Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Jwɛŋmɔ Yehowa Suɔmɔ ni Hiɔ Shi Kɛyaa Naanɔ lɛ Nɔ

Jwɛŋmɔ Yehowa Suɔmɔ ni Hiɔ Shi Kɛyaa Naanɔ lɛ Nɔ

“Majwɛŋ onitsumɔi lɛ fɛɛ he.”LALA 77:13.

LALAI: 18, 61

1, 2. (a) Mɛni hãa onáa nɔmimaa akɛ Yehowa sumɔɔ ewebii lɛ? (b) Bɔ ni Yehowa bɔ wɔ ehã lɛ hewɔ lɛ, mɛni he hiaa wɔ?

MƐNI hãa onáa nɔmimaa akɛ Yehowa sumɔɔ ewebii lɛ? Dani obaahã sanebimɔ nɛɛ hetoo lɛ, susumɔ nyɛmimɛi ni nyiɛ sɛɛ nɛɛ aniiashikpamɔi lɛ ahe okwɛ. Nyɛmimɛi wo nyɛmi yoo ko ni atsɛɔ lɛ Taylene lɛ hewalɛ ni ená nɔ ni enyɛɔ etsuɔ lɛ he miishɛɛ, ni amɛfee nakai afii babaoo. Ewie akɛ: “Eji Yehowa sumɔɔɔ mi kulɛ, ehãŋ awo mi ŋaa be fɛɛ be.” Be ni nyɛmi yoo ko ni atsɛɔ lɛ Brigitte lɛ wu gbo lɛ, ehe bahia ni lɛ ekome etsɔse amɛbii enyɔ lɛ. Ewie akɛ: “Bii atsɔsemɔ wa waa yɛ Satan jeŋ fɔŋ nɛɛ mli, titri lɛ kɛ́ eba lɛ akɛ fɔlɔ kome pɛ baatsu he nii. Shi mile akɛ Yehowa sumɔɔ mi, ejaakɛ eye ebua mi kɛtsɔ haomɔi kɛ yeyeeyefeemɔi ni mikɛkpe lɛ fɛɛ mli, ni ehãaa mikɛ shihilɛ ko ni minyɛŋ naa madamɔ akpe.” (1 Korintobii 10:13) Nyɛmi yoo ko ni atsɛɔ lɛ Sandra lɛ miiye hela ko ni naa wa ni bɛ tsabaa. Be ko be ni atee kpee wulu ko shishi lɛ, nyɛmi yoo ko jie mlihilɛ kpo etsɔɔ lɛ. Sandra wu wie akɛ: “Eyɛ mli akɛ wɔleee nyɛmi yoo nɛɛ jogbaŋŋ moŋ, shi nɔ ni efee lɛ hã wɔna akɛ esusuɔ wɔhe waa, ni enɛ hã wɔná miishɛɛ waa. Nibii bibii ni wɔnyɛmimɛi lɛ feɔ kɛtsɔɔ akɛ amɛsumɔɔ wɔ lɛ po hãa minaa akɛ, Yehowa sumɔɔ wɔ waa.”

2 Bɔ ni Yehowa bɔ wɔ ehã lɛ hewɔ lɛ, nɔ ko yɛ ni he miihia wɔ fɛɛ; esa akɛ wɔsumɔ mɛi, ni mɛi hu asumɔ wɔ. Shi nibii tamɔ hela, shika he naagbai, loo bɔ ni mɛi feɔ amɛnii amɛhãa kɛ́ wɔshiɛ wɔtsɔɔ amɛ lɛ, baanyɛ ahã wɔnu he akɛ mɛi sumɔɔɔ wɔ, ni enɛ baanyɛ aje wɔnijiaŋ wui. Kɛ́ wɔnu he akɛ Yehowa sumɔɔɔ wɔsane dɔŋŋ lɛ, esa akɛ wɔkai akɛ, wɔjara wa yɛ ehiɛ, eyɛ wɔmasɛi, ehiɛ wɔninejurɔ mli, ni eeye eebua wɔ. Kɛji wɔye lɛ anɔkwa lɛ, ehiɛ kpaŋ wɔnɔ kɔkɔɔkɔ.Yesaia 41:13; 49:15.

