Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

YITSO 15

Tsu Nii Kɛ Miishɛɛ

Tsu Nii Kɛ Miishɛɛ

‘Esa akɛ mɔ fɛɛ mɔ aná nii ni etsuɔ waa lɛ fɛɛ mli ŋɔɔmɔ.’​—JAJELƆ 3:13.

1-3. (a) Te mɛi pii naa amɛnitsumɔ amɛhãa tɛŋŋ? (b) Mɛɛ sanebimɔi ahe wɔbaasusu yɛ yitso nɛɛ mli?

 JE LƐŊ fɛɛ lɛ, mɛi tsuɔ nii waa koni amɛnyɛ amɛkwɛ amɛ diɛŋtsɛ amɛhe kɛ amɛwekui. Mɛi pii sumɔɔɔ nitsumɔ ni amɛtsuɔ lɛ, ni mɛi komɛi po lɛ, kɛ́ be shɛ ni amɛbaaya nitsumɔ lɛ, kɛkɛ lɛ amɛtsui efã. Kɛ́ nakai onuɔ he lɛ, mɛni obaanyɛ ofee koni otsu onitsumɔ lɛ kɛ miishɛɛ? Mɛni baahã omii ashɛ onitsumɔ lɛ he?

2 Yehowa ekɛɛ wɔ akɛ: “Esa akɛ mɔ fɛɛ mɔ aye ni enu ni ená nii ni etsuɔ waa lɛ fɛɛ mli ŋɔɔmɔ. Nyɔŋmɔ nikeenii ni.” (Jajelɔ 3:13) Bɔ ni Yehowa bɔ wɔ ehã lɛ hewɔ lɛ, wɔnuɔ he akɛ esa akɛ wɔtsu nii, ni wɔshweɔ hu akɛ wɔbaafee nakai. Eesumɔ ni wɔná wɔnitsumɔ lɛ he miishɛɛ.​—Kanemɔ Jajelɔ 2:24; 5:18.

3 No hewɔ lɛ, mɛni baawa wɔ ni wɔtsu nii kɛ miishɛɛ? Mɛɛ nitsumɔi esaaa akɛ Kristofoi tsuɔ? Te wɔbaafee tɛŋŋ wɔtsu nii, ní nakai beiaŋ nɔŋŋ lɛ wɔsɔmɔ Yehowa lɛ? Ni mɛni ji nitsumɔ ni he hiaa fe fɛɛ ni wɔbaanyɛ wɔtsu?

NITSULƆI ENYƆ NI FE FƐƐ LƐ

4, 5. Te Yehowa naa nitsumɔ ehãa tɛŋŋ?

4 Yehowa diɛŋtsɛ lɛ, esumɔɔ nitsumɔ. Biblia lɛ wie yɛ 1 Mose 1:1 lɛ akɛ: “Shishijee lɛ, Nyɔŋmɔ bɔ ŋwɛi kɛ shikpɔŋ lɛ.” Be ni Nyɔŋmɔ bɔ shikpɔŋ lɛ kɛ nɔ fɛɛ nɔ ni yɔɔ nɔ lɛ egbe naa lɛ, ewie akɛ, nibii ni ebɔ lɛ ‘hi jogbaŋŋ diɛŋtsɛ.’ (1 Mose 1:31) Wɔ-Bɔlɔ lɛ mii shɛ nibii ni efee lɛ ahe.​—1 Timoteo 1:11.

5 Yehowa kpaaa nitsumɔ. Yesu wie akɛ: “Mi-Tsɛ miitsu nii kɛbashi amrɔ nɛɛ.” (Yohane 5:17) Eyɛ mli akɛ wɔleee nibii ni yɔɔ naakpɛɛ ni Yehowa feɔ lɛ fɛɛ moŋ, shi wɔle ekomɛi. Etee nɔ ehala mɛi ni kɛ e-Bi Yesu Kristo baaye nɔ yɛ Maŋtsɛyeli lɛ mli lɛ. (2 Korintobii 5:17) Agbɛnɛ hu, Yehowa miitsɔɔ adesai gbɛ, ni eewa amɛ. Shiɛmɔ nitsumɔ lɛ ni atsuɔ yɛ jeŋ fɛɛ lɛ hewɔ lɛ, mɛi akpekpei abɔ miile Yehowa, ni amɛmiiná hiɛnɔkamɔ akɛ wɔsɛɛ lɛ, amɛbaahi shi kɛya naanɔ yɛ paradeiso mli, yɛ shikpɔŋ lɛ nɔ.​—Yohane 6:44; Romabii 6:23.

