1. Ki rèsponsabilité Jéova ba sé paran-la ?

 LÈ JÉOVA kréyé sé dé prèmyé moun-mayé la, i kréyé-yo èvè lanvi dè fè timoun. Mi sa Labib menm ka di : « Sé timoun-la sé on éritaj ki ka vin dè Jéova » (Sòm 127:3, nòt). Ka sa vlé di ? Imajiné kè on bon zanmi a-w ka ba-w gadé enpé lajan ba-y. Ka ou ké rèsanti ? Sèten sa dwèt ké touché-w dè vwè jan i ka fè-w konfyans. É sèten ou ké mandé-w ka ou ké fè pou i pa manké on santim adan lajan-lasa. Jéova, pi bon zanmi an nou, ba sé paran-la on biten ki ni plis valè ki tout lajan-lasa. I ba-yo rèsponsabilité dè pran swen a timoun a yo é dè fè ansòt pou yo pé sa ni tchè-kontan.

2. A ki kèsyon nou kay réponn ?

² Kimoun ki dwèt désidé si dé moun-mayé ké fè timoun é kitan yo ké fè-yo ? É ka sé paran-la pé fè pou timoun a yo viv èvè tchè-kontan ? An-nou ègzaminé déotwa prensip ki an Bib-la é ki pé édé moun-mayé pran bon désizyon.

3. a) Kimoun ki dwèt désidé si 2 moun-mayé ké ni timoun ? b) Ki prensip a Labib zanmi é fanmi a dé moun-mayé dwèt gadé an lèspri a yo ?

³ Adan sèwten kilti, lèwvwè 2 moun sòti mayé, fò pa yo tadé a fè timoun. Dépawfwa, sé jous fanmi a yo é zanmi a yo ki ka mèt présyon si yo pou pousé-yo fè timoun. Mi sa Jethro, on frè ki ka rété an Azi ka di : « Adan lasanblé an mwen, sèwten frè é sè ki ni timoun ka mèt présyon asi  séla ki pa ni la pou yo pé sa fè. » Jeffrey, ondòt frè ki ka rété an Azi ka di : « Sèwten moun ka di sé moun-mayé la ki pa ni timoun kè yo pé’é ni ponmoun pou okipé dè yo lèwvwè yo ké vyé. » Men sé chak moun-mayé ki dwèt désidé si yo ké fè timoun ou si yo pé’é fè. Sé a yo dè désidé piskè sé rèsponsabilité a yo (Gal. 6:5, nòt). Sé vré, zanmi é fanmi a 2 moun ki sòti mayé vé kè yo ni tchè-kontan. Men fò-yo sonjé kè sé sé moun-mayé la ki dwèt pran désizyon a yo (1 Tés. 4:11).

4-5. Dè ki kèsyon moun-mayé dwèt palé, é ki méyè moman ki ni pou yo palé dè sa ? Bay on ti èsplikasyon.

⁴ Fò 2 moun-mayé ki désidé ni timoun palé dè 2 kèsyon enpòwtan lasa : Dabò, a ki moman yo ké ni timoun ? É konmen timoun yo vlé ni ? Men ki méyè moman ki ni pou yo diskité dè sa ? É poukwa sa vréman enpòwtan kè yo palé dè sa ?

⁵ Adan onlo ka, sé avan yo mayé kè 2 moun ka désidé si yo ké ni timoun. Poukwa sé a moman-lasa ? Paskè sa enpòwtan kè yo toulédé vwè sijé-lasa menmjan-la. Anplisdisa, fò-yo gadé si yo paré pou pran rèsponsabilité-lasa. Ni moun-mayé ki préféré atann omwen 1 ou 2 lanné avan yo koumansé fè timoun paskè sa ka mandé onlo tan é onlo énèwji pou okipé dè yo. Pou yo, si yo ka atann on moman, yo ké pé abityé-yo viv a 2 é yo ké pé rapwoché-yo (Éféz. 5:33).

6. Lè yo ka vwè sé tan difisil la nou ka viv la, ka sèwten moun-mayé ka désidé fè ?

⁶ Ni dòt krétyen ki chwazi dè suiv ègzanp a twa gason a Noé é madanm a yo. Sé twa fanmi-lasa désidé atann avan yo fè timoun (Jén. 6:18 ; 9:18, 19 ; 10:1 ; 2 Pyè 2:5). Jézi konparé épòk an nou èvè ta Noé, é on biten ki sèten sé kè nou ka viv « dé tan ki rèd a sipòté » (Mat. 24:37 ; 2 Tim. 3:1). Lè yo ka réfléchi a tout sé biten-lasa, sèwten moun-mayé ka atann avan yo ni timoun pou pasé plis tan adan sèwvis a Jéova.

