Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Abɛkugbɛ: Hurricane Ian, Florida, yɛ USA, September 2022 (Sean Rayford/Getty Images); teŋgbɛ: Yoo ko kɛ ebi miishi Donetsk, yɛ Ukraine, July 2022 (Alex Chan Tsz Yuk/SOPA Images/LightRocket via Getty Images); ninejurɔgbɛ: Aafee mɛi pii COVID tɛst yɛ Beijing, China, April 2022 (Kevin Frayer/Getty Images)

NYƐYAA NƆ NYƐBUA!

Afi 2022: Afi Ni Nibii Fee Basaa Yɛ Jeŋ Fɛɛ​—Mɛni Biblia Lɛ Kɛɔ Yɛ He?

Afi 2022: Afi Ni Nibii Fee Basaa Yɛ Jeŋ Fɛɛ​—Mɛni Biblia Lɛ Kɛɔ Yɛ He?

 Yɛ afi 2022 lɛ, wɔnu amaniɛbɔi srɔtoi babaoo ni kɔɔ tai, shika he naagbai, kɛ kɔɔyɔɔ mli tsakemɔi ni miifite nibii waa lɛ ahe. Biblia lɛ pɛ tsɔɔ nɔ tuuntu ni nibii nɛɛ damɔ shi kɛhã.

Nɔ tuuntu ni nibii ni tee nɔ yɛ afi 2022 lɛ tsɔɔ

 Nibii ni tee nɔ nyɛsɛɛ afi lɛ mli lɛ hãa ebafeɔ faŋŋ akɛ, wɔyɛ be ni Biblia lɛ tsɛɔ lɛ akɛ “naagbee gbii lɛ amli.” (2 Timoteo 3:1) Nakai be lɛ je shishi yɛ afi 1914. Kadimɔ bɔ ni nibii ni etee nɔ nyɛsɛɛ nɛɛ hãa wɔnaa akɛ, nɔ ni Biblia lɛ gba akɛ ebaaba lɛ eba mli:

 “Tai.”​—Mateo 24:6.

  •   “Afi 2022 Ji Afi Ni Ta Ni Yɔɔ Gbeyei Waa Bagba Yuropabii Anaa Ekoŋŋ.” a

 Kanemɔ sane ni ji “Russia Eyatutua Ukraine” lɛ.

 “Hɔmɔ.”​—Mateo 24:7.

  •   “Afi 2022: Afi Ni Hɔmɔ Ni Naa Wa Waa Ba Je Lɛ Mli Fɛɛ.” b

 “Tsɛŋemɔ helai ni gbeɔ mɔ.”​—Luka 21:11.

  •   “Kuumɔ hela ko ni atsɛɔ lɛ polio lɛ jie ehiɛ kpo ekoŋŋ, monkeypox hu batsɔ naagba wulu, ni COVID-19 lɛ kã he eeye awui waa. Shihilɛ nɛɛ hã ana bɔ ni tsɛŋemɔ helai yɔɔ oshãra waa, kɛ bɔ ni ebaanyɛ egbe adesai ehã.” c

 Kanemɔ sane ni ji “COVID Hela Lɛ Egbe Mɛi 6,000,000” lɛ.

 “Abaana gbeyei nibii.”​—Luka 21:11.

  •   “Jeŋ dɔlɛ ni naa wa waa, nu hɔmɔ, la ni kpãtãa nibii ahiɛ, kɛ nu afua ni miifite nibii. Abaaya nɔ akai afi 2022 hulutsoo beiaŋ lɛ waa, ejaakɛ jeŋ dɔ aahu bɔ ni efite nibii waa, ekpãtã mɛi akpei babaoo ahiɛ, ni ehã mɛi akpekpei komɛi hu ashĩai ŋmɛɛ amɛ.” d

 Kanemɔ sane ni ji “Jeŋ Fɛɛ Edɔ Waa Bɔ Ni Eko Bako Pɛŋ” lɛ.

 “Basabasafeemɔi [loo “hirihirifeemɔi; atuatsemɔi,” shn.].”​—Luka 21:9.

  •   “Maŋbii amli fu waa yɛ bɔ ni shihilɛ lɛ mli ewa ehã lɛ hewɔ, titri lɛ bɔ ni nibii ajara yaa ŋwɛi oyayaayai lɛ, ni no hã amɛtse atua waa amɛshi nɔyelɔi lɛ yɛ afi 2022.” e

 Kanemɔ sane ni ji “Nibii Ajara Miiya Ŋwɛi Oyayaayai Yɛ Jeŋ Fɛɛ” lɛ.

Afi ni baa nɛɛ, mɛni baaba?

 Wɔteŋ mɔ ko leee nɔ tuuntu ni baaba yɛ afi 2023. Nɔ ni wɔle ji akɛ etsɛŋ, Nyɔŋmɔ Maŋtsɛyeli lɛ, loo ŋwɛi nɔyeli lɛ kɛ tsakemɔi baaba shikpɔŋ nɛɛ nɔ. (Daniel 2:44) Nakai nɔyeli lɛ baajie nibii fɛɛ ni hãa adesai naa nɔ lɛ kɛje shihilɛ mli, ni ebaakwɛ koni afee Nyɔŋmɔ suɔmɔnaa nii yɛ shikpɔŋ nɛɛ nɔ.​—Mateo 6:9, 10.

 Wɔmiiwo bo hewalɛ ni okɛ ŋaa ni Yesu Kristo wo lɛ atsu nii koni ‘oya nɔ obu’ kɛna bɔ ni nibii ni yaa nɔ yɛ je lɛ mli lɛ woɔ Biblia gbalɛ obɔ lɛ. (Marko 13:37) Ofainɛ, taomɔ wɔsɛɛ gbɛ koni wɔye wɔbua bo ni ole bɔ ni Biblia lɛ baanyɛ eye ebua bo bianɛ, kɛ bɔ ni ebaanyɛ ehã bo kɛ oweku lɛ aná hiɛnɔkamɔ kpakpa kɛhã wɔsɛɛ.

a AP News, “Afi 2022 Ji Afi Ni Ta Ni Yɔɔ Gbeyei Waa Bagba Yuropabii Anaa Ekoŋŋ,” mɔ ni ŋma ji Jill Lawless, December 8, 2022.

b World Food Programme, “Hɔmɔ Eba Yɛ Jeŋ Fɛɛ.”

c JAMA Health Forum, “Wɔyɛ Jeŋ Ko Ni Tsɛŋemɔ Hela Ehe Shi Mli​—Kɛjɛ COVID-19 Nɔ Kɛyashi Monkeypox, Polio, Kɛ Disease X Nɔ,” mɔ ni ŋma ji Lawrence O. Gostin, JD, September 22, 2022.

d Earth.Org, “Mɛni Hã Jeŋ Dɔ Waa Bɔ Ni Anako Eko Daŋ Yɛ Afi 2022 Hulutsoo Beiaŋ Lɛ?” mɔ ni ŋma ji Martina Igini, October 24, 2022.

e Carnegie Endowment for International Peace, “Bɔ Ni Shihilɛ Mli Ewa Lɛ Hã Mɛi Tse Atua Yɛ Je Lɛŋ Fɛɛ Yɛ Afi 2022,” mɛi ni ŋma ji Thomas Carothers kɛ Benjamin Feldman, December 8, 2022.