1-2. (a) Hazu ge yo nɛ dedea nde hio mbombe couple ade confiance nɛ Jéhovah? (Psaume 37:​3, 4). b) Getemɔ ɔ be zɔk ha zang article kɛ nde?

 MO YEKE nduru ti sara mariage wala mo sara mariage fini fini? Tongana a yeke tongaso, kite ayeke dä ape so mo ku kungo ti tene mo na zo so mo ye lo mingi asara gigi ti ala. Me, mariage ayeke na akpale ti lo nga afini couple adoit ti mû akota desizion. Fason so ala yeke leke na akpale nga adesizion so ala yeke mû ayeke sara si ala duti na ngia na yâ ti angu mingi. Tongana ala sara confiance na Jéhovah, ala yeke mû anzoni desizion, mariage ti ala ayeke kpengba nga ala yeke duti na ngia mingi. Tongana ala sara ye alingbi na wango ti Nzapa ape, peut-être ala yeke wara akpale so ayeke sara si ala mä terê ape, na ala yeke duti na ngia ape.—Diko Psaume 37:3, 4.

² Atâa so article so asara tënë na afini couple, e yeke bâ akpale so acouple kue apeut ti wara. A yeke fa na e aye so e peut ti manda na lege ti tapande ti ambeni koli na wali so ayeke be-ta-zo so Bible asara tënë ti ala. Atapande so afa na e aye ti manda so e peut ti sara ye alingbi na ni na yâ ti fini ti e nga na yâ ti mariage ti e. E yeke bâ nga aye so e peut ti manda na lege ti aye so asi na ambeni couple laso.

3-4. Gete hio yeksamɔ hio mbombe couple lɛma kpaa nde?

³ Ambeni zo awa afini couple ti vivre tongana ti so mingi ti azo ayeke vivre. Na tapande, babâ na mama nga na ambeni  fami ti mbeni couple apeut ti pusu ala ti komanse ti dü amolenge hio. Wala akamarade nga na azo ti sewa ti ala apeut ti pusu ala ti vo da nga ti vo gbâ ti apendere ye na yâ ni.

⁴ Tongana mbeni couple asara hange ape, ala peut ti mû adesizion so asara si ala mû gbâ ti abon. Na pekoni, peut-être ala use kue ayeke sara kua l’heure mingi ti payé abon ni. Kua so ala yeke sara apeut ti kanga lege na ala ti wara ngoi so alingbi ti manda Bible, ti voro Nzapa na yâ ti sewa nga ti fa tënë. Couple ni apeut même ti manke abungbi ti sara kua l’heure mingi ti wara gbâ ti nginza wala ti bata kua ti ala. Ye so asara si ala yeke hon na terê ti apendere pasa so ala yeke na ni ti sara kua mingi ndali ti Jéhovah.

5. Exemple bɛ Klaus nɛ Marisa osa mɛ nɛ ge nde?

⁵ Aye so asi afa so tongana e zia li ti e gï na ndö ti warango aye ti sese, e yeke duti na ngia ape. Gbu li na ndö ti ye so Klaus na Marisa amanda. * Na ngoi so ala sara mariage, ala use kue asara kua so amû ngoi ti ala mingi, tongaso si ala peut ti wara gbâ ti nginza nga na aye. Me ala wara ngia so ala pensé ti wara so ape. Klaus atene: “E yeke lani na aye mingi ahon ti so e bezoin ni, me e gi pëpe ti sara aye mingi ndali ti Jéhovah. Ti vrai ni, gigi ti e lani ayeke compliqué nga e gi bê ti e.” Peut-être mo kue mo bâ so ti zia li ti mo na ndö ti warango aye ti sese aga na mo ngia so mo pensé ti wara ape. Tongana a yeke tongaso, découragé ape. Ti gbu li na ndö ti anzoni tapande ti ambeni zo apeut ti mû maboko na mo ti sara achangement so mo bezoin ni. Kozoni, zia e bâ aye so akoli ti awali apeut ti manda na lege ti tapande ti Gbia Josaphat.