6, 7. Te Yesu tsu nii ehã tɛŋŋ?

6 Yesu hu sumɔɔ nitsumɔ tamɔ e-Tsɛ nɔŋŋ. Dani ebaaba shikpɔŋ lɛ nɔ lɛ, no mli lɛ, eyɛ Nyɔŋmɔ masɛi akɛ “ŋaalɔ kpanaa,” ni ewa ni abɔ nibii fɛɛ ni yɔɔ ŋwɛi kɛ shikpɔŋ lɛ nɔ lɛ. (Abɛi 8:22-31; Kolosebii 1:15-17) Be ni Yesu ba shikpɔŋ lɛ nɔ lɛ, etee nɔ etsu nii waa. Be ni eji oblanyo lɛ, ekase kapinta nitsumɔ lɛ, ni ehe basa yɛ mli, ni ekolɛ ekpɛ sɛii kɛ nibii, ni emamɔ tsũi hu. Ele nitsumɔ lɛ aahu akɛ, abale lɛ akɛ “kapintafonyo lɛ.”​—Marko 6:3.

7 Fɛɛ sɛɛ lɛ, nitsumɔ ni he hiaa fe fɛɛ ni Yesu tsu be ni eyɔɔ shikpɔŋ lɛ nɔ lɛ ji sane kpakpa lɛ ni eshiɛ, kɛ Yehowa he nii ni etsɔɔ mɛi lɛ. No mli lɛ, eyɛ afii etɛ kɛ fã ni ekɛbaagbe esɔɔmɔ nitsumɔ lɛ naa, no hewɔ lɛ, etsuɔ nii waa kɛjɛɔ leebi maŋkpa kɛyashiɔ jenamɔ yi waa. (Luka 21:37, 38; Yohane 3:2) Yesu nyiɛ kilomitai ohai abɔ yɛ gbɛjegbɛi ni mulu yɔɔ nɔ anɔ, ni eshiɛ sane kpakpa lɛ ehã mɛi babaoo.​—Luka 8:1.

8, 9. Mɛni hewɔ Yesu mii shɛ enitsumɔ lɛ he lɛ?

8 Yesu na nitsumɔ ni Nyɔŋmɔ kɛwo edɛŋ lɛ tamɔ niyenii. Nitsumɔ nɛɛ bafee nɔ ni hãa lɛ hewalɛ. Yesu tsu nii waa aahu akɛ, bei komɛi po lɛ, enáaa dekã ekɛye nii. (Yohane 4:31-38) Ekɛ hegbɛ fɛɛ hegbɛ ni ená lɛ tsu nii kɛtsɔɔ mɛi e-Tsɛ lɛ he nii. No hewɔ lɛ, ewie akɛ: “Miwo ohiɛ nyam yɛ shikpɔŋ lɛ nɔ ejaakɛ migbe nitsumɔ ni okɛhã mi akɛ mitsu lɛ naa.”​—Yohane 17:4.

9 Wɔna faŋŋ akɛ, Yehowa kɛ Yesu fɛɛ tsuɔ nii waa, ni amɛnyaa nɔ ni amɛtsuɔ lɛ he waa. Wɔmiisumɔ ni wɔfee wɔhe “mɛi ni kaseɔ Nyɔŋmɔ,” ní wɔnyiɛ ‘Yesu nanemaahei lɛ asɛɛ kpaakpa.’ (Efesobii 5:1; 1 Petro 2:21) No hewɔ lɛ, wɔbɔɔ mɔdɛŋ akɛ wɔbaatsu nii waa, ní wɔkɛ wɔnyɛmɔ fɛɛ atsu nɔ fɛɛ nɔ ni wɔtsuɔ lɛ.

TE ESA AKƐ WƆNA WƆNITSUMƆ WƆHÃ TƐŊŊ?

10, 11. Mɛni baawa wɔ ni wɔná jwɛŋmɔ ni ja yɛ wɔnitsumɔ he?

