1. An ki sans fò sé krétyen-la kon on pyé-koko ? (gadé imaj-la osi).

 ÈS ZÒ ja gadé on pyé-koko lèwvwè ni van ? I ka pliyé men i pa’a kasé konsa. Sa ka montré-nou kè ni sèwten pyébwa ki fèt on mannyè èstraòwdinè toubònman : yo pa dwèt kon pikèt, yo ka pliyé men yo pa’a kasé. Pou on krétyen rivé sèvi Jéova èvè tchè-kontan, fò i kapab « pliyé » kon pyé-koko-la. Kijansa ? Fò i montré-y rézonab, kivédi lè sitiyasyon a-y ka chanjé, fò i fè kò èvè sa. Anplisdisa, fò i aprann rèspèkté sa lézòt ka pansé é désizyon yo ka pran.

2. Lèwvwè sitiyasyon an nou ka chanjé, ki kalité pou nou ni pou fè kò èvè sitiyasyon-lasa é ka nou ké vwè adan awtik-lasa ?

² Antankè sèwvitè a Jéova, nou vé montré-nou rézonab. Nou anvi aji èvè imilité é èvè konpasyon osi. Adan awtik-lasa, nou ké vwè kijan sé kalité-lasa édé sèwten krétyen fè kò èvè on nouvo sitiyasyon. Nou ké vwè osi kijan sé kalité-lasa pé édé-nou. Men pou koumansé, nou ké vwè 2 ègzanp ki pawfè, ta Jéova é ta Jézi é nou ké vwè kijan yo montré kè yo sé dé moun ki rézonab adan plizyè sitiyasyon diféran.

3. Jéova sé on moun ki rézonab. Ka ki ka montré-nou sa ?

³ Yo ka kriyé Jéova « Gwo Wòch-la » pas i pa’a chanjé é pas ayen pé pa fè-y bigidi (Dét. 32:4). Men Jéova ka montré-y rézonab osi. Toupannan mond-lasa ka chanjé, kon sèn a on pyès téat, Bondyé an nou ka kontinyé adapté-y pas i vé réyalizé pwojé a-y. Konm i fè-nou pòtré a-y, lèwvwè sitiyasyon an nou ka chanjé, nou pé fè kò èvè sa. Anplisdisa, adan Labib, i ban-nou prensip ki fasil a konprann é ki ka pèwmèt-nou pran dé désizyon ki plen sajès. Nou pé sèvi èvè sé prensip-lasa kèlkèswa sé difikilté-la nou ka jwenn la. Ègzanp a Jéova é sé prensip-la i ka ban-nou la ka montré-nou kè menmsi  Jéova sé « Gwo Wòch-la », sé on moun ki rézonab.

4. Bay on ègzanp ki ka montré kè Jéova sé on moun ki rézonab (Lévitik 5:7, 11).

⁴ Lè Jéova ka aji, i toujou ka fè-y on mannyè ki rézonab é ki pawfè. I pa two rèd lèwvwè i ka mandé-nou fè on biten. Pa ègzanp, Jéova té ka mandé sé Izraélit-la fè sakrifis men i pa té ka mandé moun ki té maléré bay menm biten ki moun ki té ni lajan. Adan sèwten sitiyasyon, i té ka pèwmèt on moun fè on sakrifis sèlon sa moun-lasa té pé bay (li Lévitik 5:7, 11).

5. Bay on ègzanp ki ka montré kè Jéova ni imilité é konpasyon.

⁵ Jéova ni onlo imilité é i ni onlo konpasyon. Sé pousa, i ka aji on mannyè ki rézonab. Pa ègzanp, Jéova montré kè i té ni onlo imilité lèwvwè i té kay détwi moun-Sodòm. Sé té dé moun ki té méchan toubònman. Konm Lòt sé té on boug ki té jis, Jéova voyé déotwa zanj di-y konsa kè fò i té chapé kò a-y pou ay adan sé montangn-la. Men Lòt té pè ay la, kifè, i sipliyé Jéova pou i lésé-y ay adan on ti vil yo té ka kriyé Zoaw èvè fanmi a-y. Alò, Jéova pèwmèt Lòt ay Zoaw é i pa détwi vil-lasa kon i té ni lentansyon fè-y odépa (Jén. 19:18-22). Kèlkè syèk apré, i aji èvè konpasyon épi moun-Niniv. I voyé pwofèt Jonas di-yo kè konm sé méchan yo méchan, i ké détwi ki yo ki vil a yo. Men anfinaldikont, sé Ninivit-la rèpanti-yo é Jéova touvé-y ni pityé pou yo. Kifè, i pa détwi vil-la ankò (Jonas 3:1, 10 ; 4:10, 11).