3. Mɛni baaye abua wɔ ni wɔná nɔmimaa akɛ, suɔmɔ ni Yehowa yɔɔ kɛhã wɔ lɛ hiɔ shi daa?

3 Be ni nyɛmimɛi ni wɔwie amɛhe kɛtsɔ hiɛ lɛ kɛ naagbai kpe lɛ, amɛná nɔmimaa akɛ Nyɔŋmɔ kɛ amɛ yɛ. Wɔ hu wɔbaanyɛ wɔná nɔmimaa akɛ Yehowa kɛ wɔ yɛ. (Lala 118:6, 7) Wɔbaasusu nibii ejwɛ komɛi ni Yehowa kɛduro wɔ ni hãa wɔnaa akɛ esumɔɔ wɔ lɛ ahe yɛ nikasemɔ nɛɛ mli. Nomɛi ji (1) nibii ni ebɔ lɛ, (2) Biblia lɛ, (3) hegbɛ ni wɔyɔɔ akɛ wɔsɔle lɛ, kɛ (4) kpɔmɔnɔ lɛ. Kɛ́ wɔjwɛŋ nibii kpakpai ni Yehowa efee ehã wɔ lɛ anɔ lɛ, no baaye abua wɔ ni wɔhiɛ asɔ Yehowa suɔmɔ ni sɛɛ efooo lɛ waa.Kanemɔ Lala 77:12, 13.

JWƐŊMƆ NIBII NI YEHOWA EBƆ LƐ ANƆ

4. Mɛni nibii ni Yehowa ebɔ lɛ tsɔɔ wɔ?

4 Kɛ́ wɔkwɛ nibii ni Yehowa ebɔ lɛ, wɔbaana akɛ esumɔɔ wɔ waa diɛŋtsɛ. (Romabii 1:20) Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, Yehowa ehã wɔ nɔ fɛɛ nɔ ni baahã wɔya nɔ wɔhi wala mli yɛ shikpɔŋ lɛ nɔ. Shi jeee no pɛ; ehã wɔ nibii ni baahã wɔná miishɛɛ hu. Yehowa le akɛ niyenii he miihia wɔ, no hewɔ lɛ ehã wɔ niyenii. Shi jeee niyenii kome pɛ ehã wɔ. Ehã wɔ niyenii srɔtoisrɔtoi koni niyeli akaje wɔtsine! (Jajelɔ 9:7) Nyɛmi yoo ko ni yɔɔ Canada, ni atsɛɔ lɛ Catherine lɛ nyaa adebɔɔ nibii ni enaa, titri lɛ yɛ April nyɔɔŋ lɛ mli lɛ ahe. Ewie akɛ: “Kɛ́ shɛ nɛkɛ be lɛ, biɛ tsakeɔ waa. Fɔfɔii kwɛ̃ɔ, ni loofɔji ni efiliki kɛtee shɔŋŋ lɛ hu kuɔ amɛsɛɛ kɛbaa, ni amɛteŋ ekome ji loofɔlɔ bibioo ko ni bayeɔ nii yɛ mikpata lɛ samfɛlɛ lɛ sɛɛ lɛ. Yehowa sumɔɔ wɔsane waa, ni no hewɔ eduro wɔ nibii nɛɛ ni hãa wɔmii shɛɔ wɔhe waa lɛ.” Wɔ-Tsɛ lɛ sumɔɔ nibii ni ebɔ lɛ, ni eesumɔ ni wɔ hu wɔnya amɛhe.Bɔfoi 14:16, 17.