6. Mɔ nɛ ndang nɛ mbɔla ka yo ha aProverbe 3:​5, 6, getemɔ wan-le Josaphat dea ha ngimɔ ka wɛnɛ kpaa ma ngaya yeksamɔ?

⁶ Akoli ti awali, eskê na ambeni ngoi ala bâ so akua ti ala ahon ndö ti ala? Tongana a yeke tongaso, tapande ti Gbia Josaphat apeut ti aidé ala. So Josaphat ayeke lani gbia, lo doit ti bâ si azo ti mara ni kue aduti nzoni. Nyen la lo sara lani ti sara kota kua so nzoni? Josaphat asara ye kue so lo peut ti sara ti bata azo ni. Lo leke angangu gbagba na terê ti agbata ti Juda nga lo bungbi gbâ ti aturugu so wungo ti ala ahon 1 160 000 (2 Chron. 17:12-19). Ambeni ngoi na pekoni, Josaphat awara mbeni ngangu kpale. Gbâ ti aturugu ti Ammon, ti Moab nga na akoli so alango na yâ ti ahoto ti sese ti Séir azia mbeto na yâ ti lo, azo ti sewa ti lo nga na azo ti mara ni (2 Chron. 20:1, 2). Nyen la Josaphat asara lani? Lo hunda na Jéhovah ti aidé lo nga ti mû ngangu na lo. Ye so lo sara ague oko na wango ti ndara so ayeke na aProverbe 3:5, 6. (Diko ni.) Sambela so Josaphat asara terê ti lo kete si lo sara, so ayeke na 2 Chronique 20:5-12, afa so lo sara  confiance na Jéhovah mingi. Jéhovah akiri tënë na sambela ti Josaphat lani tongana nyen?

7. Jéhovah kiforo wen ha sombalamɔ bɛ Josaphat soeki mɛng nde?

⁷ Jéhovah akiri tënë na Josaphat na lege ti Jahaziel, mbeni Lévite. Jéhovah atene: “Ala luti gï kpô na place ti ala, na ala bâ salut so Jéhovah ayeke ga na ni na ala.” (2 Chron. 20:13-17). A yeke sara ka bira tongaso ape! Ye oko, ye so a fa na ala ti sara so alondo na zo ape, alondo na Jéhovah. So Josaphat azia bê ti lo kue na Nzapa ti lo, lo sara ye so a tene na lo ti sara. Na ngoi so lo na azo ni ague ti tingbi na awato ni, azo so lo zia ala na devant ayeke angangu turugu ape, me azo ti hengo bia so ayeke na aye ti bira ape. Jéhovah azia vundu na bê ti Josaphat ape me Lo sö benda na ndö ti awato ni.—2 Chron. 20:18-23.

8. Getemɔ hio wei bɛ hio bhoko lɛma mɔ yambi nɛ wal exemple bɛ Josaphat?

⁸ Akoli ti awali, ala peut ti manda ye na lege ti tapande ti Josaphat. Ala yeke na kua ti bâ lege ti sewa ti ala, tongaso ala sara kua ngangu ti bata azo ti sewa ti ala nga ti mû maboko na ala. Tongana ala wara akpale, peut-être ala bâ so ala wani apeut ti leke ni. Me ala zia bê ti ala na ndö ti ngangu ti ala wani ape. Ala sambela Jéhovah ti mû maboko na ala na ngoi so ala yeke gï ala oko. Na ndö ni, ala sambela na bê ti ala kue legeoko na wali ti ala. Ala gi fango lege ti Jéhovah na lege so ala manda Bible nga na ambeti so bungbi ti lo asigi na ni nga ala sara ye alingbi na wango so ala wara. Ambeni zo apeut ti yeda ape na adesizion so ala mû so ague oko na Bible, na ala peut même ti tene so ala sara ye ti buba. Ala peut ti tene so nginza nga na aye so nginza apeut ti vo ayeke bata sewa ti ala nzoni mingi. Me ala girisa tapande ti Josaphat ape. Lo zia lani bê ti lo na Jéhovah, na lo fa ni na lege ti aye so lo sara. Jéhovah adö lani koli be-ta-zo so azia ape, nga lo yeke dö ande ala ti zia ape (Ps. 37:28; aHéb. 13:5). Ambeni ye wa la acouple apeut ti sara tongaso si ala duti na ngia?