6. Bay déotwa ègzanp ki ka montré kè Jézi rézonab kon Jéova.

⁶ Jézi té rézonab kon Jéova. Sé vré kè Jéova té voyé-y préché ba « mouton a Izrayèl ki pèd chimen » men i montré kè i té rézonab lè i té ka préché. Pa ègzanp, on jou on madanm ki pa té Izraélit sipliyé-y pou i té géri timoun a-y pas ‘on démon té asi timoun-la é i té ka malmenné-y toubònman’. Alò Jézi aji épi konpasyon èvè-y é i géri timoun-la (Mat. 15:21-28). An-nou vwè ondòt ègzanp. Pannan i té ka préché, Jézi ni lokazyon di : « Si on moun ka rènyé-mwen […], mwen osi an ké rènyé-y » (Mat. 10:33). Men aprésa, lè Pyè rènyé-y 3 fwa, ès i rènyé Pyè ? Awa ! Jézi té sav kè Pyè té ka règrété sa i té fè la é kè sé té on boug ki té fidèl. Apré Jéova résisité-y, i parèt douvan Pyè é sèten i dwèt di-y kè i té ka padonné-y é kè i té enmé-y toujou (Lik 24:33, 34).

7. Kon Filipyen 4:5 ka montré, kijan nou vé kè lézòt vwè-nou ?

⁷ Nou vwè kè Jéova é Jézi sé dé moun ki rézonab. Men é nou aprézan, ès nou rézonab ? Jéova vé kè nou sé dé moun ki rézonab (li Filipyen 4:5). Mi konsa on tradiksyon a Labib an anglé b, ka tradui pasaj-lasa : « Montré kè ou sé on moun ki rézonab adan jan ou ka aji. » Mi sa pou nou mandé-nou : « Èskè pou lézòt an sé on moun ki rézonab, on moun ki  ni labitid fè lézòt pasé avan-y é ki paré a kouté sa lézòt ni a di ? Oben ès yo plito ka di kè an sé on moun ki two karé, oben ki pa’a tann pon lang lè i ni on biten an tèt a-y ? Lè ni on biten a fè, ès an ka di lézòt kè sé konsa pou sa fèt é an pa’a démòd ? Oben lè dòt moun ka ban-mwen avi a yo, ès an ka kouté é lè sa posib, ès an ka fè sa yo ka mandé-mwen ? » Pi nou ké on moun ki rézonab, pi nou ké sanm Jéova é Jézi. Lè sitiyasyon an nou ka chanjé é lè lézòt pa ka rézonné kon nou oben pa ka pran menm désizyon ki nou, fò-nou aji on mannyè ki rézonab. An-nou palé dè sé 2 sitiyasyon-lasa.

8. Lèwvwè sitiyasyon an nou ka chanjé, ka ki ké édé-nou montré-nou rézonab ? (gadé nòt-la osi).

⁸ Fò-nou rézonab lè sitiyasyon an nou ka chanjé. Délè vi an nou pé enki chanjé adan on batzyé é nou pé touvé-nou èvè sèwten difikilté kè nou pa jen konpranndèdi nou té’é ni. Onsèl kou nou pé touvé-nou èvè on maladi ki grav. Yo pé di-nou kè péyi-la pa ni lajan ankò oben pé ni chanjman adan gouvènman-la é sé pwoblèm-lasa pé chanjé vi an nou bout-pou-bout (Ékl. 9:11 ; 1 Kor. 7:31). Pétèt osi kè òwganizasyon a Jéova pé voyé-nou fè ondòt travay oben pé voyé-nou ondòt koté é sa pé difisil pou nou toubònman. Men lè sitiyasyon an nou ka chanjé, nou pé rivé a fè kò èvè sa pi fasilman 1) siwvwè nou ka gadé laréyalité anfas é kè nou ka aksèpté sitiyasyon-la, 2) si sé douvan nou ka gadé olyé nou viré gadé dèyè, 3) si nou ka konsantré-nou asi sa ki pozitif é 4) si nou ka fè sèwten biten pou édé lézòt c. An-nou vwè kijan lè sèwten frè é sè mèt sé konsèy-lasa an pratik, sa pwokiré-yo onlo byenfé.