Kɛ́ wɔkwɛ nibii ni Yehowa ebɔ lɛ, wɔbaana akɛ esumɔɔ wɔ waa diɛŋtsɛ

5. Mɛni hewɔ wɔbaanyɛ wɔkɛɛ akɛ bɔ ni Yehowa bɔ wɔ ehã lɛ tsɔɔ akɛ esumɔɔ wɔ lɛ?

5 Bɔ ni Yehowa bɔ wɔ ehã lɛ hewɔ lɛ, wɔnyɛɔ wɔtsuɔ nii ni wɔnáa miishɛɛ. (Jajelɔ 2:24) Be ni ebɔ adesai lɛ, ehã amɛ nitsumɔ. Ekɛɛ amɛ akɛ amɛfɔ ni amɛyi shikpɔŋ lɛ nɔ obɔ, amɛhu nɔ, ni amɛkwɛ loi, loofɔji, kɛ kooloi krokomɛi ni yɔɔ shikpɔŋ lɛ nɔ lɛ anɔ. (1 Mose 1:26-28) Agbɛnɛ hu, eduro wɔ sui kpakpai ni baaye abua wɔ ni wɔkase lɛ!Efesobii 5:1.

OHIƐ ASƆ NYƆŊMƆ WIEMƆ LƐ WAA

6. Mɛni hewɔ esa akɛ wɔhiɛ asɔ Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ waa?

6 Yehowa sumɔɔ wɔ waa, ni no hewɔ ehã wɔ Biblia lɛ. Biblia lɛ hãa wɔleɔ Yehowa kɛ bɔ ni ekɛ adesai yeɔ hãa. Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, Biblia lɛ hãa wɔleɔ bɔ ni Yehowa kɛ Israelbii lɛ ye ehã. Eyɛ mli akɛ amɛgbo enɔ toi shii abɔ moŋ, shi Lala 78:38 lɛ kɛɔ akɛ: “Emusuŋ tsɔ̃ɔ lɛ kɛ̃, ekɛ amɛnɔsha lɛ fa amɛ, ni efiteee amɛ, ni bei pii etsĩɔ emlifu lɛ naa, ni eteee emlila lɛ fiaa shi.” Kɛ́ ojwɛŋ ŋmalɛ nɛɛ nɔ lɛ, ebaanyɛ eye ebua bo ni ona akɛ, Yehowa sumɔɔ bo waa, ni osane kã etsui nɔ. Ná nɔmimaa akɛ, Yehowa susuɔ ohe waa.Kanemɔ 1 Petro 5:6, 7.

Biblia lɛ hãa wɔleɔ Yehowa kɛ bɔ ni ekɛ adesai yeɔ hãa

7. Mɛni hewɔ esa akɛ wɔbu Biblia lɛ akɛ nɔ ko ni jara wa waa lɛ?

7 Esa akɛ wɔbu Biblia lɛ akɛ nɔ ko ni jara wa waa. Mɛni hewɔ? Ejaakɛ no nɔ Yehowa tsɔɔ ekɛ wɔ wieɔ. Kɛ́ fɔlɔ ko kɛ ebi gbaa sane ni eshiuuu lɛ nɔ ko nɔ lɛ, suɔmɔ ni amɛyɔɔ kɛhã amɛhe lɛ mli baawa, ni amɛteŋ mɔ fɛɛ mɔ baamu afɔ̃ enaanyo nɔ. Yehowa ji wɔ-Tsɛ, ni esumɔɔ wɔ. Eyɛ mli akɛ wɔnako lɛ dã, ni wɔnuko egbee pɛŋ moŋ, shi yɛ gbɛ ko nɔ lɛ, ekɛ wɔ wieɔ tɛ̃ɛ kɛtsɔɔ Biblia lɛ nɔ. Esa akɛ wɔbo lɛ toi daa! (Yesaia 30:20, 21) Yehowa ji mɔ ni tsɔɔ wɔ gbɛ, ni lɛ nɔŋŋ ebuɔ wɔhe. Kɛ́ wɔkane Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ, wɔbaale lɛ jogbaŋŋ, ni wɔkɛ wɔhiɛ baafɔ̃ enɔ.Kanemɔ Lala 19:8-12; Abɛi 1:33.

Eyɛ mli akɛ Yehowa hã akã Yehoshafat hiɛ moŋ, shi ena “nibii kpakpai komɛi” yɛ ehe (Kwɛmɔ kuku 8, 9)

8, 9. Mɛni Yehowa miisumɔ ni wɔle? Okɛ Biblia mli nɔkwɛmɔnɔ ko ahã.

