Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

YITSO 68

‘Je lɛ La lɛ’​—Nyɔŋmɔ Bi Lɛ

‘Je lɛ La lɛ’​—Nyɔŋmɔ Bi Lɛ

YOHANE 8:12-36

  • YESU TSƆƆ MƆ NI BI LƐ JI

  • MƐƐ GBƐ NƆ YUDAFOI LƐ JI NYƆJI?

Yɛ Agbai Agbi Jurɔ lɛ naagbee gbi lɛ ni ji gbi ni ji kpawo lɛ nɔ lɛ, no mli lɛ Yesu miitsɔɔ nii yɛ sɔlemɔwe lɛ kpo ni atsɛɔ lɛ “oniatsumɔhe lɛ” nɔ. (Yohane 8:20; Luka 21:1) Eeenyɛ efee akɛ eyɛ Yei Akpo ni ji he ni mɛi tsuɔ onia yɛ lɛ nɔ.

Kɛshɛ gbɛkɛ yɛ be ni ayeɔ gbi jurɔ lɛ mli lɛ, kpo nɛɛ nɔ kpɛɔ waa. Kanei wujiwuji ejwɛ mamɔ jɛmɛ ni asuɔ, ni kanei nɛɛ ateŋ eko fɛɛ eko yɛ mu tsɛnsii agboi ejwɛ ni akɛ mu woɔ mli. Kanei nɛɛ akpɛmɔ lɛ naa wa bɔ ni enyɛɔ ekpɛɔ kɛyaa shɔŋŋ diɛŋtsɛ. Nɔ ni Yesu wie kɛnyiɛ sɛɛ nɛɛ baahã mɛi ni boɔ lɛ toi lɛ ajwɛŋmɔ aya kanei nɛɛ anɔ: “Miji je lɛ la lɛ. Mɔ fɛɛ mɔ ni nyiɛɔ misɛɛ lɛ, enyiɛŋ duŋ mli dɔŋŋ, shi moŋ ebaaná wala la lɛ.”​—Yohane 8:12.

Farisifoi lɛ kɛ lɛ kpãaa gbee, ni amɛkɛɛ lɛ akɛ: “Oyeɔ bo diɛŋtsɛ ohe odase; odase ni oyeɔ lɛ, jeee anɔkwale ni.” Yesu hã amɛ hetoo ekɛɛ: “Kɛ́ miyeɔ mi diɛŋtsɛ mihe odase po lɛ, midase lɛ anɔkwale ni, ejaakɛ mile he ni mijɛ kɛba kɛ he ni miyaa. Shi nyɛ lɛ, nyɛleee he ni mijɛ kɛba kɛ he ni miyaa.” Ni ekɛfata he akɛ: “Aŋma yɛ nyɛ diɛŋtsɛ nyɛ-Mla lɛ mli akɛ: ‘Mɛi enyɔ odase lɛ, anɔkwale ni.’ Miyeɔ mi diɛŋtsɛ mihe odase, ni Tsɛ lɛ ni tsu mi lɛ hu yeɔ mihe odase.”​—Yohane 8:13-18.

Farisifoi lɛ ekpɛlɛɛɛ nɔ ni ewie lɛ nɔ, amɛbi lɛ akɛ: “Nɛgbɛ o-Tsɛ lɛ yɔɔ?” Yesu hã hetoo tɛ̃ɛ akɛ: “Nyɛleee mi, asaŋ nyɛleee mi-Tsɛ hu. Eji nyɛle mi kulɛ, nyɛbaale mi-Tsɛ hu.” (Yohane 8:19) Eyɛ mli akɛ Farisifoi lɛ miitao amɔ Yesu moŋ, shi mɔ ko mɔ ko etaaa ehe.

Yesu saa ti nɔ ko ni ewie momo lɛ mli ekɛɛ: “Mi lɛ, miishi kɛmiiya, ni nyɛbaatao mi, ni kɛ̃lɛ nyɛbaagboi yɛ nyɛhe esha lɛ mli. He ni miyaa lɛ, nyɛnyɛŋ jɛmɛ nyɛba.” Yudafoi lɛ nuuu Yesu wiemɔi nɛɛ ashishi kwraa ni amɛbɔi kɛɛmɔ akɛ: “Ani ebaagbe ehe? Ejaakɛ ekɛɛ, ‘He ni miyaa lɛ, nyɛnyɛŋ jɛmɛ nyɛba.’” Amɛnuuu nɔ ni Yesu taoɔ atsɔɔ lɛ shishi, ejaakɛ amɛleee he ni ejɛ. Ekɛɛ amɛ akɛ: “Nyɛ lɛ, nyɛjɛ shishi nɛɛ; mi lɛ, mijɛ ŋwɛi. Nyɛ lɛ, nyɛjɛ je nɛɛ mli; mi lɛ, mijɛɛɛ je nɛɛ mli.”​—Yohane 8:21-23.