7. Kijan prensip nou ka touvé adan Lik 14:28, 29 é adan Pwovèb 21:5 ka édé moun-mayé ?

⁷ Lè 2 moun-mayé ka désidé si yo ké ni timoun é konmen yo ké ni, yo ka aji èvè sajès lè yo ‘ka kalkilé konmen sa ké kouté-yo’ (li Lik 14:28, 29). Dé fanmi ki ni èkspéryans ka di kè lè ou ka lévé timoun ou ka fè onlo dépans é sa ka mandé onlo tan é onlo énèwji.  Sé pousa, sa enpòwtan kè 2 moun-mayé réfléchi byen a sé kèsyon-lasa : « Ès fò-nou ké travay toulédé pou ni on dèkwa pou viv ? Ès nou toulédé dakò asi sa fanmi an nou vréman bizwen ? Si nou toulédé oblijé travay, kimoun ki ké okipé dè sé timoun-la ? Kimoun ki ké aji asi sa yo ka pansé é asi sa yo ka fè ? » Lè 2 moun-mayé ka pran tan diskité dè sé biten-lasa trankilman, yo ka montré kè sa nou ka touvé adan Pwovèb 21:5 (li-y) ni enpòwtans pou yo.

8. Douvan ki difikilté sé moun-mayé la ki vlé ni timoun ké touvé-yo, é ka on mari ki plen lanmou ké fè ?

⁸ Lè yo ka lévé timoun, sa ka mandé sé paran-la onlo tan é onlo énèwji. É sé timoun-la bizwen tout sé biten-lasa. Alò si yo ni plizyè timoun kolé-kolé, sé paran-la pé touvé sa rèd dè pran on tan pou yochak. Onlo moun-mayé ki viv menm sitiyasyon-lasa touvé-yo mélé pou jéré tout sé timoun-la anmenmtan. Souvantfwa, on manman pé ka santi-y las menm é sa pé ka aji si moral a-y. I pé ka santi-y tèlman las kè i pa ni fòs pou étidyé, pou priyé é pou préché chak simenn. Défwa sa pé rèd osi pou-y dè rété konsantré pannan réinyon-la pou pwofité dè tout konsèy yo ka bay. Sa toutafè nòwmal kè on mari plen lanmou fè sa i pé pou soutyenn madanm a-y lè i ka okipé dè sé timoun-la, ki sé an réinyon ki sé an kaz-la. Pa ègzanp, i pé édé madanm a-y okipé-y dè kaz-la. I ka pran labitid ni on bon pwogram a étid familyal. Konsa, fanmi-la ké pé pwofité dè tout byenfé ki ni lè ou ka étidyé an fanmi. Anplisdisa, on papa ki krétyen ka pran labitid préché èvè fanmi a-y.

9-10. Ka fò sé paran-la fè pou édé timoun a yo ?

⁹ Kijan nou pé aprann timoun an nou enmé Jéova ? Kijan nou pé pwotéjé-yo dè sa ki pa bon an mond-lasa ? An-nou vwè déotwa biten sé paran-la pé fè.

¹⁰ Mandé Jéova édé-w. An-nou gadé ka Manoa é madanm a-y fè avan yo té ni Sanmson. Lè Manoa touvé-y sav kè li é madanm té’é ni on tigason, i sipliyé Jéova pou i té ba-y konsèy pou lévé timoun a-y.

11. Kijan sé paran-la pé imité ègzanp a Manoa kè nou ka touvé adan Jij 13:8 ?

¹¹ Nihad é Alma, ki ka rété Bòsni-Èwzégovin, suiv ègzanp a Manoa. Mi sa yo ka di : « Menmjan ki Manoa, nou sipliyé Jéova pou i montré-nou kijan pou  nou vin dé bon paran. É Jéova sèvi èvè Labib, èvè piblikasyon an nou, èvè sé réinyon-la é sé lasanblé-la pou réponn-nou » (li Jij 13:8).