10 Yehowa webii tsuɔ nii waa kɛkwɛɔ amɛ diɛŋtsɛ amɛhe kɛ amɛwekui. Wɔmiisumɔ ni wɔmii ashɛ wɔnitsumɔ he, shi bei komɛi lɛ, wɔnáaa lɛ nakai. No hewɔ lɛ, kɛ́ wɔmii shɛɛɛ nitsumɔ ni wɔtsuɔ lɛ he lɛ, mɛni wɔbaanyɛ wɔfee?

Ekɔɔɔ he eko nitsumɔ ni otsuɔ lɛ, kɛ́ oná jwɛŋmɔ ni ja yɛ he lɛ, ebaahã otsu kɛ miishɛɛ

11 Ná jwɛŋmɔ ni ja. Ekolɛ wɔnyɛŋ wɔtsake he ni wɔtsuɔ nii yɛ loo nitsumɔ ni wɔtsuɔ lɛ, shi wɔbaanyɛ wɔtsake bɔ ni wɔnaa nitsumɔ lɛ wɔhãa lɛ. Kɛ́ wɔnu nɔ ni Yehowa kpaa gbɛ yɛ wɔdɛŋ lɛ shishi lɛ, no baanyɛ aye abua wɔ. Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ: Yehowa miikpa gbɛ akɛ weku yitsei baabɔ mɔdɛŋ fɛɛ ni amɛbaanyɛ kɛkwɛ amɛwekui lɛ. Anɔkwa, Biblia lɛ kɛɔ akɛ, mɔ ni kwɛɛɛ eweku lɛ, “eji gbɔmɔ gbonyo fe mɔ ni bɛ hemɔkɛyeli.” (1 Timoteo 5:8) Kɛ́ weku yitso ji bo lɛ, wɔle akɛ otsuɔ nii waa kɛkwɛɔ oweku lɛ. Osumɔɔ onitsumɔ lɛ jio, osumɔɔɔ jio lɛ, ole akɛ kɛ́ no hãa onyɛɔ okwɛɔ oweku lɛ, belɛ oofee nɔ ni sa Yehowa hiɛ.

12. Kɛ́ wɔtsuɔ nii waa ni wɔyeɔ anɔkwa lɛ, mɛɛ gbɛ nɔ wɔbaaná he sɛɛ?

12 Tsu nii waa ni oye anɔkwa. Enɛ baahã oná onitsumɔ lɛ he miishɛɛ. (Abɛi 12:24; 22:29) Nɔ hewɔ ji akɛ, onitsumɔtsɛ lɛ baahe bo eye. Nitsumɔtsɛmɛi sumɔɔ nitsulɔi ni yeɔ anɔkwa, ejaakɛ amɛjuuu shika kɛ nitsumɔ nibii, ni amɛkɛ nitsumɔ be tsuɔ nii jogbaŋŋ. (Efesobii 4:28) Kɛ́ wɔtsuɔ nii waa ni wɔyeɔ anɔkwa lɛ, Yehowa naa, ni no ji nɔ ni he hiaa fe fɛɛ. Akɛni osumɔɔ Nyɔŋmɔ, ni ole akɛ oofee nɔ ni sa ehiɛ hewɔ lɛ, obaanyɛ oná “henilee kpakpa.”​—Hebribii 13:18; Kolosebii 3:22-24.

13. Kɛ́ oyeɔ anɔkwa yɛ nitsumɔhe lɛ, mɛni hu baanyɛ ajɛ mli kɛba?

13 Kaimɔ akɛ, kɛ́ oba ojeŋ jogbaŋŋ yɛ nitsumɔhe lɛ, ebaahã ajie Yehowa yi. Enɛ hu baanyɛ ahã oná onitsumɔ lɛ he miishɛɛ. (Tito 2:9, 10) Ebaanyɛ eba lɛ po akɛ, ojeŋba kpakpa lɛ hewɔ lɛ, nitsulɔi lɛ ateŋ mɔ ko baasumɔ ni ekase Biblia lɛ.​—Kanemɔ Abɛi 27:11; 1 Petro 2:12.

MƐƐ NITSUMƆ ESA AKƐ MATSU?

14-16. Kɛ́ wɔmiitao nitsumɔ lɛ, mɛni he esa akɛ wɔsusu?