No mli lɛ, Yesu miiwie eshihilɛ yɛ ŋwɛi kɛ Mesia loo Kristo ni awo ehe shi ni eji, mɔ ni kulɛ esa akɛ jamɔŋ hiɛnyiɛlɔi nɛɛ akpa lɛ gbɛ lɛ he. Moŋ lɛ amɛbi lɛ akɛ: “Namɔ ji bo?”​—Yohane 8:25.

Bɔ ni amɛteɔ shi amɛwoɔ Yesu ni amɛkpoɔ nɔ ni ekɛɔ amɛ sɔŋŋ lɛ hewɔ lɛ, ehã hetoo akɛ: “Mɛni hewɔ kwraa mikɛ nyɛ wieɔ lɛ?” Fɛɛ sɛɛ lɛ, egbala Yudafoi lɛ ajwɛŋmɔ kɛtee e-Tsɛ lɛ nɔ ni etsɔɔ amɛ nɔ hewɔ ni esa kɛ amɛbo Bi lɛ toi lɛ ekɛɛ: “Anɔkwa sane ji akɛ, mɔ ni tsu mi lɛ anɔkwafo ni, ni nibii tuuntu ni minu yɛ enaa lɛ, nomɛi miwieɔ yɛ je lɛ mli lɛ.”​—Yohane 8:25, 26.

Kɛkɛ ni Yesu tsɔɔ akɛ ekɛ ehiɛ fɔ̃ɔ e-Tsɛ lɛ nɔ, nɔ ko ni Yudafoi lɛ nyɛɛɛ afee, ekɛɛ akɛ: “Kɛ́ nyɛná nyɛwó gbɔmɔ Bi lɛ nɔ lɛ, no ni nyɛbaale akɛ mi ni, ni akɛ mitooo mi diɛŋtsɛ miyiŋ mifeee nɔ ko; shi nibii ni Tsɛ lɛ etsɔɔ mi lɛ, nomɛi miwieɔ. Ni mɔ ni tsu mi lɛ kɛ mi yɛ; eshiko mi kome, ejaakɛ mifeɔ nɔ ni sa ehiɛ be fɛɛ be.”​—Yohane 8:28, 29.

Shi Yudafoi lɛ ekomɛi he Yesu nɔ amɛye, ni ekɛɛ amɛ akɛ: “Kɛji nyɛhi miwiemɔ lɛ mli lɛ, belɛ mikaselɔi ji nyɛ lɛɛlɛŋ, ni nyɛbaale anɔkwale lɛ, ni anɔkwale lɛ baahã nyɛye nyɛhe.”​—Yohane 8:31, 32.

Wiemɔ ni ewie akɛ amɛbaaye amɛhe lɛ fee amɛteŋ mɛi komɛi ahiɛ yaa. Amɛwie akɛ: “Abraham seshibii ji wɔ, ni wɔtsɔmɔko mɔ ko nyɔji pɛŋ. Te feɔ tɛŋŋ ni okɛɔ akɛ, ‘Nyɛbaaye nyɛhe’ lɛ?” Yudafoi lɛ le akɛ amɛyaje maji krokomɛi ashishi pɛŋ, kɛ̃lɛ amɛsumɔɔɔ ni atsɛɔ amɛ nyɔji. Shi Yesu hã amɛ le akɛ nyɔji ji amɛ, ekɛɛ amɛ akɛ: “Lɛɛlɛŋ, lɛɛlɛŋ, miikɛɛ nyɛ akɛ, mɔ fɛɛ mɔ ni feɔ esha lɛ, esha nyɔŋ ji lɛ.”​—Yohane 8:33, 34.

Kpɛlɛmɔ ni Yudafoi lɛ ekpɛlɛɛɛ nɔ akɛ amɛji esha nyɔji lɛ kɛ amɛbaawo shihilɛ ni esaaa kwraa mli. Yesu wie akɛ: “Kɛfata he lɛ, nyɔŋ ehiii we kɛyaaa naanɔ; bi ji mɔ ni hiɔ shi kɛyaa naanɔ.” (Yohane 8:35) Nyɔŋ bɛ gboshinii anɔ hewalɛ, ni abaanyɛ ashwie lɛ be fɛɛ be. Mɔ ni afɔ yɛ shĩa lɛ loo aŋɔ lɛ afee bi lɛ, hiɔ shĩa lɛ “kɛyaa naanɔ” ni tsɔɔ akɛ kɛyashi ebaagbo.

Enɛ tsɔɔ akɛ, Bi lɛ he anɔkwale ji anɔkwale ni hãa mɛi yeɔ amɛhe kɛjɛɔ esha ni kɛ gbele baa lɛ dɛŋ kɛyaa naanɔ. Yesu wie akɛ: “Kɛ́ Bi lɛ hã nyɛye nyɛhe lɛ, nyɛbaaye nyɛhe lɛɛlɛŋ.”​—Yohane 8:36.