12. Ki ègzanp Jozèf é Mari lésé pou timoun a yo ?

¹² Anségné-yo grasa ègzanp a-w. Sa ou ka di ni enpòwtans a-y, men sé jan ou ka aji ki pé touché timoun a-w plis ankò. Nou pé sèten kè Jozèf é Mari lésé on bèl ègzanp ba timoun a yo, é menm pou Jézi osi. Jozèf té ka travay rèd pou okipé dè fanmi a-y. Anplisdisa, i té ka ankourajé-yo a ba biten èspirityèl onlo valè (Dét. 4:9, 10). Menmsi Lwa-la pa té ka oblijé Jozèf menné fanmi a-y fété pak-la « chak lanné », i té ka fè-y kanmenm (Lik 2:41, 42). A pa tout papa ki té ka vlé fè sa pas an tan-lasa sèwten té ka touvé sa two rèd dè fè vwayaj-lasa èvè fanmi a yo, sa té ka pran twòp tan é sa té ka kouté on bon ti monné. Men Jozèf, li, té ka ba biten èspirityèl onlo valè é i té ka di timoun a-y fè menm biten-la. Anplisdisa, Mari té konnèt onlo biten asi Labib. Sèten sa i té ka di é sa i té ka fè, té ka ankourajé timoun a-y a enmé Pawòl a Bondyé.

13. Ka on frè é madanm a-y fè pou suiv ègzanp a Jozèf é Mari ?

¹³ Nihad é Alma nou palé dè yo talè-la, té vé suiv ègzanp a Jozèf é Mari. Kijan ègzanp a Jozèf é Mari édé-yo lévé gason a yo pou i pé sa enmé Jéova é sèvi-y ? Mi sa yo ka di : « Grasa jan-la nou té ka viv la, nou té ka éséyé montré gason an nou ki byenfé sa ka pwokiré-w lè ou ka suiv prensip a Jéova an vi a-w. » Mi sa Nihad ka ajouté : « Sa ou vé timoun a-w vin, sé konsa pou ou yé. »

14. Poukwa fò sé paran-la sav kimoun timoun a yo ka frékanté ?

¹⁴ Édé timoun a-w chwazi bon zanmi. Fò on manman é on papa sav kimoun ki zanmi a timoun a yo é ka yo ka fè lè yo ansanm. Sa vé di osi kè fò-yo sav èvè kimoun sé timoun-la ka palé, ki sé asi entèwnèt, ki sé asi téléfòn a yo. Pas sé moun-lasa pé aji asi jan sé timoun-la ka pansé é asi jan yo ka aji (1 Kor. 15:33).

15. Ka ègzanp a Jessie pé aprann sé paran-la ?

¹⁵ Ka sé paran-la pé fè si kò a yo pa two bon adan zafè a òwdinatè, tablèt oben pòwtab ? Jessie sé on papa ki ka rété o Filipin. Mi sa i ka di : « Nou pa té konnèt granzafè adan sé biten élèktwonik la. Men sa pa anpéché-nou palé ba timoun an nou dè danjé ki pé ni lè ou ka itilizé-yo. » Jessie pa entèwdi timoun a-y itilizé sé aparèy élèktwonik la jis paskè li i pa té abityé èvè sa. Mi sa i ka di : « An ankourajé timoun an mwen itilizé aparèy élèktwonik a yo pou aprann ondòt lang, pou préparé réinyon a yo oben pou li Labib chakjou. » Asi jw.org^®, adan ADOLESCENTS, ou ka touvé onlo bon konsèy ki ka di-w kijan pou nou montré-nou rézonab lè nou ka voyé mésaj oben lè nou ka mèt foto asi entèwnèt. Si ou ni timoun, ès ou ja pran on tan pou li é pou diskité dè sé konsèy-lasa èvè yo ? Ès ou ja gadé sé vidéo-lasa èvè yo : Les appareils électroniques, qui contrôle qui ? é Réseaux sociaux : ne te laisse pas avoir ! b ? Sé zouti-lasa pé édé-w aprann timoun a-w kijan pou i byen sèvi èvè téléfòn a-y oben tablèt a-y (Pwov. 13:20).

16. Ka onlo paran ka fè, é ki rézilta sa ka pòté ?

¹⁶ Onlo paran ka pèwmèt timoun a yo frékanté dé frè é sè ki ké ba sé timoun-la  on bèl ègzanp pou yo sèvi Bondyé. Pa ègzanp, N’Déni é Bomine, dé moun-mayé ki ka rété an Kòt Divwa, té ka envité rèsponsab a siwkonskripsyon la souvan pou i té rété akaz a yo. Mi sa N’Déni ka di : « Sa fè gason an nou dibyen toubònman. I koumansé pa vin pyonyé é aprézan i ranplasan a rèsponsab a siwkonskripsyon. » Ès ou té’é pé òwganizé-w osi pou timoun a-w pé ni bon frékantasyon kon séla ?

