Lè sa rivé-mwen, sa chanjé vi an mwen bout pou bout, pas sé a moman-lasa an chèché a sav kimoun ki Bondyé. Men avan an rakonté-zòt sa ki pasé apré, ban’an rakonté-zòt sa an viv lè an té piti ki ban-mwen anvi konnèt Bondyé.

An fèt an 1937 a Guesnain, on vil ki ka touvé-y o nò a Lafrans. Sé té on koté ni onpakèt moun ka travay an min. Papa té ka travay adan sa osi é i aprann-mwen travay rèd. Lè papa té ka vwè on biten ki pa jis, i pa té ka pran sa ! É dayè, an menm biten ki-y. Papa té rantré adan sendika, é lèwvwè on biten pa té k’ay an travay-la, i té ka soutyenn sé travayè-la lè yo té ka fè grèv. Men sa ki té ka dégouté papa menm, sé lèwvwè i té ka vwè sé labé-la ki té ni tousa ki fo-yo, men yo té ka woumandé sé maléré-la ki té ka travay adan sé min-la, ba-yo lajan é ba-yo manjé. Sé dwèt pou sa i pa lévé-mwen adan pon rèlijyon. É dayè pou yonn, nou pa jen té ka palé dè Bondyé akaz.

Lè an vin gran, an koumansé hay lenjistis toubònman. An Frans, té ni onlo étranjé, é lèwvwè moun té hay-yo pas yo pa té moun-Frans, an pa té ka touvé sa jis. Mwenmenm an ni lokazyon jouwé èvè timoun a sé étranjé-la. Nou té ka jouwé foutbòl é an té enmé pasé tan èvè yo. Dayè, manman-mwen a pa moun Frans, sé an Pològn i fèt. Sa an té anvi sé kè moun a tout nasyon viv anpé yonn èvè lòt é kè yo pa di kè on nasyon pibon ki ondòt.

Yo kriyé-mwen mwen té fè sèwvis militè an mwen an 1957. Sé konsa an touvé-mwen adan sé montangn-la an Aljéri, kon an rakonté-zòt okoumansman a awtik-la. Lè an fin mandé Bondyé édé-mwen, an rann-mwen kont kè a pa té on lènmi, sé té on ti boukèt. An santi-mwen léjè ! Lagè-lasa é sa ki rivé-mwen la fè-mwen réfléchi toubònman. An té ka mandé-mwen : « Poukwa nou asi latè ? Ès Bondyé ka sousyé-y dè nou ? Ès on jou ké ni lapé poudèbon asi latè ? »

Tibwen tan apré, an ay an vakans aka fanmi an mwen é an jwenn on Témwen a Jéova. I ban-mwen on Bib an fransé é sé té on tradiksyon katolik. Lè an viré an Aljéri, an mèt-mwen ka li-y tousuit. Ni on pasaj ki touché-mwen toubònman. Sé ta Révélasyon 21:3, 4. Mi sa i ka di : « Tant a Bondyé èvè lézimen, [...] i ké suiyé tout dlo an zyé a yo, é lanmò pé ké la ankò ; pé ké tini ni dèy, ni kri, ni doulè ankò. * » Prèmyé fwa an té ka tann sé pawòl-lasa ! An mandé-mwen : « Ès sa ké fèt vréman ? » A moman-lasa, an pa té konnèt granzafè asi Bondyé é asi Labib.

 An fin sèwvis militè an mwen an 1959. An rankontré on Témwen a Jéova non a-y sé François, é i montré-mwen onlo vérité adan Labib. Pa ègzanp, i montré-mwen kè Jéova sé non a Bondyé (Sòm 83:18). François montré-mwen osi kè Bondyé ké woté tout biten ki pa jis asi latè é kè i ké fè latè vin on paradi, é kè i ké fè sa ki maké an Révélasyon 21:3, 4 réyalizé.

Sa an té ka aprann adan Labib, sa té lojik pou mwen é sa touché tchè an mwen. An rann-mwen kont kè sé labé-la pa té ka anségné sa ki té maké adan Labib, é an té vé fè toutmoun sav sa. A pa ti kòlè an té kòlè ! An rann-mwen kont osi kè an té ni menm mantalité ki papa : lèwvwè an té ka vwè on biten ki pa jis, an té vlé chanjé sa onfwa-onfwa.

François é sélézòt frè é sè-la ki vin zanmi an mwen apré, édé-mwen métrizé-mwen. Yo èspliké-mwen kè travay an nou a pa dè jijé sé moun-la men sé dè palé-yo dè bon nouvèl a Wayòm-la pou yo pé sa ni on bèl èspwa pou dèmen. É sé sa Jézi fè lè i té asi latè é i mandé disip a-y fè menm biten (Mat. 24:14 ; Lik 4:43). Yo montré-mwen osi kè menmsi sé moun-la pa’a kwè adan menm biten ki mwen, fò an té palé ba yo jantiman é fò an té mèt dlo an bouch an mwen mwen pa té di-yo nenpòt ki biten. Labib menm ka di : « On èsklav a Ségnè-la pa dwèt goumé [men] fò i ni dousè èvè toutmoun » (2 Tim. 2:24).

Piti a piti an chanjé é an pran lèbatèm an 1959 pannan on lasanblé a siwkonskripsyon. Lèwgadé, an jwenn Angèle, on sè ki fè tchè an mwen chalviré. An koumansé ay fè on ti tou adan lasanblé  a-y é nou mayé an 1960. Aaa konfèdmanti, an pé di kè madanm an mwen sé on bon ti madanm. Jéova fè-mwen on bèl kado toubònman (Pwov. 19:14).