8 Yehowa miisumɔ ni wɔle akɛ, esumɔɔ wɔ, ni ekɛ ejwɛŋmɔ emaaa wɔfãtɔi lɛ anɔ. Ekɛ ejwɛŋmɔ maa nibii kpakpai ni wɔfeɔ lɛ anɔ. (2 Kronika 16:9) Nyɛhãa wɔsusua bɔ ni efee nakai yɛ Yuda Maŋtsɛ Yehoshafat gbɛfaŋ lɛ he wɔkwɛa. Yehoshafat kpɛ yiŋ ko ni ejaaa. Eyafata Israel Maŋtsɛ Ahab yitsoŋwalɔ lɛ he ni amɛwu amɛshi Siriabii lɛ yɛ Ramot-gilead. Amale gbalɔi 400 sɔŋŋ kɛɛ Ahab akɛ ebaaye kunim yɛ ta lɛ mli, shi Yehowa gbalɔ anɔkwafo Mikaia kɛɛ Yehoshafat kɛ Ahab akɛ amɛyeŋ kunim. Nɔ ni Mikaia wie lɛ ba mli pɛpɛɛpɛ. Agbe Ahab yɛ ta lɛ mli, ni shwɛ fioo kulɛ Yehoshafat hu nyɔ. Be ni Yehoshafat jɛ ta lɛ eba lɛ, Yehowa tsɔ Yehu nɔ ekã ehiɛ yɛ etɔ̃mɔ lɛ hewɔ. Shi Yehu kɛfata he akɛ: “Ana nibii kpakpai komɛi yɛ ohe.”2 Kronika 18:4, 5, 18-22, 33, 34; 19:1-3.

9 Afii komɛi dani Yehoshafat baaya nɛkɛ ta nɛɛ lɛ, efã lumɛi lɛ, Levibii lɛ, kɛ osɔfoi lɛ akɛ amɛyakpa Yuda maji lɛ fɛɛ mli, ni amɛtsɔɔ maŋbii lɛ Yehowa Mla lɛ. Tafãa nɛɛ ye omanye waa, ni mɛi ni jɛ maji krokomɛi anɔ po bale Yehowa. (2 Kronika 17:3-10) No hewɔ lɛ, eyɛ mli akɛ yiŋ ni Yehoshafat kpɛ sɛɛ mli lɛ ejaaa moŋ, shi Yehowa kɛ ejwɛŋmɔ emaaa no nɔ. Moŋ lɛ, ekɛ ejwɛŋmɔ ma nibii kpakpai ni etsɔ hiɛ efee lɛ anɔ. Sane nɛɛ shɛjeɔ wɔmii waa, ejaakɛ bei komɛi lɛ, wɔ hu wɔtɔ̃ɔ. Shi kɛ́ wɔmia wɔhiɛ waa akɛ wɔbaasɔmɔ Yehowa lɛ, lɛ hu ebaaya nɔ esumɔ wɔ, ni ehiɛ kpaŋ nibii kpakpai ni wɔfee lɛ anɔ.

OHIƐ ASƆ HEGBƐ NI OYƆƆ AKƐ OSƆLE LƐ

10, 11. (a) Mɛni hewɔ wɔbaanyɛ wɔkɛɛ akɛ sɔlemɔ ji nikeenii krɛdɛɛ ko ni Yehowa kɛhã wɔ? (b) Mɛɛ gbɛi anɔ Nyɔŋmɔ baanyɛ atsɔ ehã wɔsɔlemɔi ahetoo? (Kwɛmɔ mfoniri ni yɔɔ nikasemɔ lɛ shishijee lɛ.)

10 Tsɛ fɛɛ tsɛ ni yɔɔ suɔmɔ lɛ heɔ be kɛboɔ ebii atoi kɛ́ amɛmiitao amɛkɛɛ lɛ nɔ ko. Tsɛ ni tamɔ nɛkɛ lɛ miisumɔ ni ele nɔ ni kã ebii lɛ atsui nɔ, ejaakɛ esusuɔ amɛhe waa. Nakai pɛpɛɛpɛ wɔ-Tsɛ Yehowa hu feɔ, ejaakɛ esumɔɔ wɔsane. Kɛ́ wɔsɔle lɛ, eboɔ wɔ toi. Eji hegbɛ kpele ni wɔná akɛ wɔkɛ wɔ-Tsɛ lɛ baagba sane!