17-18. Kitan pou sé paran-la koumansé anségné timoun a yo ?

¹⁷ Anségné sé timoun-la dépi granbonnè. Pi sé paran-la ké anségné timoun a yo granbonnè, pi sa ké méyè (Pwov. 22:6). Gadé Timoté, ki vwayajé pannan on tan èvè lapòt Pòl. Eunis, manman-y, é Lois, gran-manman-y, té anségné-y dépi i té « toupiti timoun » (2 Tim. 1:5 ; 3:15).

¹⁸ Jean-Claude é Peace, ondòt frè é madanm a-y ki ka rété Kòt Divwa réyisi lévé sis timoun. Alèkilé, yotout enmé Jéova é yo ka sèvi-y. Ka ki édé Jean-Claude é Peace òbtyenn sé bon rézilta-lasa ? Yo suiv ègzanp a Eunice é Lois. Mi sa yo ka di : « dépi sé timoun-la té toupiti, nou aprann-yo konnèt pawòl a Bondyé. Nou koumansé lè yo té sòti fèt » (Dét. 6:6, 7).

19. Ka sa vé di fè Pawòl a Bondyé « rantré an tchè a timoun a-w » ?

¹⁹ Ka sa vé di fè Pawòl a Jéova « rantré an tchè a timoun a-w » ? Adan Détéwonòm 6:7, mo ébré la yo tradui la é ki bay « rantré an tchè » vé di « anségné », « fè on biten rantré an lèspri a on moun pou i pé sa rété touttan » afòs yo répété-y li. Pou yo fè sa, fò sé paran-la pran labitid pasé tan èvè timoun a yo. Déparfwa sèwten paran pé santi-yo dékourajé pas yo las répété sé menm biten-la. Men fò sé paran-la sonjé kè sé konsa yo ké pé édé timoun a yo konprann pawòl a Bondyé é obéyi a sa i ka mandé.

20. Èspliké kijan ou pé sèvi èvè Sòm 127:4 pou lévé timoun a-w.

²⁰ Aprann konnèt timoun a-w byen. Sòm 127 ka di kè sé timoun-la ka touvé-yo kon flèch (li Sòm 127:4). A pa tout  flèch ki menm grandè é yotout pa’a fèt èvè menm matyè-la. Menmjan-la, tout sé timoun-la pa menm biten. Sé pousa fò sé paran-la vwè kijan pou yo anségné chak timoun a yo. On fanmi ki ka rété an Izrayèl lévé 2 timoun a yo é toulédé timoun-la ka sèvi Jéova. Ka ki édé-yo réyisi ? Mi sa yo ka di : « Nou té ka fè étid a chak sé timoun-la apa. » Nou ka tou konprann kè sé chèf a chak fanmi ki dwèt vwè si sa nésésè ou si sa posib dè apliké métòd-lasa pou timoun a-y.

21. Kijan Jéova pé édé sé paran-la ?

²¹ Déparfwa sé fanmi-la ka touvé-yo mélé èvè difikilté yo ka jwenn pou lévé timoun a yo. Men fò-yo sonjé kè sé timoun-la sé on kado ki ka vin dè Jéova é i toujou paré pou édé sé fanmi-la. I ka kouté priyè a sé paran-la volontyé. I ka réponn a priyè a yo grasa Labib é grasa piblikasyon an nou. Délè osi, adan lasanblé-la i ka itilizé fanmi ki ni èkspéryans pou ba-yo bon konsèy é sé fanmi-lasa ka ba-yo on bon ègzanp.

22. Ki pli bèl biten sé paran-la pé ba timoun a yo ?

²² Onlo moun ka di kè sa ka pran 20 an pou lévé on timoun. Men byen souvan, lè ou paran sé pou tout vi a-w. Pli bèl biten sé paran-la pé ba timoun a yo, sé lanmou, tan a yo, é ansègnman a Labib. Tout sé timoun-la pé’é réyaji menmjan-la lè fanmi a yo ké anségné-yo. Men onlo timoun ki lévé adan dé fanmi ki enmé Jéova dakò èvè Joanna Mae, on sè ki ka rété an Azi. Mi sa i ka di : « Lè an ka réfléchi a jan fanmi an mwen lévé-mwen, a pa ti kontan an kontan. Yo aprann-mwen enmé Jéova, é an ka di-yo mèsi pou sa. Yo pa enki mèt-mwen si tè, men yo ba vi an mwen on sans » (Pwov. 23:24, 25). Ni plizyè milyon frè é sè ki ka rèsanti menm biten-la.