Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Sanebimɔi ni Jɛ Kanelɔi Adɛŋ

Sanebimɔi ni Jɛ Kanelɔi Adɛŋ

Sanebimɔi ni Jɛ Kanelɔi Adɛŋ

Ani abaanyɛ ana ŋmɛlɛtswaa tuuntu nɔ ni asɛŋ Yesu Kristo lɛ?

Mɛi biɔ sane nɛɛ ejaakɛ etamɔ nɔ ni srɔtofeemɔ yɛ amaniɛbɔɔ ni jɛ mumɔŋ ni Sanekpakpa ŋmalɔ Marko kɛ bɔfo Yohane kɛha yɛ Yesu gbele lɛ he lɛ mli. Marko kɛɛ akɛ: “Shi ŋmɛlɛ nɛɛhu mli [ni asraafoi lɛ] sɛŋ lɛ lɛ.” (Mar. 15:25) Yohane bɔ amaniɛ akɛ “aaafee shwane ŋmɛlɛ nyɔŋma kɛ enyɔ mli” ni Pilato ŋɔ Yesu eha Yudafoi lɛ koni asɛŋ lɛ. (Yoh. 19:14-16) Mɛi ni gbálaa Biblia lɛ mli lɛ kɛ yiŋtoi srɔtoi ahewɔ ni etamɔ nɔ ni srɔtofeemɔ yɔɔ amaniɛbɔi enyɔ nɛɛ amli lɛ eha. Shi Ŋmalɛ mli saji ni kɔɔ sane nɛɛ he lɛ faaa bɔ ni baanyɛ aha ana nɔ hewɔ ni etamɔ nɔ ni srɔtofeemɔ yɔɔ amaniɛbɔi enyɔ lɛ amli lɛ. Kɛlɛ, kɛ́ wɔsusu bɔ ni mɛi bu be amɛha yɛ nakai beaŋ lɛ he lɛ, no baanyɛ aye abua wɔ.

Yɛ klɛŋklɛŋ afi 100 Ŋ.B. lɛ, Yudafoi lɛ bu be kɛjɛ hulushitee kɛyashi hulushinyɔɔ akɛ ŋmɛlɛtswai 12 yɔɔ mli. (Yoh. 11:9) Leebi ŋmɛlɛ kpaanyɔ kɛyashi leebi ŋmɛlɛ nɛɛhu ji “ŋmɛlɛtswaa ni ji etɛ lɛ,” ni “ŋmɛlɛtswaa ni ji ekpaa lɛ” baa naagbee aaafee shwane ŋmɛlɛ nyɔŋma kɛ enyɔ. Eji anɔkwale akɛ, hulu lɛ ejeee ni enyɔɔɔ be kome too daa gbi. No hewɔ lɛ, bɔ ni kɔɔyɔŋ tsakemɔ lɛ yɔɔ lɛ ji nɔ ni baatsɔɔ ŋmɛlɛtswai abɔ ni yɔɔ hulushitee kɛyashi hulushinyɔɔ mli. Kɛfata he lɛ, no mli lɛ akwɛɔ he ni hulu lɛ damɔ ni akɛbuɔ be. No hewɔ lɛ, amɛbebuu ejaaa kɛmɔɔɔ shi. Bei pii lɛ, Kristofoi a-Hela Ŋmalɛi lɛ kɛɔ akɛ nɔ ko ba ŋmɛlɛtswaa ni ji etɛ, ekpaa, loo nɛɛhu lɛ mli—ni bei pii lɛ nɔ ni etsɔɔ ji akɛ aaafee nakai ŋmɛlɛtswaa lɛ mli ni nii lɛ ba. (Mat. 20:3, 5; Bɔf. 10:3, 9, 30, NW) Kɛ́ ehe miihia ni atsĩ be ni nɔ ni abɔɔ he amaniɛ lɛ ba lɛ tã pɛ dani atsĩɔ be pɔtɛɛ ko tamɔ “ŋmɛlɛtswaa ni ji kpawo lɛ nɔ” lɛ tã.—Yoh. 4:52, NW.

