An pran ri pas lè ou té ka gadé-y, ou pa té’é jen di sé on moun larèlijyon té ka entérésé. Alò an mandé-y : « Ou konnèt on biten asi Labib alò ? » I pa réponn-mwen tousuit men aprésa i fin pa di-mwen kè manman-y té Témwen a Jéova é kè i té aprann-li déotwa biten asi Labib. Konm an té anvi aprann plis biten asi sa, an mandé-y si i té pé palé-mwen dè sa.

Nou rété ka palé prèstout lannuit. Zanmi an mwen èspliké-mwen kè dapré Labib, sé Satan ki sé chèf a mond-lasa (Jan 14:30). Pétèt kè sé on biten zò sav dépi zò toupiti men mwen sé té 1^é fwa an té ka tann sa é sa té ka fè-mwen pozé-mwen onlo kèsyon. An toujou tann-yo di kè Bondyé bon é kè sé-y ki ka dirijé mond-lasa men sa pa té ka parèt-mwen lojik. Menmsi an té ni enki 26 an, an té ja vwè onlo biten ki té ka chouboulé-mwen.

Pap’an mwen té ka travay pou lawmé a Lézétazini. I té ka menné avyon. Alò, dépi lèwvwè an té jenn, an té ja konprann kè on lagè té pé pété a nenpòt ki moman é kè yo té pé sèvi èvè bonb atomik adan lagè-lasa. Sé militè-la té ja paré pou sa. Pannan an té linivèwsité an Kalifòwni, té ni on gwo lagè o Vyètnam. An té ka désann an lari-la èvè sé étidyan-la pou manifèsté. Lapolis té ka ban-nou koudmatrak pou fè-nou pati, alò nou té ka kouri. Nou té ka toufé anba sé gaz lakrimojèn la é nou près pa té pé wouvè zyé an nou. Pannan péryòd-lasa té ni pwoblèm si pwoblèm é sé moun-la té ka rèbélé-yo. Yo té ka tchouyé moun ki té ka fè politik. Sé moun-la té ka désann an lari-la, é té ni bon gaoulé an péyi-la. Té ni tèlman lidé diféran ki té ka monté é désann, kifè, ou pa té sav kimoun pou ou té kwè.

An 1970, an ay travay o nò a Lalaska é an gangné onpakèt lajan. Aprésa an vwayajé pou ay a Lond. Lè an rivé, an achté on moto é an woulé pou mwen ay o sid men an poto’o désidé ola an té k’ay vréman. Kèlkè mwa apré an touvé-mwen an Afrik. Toupannan an té ka vwayajé, an jwenn dé moun ki té kon mwen, dépi on biten té ka pran tèt a yo, yo té ka chapé kò a yo.

Labib ka anségné kè sé on zanj méchan ki ka dirijé mond-lasa é lè an té ka réfléchi asi tousa an té ka  tann é asi tousa an té ka vwè, an té ka touvé sa lojik. Men si Bondyé pa ka dirijé mond-la, ka i ka fè alò ? An té anvi ni répons a kèsyon-lasa.

Sé mwa-la ki vin apré la, an touvé répons-la. É lanné apré lanné, an vin ni dé bon zanmi. Té ni misyé kon madanm. Sitiyasyon a yochak té diféran, men yotout montré kè yo té ni onlo fwa.

Lè an viré a Lond, an ay vwè manman zanmi an mwen é i ban-mwen on Bib. Kèlkè tan apré an ay o Péyiba. On jou, pannan an té Amstèwdam, an mèt-mwen ka li Bib an mwen. An té anba limyè a on poto é on Témwen a Jéova vin owa an mwen é i édé-mwen konprann Bib-la pibyen. Déotwa tan apré an ay a Dublin, an Iwland. An té ka chèché filyal a sé Témwen a Jéova la. Lè an fin pa touvé-y, an ay la. An kongné asi pòt-la é yo wouvè ban mwen. Sé konsa an jwenn frè Arthur Matthews. Sé on frè ki ni sajès é ki ni èkspéryans. An mandé-y si i té pé fè étid an mwen é i aksèpté.