9. On frè é madanm a-y ki té misyonè touvé-yo anba difikilté é yo pa té ka atann-yo a sa. Kijan yo réyaji ?

⁹ Gadé laréyalité anfas é aksèpté sitiyasyon-la. Emanuele é Francesca sé 2 misyonè yo voyé adan on péyi étranjé. Yo té ka koumansé aprann lang a péyi-la é aprann konnèt frè é sè a yo, men lèwgadé, pandémi a Covid-19 la koumansé. Kifè yo té oblijé rété lwen a frè é sè a yo. Aprésa, lanmò enki chayé manman Francesca. Francesca té anvi ay owa fanmi a-y, men èvè pandémi-la i pa té pé vwayajé. Kijan i rivé about a sé difikilté-lasa ? Prèmyé biten Emanuele é Francesca fè, sé mandé Jéova sajès-la yo té bizwen la pou andiré chakjou é pou yo pa lésé lapenn pran lanmen asi yo. Jéova réponn-yo a bon moman-la é i sèvi èvè òwganizasyon a-y pou fè sa. Pa ègzanp, sa on frè di adan on vidéo ankourajé-yo onlo toubònman. Mi sa frè-la di : « Si ou pa’a pèd tan pou fè kò èvè on sitiyasyon, adan on ti moman ou ka ni tchè-kontan kon avan pas ou ka chèché tout ti lokazyon pou ba Jéova louwanj é pou fè lézòt dibyen d. » Aprésa, yo désidé fè éfò pou kò a yo vin pibon adan prédikasyon pa téléfòn é yo koumansé on étid. Ondòt biten yo fè osi sé lésé frè é sè a yo soutyenn-yo é yo té ni rèkonésans pou lanmou-la yo té ni pou yo la. Pannan on lanné, on sè ki té janti toubònman té ka voyé on mésaj ba yo touléjou. Mésaj-lasa té toukout é i té ka mèt on ti vèwsé adan. Siwvwè nou ka fè kò èvè sitiyasyon an nou lè i ka chanjé, nou ké kontan vwè sa nou ka rivé fè.

10. On sè jwenn on sitiyasyon ki chanjé vi a-y. Kijan i fè kò èvè sa ?

¹⁰ Gadé douvan é konsantré-w asi sa ki pozitif. Christina sé on sè ki sòti Woumani é i ka  viv o Japon. I té k’ay adan on lasanblé anglé é lè lòwganizasyon di kè lasanblé-lasa pa té’é ègzisté ankò, sa désèvwa-y. Men i pa mèt an tèt a-y kè tout krab-la mò an bari-la. I ay adan on lasanblé japoné é i fè tousa i té pé pou préché adan lang-lasa. I mandé on kolèg-travay i té ni avan édé-y palé japoné pibyen. Kolèg-lasa aksèpté é i té dakò osi pou sèvi èvè Bib-la é èvè bwochi-la Ou pé ni tchè-kontan pou touttan ! pou édé-y aprann palé japoné. Ki rézilta sa bay ? Non sèlman kò a Christina vin pibon adan lang-lasa men pi bèl la sé kè kolèg a-y té vé aprann plis biten asi Labib. Lè nou ka gadé douvan é kè nou ka rété pozitif, menmsi sitiyasyon an nou ka chanjé, nou pé jwenn onlo bénédisyon nou pa té prévwa.

11. Ka on frè é madanm a-y fè lèwvwè gouvènman-la di kè péyi a yo pa ni lajan ankò ?

¹¹ Fè dé biten pou édé lézòt. On frè é madanm a-y té ka viv adan on péyi gouvènman-la ka entèwdi aktivité an nou. Yo touvé-yo èvè pwoblèm a lajan lèwvwè gouvènman-la di kè péyi-la pa ni lajan ankò. Lè sa rivé-yo, ka yo fè ? Ében, yo éséyé vwè ka yo té pé fè pou yo té pé sa dépansé mwens lajan. Aprésa, olyé yo té konsantré-yo asi pwoblèm a yo, yo kontinyé pòté bon mannèv an prédikasyon. Konsa, yo té pé édé lézòt (Akt 20:35). Mi sa mari-la konstaté : « Konm nou té ka pòté bon mannèv an prédikasyon, nou pa té ni tan sonjé biten ki négatif é nou té ni plis tan osi pou fè volonté à Jéova. » Lèwvwè sitiyasyon an nou ka chanjé, fò-nou sonjé kè sa enpòwtan kè nou kontinyé édé lézòt é nou pé fè sa siwtou lèwvwè nou ka préché ba yo.

