛ ehe baahia ni amɛyɔse ní amɛnu shishi beni amɛkaneɔ nii lɛ.” Wolo lɛ tsa nɔ akɛ, “Akɛni gbekɛbii ajwɛŋmɔ sarako, ni amɛmiibɔ mɔdɛŋ ni amɛle nikanemɔ kɛ niŋmaa hewɔ lɛ, ehe miihia ni akɛ amɛ agba sane—kɛ́ nyɛfɔɔ saji ni he hiaa . . . ahe wiemɔ lɛ, ebaaye ebua amɛ waa.”

Ha obii lɛ akane nii amɛtsɔɔ bo, ni owo amɛ hewalɛ ni amɛbibii saji. Obaanyɛ obi amɛ saji, koni oha amɛ hetoi srɔtoi ni amɛtsɔɔ nɔ ni ja yɛ mli. Kɛ́ ofee nakai lɛ, gbekɛbii lɛ baana akɛ amɛbaanyɛ amɛkase nibii babaoo kɛjɛ woji amli, ni amɛbaabɔ mɔdɛŋ ni amɛnu nɔ ni amɛkaneɔ lɛ shishi. Nikanemɔ yɛ nɛkɛ gbɛ nɔ lɛ he miihia, titri lɛ kɛ́ nɔ ni nyɛkaneɔ lɛ damɔ Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ, ni ji wolo ni sɛɛnamɔ yɔɔ he fe fɛɛ lɛ nɔ.—Heb. 4:12.

Shi ohiɛ akakpa nɔ akɛ nikanemɔ bɛ mlɛo. Dani mɔ ko he baasa kɛ nikanemɔ lɛ, esa akɛ ená be, ni efɔ feemɔ. * No hewɔ lɛ bɔɔ mɔdɛŋ akɛ obaafɔ gbekɛbii ni kpaako amɛnáa suɔmɔ kɛha nikanemɔ lɛ ayi jiemɔ. Nakai feemɔ baaha obii lɛ asumɔ nikanemɔ.

Sɛɛnamɔ yɛ He, ni Ehaa Anáa Miishɛɛ

Kɛ́ otsɔɔ obii lɛ bɔ ni akaseɔ nii ahaa lɛ, amɛnaa yiŋtoo ni yɔɔ nikanemɔ sɛɛ. Nikasemɔ biɔ ni atao saji amli, ni abɔ mɔdɛŋ ale nɔ ni saji nɛɛ tsɔɔ. Enɛ biɔ ni ale bɔ ni abaabua saji anaa koni shishinumɔ aba he, akai saji nɛɛ, kɛ agbɛnɛ bɔ ni akɛ saji nɛɛ baatsu nii aha. Kɛ́ gbekɛ ko le bɔ ni akaseɔ nii ahaa, ni eyɔse sɛɛnamɔ ni yɔɔ nikasemɔ sɛɛ lɛ, no lɛ nikasemɔ lɛ bafeɔ nɔ ni sɛɛnamɔ yɔɔ he, ni haa mɔ náa miishɛɛ.—Jaj. 10:10.