Kɛ́ wɔba Yehowa nɔ ko lɛ, eboɔ wɔ toi, ni kɛ́ mɔ ko mɔ ko nuuu wɔ shishi po lɛ, enuɔ wɔ shishi

11 Wɔbaanyɛ wɔsɔle wɔhã Yehowa be fɛɛ be. Wɔ-Naanyo ni, ni efee klalo be fɛɛ be akɛ ebaabo wɔsɔlemɔi atoi. Nyɛmiyoo Taylene, ni atsĩ etã yɛ klɛŋklɛŋ kuku lɛ mli lɛ wie akɛ: “Obaanyɛ okɛɛ lɛ nɔ fɛɛ nɔ.” Kɛ́ wɔfɔse wɔtsuiŋ saji wɔshwie Yehowa hiɛ yɛ sɔlemɔ mli lɛ, ebaanyɛ etsɔ ŋmalɛ ko, sane ko ni eje kpo yɛ wɔwoji lɛ eko mli, loo wɔnyɛmimɛi lɛ anɔ ehã wɔ hetoo. Kɛ́ wɔba Yehowa nɔ ko lɛ, eboɔ wɔ toi, ni kɛ́ mɔ ko mɔ ko nuuu wɔ shishi po lɛ, enuɔ wɔ shishi. Yehowa hãa wɔsɔlemɔi ahetoo, ni enɛ hãa wɔnaa akɛ, lɛɛlɛŋ, suɔmɔ ni eyɔɔ kɛhã wɔ lɛ hiɔ shi kɛyaa naanɔ.

12. Mɛni hewɔ esa akɛ wɔkase sɔlemɔi ni aŋmala yɛ Biblia lɛ mli lɛ? Okɛ enɛ he nɔkwɛmɔnɔ ahã.

12 Nibii kpakpai pii yɛ ni wɔbaanyɛ wɔkase yɛ sɔlemɔi ni aŋmala yɛ Biblia lɛ mli lɛ amli. Bei komɛi lɛ, ehi akɛ wɔbaasusu sɔlemɔi nɛɛ ekomɛi ahe be ni wɔfeɔ weku jamɔ lɛ. Kɛ́ wɔjwɛŋ sɔlemɔi ni Nyɔŋmɔ tsuji ni hi shi yɛ blema lɛ jɛ amɛtsuiŋ amɛsɔle lɛ anɔ lɛ, ebaahã wɔnyɛ wɔsɔle jogbaŋŋ. Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, pɛimɔ sɔlemɔ ni Yona jɛ heshibaa mli esɔle be ni eyɔɔ ŋshɔŋloo agbo lɛ musuŋ lɛ mli. (Yona 2:1-11) Susumɔ sɔlemɔ ni Solomon jɛ etsuiŋ esɔle ehã Yehowa be ni ejɔɔ sɔlemɔtsu lɛ nɔ lɛ he. (1 Maŋtsɛmɛi 8:22-53) Ni ojwɛŋ Yesu sɔlemɔ he nɔkwɛmɔnɔ lɛ nɔ. (Mateo 6:9-13) Nɔ ni fe fɛɛ lɛ, ‘hã Nyɔŋmɔ ale onibimɔi lɛ’ be fɛɛ be, koni ‘Nyɔŋmɔ toiŋjɔlɛ ni fe niiashishinumɔi fɛɛ lɛ abu otsui kɛ ojwɛŋmɔ he.’ Kɛ́ ofee nibii nɛɛ, ohiɛ baaya nɔ asɔ Yehowa suɔmɔ ni hiɔ shi kɛyaa naanɔ lɛ waa.Filipibii 4:6, 7.