An koumansé étidyé Labib é a pa ti kontan an té kontan fè sa. Kifè, an té présé li sé liv-la é sé jounal-la Témwen a Jéova té ka pibliyé. É zò ka tou konprann kè an té ka li Labib osi. Sa té tèlman entérésan ! Lè an té k’ay réinyon, an té ka rann-mwen kont kè jous sé timoun-la té ka rivé réponn a sèwten kèsyon kè moun ki té fè gran lékòl té ka pozé-yo dépi plizyè santenn lanné. Pa ègzanp, yo té pé réponn a sé kèsyon-lasa : Poukwa lèmal ka ègzisté ? Kimoun ki Bondyé ? Ka i ni apré lanmò ? An té ka frékanté enki Témwen a Jéova. Sa té fasil pou mwen pas an pa té konnèt ponmoun an péyi-la. Grasa sé zanmi-lasa an vin enmé Jéova. Yo ban-mwen anvi fè volonté a-y osi.

An 1972, an pran lèbatèm. On lanné apré, an vin pyonyé pèwmanan é an ay adan on toupiti lasanblé ki té ka touvé-y a Newry, an Iwland di Nò. An té ka louwé on kaz ki té fèt èvè wòch. I té on ti koté apa é i té asi on kan a montangn-la. Toupré la an té ka rété la, té ni on savann ki té ni plen bèf adan. Lè an té ni on diskou, sé douvan yo an té ka répété-y. An té ni lenprésyon kè yo té ka kouté-mwen toupannan yo té ka manjé ti zèb a yo. Yo pa té pé ban-mwen pon konsèy, men grasa yo an aprann lévé zyé an mwen pou gadé sé moun-la ki la la lè an ka fè on diskou. An 1974, yo nonmé-mwen pyonyé èspésyal é Nigel Pitt vin jwenn-mwen. Nou vin bon bon zanmi menm.

An tan-lasa, té ni onpakèt vyolans an Iwland di Nò. Sèwten moun té ka kriyé Liwland di Nò « péyi a sé bonb-la é a sé bal-la ». Ou té ka konprann poukwa lè ou té ka vwè jan té ni goumé, jan fizi té ka palé fransé, é jan yo té ka mèt bonb adan sèwten loto pou sé loto-la pété. Souvantfwa, sé  pwoblèm-lasa té lyanné èvè zafè a politik é zafè a rèlijyon. Men sé moun-la ki té adan rèlijyon pwotèstan la é sé moun-la ki té adan rèlijyon katolik la té ka vwè byen kè Témwen a Jéova pa té ka mélanjé-yo adan zafè a politik. Kifè, nou té pé préché ti préché an nou trankilman, é nou té ansékirité. Souvantfwa, sé moun-la nou té ka préché ba yo la té sav a ki moman té’é ni gaoulé é ola sa té’é fèt, kifè, yo té ka avèti-nou pou nou pa té pri adan sa.

