Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Ye Obua Mɛi Koni Amɛkɛ Nyɛmɔi ni Amɛyɔɔ lɛ Atsu Nii Kɛmɔ Shi

Ye Obua Mɛi Koni Amɛkɛ Nyɛmɔi ni Amɛyɔɔ lɛ Atsu Nii Kɛmɔ Shi

“Mawoo ŋaa, mihiŋmɛi kã ohe.”LALA 32:8.

1, 2. Te Yehowa naa etsuji ni yɔɔ shikpɔŋ lɛ nɔ lɛ ehãa tɛŋŋ?

KƐ́ FƆLƆI na ni amɛbii miishwɛ lɛ, bei pii lɛ amɛnaa kpɛɔ amɛhe yɛ nyɛmɔi ni gbekɛbii nɛɛ yɔɔ lɛ he. Ani oyɔse nakai? Ekolɛ gbekɛ lɛ eko bɔɔ mɔdɛŋ kɛ kpɔiaŋgbɔlemɔ, ni mɔ kroko hu bɔɔ mɔdɛŋ kɛ nitɛŋmɔ loo nɔ kroko. Ekɔɔɔ he eko nyɛmɔ ni gbekɛbii lɛ yɔɔ lɛ, fɔlɔi lɛ bɔɔ mɔdɛŋ akɛ amɛbaaye amɛbua amɛ koni amɛkɛ nyɛmɔi nɛɛ atsu nii kɛmɔ shi.

2 Yehowa, ni ji Tsɛ ni yɔɔ suɔmɔ lɛ hu yɛ etsuji ahe miishɛɛ. Enaa etsuji ni yɔɔ ŋmɛnɛ lɛ akɛ “jeŋmaji lɛ fɛɛ anii ni jara wa lɛ.” (Hag. 2:7) Amɛhemɔkɛyeli kɛ anɔkwa ni amɛyeɔ Nyɔŋmɔ lɛ titri hewɔ amɛji nii ni jara wa lɛ. Ekolɛ oyɔse akɛ, Odasefoi ni yɔɔ ŋmɛnɛ lɛ yɛ nyɛmɔi srɔtoi babaoo. Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, nyɛmimɛi hii komɛi le wiemɔhamɔ waa, ni mɛi komɛi hu le bɔ ni atoɔ nibii ahe gbɛjianɔ jogbaŋŋ. Nyɛmimɛi yei babaoo hu bɔɔ mɔdɛŋ kɛ wiemɔ kroko kasemɔ, ni mɛi komɛi hu bɔɔ mɔdɛŋ kɛ helatsɛmɛi akwɛmɔ loo amɛle bɔ ni awoɔ mɛi ni nijiaŋ eje wui lɛ hewalɛ. (Rom. 16:1, 12) Ani eŋɔɔɔ wɔnaa akɛ Kristofoi ni tamɔ nɛkɛ yɛ wɔsafo lɛ mli?

3. Mɛɛ sanebimɔi wɔbaasusu he yɛ nikasemɔ nɛɛ mli?

3 Kɛ̃lɛ, ekolɛ Kristofoi komɛi, titri lɛ oblahii ni yɔɔ asafo lɛ  mli loo hii ni abaptisi etsɛko lɛ baanu he akɛ amɛbɛ nɔ ko ni amɛbaafee kɛye abua yɛ asafo lɛ mli bianɛ. Te wɔɔfee tɛŋŋ wɔye wɔbua amɛ koni amɛkɛ nyɛmɔi ni amɛyɔɔ lɛ atsu nii kɛmɔ shi lɛ? Mɛni hewɔ esa akɛ wɔkase Yehowa ni wɔyɔse nɔ kpakpa ni yɔɔ wɔnyɛmimɛi lɛ amli lɛ?

YEHOWA NAA NƆ KPAKPA NI YƆƆ ETSUJI AMLI

4, 5. Mɛɛ gbɛ nɔ Kojolɔi 6:11-16 lɛ hãa wɔnaa akɛ Yehowa naa nyɛmɔi ni etsuji yɔɔ lɛ?