14 Biblia lɛ etsɔko nitsumɔi pɔtɛi ni esa akɛ Kristofoi atsu kɛ nɔ ni esaaa akɛ amɛtsuɔ. Shi shishitoo mlai ni baanyɛ awa wɔ ni wɔkpɛ yiŋ ni ja yɛ nitsumɔ he lɛ yɛ mli. (Abɛi 2:6) Wɔbaanyɛ wɔdamɔ Biblia mli shishitoo mlai anɔ wɔbi wɔhe saji ni nyiɛ sɛɛ nɛɛ.

Taomɔ nitsumɔ ni eteee shi ewooo Yehowa mlai kɛ eshishitoo mlai lɛ

15 Ani nitsumɔ nɛɛ baahã mafee nɔ ko ni Yehowa kɛɛ ehiii? Wɔna nibii komɛi ni Yehowa nyɛɔ, tamɔ juu kɛ malemɔ nɛkɛ. (2 Mose 20:4; Bɔfoi 15:29; Efesobii 4:28; Kpojiemɔ 21:8) No hewɔ lɛ, wɔsumɔŋ ni wɔtsu nitsumɔ ko ni teɔ shi ewoɔ Yehowa mlai kɛ eshishitoo mlai lɛ.​—Kanemɔ 1 Yohane 5:3.

16 Ani nitsumɔ nɛɛ woɔ nifeemɔ ko ni Yehowa sumɔɔɔ lɛ he hewalɛ loo efiɔ sɛɛ? Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, kɛ́ oná nitsumɔ akɛ mɔ ko ni hereɔ mɛi yɛ he ko ni akpɔɔ hɔ yɛ lɛ, ani obaatsu? Tɔmɔ bɛ he akɛ obaatsu nii akɛ mɔ ko ni hereɔ mɛi. Shi ole bɔ ni Yehowa naa hɔkpɔmɔ ehãa. No hewɔ lɛ, ekolɛ jeee bo obaakpɔ hɔ lɛ ohã mɛi lɛ moŋ, shi kɛ́ ootsu nii yɛ jɛmɛ lɛ, ani bo hu oyeŋ fɔ yɛ Yehowa hiɛ?​—2 Mose 21:22-24.

17. Mɛni baaye abua wɔ ni wɔkpɛ yiŋ ni baasa Nyɔŋmɔ hiɛ?

17 Kɛ́ wɔkɛ Biblia mli shishitoo mlai tsu nii lɛ, wɔbaatamɔ mɛi ni awie amɛhe yɛ Hebribii 5:14 lɛ akɛ “mɛi ni kɛ amɛjwɛŋmɔ tsuɔ nii, ni amɛtsɔse amɛjwɛŋmɔ lɛ koni ele ekpakpa kɛ efɔŋ mlikpamɔ” lɛ. Bi ohe akɛ: ‘Kɛ́ mimɔ nitsumɔ nɛɛ mli lɛ, ani ebaatɔ̃tɔ mɛi anane? Ani nitsumɔ nɛɛ baabi ni mashi mihefatalɔ kɛ mibii lɛ ni maya maŋ kroko nɔ? Te enɛ baasa amɛhe ehã tɛŋŋ?’

“NYƐKAA NYƐKWƐA NI NYƐNA NIBII NI HE HIAA WAA LƐ”

18. Mɛni hewɔ ebaanyɛ ewa kɛhã wɔ akɛ wɔkɛ wɔjamɔ lɛ baaye klɛŋklɛŋ gbɛhe lɛ?

18 Yɛ “bei krɛdɛi ni mli shihilɛ wa” nɛɛ amli lɛ, ebaanyɛ ewa kɛhã wɔ akɛ wɔkɛ Yehowa jamɔ baaye klɛŋklɛŋ gbɛhe yɛ wɔshihilɛ mli. (2 Timoteo 3:1) Ebɛ mlɛo akɛ abaaná nitsumɔ, ni kɛ́ oná eko hu lɛ, ewaaa akɛ ebaaje odɛŋ. Ehe miihia ni wɔkwɛ wɔwekui, shi wɔle hu akɛ, esa akɛ wɔkɛ wɔjamɔ lɛ aye klɛŋklɛŋ gbɛhe. Esaaa akɛ wɔŋmɛɔ gbɛ ni heloonaa nibii ahe hiaa wɔ fe nine. (1 Timoteo 6:9, 10) No hewɔ lɛ, te wɔɔfee tɛŋŋ “wɔka wɔkwɛ ni wɔna nibii ni he hiaa waa lɛ,” ní nakai beiaŋ nɔŋŋ lɛ, wɔkwɛ wɔwekui lɛ?​—Filipibii 1:10.