HÃ ANA AKƐ OHIƐ SƆƆ KPƆMƆNƆ LƐ

13. Mɛɛ hegbɛ kpɔmɔnɔ lɛ ehã wɔná?

13 Yehowa ehã wɔ nikeenii ko, no ji kpɔmɔnɔ lɛ ní ekɛhã koni “wɔná wala” lɛ. (1 Yohane 4:9) Be ni bɔfo Paulo wieɔ suɔmɔ kpele nɛɛ ni Nyɔŋmɔ jie kpo etsɔɔ wɔ lɛ he lɛ, eŋma akɛ: “Anɔkwa, be ni wɔkã he wɔji mɛi ni egbede lɛ, Kristo gbo ehã eshafeelɔi yɛ be ni ato lɛ mli. Ejaakɛ ekpakpa ko dani mɔ ko baagbo ehã jalɔ; shi ekolɛ, mɔ ko baasumɔ ni egbo ehã gbɔmɔ kpakpa. Shi Nyɔŋmɔ jieɔ lɛ diɛŋtsɛ esuɔmɔ lɛ yi ehãa wɔ, akɛ be ni wɔkã he wɔji eshafeelɔi lɛ, Kristo gbo ehã wɔ.” (Romabii 5:6-8) Kpɔmɔnɔ lɛ ji nibii ni hãa wɔnaa akɛ Nyɔŋmɔ sumɔɔ adesai lɛ ateŋ nɔ ni fe fɛɛ, ni ehãa wɔ hegbɛ koni wɔnyɛ wɔtsɔmɔ Nyɔŋmɔ nanemɛi.

14, 15. (a) Mɛɛ hegbɛ Kristofoi ni afɔ amɛ mu lɛ ená yɛ kpɔmɔnɔ lɛ hewɔ? (b) Mɛɛ hegbɛ Kristofoi ni yɔɔ hiɛnɔkamɔ akɛ amɛbaahi shikpɔŋ lɛ nɔ lɛ yɔɔ yɛ kpɔmɔnɔ lɛ hewɔ?

14 Yehowa jieɔ esuɔmɔ lɛ kpo etsɔɔ Kristofoi fioo komɛi yɛ gbɛ krɛdɛɛ ko nɔ. (Yohane 1:12, 13; 3:5-7) Nyɔŋmɔ kɛ mumɔ krɔŋkrɔŋ lɛ efɔ Kristofoi nɛɛ mu, ni enɛ hewɔ lɛ, amrɔ nɛɛ amɛbatsɔmɔ ebii. (Romabii 8:15, 16) Kristofoi nɛɛ ateŋ mɛi komɛi yɛ shikpɔŋ lɛ nɔ lolo. No hewɔ lɛ, mɛni hewɔ Paulo kɛɛ ‘amɛ fɛɛ amɛta ŋwɛiniiaŋ yɛ ekome ni amɛ kɛ Kristo Yesu efee lɛ hewɔ’ lɛ? (Efesobii 2:6) Ewie nakai, ejaakɛ Yehowa ewo amɛ shi akɛ, amɛbaahi shi kɛya naanɔ yɛ ŋwɛi.Efesobii 1:13, 14; Kolosebii 1:5.

Kpɔmɔnɔ lɛ hãa wɔnaa faŋŋ akɛ, Yehowa sumɔɔ adesai fɛɛ

15 Mɛi ni afɔko amɛ mu lɛ baanyɛ abatsɔmɔ Nyɔŋmɔ nanemɛi kɛ́ amɛkɛ amɛnifeemɔ tsɔɔ akɛ amɛheɔ kpɔmɔnɔ lɛ amɛyeɔ. Wɔsɛɛ lɛ, amɛ hu amɛbaanyɛ amɛbatsɔmɔ Nyɔŋmɔ bii ni amɛhi shi kɛya naanɔ yɛ shikpɔŋ nɔ paradeiso lɛ mli. Kpɔmɔnɔ lɛ hãa wɔnaa faŋŋ akɛ, Yehowa sumɔɔ adesai fɛɛ. (Yohane 3:16) Kɛ́ wɔsusu shihilɛ kpakpa ni Nyɔŋmɔ kɛbaaduro wɔ yɛ jeŋ hee lɛ mli kɛ́ wɔtee nɔ wɔye lɛ anɔkwa lɛ he lɛ, wɔmii shɛɔ wɔhe waa! Eyɛ faŋŋ akɛ, kpɔmɔnɔ lɛ ji nibii ni hãa wɔnaa akɛ Nyɔŋmɔ sumɔɔ wɔ lɛ ateŋ nɔ ni fe fɛɛ. No hewɔ lɛ, nyɛhãa wɔkɛ wɔnifeemɔ atsɔa akɛ wɔhiɛ sɔɔ nikeenii nɛɛ.