4 Biblia lɛ tsɔɔ akɛ, jeee nɔ kpakpa ni yɔɔ Yehowa tsuji amli lɛ pɛ enaa, shi enaa amɛnyɛmɔi hu. Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, be ni Nyɔŋmɔ hala Gideon akɛ ehere ewebii lɛ kɛjɛ Midianbii ni ji amɛhenyɛlɔi lɛ adɛŋ lɛ, ekolɛ Gideon naa kpɛ ehe be ni ŋwɛibɔfo lɛ ŋa lɛ akɛ: “Yehowa kɛo yɛ, bo nuu ekãalɔ!” lɛ. Eka shi faŋŋ akɛ, no mli lɛ Gideon enaaa ehe akɛ eji “nuu ekãalɔ.” Eheee eyeee akɛ ebaanyɛ ehere Nyɔŋmɔ webii lɛ, ni enu he akɛ jeee mɔ ko ji lɛ. Shi taakɛ sanegbaa ni tee nɔ lɛ tsɔɔ lɛ, Yehowa na akɛ Gideon yɛ nyɛmɔ ni ekɛaahere Israel, shi Gideon enaaa ehe nakai.Nyɛkanea Kojolɔi 6:11-16.

5 Yehowa ná hiɛkɛnɔfɔɔ yɛ Gideon mli akɛ ebaanyɛ ehere Israel, ejaakɛ eyɔse hesai ni Gideon yɔɔ lɛ. Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, Yehowa bɔfo lɛ na bɔ ni Gideon kɛ ehewalɛ fɛɛ gbeɔ ŋmaa lɛ. Ŋwɛibɔfo lɛ yɔse nɔ kroko hu. Yɛ blema lɛ, bei pii lɛ okwaafoi gbeɔ ŋmaa yɛ agbó naa, bɔ ni afee ni kɔɔyɔɔ lɛ aloo ŋmaa lɛ tutuu lɛ kɛya. Naakpɛɛ sane ji akɛ, Gideon miigbee ŋmaa lɛ yɛ teemɔŋ, yɛ wein bu mli, bɔ ni afee ni ekɛ ŋmaa fioo ni eyɔɔ lɛ atee Midianbii lɛ. Enɛ tsɔɔ akɛ etsuɔ nii waa! Shi Yehowa na akɛ Gideon yɛ nyɛmɔi babaoo fe nii ni etsuɔ waa lɛ. Ena akɛ Gideon hiɛ kã shi, ni ele bɔ ni akpɛɔ yiŋ jogbaŋŋ koni mɔ awii ehe kɛjɛ oshara he. Yehowa na nyɛmɔ ni eyɔɔ lɛ, ni ekɛ lɛ tsu nii.

6, 7. (a) Mɛɛ gbɛ nɔ esoro bɔ ni Yehowa na gbalɔ Amos yɛ bɔ ni Israelbii komɛi na lɛ lɛ he? (b) Mɛni tsɔɔ akɛ Amos le woloŋ?

6 Nakai nɔŋŋ Yehowa na nyɛmɔ ni gbalɔ Amos hu yɔɔ lɛ, eyɛ mli akɛ no mli lɛ, ekolɛ mɛi babaoo ebuuu lɛ akɛ mɔ titri ko. No mli lɛ, Amos ji tookwɛlɔ, ni esaa sikamore tsei, ni ji tso ko ni abuɔ enɔ yibii lɛ akɛ eji ohiafoi aniyenii lɛ ahe hu. Be ni Yehowa hala Amos akɛ eyakune Israel akutsei nyɔŋma maŋtsɛyeli ni ekwa Yehowa lɛ, eeenyɛ efee akɛ Israelbii lɛ ekomɛi nu he akɛ, esaaa kɛhã nakai nitsumɔ lɛ.Nyɛkanea Amos 7:14, 15.