9. Getemɔ ɔ lɛma tɔa ha zu prophète Ésaïe hinɛ ko bɛa nde?

⁹ Prophète Ésaïe na wali ti lo azia lani kua ti Jéhovah na kozo ndo na yâ ti fini ti ala. Ésaïe ayeke lani mbeni prophète, na peut-être wali ti lo nga atene lani ambeni prophétie, ndali ti so a iri lo “prophète-wali”. (És. 8:1-4). Ésaïe na wali ti lo azia kua ti Jéhovah kozo na yâ ti couple ti ala. So tâ nzoni tapande la ala zia na acouple laso.

10. Mɛng ga mɔ yambi hio prophétie mɔ Bible lɛma haa kɔ ha hio couple mɔ bhɔngiri ha sila mbua mɔ demɔ fɛt ka mbua lɛma mɔ de ha wen zu Jéhovah?

¹⁰ Laso, acouple apeut ti sara ye tongana Ésaïe na wali ti lo na lege so ala sara ye kue so ala peut ti sara na yâ ti kua ti Jéhovah. Ala peut ti sara confiance na Jéhovah mingi tongana ala manda aprophétie ti Bible nga ala bâ tongana nyen la a yeke ga tâ tënë lakue (Tite 1:2). * Ala peut ti gbu li ti bâ ye so ala lingbi ti sara ti mû maboko ti tene ambeni prophétie ti Bible aga tâ tënë. Na tapande, ala peut ti mû mbage na gango tâ tënë ti prophétie ti Jésus so atene a yeke fa ande nzoni tënë ti Royaume na ndö ti sese kue kozo si nda ni aga (Mat. 24:14). Tongana mbeni couple ahinga biani so mbeni prophétie ti Bible aga tâ tënë, ala yeke duti na nzara mingi  ti ngbâ ti sara ye kue so ala peut ti sara ndali ti Jéhovah.

11. Getemɔ Priscille nɛ Aquila dea nde? Hazu ge nde?

¹¹ Acouple so asara mariage so ade maseka apeut ti manda ye na lege ti Priscille na Aquila, mbeni couple so ayeke aJuif so ayeke lani na Rome. Ala mä nzoni tënë na ndö ti Jésus na ala ga aChrétien. Kite ayeke dä ape so gigi ti ala anzere lani na ala. Ye oko, gigi ti ala achangé gï hio tongaso na ngoi so Togbia Claude amû yanga ti tene aJuif kue aquitté Rome. Ye so aye ti tene nyen ndali ti Priscille na Aquila? Ala doit ti zia ndo so ala hinga ni nzoni, ti wara mbeni fini da nga ti komanse kua ti lekengo tente encore. Eskê achangement so akanga lege na ala ti ngbâ ti zia Royaume na kozo ndo na yâ ti fini ti ala? Peut-être mo hinga kiringo tënë ni awe. Na fini ndo ti ala na Corinthe, Aquila na Priscille akomanse ti aidé congrégation so ayeke kâ, nga ala sara kua legeoko na bazengele Paul ti kpengba aita ni. Na pekoni, ala gue na ambeni gbata nde so a bezoin awafango tënë dä (Kus. 18:18-21; aRom. 16:3-5). Ala yeke lani na aye mingi ti sara nga ala yeke na ngia.