Men délè, té ni dé sitiyasyon ki té danjéré toubònman. On jou, an té ka préché èvè Dennis Carrigan. I té pyonyé kon mwenmenm é nou té ay adan on vil ki pa té ni pon Témwen adan. Sé té 2^èm fwa nou té k’ay adan vil-lasa. Lèwgadé, on madanm akizé-nou. I di konsa kè nou té ka travay pou lawmé a Langlètè men kè nou té ka fè sa anbafèy. Pétèt i pansé sa pas lè yo té ka tann-nou ka palé, tousuit yo té ka vwè kè nou pa té moun kotésit. Mésyé, a pa ti pè nou té pè ! Si on moun té zanmi èvè on sòlda a Langlètè, yo té pé ba-y on bal an jounou a-y é yo té pé jous tchouyé-y. Nou té ka atann kaw-la déwò-la é i té ka fè fwèt bon fwèt la. Madanm-la ki té akizé-nou la té on koté moun ka pran kafé é ka manjé. On vwati arété douvan koté-lasa. Madanm-la sòti déwò-la é i mété-y ka palé èvè sé 2 misyé-la. I té enkyèt é i té bizwen kè sé 2 misyé-la ki té an vwati-la chèché a sav kimoun nou yé. Aprésa, vwati-la mété-y ka woulé toupiti é yo vin owa an nou. Yo mandé-nou akilè kaw-la ka vin é akilè i ka pati. On ti moman apré, kaw-la rivé é yo palé èvè chofè-la men nou pa té ka tann ka yo té ka di-y. Konm pa té ni ponmoun an kaw-la, nou té sèten kè lèwvwè nou té’é sòti an vil-la, yo té’é okipé dè ka an nou. Men ayen pa rivé-nou. Lèwvwè an désann an kaw-la, an mandé chofè-la : « Ès sé 2 boug-la ki té anbala pozé-w kèsyon asi nou ? » I réponn-mwen : « An sav kimoun zò yé é sé sa an di-yo. Alò, pa chaléré kò a zòt, pé’é ni pon pwoblèm. »

An 1976, an jwenn Pauline Lomax a Dublin adan on lasanblé a distrik a. I té ka rété an Anglètè é i té pyonyé èspésyal. Sé té on sè ki té fidèl a Jéova, i té ni imilité, é sé té on bèl ti sè. Li é frè a-y konnèt lavérité dépi toupiti. Non a frè a-y sé Ray. On lanné apré, mwen é Pauline nou mayé. Apré mayé an nou, nou rété pyonyé èspésyal é yo voyé-nou préché a Ballymena, an Iwland di Nò.

Pannan on tan, an té rèsponsab a siwkonskripsyon. Èvè madanm an mwen nou ay vizité lasanblé a Belfast, a Londonderry é nou ay dòt koté ankò ki té danjéré. Lè nou té ka vwè jan sé frè é sè la té ni fwa, sa té ka ankourajé-nou toubònman. Avan, yo té ni kwayans a yo, yo té ni vyé lidé asi moun ki pa té menm ras ki yo, yo té hay moun é sa té byen chouké an tchè a yo é poutan yo mèt tousa dèyè do a yo pou yo pé sa sèvi Jéova. Jéova béni-yo toubònman é i pwotéjé-yo !

Sa té ja ka fè 10 an kè an té ka rété an Iwland é an 1981, yo envité-mwen é madanm an mwen fè lékòl a Galaad. Nou té adan 72^èm klas-la. Lèwvwè nou trapé diplòm an nou, yo voyé-nou o Syéra Léòn. Sé on péyi ki ka touvé-y an Afrik dè Lwès.

Nou té ka rété adan on kaz ki fèt pou sé misyonè-la. Nou té ka viv la èvè 11 frè é sè, é nou té ka aprésyé-yotout onlo. Té ni on kuizin, twa watè, dé douch, on téléfòn, on machin a lavé, é on machin ki ka séché lenj é noutout té ka sèvi èvè yo. Souvantfwa yo té ka pran kouran-la é sa té pé rivé a nenpòt ki moman. Té ni onlo rat adan fo-plafon-la, é délè, ni on kalté sèpan yo ka kriyé kobra ki té ka vin séré kò a-y anba kaz-la.

Nou pé pa di kè nou té ka viv alèz an nou men a pa ti enmé nou té enmé préché ba sé moun-la ki ka rété la. Sé moun-la té ni onlo rèspé pou Labib é  yo té ka pran tan kouté-nou. Ni onlo ki aksèpté étidyé Labib é aprésa yo pran batèm. Sé moun-la té ka kriyé-mwen « misyé Robert » é yo té kriyé Pauline « man Robert ». Men rivé onlè, konm an té ni onlo onlo travay a fè an Bétèl-la, an pa té ka rivé sòti an prédikasyon kon avan. Alò sé moun-la koumansé kriyé Pauline « man Pauline », é mwen aprézan yo koumansé kriyé-mwen « misyé Pauline ». A sèlman, madanm an mwen té kontan papa !