7 Eyɛ mli akɛ Amos jɛ akrowa ko ni etse ehe banee moŋ, shi ele kusumii kɛ nɔyelɔi ni yɔɔ maji ni bɔle amɛ lɛ nɔ lɛ. Ele nibii gbohii ni yaa nɔ yɛ Israel, ni ele nɔ ni yaa nɔ yɛ maji ni bɔle Israel he lɛ hu amli akɛni ekolɛ ekɛ guɔyelɔi shara lɛ hewɔ. (Amos 1:6, 9, 11, 13; 2:8; 6:4-6) Ŋmɛnɛ lɛ, Biblia he nilelɔi komɛi wieɔ akɛ Amos le niŋmaa jogbaŋŋ. Jeee wiemɔi ni shishinumɔ waaa pɛ ekɛtsu nii, shi ekɛ wiemɔi ni taa mɔ tsuiŋ waa hu tsu nii. Amos kɛ ekãa jaje fɔbuu kojomɔi eshwie osɔfo Amazia nɔ. Enɛ tsɔɔ akɛ, Amos, mɔ ni Yehowa hala akɛ ejaje esaji lɛ sa. Yehowa na enyɛmɔi ni mɛi krokomɛi enaaa lɛ, ni ekɛ lɛ tsu nii.Amos 7:12, 13, 16, 17.

8. (a) Mɛɛ shi Yehowa wo David? (b) Mɛni hewɔ Lala 32:8 lɛ woɔ mɛi ni bɛ hekɛnɔfɔɔ yɛ amɛmli lɛ hewalɛ lɛ?

8 Yehowa le nyɛmɔ ni etsuji lɛ ateŋ mɔ fɛɛ mɔ yɔɔ. Ewo Maŋtsɛ David shi akɛ, ebaatsɔɔ lɛ gbɛ be fɛɛ be, ni ‘ehiŋmɛi baakã ehe.’ (Nyɛkanea Lala 32:8.) Mɛni hewɔ esa akɛ enɛ awo wɔ hewalɛ? Ekolɛ wɔbɛ hekɛnɔfɔɔ yɛ wɔmli, shi Yehowa baanyɛ aye abua wɔ koni wɔtsu babaoo fe bɔ ni wɔkpaa gbɛ, ni wɔshɛ otii ni wɔsusuɔ akɛ wɔnyɛŋ wɔshɛ he lɛ po ahe. Taakɛ tsɔɔlɔ ko yeɔ ebuaa nikaselɔ ko fiofio lɛ, nakai nɔŋŋ Yehowa  tsɔɔ wɔ gbɛ fiofio koni wɔnyɛ wɔkɛ wɔnyɛmɔi atsu nii kɛmɔ shi. Ni ebaanyɛ etsɔ wɔnyɛmimɛi hii kɛ yei lɛ anɔ eye ebua wɔ. Yɛ mɛɛ gbɛ nɔ?

YƆSEMƆ NƆ KPAKPA NI YƆƆ MƐI KROKOMƐI AMLI LƐ

9. Te wɔɔfee tɛŋŋ wɔkɛ ŋaa ni Paulo wo akɛ wɔyɔse nɔ kpakpa ni yɔɔ wɔnyɛmimɛi lɛ amli lɛ atsu nii?

9 Paulo wo Kristofoi fɛɛ hewalɛ ni amɛkɛ amɛhiɛ afɔ shi ni amɛyɔse nɔ kpakpa ni yɔɔ amɛnyɛmimɛi lɛ amli lɛ. (Nyɛkanea Filipibii 2:3, 4.) Paulo miitsɔɔ akɛ esa akɛ wɔyɔse nyɛmɔi ni wɔnyɛmimɛi lɛ yɔɔ lɛ, ni wɔjie amɛyi. Kɛ́ mɔ ko yɔse mɔdɛŋ ni wɔbɔɔ yɛ Yehowa sɔɔmɔ lɛ mli ni ejie wɔyi lɛ, te wɔnuɔ he tɛŋŋ? Bei pii lɛ, no kanyaa wɔ koni wɔfee babaoo fe tsutsu lɛ, ni no hãa wɔkɛ wɔnyɛmɔi lɛ tsuɔ nii kɛmɔɔ shi. Nakai nɔŋŋ kɛ́ wɔyɔse mɔdɛŋ ni wɔnyɛmimɛi lɛ bɔɔ ni wɔjie amɛyi lɛ, wɔyeɔ wɔbuaa amɛ ni amɛyaa amɛhiɛ yɛ mumɔŋ.