12. Kijan ègzanp a lapòt Pòl pé édé-nou adapté-nou lè nou ka préché ?

¹² Lè nou ka préché, fò-nou adapté-nou. Nou ka préché ba moun ki ka sòti dè diféran koté asi latè é ki ka kwè diféran biten asi Bondyé. Lapòt Pòl té ka rivé adapté-y épi nenpòt kimoun. Ègzanp a-y pé aprann-nou onlo biten. Jézi té nonmé Pòl « apòt a sé nasyon-la » (Wom. 11:13). Kifè, Pòl préché ba sé Juif-la, ba sé Grèk-la, ba moun ki té fè onlo lékòl, ba moun ki pa té ni pon grad, ba dé gwo fonksyonnè é ba dé wa. Pou i té pé sa touché tchè a tout sé moun-lasa, i vin « tout kalté biten pou tout kalté moun » (1 Kor. 9:19-23). Lè i té ka palé ba on moun, i té ka pran tan gadé ola moun-lasa grandi, adan kibiten yo lévé-y é adan kibiten i ka kwè. I té ka tchenn kont dè tout sé biten-lasa pou éséyé ba moun-la i té ka palé èvè-y la anvi konnèt Bondyé. Nou osi, nou pé vin pi filé an prédikasyon si nou ka adapté-nou a sé moun-la é si nou ka éséyé vwè sa chakmoun nou ka jwenn bizwen.

13. Dapré 1 Korentyen 8:9, ki pwoblèm nou pé’é jwenn si nou ka rèspèkté sa lézòt ka pansé ?

¹³ On moun ki rézonab ka rèspèkté sa lézòt ka pansé osi. Pa ègzanp, ni sèwten sè ki byen enmé makiyé-yo, men ni sa ki pa’a fè sa. Ni sèwten krétyen ki ka bwè alkòl, toupannan yo ka fè atansyon pou yo pa bwè twòp, é ni dòt ki pa’a bwè pa menm onsèl gout alkòl. Tout sé krétyen-la vlé pran swen a santé a yo, men yotout pa’a swangné-yo menmjan-la. Si nou ka éséyé fè lézòt fè menm biten ki nou pas pou nou, sé sa nou ka fè ki bon, nou pé rivé a fè lézòt bigidi é nou pé rivé a mèt zizanni adan lasanblé-la. Sèten a pa sa nou vé ! (li 1 Korentyen 8:9 ; 10:23, 24). Lè nou ka suiv sé prensip-la ki an Bib-la, sa pé édé-nou montré-nou rézonab é sa pé édé-nou travay pou lasanblé-la rété anpé. An-nou vwè kijan nou pé fè sa adan 2 domenn.

14. Ki prensip a Labib nou dwètèt sonjé lè nou ka chwazi jan nou ké abiyé-nou é jan nou ké pengné chivé an nou ?

 ¹⁴ Jan nou ka abiyé é jan nou ka pengné. Jéova pa ka di-nou ki lenj pou nou mèt asi nou men i ka ban-nou dé prensip pou édé-nou adan domenn-lasa. Jan-la nou ka abiyé la dwètèt onoré Bondyé ; nou dwètèt montré kè nou rézonab, kè nou ni modèsti, é kè nou ni « bon jijman » adan domenn-lasa (1 Tim. 2:9, 10 ; 1 Pyè 3:3). Nou vé pa abiyé-nou pou lè moun vwè-nou, sé enki lenj an nou yo ka vwè. Sé prensip-la ki an Bib-la ké édé sé ansyen-la osi pou yo pa di sé frè é sè la kè fò-yo abiyé-yo tèl jan é kè fò-yo ranjé chivé a yo tèl jan. Pa ègzanp, adan on lasanblé, sé ansyen-la té vé édé déotwa jenn frè ki té ka imité jan dòt jenn alantou a yo té ka koupé chivé a yo. Chivé a yo té koupé kout men pwoblèm-la sé kè chivé-la pa té pengné. Kijan sé ansyen-la té’é pé édé-yo san di-yo kè moun pa ni dwa pengné konsa adan lasanblé-la ? Rèsponsab a siwkonskripsyon la ba-yo on konsèy. Mi sa i di-yo di sé frè-la : « Siwvwè lè zò monté asi èstrad-la sé istil a zòt toutmoun ka gadé olyé yo kouté sa zò ka di, sé kè ni on pwoblèm adan jan zò abiyé é adan jan zò pengné. » Sa té tousenp, men lèwvwè sé ansyen-la di sé jenn frè-la sa, yo konprann ka pou yo té fè é sé ansyen-la pa té bizwen di-yo plis ki sa e.