Ha amɛle gbɛi ni atsɔɔ nɔ akaseɔ nii. Gbɛkɛ Weku Jamɔ, daa gbi ŋmalɛ lɛ feemɔ, kɛ nifeemɔi ni tamɔ nakai lɛ ji bei ni sa jogbaŋŋ ni obaanyɛ okɛtsɔɔ obii lɛ gbɛi ni atsɔɔ nɔ akaseɔ nii. Kɛ́ gbekɛbii lɛ tá shi dioo, ni amɛkɛ be fioo jwɛŋ sane ni asusuɔ he lɛ nɔ lɛ, ebaaha amɛle bɔ ni ahaa jwɛŋmɔ hiɔ nɔ ni akaseɔ lɛ nɔ, ni enɛ ji su ko ni he hiaa waa yɛ nikasemɔ mli. Kɛfata he lɛ, obaanyɛ okɛɛ obinuu ni etsɔɔ bo tsakpãa ni yɔɔ nɔ ni ekase yɛ nɔ ni nyɛsusuɔ he lɛ mli kɛ nɔ ni ele momo lɛ teŋ. Enɛ tsɔɔ lɛ bɔ ni akɛ sane toɔ sane he. Obaanyɛ obi obiyoo lɛ hu koni emua nɔ ni ekane lɛ naa yɛ lɛ diɛŋtsɛ ewiemɔ mli. Enɛ baaye abua lɛ koni enu shishi ni ekai hu. Saji otii anɔmimaa ji nikasemɔ gbɛ kroko ni obaanyɛ otsɔɔ obii koni eha amɛnyɛ amɛkai nibii ni amɛkaneɔ lɛ. Obaanyɛ otsɔɔ gbekɛbii bibii po bɔ ni aŋmalaa saji otii beni nyɛkaseɔ nii lɛ, loo yɛ asafoŋ kpeei ashishi. Kwɛ bɔ ni enɛ baaha amɛle bɔ ni ahaa jwɛŋmɔ hiɔ saji anɔ ahaa! Nikasemɔ gbɛi ni yɔɔ mlɛo nɛɛ haa nikasemɔ lɛ feɔ nɔ ni yɔɔ miishɛɛ, ni bo kɛ obii lɛ fɛɛ baaná he sɛɛ.

Too gbɛjianɔ ni baaha nikasemɔ lɛ afee mlɛo. Kɛ́ kɔɔyɔɔ yɛ he ni nyɛkaseɔ nii lɛ yɛ lɛ bɔ ni sa, kane ni yɔɔ jɛmɛ lɛ kpɛɔ bɔ ni sa, jɛmɛ yɛ dioo, ni bɔ ni jɛmɛ yɔɔ lɛ baaha mɔ fɛɛ mɔ he ajɔ lɛ jogbaŋŋ lɛ, no lɛ ebaafee mlɛo akɛ amɛbaaha amɛjwɛŋmɔ ahi nɔ ni akaseɔ lɛ nɔ. Anɔkwa sane ji akɛ, fɔlɔi asu yɛ nikasemɔ he lɛ he miihia waa. Biianyɛ ko kɛɛ akɛ, “Ehe miihia ni aye be ni ato kɛha nikanemɔ kɛ nikasemɔ lɛ nɔ, ni esaaa akɛ afolɔɔ mli. Enɛ yeɔ ebuaa gbekɛbii lɛ ni amɛleɔ bɔ ni atoɔ nibii ahe gbɛjianɔ jogbaŋŋ. Amɛkaseɔ akɛ ayɛ be ni akɛfeɔ nɔ fɛɛ nɔ.” Fɔlɔi babaoo haaa afee nibii ni baagbala jwɛŋmɔ kɛjɛ nikasemɔ lɛ nɔ. Nikasemɔ he nilelɔ ko kɛɛ akɛ, enɛ yeɔ ebuaa gbekɛbii lɛ waa ni amɛleɔ bɔ ni akaseɔ nii.

Ha amɛna sɛɛnamɔ ni yɔɔ nikasemɔ he. Naagbee kwraa lɛ, ye obua obii lɛ ni amɛna bɔ ni amɛaafee amɛkɛ nɔ ni amɛkaseɔ lɛ atsu nii. Kɛ́ amɛkɛ nɔ ni amɛkaseɔ lɛ tsu nii lɛ, ehaa amɛnaa sɛɛnamɔ diɛŋtsɛ ni yɔɔ nikasemɔ sɛɛ. Nyɛmi nuu ko ni eye afii 20 lɛ wie akɛ: “Kɛ́ minaaa sɛɛnamɔ ko kwraa yɛ nɔ ni mikaseɔ lɛ he lɛ, ewaa kɛhaa mi akɛ makase. Shi kɛ́ mina akɛ ehe baaba sɛɛnamɔ kɛha mi lɛ, mibɔɔ mɔdɛŋ akɛ manu shishi.” Kɛ́ gbekɛbii na akɛ nikasemɔ ji nɔ ko ni sɛɛnamɔ yɔɔ he lɛ, amɛkɛ amɛhe baawo mli waa. No baaha amɛsumɔ nikasemɔ taakɛ amɛbasumɔ nikanemɔ lɛ.