10. Namɛi titri ehe hiaa ni wɔwo amɛ hewalɛ?

10 Namɛi titri ehe hiaa ni wɔwo amɛ hewalɛ? Eji anɔkwale akɛ, hewalɛwoo he miihia wɔ fɛɛ yɛ be kɛ beaŋ. Kɛ̃lɛ, oblahii ni yɔɔ asafo lɛ mli loo nyɛmimɛi hii ni abaptisi etsɛko lɛ ji mɛi titri ni esa akɛ aye abua koni amɛyɔse nɔ ni amɛbaanyɛ amɛfee kɛye abua asafo lɛ. Enɛ baahã amɛnu he akɛ amɛhe hiaa yɛ Yehowa asafo lɛ mli. Biblia lɛ woɔ hii fɛɛ hewalɛ akɛ amɛya amɛhiɛ ni amɛfee mɛi ni sa kɛhã sɔɔmɔ hegbɛi, shi kɛ́ ayeee abuaaa nyɛmimɛi hii nɛɛ, ehaŋ amɛnu he akɛ amɛpele kɛya amɛhiɛ yɛ asafo lɛ mli.1 Tim. 3:1.

11. (a) Mɛɛ gbɛ nɔ asafoŋ onukpa ko ye ebua oblanyo ko ni hiɛ gboɔ lɛ ni etee hiɛ? (b) Mɛni okaseɔ kɛjɛɔ Julien sane lɛ mli?

11 Asafoŋ onukpa ko ni atsɛɔ lɛ Ludovic, ni aye abua lɛ be ni eji oblanyo lɛ wie akɛ: “Kɛ́ miye mibua nyɛmi nuu ko lɛ, ehãa eyaa ehiɛ oyayaayai.” Ludovic wie oblanyo ko ni atsɛɔ lɛ Julien, ni hiɛ gboɔ lɛ he akɛ: “Akɛni bei komɛi lɛ Julien náaa hekɛnɔfɔɔ yɛ lɛ diɛŋtsɛ emli hewɔ lɛ, enyɛɛɛ efee nibii jogbaŋŋ. Shi miyɔse akɛ emli hi, ni eesumɔ ni eye ebua mɛi yɛ asafo lɛ mli. No hewɔ lɛ, yɛ nɔ najiaŋ ni mawie ehiɛ lɛ, mikwɛ nɔ kpakpa ni yɔɔ emli lɛ, ni mibɔ mɔdɛŋ akɛ mawo lɛ hewalɛ.” Sɛɛ mli lɛ, Julien batsɔ asafoŋ sɔɔlɔ, ni amrɔ nɛɛ eji daa gbɛgbalɔ.

YE OBUA AMƐ NI AMƐTSU AMƐNYƐMƆ LƐ HE NII

12. Kɛ́ wɔmiitao wɔye wɔbua wɔnyɛmimɛi lɛ koni amɛtsu amɛnyɛmɔ he nii lɛ, mɛni esa akɛ wɔfee? Okɛ enɛ he nɔkwɛmɔnɔ ahã.

12 Kɛ́ wɔmiitao wɔye wɔbua wɔnyɛmimɛi lɛ koni amɛtsu amɛnyɛmɔi lɛ ahe nii lɛ, esa akɛ wɔkɛ wɔhiɛ afɔ̃ shi. Taakɛ eba lɛ yɛ Julien gbɛfaŋ lɛ, esaaa akɛ wɔgbalaa wɔjwɛŋmɔ kɛyaa mɛi lɛ afatɔi lɛ anɔ, moŋ lɛ, esa akɛ wɔtao nɔ kpakpa ni yɔɔ amɛmli kɛ amɛnyɛmɔi. Nakai pɛpɛɛpɛ ji bɔ ni Yesu na bɔfo Petro. Eyɛ mli akɛ bei komɛi lɛ Petro feɔ nibii ni hãaa anyɛ amu afɔ̃ enɔ moŋ, shi Yesu gba akɛ ebaafi shi shiŋŋ tamɔ tɛsaa.Yoh. 1:42.