Té ni onlo frè é sè ki té maléré toubònman men Jéova toujou té ka fè ansòt pou yo té ni sa ki té fo-yo é délè sa i té ka fè té èstraòwdinè toubònman. Dayè, an ka sonjé on sè ki té ni lajan enki pou achté manjé pou li é timoun a-y. Men té ni on frè ki té ni on maladi yo ka kriyé paludisme é ki pa té ni lajan pou achté médikaman. Alò, sè-la désidé ba frè-la tout lajan-la i té ni la. Men tibwen plita, on madanm vin vwè sè-la pou i té pé sa pengné-y alòskè yo pa té ni randévou é i péyé-y kòtòk. Dé biten konsa té ka fèt souvan.

Nou rété o Syéra Léòn pannan 9 lanné. Aprésa, yo voyé-nou adan Bétèl a Nijérya. Alèla nou té ka touvé-nou adan on pi gran Bétèl. Travay-la an té ka fè la té ka sanm tala an té ka fè la o Syéra Léòn. Men pou Pauline, sa i té ka fè aprézan pa té ni ayen a vwè èvè sa i té ka fè avan, é sa pa té mòl ba-y. I té ni labitid préché pannan 130 èdtan chak mwa. I té ka étidyé Labib èvè onlo moun é yo té ka pwogrésé byen. Alèla, i té ka pasé tout jouné a-y ka fè kouti adan on latèlyé pou rapyèsté lenj. Sa pran-y onlo tan pou i té pé sa abityé-y, men i fin pa réyalizé kè ni onlo moun ki té kontan travay-la i té ka fè la toubònman, é i té ka pwofité dè tout ti lokazyon i té ni pou ankourajé sélézòt bétélit-la.

Nou pa té konnèt ayen adan kilti a moun ki té ka rété o Nijérya, alò, nou té ni onlo biten a aprann. Pa ègzanp, on jou on frè fè-mwen fè konésans èvè on sè ki té sòti rivé adan Bétèl-la. An té k’ay ba-y lanmen pou di-y bonjou, lèwgadé, sè-la enn bésé atè douvan mwen. Lè an vwè sa, an rété sézi. Tousuit ni 2 pasaj a Labib ki vin an lèspri an mwen : Akt 10:25, 26 é Révélasyon 19:10. An mandé-mwen si fò an di sè-la kè sa pa ka fèt men aprésa an réfléchi é an di-mwen kè si yo aksèpté sè-lasa adan Bétèl-la sé kè i konnèt sa Labib ka anségné.

Pannan nou té ka diskité, an pa té ka santi-mwen alèz ditou-ditou men aprésa an ay fè déotwa rèchèch é an rann-mwen kont kè si sè-lasa aji konsa sé parapòt a on koutim yo ka fè sèwten koté adan péyi-la. Jous ni misyé ki té ka fè sa osi. Lè yo té ka fè sa, yo té ka montré moun-la kè yo té ni onlo rèspé pou-y men sa pa té vé di kè yo té ka adoré-y.  Dayè, adan Labib nou ka vwè kè dé biten konsa ja fèt (1 Sam. 24:8). Konm an pa té sav sa, an manké di sè-la on biten é akòz dè sa, i té’é pé santi-y jenné. Men a pa ti kontan an té kontan kè an pa té di sè-la ayen !

Lanné apré lanné nou jwenn onlo moun Nijérya ki montré kè yo té ni onlo fwa toubònman. Pa ègzanp, nou jwenn on frè non a-y sé Isaiah Adagbona b. I aprann konnèt lavérité lèwvwè i té jenngason, men yo vin dékouvè kè i té ni lalèp. Yo voyé-y on koté yo ka mèt moun ki ni maladi-lasa. Koté-lasa, sé-y tousèl ki té Témwen a Jéova. Magré i jwenn moun ki mèt baton an wou a-y, i édé omwen 30 moun ki té ni lalèp vin Témwen a Jéova é yo fòwmé on lasanblé koté-la yo té yé la.