HÃ ANA AKƐ OSUMƆƆ YEHOWA

16. Kɛ́ wɔjwɛŋ Nyɔŋmɔ suɔmɔ lɛ nɔ lɛ, mɛni no baakanya wɔ ni wɔfee?

16 Nibii ni Yehowa feɔ kɛtsɔɔ akɛ esumɔɔ wɔ lɛ fa aahu akɛ, wɔnyɛŋ wɔkane po. Maŋtsɛ David lá akɛ: “Mawu, oyiŋtoi lɛ ajara wa yɛ mihiɛ akɛ nɔ ko! amɛyi fa akɛ nɔ ko! Kɛ́ mikɛɛ makane amɛ lɛ, amɛyi fa fe shia.” (Lala 139:17, 18) Kɛ́ wɔjwɛŋ nibii srɔtoi pii ni Yehowa efee kɛtsɔɔ akɛ esumɔɔ wɔ lɛ anɔ lɛ, no baakanya wɔ ni wɔ hu wɔsumɔ lɛ, ni wɔsɔmɔ lɛ kɛ wɔnyɛmɔ fɛɛ.

17, 18. Mɛni ji gbɛi komɛi ni wɔbaanyɛ wɔtsɔ nɔ wɔhã Nyɔŋmɔ ana akɛ wɔsumɔɔ lɛ?

17 Nibii pii yɛ ni wɔbaanyɛ wɔfee kɛtsɔɔ akɛ wɔsumɔɔ Yehowa. Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, kɛ́ wɔshiɛ Maŋtsɛyeli lɛ he sane kpakpa lɛ kɛ ekãa lɛ, etsɔɔ akɛ wɔsumɔɔ Yehowa. (Mateo 24:14; 28:19, 20) Kɛ́ wɔfi shi yɛ kai amli, ni wɔye Nyɔŋmɔ anɔkwa lɛ, no hu tsɔɔ akɛ wɔsumɔɔ lɛ. (Kanemɔ Lala 84:12; Yakobo 1:2-5.) Kɛ́ kai ni wɔkɛkpeɔ lɛ jara tamɔ mɛ, wɔbaanyɛ wɔná nɔmimaa akɛ, Yehowa miina fɛɛ, ni ebaaye ebua wɔ, ejaakɛ wɔjara wa yɛ ehiɛ.Lala 56:9.

18 Wɔsumɔɔ Yehowa, ni no hewɔ wɔjwɛŋɔ nibii fɛfɛji babaoo ni ebɔ lɛ anɔ lɛ. Kɛ́ wɔsɔleɔ wɔhãa Yehowa be fɛɛ be, ni wɔkaseɔ Biblia lɛ jogbaŋŋ lɛ, Yehowa baana akɛ wɔsumɔɔ lɛ, wɔsumɔɔ e-Wiemɔ lɛ, ni wɔmiisumɔ ni wekukpaa ni yɔɔ wɔ kɛ lɛ teŋ lɛ mli awa. Ni kɛ́ wɔjwɛŋ kpɔmɔnɔ lɛ, ni ji nɔ ko ni jara wa waa ni Yehowa kɛke wɔ lɛ nɔ lɛ, wɔbaasumɔ lɛ waa. (1 Yohane 2:1, 2) Enɛ ji gbɛi babaoo ni wɔbaanyɛ wɔtsɔ nɔ wɔhã Yehowa ana akɛ wɔsumɔɔ lɛ lɛ ateŋ enyɔoo ko kɛkɛ.