13, 14. (a) Be ni Marko ji oblanyo lɛ, te Barnaba na lɛ ehã tɛŋŋ? (b) Taakɛ aye abua Marko lɛ, mɛɛ gbɛ nɔ asafoŋ onukpa ko ye ebua Alexandre? (Kwɛmɔ mfoniri ni yɔɔ nikasemɔ lɛ shishijee lɛ.)

13 Barnaba hu na Yohane, mɔ ni atsɛɔ lɛ Marko hu lɛ yɛ nakai gbɛ nɔŋŋ nɔ. (Bɔf. 12:25) Yɛ klɛŋklɛŋ gbɛ ni Paulo kɛ Barnaba fã koni amɛyashiɛ yɛ maŋsɛɛ lɛ mli lɛ, Marko fata amɛhe akɛ “sɔɔlɔ,” ni ekolɛ etsu nibii komɛi ehã amɛ. Shi be ni amɛshɛ Pamfilia lɛ, Marko shi amɛ trukaa. Eshi Paulo kɛ Barnaba kome too, ni amɛfã gbɛ kɛtsɔ he ko ni ale akɛ ojotswalɔi yɔɔ. (Bɔf. 13:5, 13) Sɛɛ mli lɛ, mɛni Barnaba fee? Ekɛ ejwɛŋmɔ ma nɔ kpakpa ni yɔɔ Marko mli lɛ moŋ nɔ, shi jeee efatɔi lɛ. Enaaa Marko akɛ mɔ ko ni anyɛɛɛ akɛ  hiɛ afɔ̃ enɔ. Moŋ lɛ, Barnaba tsɔse Marko ni ebatsɔ Kristofonyo ni eda yɛ mumɔŋ. (Bɔf. 15:37-39) Nɔ ko ni sa kadimɔ ji akɛ, be ni awo Paulo tsuŋ yɛ Roma lɛ, no mli lɛ Marko yɛ emasɛi ni eeye eebua lɛ, ni be ni Paulo ŋmaa wolo eyahã Kolosebii lɛ, ewie Marko he ekpakpa. (Kol. 4:10) Kwɛ bɔ ni Barnaba mii baashɛ ehe ahã be ni Paulo bi ni akɛ Marko aba koni ebaye ebua lɛ lɛ!2 Tim. 4:11.

14 Nyɛmi nuu ko ni atsɛɔ lɛ Alexandre, ni awo lɛ asafoŋ onukpa etsɛko lɛ wie bɔ ni nyɛmi nuu ko ye ebua lɛ lɛ he akɛ: “Be ni midako lɛ, ewa waa kɛhã mi akɛ madamɔ mɛi ahiɛ masɔle. Asafoŋ onukpa ko tsɔɔ mi bɔ ni mafee masaa mihe mato koni mikafee yeyeeye. Yɛ nɔ najiaŋ ni eekpa mi tsɛmɔ lɛ, ehã misɔle shii abɔ yɛ kpee kɛhã shiɛmɔyaa shishi. Be ni be shwie mli lɛ, miná hekɛnɔfɔɔ babaoo yɛ mimli.”

15. Mɛɛ gbɛ nɔ Paulo tsɔɔ akɛ esumɔɔ enyɛmimɛi lɛ asane waa?

15 Kɛ́ wɔyɔse nɔ kpakpa ko yɛ wɔnyɛmi Kristofonyo ko mli lɛ, ani wɔjieɔ eyi? Yɛ Romabii yitso 16 lɛ, Paulo jie nyɛmimɛi ni fa fe 20 yi yɛ nɔ kpakpa ni ena yɛ amɛmli ni hã esumɔ amɛsane waa lɛ hewɔ. (Rom. 16:3-7, 13) Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, Paulo wie akɛ, Androniko kɛ Yunia kɛ afii babaoo esɔmɔ Kristo fe lɛ, ni ekɛ enɛ tsɔɔ akɛ amɛfĩ shi waa. Paulo wie Rufo nyɛ hu he ekpakpa, ekolɛ yɛ bɔ ni ekwɛ lɛ Paulo lɛ jogbaŋŋ be ko ni eho lɛ hewɔ.