12. Hazu ge ga yo nɛ dedea nde ma couple a bhɔngiri mɔ de hio mɔ ha zang tom bɛ Jéhovah?

¹² Laso, acouple apeut ti mû tapande ti Priscille na Aquila tongana ala zia Royaume na kozo ndo. Ngoi so ayeke nzoni mingi ti tene mbeni couple asara lisoro na ndö ti ye so ala ye ti sara na yâ ti gigi ti ala ayeke ngoi so ala ngbâ ti bâ terê ndali ti mariage. Tongana mbeni couple aleke ti sara ambeni ye na yâ ti kua ti Jéhovah na ala sara ngangu ti si dä, ala peut ti vivre aye mingi so afa na ala tongana nyen la yingo ti Jéhovah a-aidé ala (Zo-ti. 4:9, 12). Bâ ye so asi na Russell na Élisabeth. Russell atene: “Kozo si e sara mariage, e sara lisoro polele na ndö ti aye so e ye ti sara ndali ti Jéhovah.” Élisabeth atene: “E sara lisoro so ndali ti so na ngoi so e doit ti mû adesizion, e sara kue ti tene adesizion ni akanga lege na e ape ti sara aye so e leke ti sara.” Dutingo ti Russell na Élisabeth amû lege na ala ti gue na Micronésie ti fa tënë na ndo so a bezoin awafango tënë dä mingi.

13. Mɔ nɛ ndang nɛ Psaume 28:⁠7, getemɔa be hɔ ka ɔ gdea sila ɔ ha Jéhovah?

 ¹³ Tongana ti Russell na Élisabeth, acouple mingi asoro ti duti na aye mingi ape, tongaso si ala peut ti mû ngoi ti ala mingi ti fa nzoni tënë nga ti fa ye. Tongana ala leke ti sara ye kue so ala peut ti sara ndali ti Jéhovah na ala sara kua maboko na maboko ti si dä, ala yeke wara ye ti nzoni mingi na pekoni. Ala yeke bâ tongana nyen la Jéhovah abi bê na ala, ala yeke sara confiance mingi na lo nga ala yeke duti na ngia mingi.—Diko Psaume 28:7.

14. Getemɔ bazengele Pierre hinɛ ko bɛa dea mɔ osi nde mbua gdea sila mbua ha gɔna nu bɛ Jéhovah ɛngɛ ka yo ha Matthieu 6:​25, 31-⁠34?

¹⁴ Acouple apeut nga ti manda ye na lege ti tapande ti bazengele Pierre na wali ti lo. Nze omene ti si na ngu oko tongaso na peko ti so bazengele Pierre awara terê ti kozo ni na Jésus, lo doit lani ti mû mbeni kpengba desizion. Pierre ayeke sara lani kua ti gingo susu ti bata na sewa ti lo. Tongaso, na ngoi so Jésus airi Pierre ti ga na ti ngbâ ti mû peko ti lo, Pierre adoit lani ti pensé na wali ti lo na ngoi so lo yeke mû desizion (Luc 5:1-11). Lo soro ti gue ti fa tënë legeoko na Jésus. So nzoni desizion la. E yeke na nzoni raison ti tene so wali ti Pierre ayeda na desizion so lo mû. Bible atene so na peko ti so a zingo Jésus na kuâ, na ambeni ngoi, Pierre na wali ti lo avoyagé legeoko (1 aCor. 9:5). Kite ayeke dä ape so ndali ti so wali ti Pierre ayeke mbeni nzoni wali Chrétien, Pierre apeut ti mû wango polele na aChrétien so asara mariage awe (1 Pi. 3:1-7). A yeke polele so Pierre na wali ti lo asara confiance na zendo so Jéhovah amû ti bâ lege ti ala tongana ala zia Royaume na kozo ndo.—Diko Matthieu 6:25, 31-34.

15. Getemɔ ɛnɛ lɛma yamba nɛ wal mɔ ka hɔa Tiago hinɛ Esther?

¹⁵ Tongana ala sara mariage a sara ambeni ngu kete awe, tongana nyen la ala peut ti ngbâ ti duti na nzara ti sara kua ti Jéhovah mingi? Mbeni lege ni ayeke ti manda ye na lege ti aye so asi na ambeni couple. Na tapande, ala peut ti diko molongo ti a-article “Ala mû terê ti ala wani ti sara ye.” Mara ti a-article tongaso a-aidé Tiago na Esther, mbeni couple so ayeke na Brésil, ti duti na nzara mingi ti gue na ndo so a bezoin awafango tënë dä mingi. Tiago atene: “Tongana e diko ye na ndö ti fason so Jéhovah a-aidé awakua ti lo laso, e kue e ye ti sara ye alingbi na wango ti Jéhovah nga ti bâ tongana nyen la lo yeke mû maboko na e.” Na nda ni, ala gue na Paraguay, nga depuis ngu 2014 ala yeke fa tënë na azo so atene yanga ti Portugais. Esther atene: “Mbeni versê so e use kue e ye ni mingi ayeke aÉphésien 3:20. Fani mingi, e bâ so atënë so aga tâ tënë na yâ ti kua so e sara na Jéhovah.” Na yâ ti lettre so Paul asû na aÉphésien, lo fa so Jéhovah ayeke mû ye mingi na ala ahon ti so ala hunda na lo. Zendo so aga tâ tënë fani mingi.