An 1996, yo voyé-nou adan Bétèl a Lèkénya. Sé té 1^é fwa an té ka viré adan péyi-lasa dépi sa an té rakonté-zòt an koumansman a awtik-la. Pannan nou té adan Bétèl-la, té ni on kalité senj yo ka kriyé vervet ki té ni labitid rantré an Bétèl-la. Souvantfwa, sé bèt-lasa té ka enn soté asi sé sè-la ki té ka okipé-yo dè sé fwi-la. On jou, on sè a Bétèl-la fè lèmalè dè lésé founèt a chanm a-y wouvè. Lèwvwè i viré an chanm-la, i touvé on senj èvè tout fanmi a-y ka manjé tousa ki té anba men a yo. Lèwgadé sè-la pété on kri é i pran pyé a kouri a-y, é sé senj-la mèt-yo ka kriyé osi é yo chapé kò a yo pa founèt-la.

Mwen é Pauline, nou ay adan on lasanblé swahili. Yo pa tadé pou mandé-mwen kondui étid dè liv la (jòdijou yo ka kriyé étid-lasa étid biblik a lasanblé-la). Men an pa té sav palé lang-la byen. Konm an té ka préparé-mwen byen pou étid-la, an té ka rivé li sé kèsyon-la. Pawkont, si on moun pa té ka di ègzaktèman sa ki té maké lè i té ka réponn, an pa té ka konprann ahak. An pa té ka santi-mwen alèz an mwen é sa té ka anbété-mwen pou sé frè é sè la. Lè an té ka vwè jan yo té dakò pou an té kondui réinyon-la, an té ka rann-mwen kont kè yo té ni onlo imilité é onlo pasyans é sa té ka touché-mwen toubònman.

Sa poto’o ka fè 1 an kè nou té o Kénya, lèwgadé yo mandé-nou vin travay adan Bétèl a Bwouklin ki té ka touvé-y a Nouyòk. Sé té an 1997. Konnyéla, nou té ka viv adan on péyi rich, men sa osi sa pé menné onpakèt pwoblèm (Pwov. 30:8, 9). Men menm adan on péyi kon sila, sé frè é sè la ka montré kè yo ni onlo onlo fwa. Yo ka sèvi èvè tan a yo é èvè byen matéryèl a yo pou soutyenn òwganizasyon a Jéova olyé yo chèché a vin rich.

Sé konsa nou vin konnèt Témwen a Jéova ki té fidèl é ki pa té ka viv adan menm sitiyasyon-la. An Iwland, sé frè é sè la rété fidèl a Jéova magré té ni bon vyolans an péyi-la. An Afrik, sé frè é sè la té maléré é yo té ka viv dé koté pa té ni granzafè a Témwen a Jéova men apapousa yo pa té ni onlo fwa. É o Zétazini aprézan, sé frè é sè la té ni lajan é yo té ka viv alèz a yo é yo osi yo té fidèl a Jéova. Mésyé, Jéova dwèt kontan lè i ka vwè dé moun ki ka montré kè yo enmé-y kèlkèswa sitiyasyon-la yo ka viv la !

Sé lanné-la « pasé pli vit ki on zégui ki an men a on moun ki ka fè twèl » (Jòb 7:6). Jòdila nou ka kontinyé sèvi Jéova adan biwo mondyal la a Warwick (a Nouyòk). Adan Bétèl-la yonn enmé lòt é nou kontan kontinyé sèvi Jéova èvè yo. Talè, Jézikris Wa an nou ké rékonpansé toutmoun ki fidèl. A pa ti kontan nou kontan fè tousa nou pé pou soutyenn-li é pa ni pon biten ki pé ban-nou tchè-kontan konsa (Mat. 25:34).