Frédéric (abɛkugbɛ) wo Rico hewalɛ ni eya nɔ esɔmɔ Yehowa (Kwɛmɔ kuku 16)

16. Kɛ́ wɔjɛ wɔtsuiŋ wɔjie nyɛmimɛi ni darako lɛ ayi lɛ, mɛni baanyɛ ajɛ mli kɛba?

16 Kɛ́ wɔjɛ wɔtsuiŋ wɔjie nyɛmimɛi ayi lɛ, nibii kpakpai baanyɛ ajɛ mli kɛba. Susumɔ oblanyo fioo ko ni atsɛɔ lɛ Rico ni jɛ France ni etsɛ bɛ anɔkwale lɛ mli lɛ he okwɛ. Etsɛ ekpɛlɛɛɛ ni abaptisi lɛ, ni no je enijiaŋ wui. Rico susu akɛ ja eye afii 18 dani ebaanyɛ ehã abaptisi lɛ. Nɔ kroko hu ni je enijiaŋ wui ji, bɔ ni eskulbii lɛ ye ehe fɛo yɛ shiɛmɔ ni eshiɛɔ yɛ skul lɛ hewɔ lɛ. Asafoŋ onukpa ko ni atsɛɔ lɛ Frédéric, ni ahã ekɛ gbekɛ nɛɛ bɔi nikasemɔ lɛ wie akɛ: “Mijie Rico yi, ejaakɛ shiteekɛwoo ni tamɔ nɛkɛ lɛ tsɔɔ akɛ eyɛ ekãa, ni no hã enyɛ eshiɛ lɛ.” Yijiemɔ nɛɛ wo Rico hewalɛ, ni etswa efai shi akɛ ebaaya nɔ efee nɔkwɛmɔnɔ kpakpa, ni enɛ hã etsɛ basumɔ esane waa. Abaptisi Rico be ni eye afii 12.

Jérôme (ninejurɔgbɛ) ye ebua Ryan ni ekɛ maŋsɛɛ sɔɔmɔ nitsumɔ lɛ fee oti ni ma ehiɛ (Kwɛmɔ kuku 17)

17. (a) Te wɔɔfee tɛŋŋ wɔye wɔbua wɔnyɛmimɛi hii lɛ ni amɛya amɛhiɛ? (b) Te maŋsɛɛ sɔɔlɔ ko fee tɛŋŋ eye ebua nyɛmimɛi hii? Mɛni jɛ mli kɛba?

17 Be fɛɛ be ni wɔbaajie nyɛmi ko yi yɛ enifeemɔ ko he lɛ, wɔmiikanya lɛ ni ekɛ enyɛmɔ fɛɛ asɔmɔ Yehowa. Nyɛmi yoo ko ni atsɛɔ lɛ Sylvie, * ni kɛ afii babaoo esɔmɔ yɛ France Betel lɛ wie akɛ, nyɛmimɛi yei baanyɛ ajie nyɛmimɛi hii ayi. Etsɔɔ akɛ, bei komɛi lɛ, yei yɔseɔ nibii komɛi ni sa yijiemɔ ni hii yɔseee. No hewɔ lɛ, kɛ́ nyɛmimɛi yei jie nyɛmimɛi hii ayi yɛ nibii ni amɛbɔɔ mɔdɛŋ yɛ mli lɛ  ahe lɛ, ebaawo yijiemɔ ni nyɛmimɛi hii ni yɔɔ niiashikpamɔ lɛ kɛbaahã lɛ obɔ. Nyɛmi yoo nɛɛ kɛfata he akɛ: “Mi lɛ, minuɔ he akɛ eji misɔ̃ akɛ mijie mɛi ayi.” (Abɛi 3:27) Maŋsɛɛ sɔɔlɔ ko ni sɔmɔɔ yɛ French Guiana ni atsɛɔ lɛ Jérôme lɛ hu eye ebua oblahii babaoo ni amɛkɛ maŋsɛɛ sɔɔmɔ efee oti ni ma amɛhiɛ. Ewie akɛ: “Miyɔse akɛ, kɛ́ mijie oblahii ayi yɛ nɔ ko pɔtɛɛ ni amɛfee yɛ shiɛmɔ nitsumɔ lɛ mli loo sane hetoo ko ni tãa mɔ tsuiŋ ni amɛhã lɛ he lɛ, ehãa hekɛnɔfɔɔ ni amɛyɔɔ yɛ amɛ diɛŋtsɛ amɛmli lɛ daa. Enɛ hãa amɛtsuɔ nyɛmɔi ni amɛyɔɔ lɛ ahe nii kɛmɔɔ shi.”