16. Nɛ wal bɛ hio o ga hio couple ka bhɔna pɔlɔmbɔ lɛma kio mbɔla ka mbua ngoy mɔ bhɔngiri mɔ de hio mamɔ nde?

¹⁶ Laso, acouple so ade maseka alingbi ti bâ nzoni na lege ti ye so asi na azo so amanda ti zia bê ti ala na Jéhovah. Ambeni couple asara angu mingi na yâ ti kua ti ngoi kue. Tongaso, ngbanga ti nyen la ala hunda wango na ala ape, tongana ala bâ so ala bezoin ti leke ti sara ambeni ye? So a yeke mbeni lege so ala fa so ala sara confiance na Jéhovah la (aProv. 22:17, 19). A-ancien nga  apeut ti aidé acouple so ade maseka ti leke ti sara ambeni ye na ti sara ni.

17. Getemɔ a hɔ soeki ha Klaus hinɛ Marisa? Getemɔ ɔ yamba nɛ wal hio mɔ ka hɔa mbua nde? 

¹⁷ Na ambeni ngoi, e peut ti ye ti sara na Jéhovah mingi na mbeni lege, me lo peut ti sara kua na e na mbeni lege nde. Bâ tapande ti Klaus na Marisa, so e sara tënë ti ala fade na tongo nda ti article so. Ngu ota na peko ti mariage ti ala, ala quitté ndo ti ala, ala ga avolontaire na construction na Béthel ti Finlande. Ye oko, a tene na ala so ala peut ti ngbâ kâ ahon nze omene ape. Na tongo nda ni, a nzere na ala ape. Me kete na pekoni, a leke mbeni kapa ti mandango yanga ti Arabe, na a tisa ala dä. Fadeso, ala yeke na ngia ti fa tënë na yanga ti Arabe na yâ ti territoire ti mbeni kodro nde. Tongana Marisa apensé na ye so asi na ala, lo tene: “Mbeto asara mbi ti sara mbeni ye so mbi sara ni lâ oko ape, mbi bezoin ti zia bê ti mbi kue na Jéhovah. Me mbi bâ tongana nyen la Jéhovah a-aidé e lakue na alege so e ku terê ti e na ni ape. Na pekoni, mbi kiri mbi sara confiance mingi na Jéhovah.” Tongana ti so tapande so afa, ala peut ti duti sûr so Jéhovah ayeke sara lakue tufa na ndö ti ala tongana ala zia bê ti ala kue na lo.

18. Getemɔ hio couple lɛma dɛa mɔ bhɔn ha dɛa confiance ha Jéhovah?

¹⁸ Mariage ayeke mbeni cadeau so alondo na Jéhovah (Mat. 19:5, 6). Lo ye ti tene azo so asara mariage awara ngia na lege ti cadeau so (aProv. 5:18). Acouple so ade maseka, ala gbu li na ndö ti ye so ala yeke sara na yâ ti fini ti ala. Eskê ala yeke sara ye kue so ala peut ti sara ti kiri singila mingi na Jéhovah ndali ti acadeau so lo mû na ala? Ala sambela Jéhovah. Ala gi na yâ ti Bible amama-ndia so ague oko na dutingo ti ala. Na pekoni, ala mû peko ti awango so Jéhovah amû na ala. Ala peut ti hinga na bê ti ala kue so ala yeke duti na ngia nga ala yeke wara atufa tongana ala zia Jéhovah na kozo ndo na yâ ti mariage ti ala.