Sɛɛnamɔ ni Fe Fɛɛ

Anyɛŋ abu sɛɛnamɔi ni baajɛ suɔmɔ kɛha nikanemɔ kɛ nikasemɔ ni oduɔ owoɔ obii lɛ amli kɛba lɛ naa. Sɛɛnamɔi lɛ ekomɛi ji akɛ, amɛbaabɔ mɔdɛŋ yɛ skul, yɛ nitsumɔ mli, amɛkɛ mɛi baashara jogbaŋŋ, amɛbaanu nibii ni yaa nɔ yɛ je lɛ mli lɛ shishi jogbaŋŋ, ebaaha wekukpãa kpakpa ahi amɛ kɛ amɛfɔlɔi ateŋ, ni nikanemɔ kɛ nikasemɔ diɛŋtsɛ hu baaha amɛná miishɛɛ.

Nɔ ni fe fɛɛ lɛ, kɛ́ obii lɛ ná suɔmɔ kɛha nikasemɔ lɛ, ebaanyɛ eye ebua amɛ ni amɛfee mɛi ni sheɔ Nyɔŋmɔ gbeyei. Suɔmɔ kɛha nikasemɔ ji nɔ titri ni baaha amɛjwɛŋmɔ kɛ amɛtsui naa agbele koni amɛkɛ Ŋmalɛ mli anɔkwalei lɛ “lɛɛmɔ kɛ kɛlɛ kɛ mlikwɔlɛ kɛ nɔkwɔlɛ lɛ” awo mli. (Efe. 3:18) Shi nibii babaoo yɛ ni esa akɛ fɔlɔi ni ji Kristofoi lɛ atsɔɔ amɛbii lɛ. Kɛ́ fɔlɔi ná be kɛ deka amɛha amɛbii lɛ, ni amɛbɔ mɔdɛŋ fɛɛ ni amɛaanyɛ kɛtsɔse amɛ jogbaŋŋ lɛ, amɛkpáa gbɛ akɛ amɛbii lɛ baadara kɛbatsɔmɔ Yehowa jálɔi. Kɛ́ otsɔɔ obii lɛ gbɛi srɔtoi ni atsɔɔ nɔ akaseɔ nii lɛ, eyeɔ ebuaa amɛ ni amɛhaa wekukpãa kpakpa hiɔ amɛkɛ Nyɔŋmɔ teŋ be fɛɛ be. No hewɔ lɛ, sɔlemɔ obi Yehowa ni ejɔɔ mɔdɛŋ ni obɔɔ koni odu suɔmɔ kɛha nikanemɔ kɛ nikasemɔ owo obii lɛ amli lɛ nɔ.—Abɛi 22:6.

[Shishigbɛ niŋmaa]

^ kk. 14 Gbekɛbii ni hela hewɔ lɛ amɛjwɛŋmɔ naa waaa lɛ naaa lɛ mlɛo akɛ amɛaakane nii loo amɛkase nii. Kɛ́ ootao ona nɔ ni fɔlɔi baanyɛ afee kɛye abua gbekɛbii ni tamɔ nɛkɛ lɛ, kwɛmɔ February 22, 1997 Awake! lɛ, baafa 3-10 lɛ.

[Akrabatsa/Mfonirii ni yɔɔ baafa 26]

Nikanemɔ . . .

• Ha amɛná woji

• Kanemɔ nii otsɔɔ amɛ

• Ha amɛkɛ amɛhe awo mli

• Nyɛsusua nɔ ni nyɛkane lɛ he

• Ha amɛkane nii amɛtsɔɔ bo

• Ha amɛbibii bo saji

Nikasemɔ . . .

• Feemɔ nɔkwɛmɔnɔ kpakpa akɛ fɔlɔ

• Tsɔsemɔ obii lɛ koni amɛle bɔ ni . . . 

○ ahaa jwɛŋmɔ hiɔ nɔ ni akaseɔ lɛ nɔ

○ akɛ sane toɔ sane he

○ amuaa sane naa

○ amaa saji otii anɔ mi

○ aŋmalaa saji otii

• Too gbɛjianɔ ni baaha nikasemɔ afee mlɛo

• Ha amɛna sɛɛnamɔ ni yɔɔ nikasemɔ he