18. Mɛni hewɔ ehi waa akɛ wɔkɛ nyɛmimɛi oblahii aaafee ekome kɛtsu nii lɛ?

18 Kɛ́ wɔkɛ nyɛmimɛi Kristofoi fee ekome kɛtsu nii lɛ, wɔbaanyɛ wɔwo amɛ hewalɛ koni amɛya amɛhiɛ yɛ mumɔŋ. Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, asafoŋ onukpa ko baanyɛ ahã nyɛmi nuu oblanyo ko ni le kɔmpiuta kɛnitsumɔ lɛ aprinti saji ni baanyɛ awo mɛi ni egbɔlɔ lɛ hewalɛ kɛjɛ jw.org Wɛb saiti lɛ nɔ ahã amɛteŋ mɛi ni bɛ kɔmpiuta lɛ. Aloo kɛ́ oyaatsu nɔ ko yɛ Maŋtsɛyeli Asa lɛ nɔ lɛ, ekolɛ obaanyɛ ofɔ̃ nyɛmi nuu oblanyo ko nine ni ebafata ohe. Kɛ́ wɔbɔ mɔdɛŋ wɔkɛ oblahii fee ekome kɛtsu nii lɛ, wɔbaana nyɛmɔi ni amɛyɔɔ, wɔbaajie amɛyi, ni wɔbaanyɛ wɔbo nɔ ni amɛ hu amɛyɔɔ kɛɛmɔ lɛ toi.Abɛi 15:23.

YE OBUA AMƐ KƐHÃ WƆSƐƐ

19, 20. Mɛni hewɔ esa akɛ wɔye wɔbua mɛi krokomɛi koni amɛya amɛhiɛ lɛ?

19 Be ni Yehowa hala Yoshua koni enyiɛ Israelbii lɛ ahiɛ lɛ, efã Mose ni ewo Yoshua “ekãa kɛ hewalɛ.” (Nyɛkanea 5 Mose 3:28.) Mɛi babaoo miike kɛmiiba wɔjeŋ muu fɛɛ asafo lɛ mli. Asafoŋbii lɛ fɛɛ—jeee asafoŋ onukpai pɛ—baanyɛ aye abua nyɛmimɛi hii ni darako kɛ mɛi hee lɛ koni amɛtsu nyɛmɔi ni amɛyɔɔ lɛ he nii kɛmɔ shi. Enɛ baahã mɛi babaoo kɛ amɛhe awo be fɛɛ sɔɔmɔ nitsumɔ lɛ mli, ni mɛi babaoo hu baafee mɛi ni ‘sa akɛ amɛaatsɔɔ mɛi krokomɛi anii.’2 Tim. 2:2.

20 Kɛ́ wɔyɛ asafo ni mli bii fa mli jio, wɔyɛ kuu fioo ko ni kpaako ebaatsɔ asafo mli jio lɛ, nyɛhãa wɔyea wɔbuaa mɛi koni amɛhe aba sɛɛnamɔ kɛhã asafo lɛ wɔsɛɛ. Nyɛhãa wɔkasea Yehowa, ni wɔtao nɔ kpakpa ni yɔɔ mɛi krokomɛi amli be fɛɛ be, ni no baahã wɔnyɛ wɔye wɔbua mɛi.

^ kk. 17 Atsake gbɛ́i lɛ.