Sanekpakpai lɛ fɛɛ kɛ amɛhe kpãa gbee yɛ bɔ ni nibii ba kɛtsara nɔ yɛ Yesu naagbee gbi yɛ shikpɔŋ lɛ nɔ lɛ mli lɛ he. Sanekpakpai ejwɛ lɛ fɛɛ tsɔɔ akɛ beni je tsɛre lɛ, osɔfoi lɛ kɛ maŋ onukpai lɛ kpe ni amɛha akɛ Yesu yaha Roma nɔyelɔ Pontio Pilato. (Mat. 27:1; Mar. 15:1; Luka 22:66; Yoh. 18:28) Mateo, Marko, kɛ Luka fɛɛ bɔ amaniɛ akɛ kɛjɛ shwane ŋmɛlɛ nyɔŋma kɛ enyɔ, beni Yesu yɔɔ sɛŋmɔtso lɛ nɔ lɛ, “kɛyashi gbɛkɛ ŋmɛji etɛ lɛ” duŋ wo yɛ shikpɔŋ lɛ fɛɛ nɔ.—Mat. 27:45, 46; Mar. 15:33, 34; Luka 23:44.

Nɔ̃ kome ni ekolɛ ebaanyɛ eha mɛi kɛ be srɔtoi atsɔɔ be ni asɛŋ Yesu lɛ nɛ: Abuɔ kpelebii ni akɛyiɔ mɔ ko loo kpãa ni atswaa mɔ lɛ akɛ efata gbɛ ni atsɔɔ nɔ asɛŋɔ mɔ lɛ he. Bei pii lɛ, ayiɔ mɔ lɛ kpelebii lɛ aahu akɛ mɔ lɛ nyɛɔ egboɔ yɛ no hewɔ. Yɛ Yesu gbɛfaŋ lɛ, ekolɛ ayi lɛ waa aahu akɛ beni lɛ diɛŋtsɛ etere esɛŋmɔtso lɛ kɛyashi he ko lɛ ehe bahia ni mɔ kroko atere sɛŋmɔtso lɛ aha lɛ. (Luka 23:26; Yoh. 19:17) Kɛ́ abu kpelebii ni akɛyiɔ mɔ lɛ afata gbɛ ni atsɔɔ nɔ asɛŋɔ mɔ lɛ he lɛ, belɛ be ko baashwie mli dani abaakala Yesu akpɛtɛ sɛŋmɔtso lɛ he. Akɛni aŋkroaŋkroi baanyɛ abu be ni asɛŋ Yesu lɛ kɛjɛ be ni ayi lɛ kpelebii lɛ loo kɛjɛ be ni akala lɛ akpɛtɛ sɛŋmɔtso lɛ he lɛ hewɔ lɛ, amɛbaanyɛ amɛkɛ be srɔtoi atsɔɔ be ni asɛŋ lɛ lɛ mli.

Mateo, Marko, kɛ Luka ŋmala amɛ-Sanekpakpai lɛ afii nyɔŋmai abɔ sɛɛ dani bɔfo Yohane ŋma enɔ̃ lɛ. No hewɔ lɛ, bɔfo Yohane na amɛmaniɛbɔi lɛ. Eji anɔkwale akɛ Yohane tsĩ be ni etamɔ nɔ ni eyɛ srɔto yɛ Marko nɔ̃ lɛ he lɛ tã. Shi enɛ bafeɔ odaseyeli ni yɔɔ faŋŋ akɛ, jeee Marko amaniɛbɔɔ lɛ nɔ Yohane kwɛ kɛŋma enɔ̃ lɛ. Nyɔŋmɔ kɛ emumɔ lɛ tsirɛ Yohane kɛ Marko fɛɛ. Eyɛ mli akɛ Ŋmalɛ mli saji ni kɔɔ sane nɛɛ he lɛ faaa bɔ ni baanyɛ aha ana nɔ hewɔ ni etamɔ nɔ ni srɔtofeemɔ yɛ amaniɛbɔi enyɔ lɛ amli lɛ moŋ, shi wɔbaanyɛ wɔkɛ wɔhe afɔ̃ Sanekpakpai lɛ amli amaniɛbɔi lɛ anɔ.