19. Kɛ́ wɔkɛ wɔhiɛ fɔ̃ Yehowa nɔ lɛ, mɛɛ gbɛ nɔ no baanyɛ ahã wɔkɛ wɔnitsumɔ lɛ aye gbɛhe ni sa?

19 Okɛ ohiɛ afɔ̃ Yehowa nɔ kwraa. (Kanemɔ Abɛi 3:5, 6.) Wɔle akɛ Nyɔŋmɔ le nɔ tuuntu ni he hiaa wɔ, ni ejwɛŋɔ wɔhe waa. (Lala 37:25; 1 Petro 5:7) E-Wiemɔ lɛ kɛɔ akɛ: “Shikasuɔmɔ akaba nyɛshihilɛ mli, ni nyɛmii ashɛa nibii ni nyɛyɔɔ amrɔ nɛɛ ahe. Ejaakɛ [Nyɔŋmɔ] ekɛɛ: ‘Mishiŋ bo, ni mikwaŋ bo kɔkɔɔkɔ.’” (Hebribii 13:5) Yehowa sumɔɔɔ ni wɔyeɔ wɔtsui be fɛɛ be yɛ wɔweku lɛ kwɛmɔ he. Efee nibii pii kɛtsɔɔ akɛ ebaanyɛ ehã ewebii lɛ anine ashɛ amɛhiamɔ nii anɔ. (Mateo 6:25-32) No hewɔ lɛ, ekɔɔɔ he eko nitsumɔ ni wɔtsuɔ lɛ, wɔkaseɔ Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ daa, wɔshiɛɔ sane kpakpa lɛ, ni wɔyaa Kristofoi akpeei.​—Mateo 24:14; Hebribii 10:24, 25.

20. Mɛni kɛ́ wɔfee lɛ etsɔɔ akɛ wɔbuaaa heloonaa nibii pii anaa?

20 Hã ohiŋmɛi akwɛ nɔ kome. (Kanemɔ Mateo 6:22, 23.) Enɛ biɔ ni wɔkabua heloonaa nibii pii anaa, bɔ ni afee ni wɔnyɛ wɔkɛ wɔjwɛŋmɔ ama Yehowa sɔɔmɔ lɛ nɔ. Wɔle akɛ nilee bɛ mli akɛ wɔbaahã shika, loo ogbɔjɔ shihilɛ, loo ilɛtrɔnik tsɔji hei ni eba lɛ ahe ahia wɔ fe naanyobɔɔ ni yɔɔ wɔ kɛ Yehowa teŋ lɛ. Belɛ, mɛni baaye abua wɔ ni wɔkɛ nibii ni he hiaa lɛ aye klɛŋklɛŋ gbɛhe? Esa akɛ wɔkwɛ jogbaŋŋ ni wɔkahiɛ nyɔmɔ. Shi kɛ́ aleenɔ ni ohiɛ nyɔmɔ ko lɛ, no lɛ, too gbɛjianɔ ni owo lɛ fiofio, loo kɛ́ ebaahi lɛ, ni owo fɛɛ shi kome. Kɛ́ wɔkwɛɛɛ ni ahi lɛ, heloonaa nibii baahã wɔfite wɔbe kɛ wɔhewalɛ fɛɛ bɔ ni wɔnáŋ dekã kɛhãŋ sɔlemɔ, nikasemɔ, loo shiɛmɔyaa. Nɔ najiaŋ ni wɔbaahã heloonaa nibii awo wɔnajiaŋ yɛ shihilɛ mli lɛ, esa akɛ wɔhã wɔmii ashɛ nibii ni wɔyɔɔ, tamɔ “niyenii kɛ atade” lɛ ahe. (1 Timoteo 6:8) Ni ekɔɔɔ he eko bɔ ni wɔshihilɛ ji lɛ, esa akɛ wɔpɛi wɔshihilɛ mli yɛ be kɛ beiaŋ, koni wɔna bɔ ni wɔbaafee wɔsɔmɔ Yehowa jogbaŋŋ fe bɔ ni wɔfeɔ amrɔ nɛɛ.