15. Ki lwa é ki prensip nou ka touvé adan Bib-la pou édé-nou pran dé bon désizyon anrapò èvè santé an nou ? (Women 14:5).

¹⁵ Jan nou ka swangné-nou. Sé chak krétyen ki ka chwazi kijan i ké pran swen a santé a-y (Gal. 6:5). Labib pa’a ban-nou onlo lwa adan domenn-lasa men fò-nou suiv sé lwa-lasa. Pa ègzanp, i ka mandé-nou dè pa pran san é dè pa mannyé ayen ki anrapò èvè sé démon-la (Akt 15:20 ; Gal. 5:19, 20). Dépi a pa sa, nou  lib dè chwazi trètman-la nou vé la. Ni sèwten ki ka kouté enki sa sé mèdsen-la ka di-yo, alòskè ni dòt ki préféré dòt kalté trètman pou swangné-yo. Menmsi nou sèten kè ni on métòd ki ka maché pibyen ki lézòt, oben menmsi nou sèten kè ni yonn ki pli danjéré ki lézòt, fò-nou rèspèkté sa frè é sè an nou chwazi pas yo ni dwa fè pwòp chwa a yo. Mi sé 4 lidé-lasa pou nou pa jen oubliyé : 1) sé wayòm a Bondyé tousèl ki ké géri-nou a san pou san é pou touttan (Iz. 33:24), 2) fò on krétyen sèten kè chwa-la i fè la pou swangné-y, sé sa ki pibon pou-y (li Women 14:5), 3) nou pa ka jijé lézòt é nou pa ka fè ayen ki té’é pé fè-yo bigidi (Wom. 14:13) é 4) sé krétyen-la ka montré frè é sè a yo kè yo enmé-yo é menmsi yo lib dè chwazi sa yo vlé anrapò èvè santé a yo, pou yo sa ki pli enpòwtan, sé kè lasanblé-la rété soudé (Wom. 14:15, 19, 20). Si nou toujou ni sé 4 lidé-lasa an tèt an nou, nou ké rété bon bon zanmi èvè frè é sè an nou é nou ké fè ansòt pou lasanblé-la rété anpé.

16. Kijan on ansyen pé montré-y rézonab adan mannyè i ka aji èvè sélézòt ansyen-la ? (gadé sé imaj-la osi).

¹⁶ Fò sé ansyen-la montré-yo rézonab, é fò-yo ba lézòt lègzanp adan domenn-lasa (1 Tim. 3:2, 3). Pa ègzanp, a pa paskè on ansyen pi gran ki sélézòt ansyen-la pou i mèt an tèt a-y kè chakfwa yo ka pran on désizyon, sé sa i ka di yo ké fè. Fò i sonjé kè Jéova pé sèvi èvè nenpòt ki ansyen adan komité-la pou di on biten ki ké édé-yo pran on bon désizyon. É si lamajorité a sé ansyen-la dakò pou pran on désizyon é kè sa annakò èvè prensip a Labib, on ansyen ké montré-y rézonab é i ké soutyenn désizyon-lasa menmsi li, pèwsonèlman, a pa désizyon-lasa i té’é pran.

17. Lèwvwè nou ka montré-nou rézonab, ki byenfé sa ka pwokiré-nou ?

¹⁷ Lèwvwè nou ka montré-nou rézonab, sa ka pwokiré-nou onlo byenfé. Nou ka antann-nou pibyen èvè frè é sè an nou é nou ka fè ansòt pou ni lapé adan lasanblé-la. Sa bèl dè vwè jan adan pèp a Jéova ni moun ki ni diféran pèwsonalité é ki ni diféran kilti. É nou kontan sav kè menmsi noutout diféran, nou ka adoré Jéova adan on fanmi ki soudé. Men pi enpòwtan la, a pa ti kontan nou kontan sav kè nou ka imité Jéova, Bondyé an nou, ki sé on moun ki rézonab.