21. Mɛni hewɔ ehe hiaa ni wɔkpɛ wɔyiŋ yɛ nɔ ni wɔkɛbaaye klɛŋklɛŋ gbɛhe yɛ wɔshihilɛ mli lɛ he lɛ?

21 Okɛ otii ni sa amamɔ ohiɛ. Esa akɛ wɔkɛ wɔbe, wɔhewalɛ, kɛ wɔheloonaa nibii atsu nii jogbaŋŋ. Kɛ́ wɔkwɛɛɛ ni ahi lɛ, nibii ni he ehiaaa tsɔ, tamɔ skulyaa loo shika, baahe wɔbe fɛɛ. Yesu wie akɛ: “Nyɛyaa nɔ nyɛtaoa Maŋtsɛyeli lɛ . . . klɛŋklɛŋ.” (Mateo 6:33) Yiŋ ni wɔkpɛɔ, bɔ ni wɔbaa wɔjeŋ wɔhãa, nibii ni wɔfeɔ daa gbi, kɛ otii ni wɔkɛmamɔɔ wɔhiɛ lɛ fɛɛ hãa anaa nɔ ni kã wɔtsui nɔ.

NITSUMƆ NI FE FƐƐ NI WƆBAANYƐ WƆTSU

22, 23. (a) Mɛni ji nitsumɔ ni he hiaa fe fɛɛ ni Kristofoi tsuɔ? (b) Mɛni baahã wɔná wɔnitsumɔ he miishɛɛ?

22 Sɔɔmɔ ni wɔsɔmɔɔ Yehowa, kɛ sane kpakpa lɛ ni wɔshiɛɔ lɛ ji nitsumɔ ni he hiaa fe fɛɛ. (Mateo 24:14; 28:19, 20) Wɔmiisumɔ ni wɔkɛ wɔnyɛmɔ fɛɛ atsu nitsumɔ nɛɛ tamɔ Yesu fee lɛ. Mɛi komɛi efã kɛtee hei ni shiɛlɔi ahe miihia waa yɛ koni amɛyasɔmɔ yɛ jɛmɛ. Mɛi komɛi hu miikase wiemɔ kroko koni amɛnyɛ amɛshiɛ amɛhã mɛi ni wieɔ nakai wiemɔ lɛ. Okɛ mɛi ni efee nibii nɛɛ eko lɛ agba sane, ni obibii amɛ saji. Amɛbaakɛɛ bo akɛ, nɔ ni amɛfee lɛ ehã amɛná miishɛɛ waa, ni amɛtsui enyɔ amɛmli hu.​—Kanemɔ Abɛi 10:22.

Yehowa sɔɔmɔ lɛ ji nitsumɔ ni he hiaa fe fɛɛ ni mɔ ko baanyɛ atsu

23 Ŋmɛnɛ lɛ, wɔteŋ mɛi pii kɛ be babaoo tsuɔ nii bɔ ni afee ni wɔnyɛ wɔkwɛ wɔweku, ni mɛi komɛi po tsuɔ nitsumɔi fe ekome. Yehowa le enɛ, ni ehiɛ sɔɔ mɔdɛŋ fɛɛ ni wɔbɔɔ kɛkwɛɔ wɔweku lɛ. No hewɔ lɛ, ekɔɔɔ he eko nitsumɔ ni wɔtsuɔ lɛ, nyɛhãa wɔ fɛɛ wɔyaa nɔ wɔtsua nii waa tamɔ Yehowa kɛ Yesu. Ni esaaa akɛ wɔhiɛ kpaa nɔ akɛ, sɔɔmɔ ni wɔsɔmɔɔ Yehowa, kɛ Nyɔŋmɔ Maŋtsɛyeli lɛ he sane kpakpa lɛ ni wɔshiɛɔ lɛ ji nitsumɔ ni he hiaa fe fɛɛ. No ji nɔ ni baahã wɔná miishɛɛ diɛŋtsɛ.