Pi tan té ka pasé, é pi an té ka aprann onlo biten enpòwtan grasa déotwa frè ki té ni onlo sajès é ki té ni onlo èkspéryans. An rann-mwen kont kè lè yo ka ba-w on travay a fè, biten-la ki pi enpòwtan la sé kè ou aji èvè imilité é kè ou mèt sa nou ka touvé an Pwovèb 15:22 an pratik. Sé on konsèy ki plen sajès. Mi sa i ka di : « Tout biten ka maché byen lè ni onlo moun pou bay konsèy » (Pwov. 15:22).

An 1964, an rann-mwen kont kè fò an té mèt konsèy-lasa an pratik. Lanné-lasa an vin rèsponsab a siwkonskripsyon é an té k’ay adan sé lasanblé-la mwen té ankourajé sé frè é sè-la é mwen té édé-yo rété bon bon zanmi èvè Jéova. Men an tan-lasa, an té ni enki 27 an, é an pa té ni onlo èkspéryans. Kifè, an fè onpakèt érè. Men a chakfwa, sa sèvi-mwen. Sé frè-la, ki té ni onlo èkspéryans, é onlo sajès, ban-mwen dé bèl ti konsèy, é sa aprann-mwen onlo biten.

On prèmyé biten an ka sonjé, sé sa on frè ki ni onlo èkspéryans di-mwen lè an ay adan on lasanblé a Pari. Frè-la pran-mwen apa, é i mandé-mwen si nou pé palé. An di-y : « Pa ni pwoblèm ».

I mandé-mwen : « Louis, lèwvwè on mèdsen kay vizité on moun akaz a-y, kimoun i kay vwè ? »

An réponn-li : « Moun-la ki malad la. »

I di mwen : « Sé vré. Men an konstaté ou ka pasé prèstout tan a-w èvè dé moun ki byen doubout adan lavérité, kon koòwdinatè a lasanblé-la pa ègzanp. Men adan lasanblé an nou, ni dé frè é sè ki dékourajé, ki toufré adan lavérité, oben ki timid. Sèten yo té’é kontan si ou té ka pasé tibwen tan èvè yo, pétèt pou manjé on ti manjé èvè yo. »

Sa frè-la di’an la la, sé té on bèl ti konsèy toubònman. Lè an vwè jan i té enmé timouton a Jéova, sa touché tchè an mwen. Lè frè-la di’an sa, sa pa té fasil, men an vwè kè i té ni rézon a-y. An pa tadé mwen mèt konsèy-lasa an pratik. An ka di Jéova mèsi pas i fan’an jwenn onlo frè kon sila ki fè-mwen dibyen.

Pannan 2 lasanblé entèwnasyonal ki fèt a Colombes, a Pari, yo mèt-mwen rèsponsab a sèwvis-la ki té ka okipé-y dè ba moun manjé. Sé té an 1969 é an 1973. Pannan lasanblé a 1973,  fò-nou té ba 60 000 moun manjé pannan senk jou. Mésyé ! Lè an vwè tousa té ni a fè, an pa té ka vwè kijan nou té’é rivé about a travay-lasa. Kou-lasa ankò, sa ki édé-nou, sé ay mandé moun konsèy, kon Pwovèb 15:22 ka di. Alò, an ay chèché konsèy owa déotwa frè ki solid adan lavérité, é ki ka travay adan domenn-lasa. Pawmi yo, té ni bouché, agrikiltè, moun ki té ka fè manjé, é moun ki té ni labitid achté an gwo. É ansanm, nou rivé a fè on travay nou pa jen konpranndèdi nou té’é rivé a fè.

An 1973, yo pwopozé mwen é madanm an mwen vin travay adan Bétèl a Lafrans. Prèmyé travay yo ban’an fè an Bétèl-la pa té fasil. Sé té on gwo dosyé ankò. Fò an té fè piblikasyon rantré o Kamwoun, on péyi ki ka touvé-y an Afrik, alòskè yo té entèwdi aktivité an nou adan péyi-lasa, antrè 1970 é 1993. Kou-lasa ankò, an pa té ka santi-mwen alahotè. Pétèt kè frè-la ki rèsponsab a aktivité-la an Frans suiv sa, alò mi sa i di pou ankourajé-mwen : « Frè an nou o Kamwoun bizwen nouriti èspirityèl. Fò-nou pran swen a yo. » É sé sa nou fè.

An ay plizyè fwa adan déotwa péyi ki alantou a Lèkamwoun, mwen té jwenn èvè déotwa ansyen ki ka rété o Kamwoun. Sé dé frè ki té ni onlo kouraj é onlo sajès menm. Yo édé-mwen touvé on mwayen pou nou voyé sé piblikasyon-la ba sé frè é sè-la akontinyé. Aaa, an pé di kè Jéova béni éfò an nou, pas an 20 an, sé frè-la pa rété pa menm onsèl fwa san Tou dè Gad oben san sa yo té ka kriyé Le service du Royaume an tan-lasa.

Dépi lèwvwè nou koumansé frékanté-nou, an vwè kè Angèle bon bon zanmi èvè Jéova. An vwè sa plibyen ankò lèwvwè nou mayé. Pa ègzanp, jou-la nou mayé la, lèswa-la menm, i mandé-mwen priyé Jéova pou nou toujou anvi fè lèmaksimòm pou nou sèvi-y ansanm. Jéova réponn a priyè an nou.

 Angèle édé-mwen ni plis konfyans an Jéova ankò. Pa ègzanp, lèwvwè yo mandé-nou vin travay an Bétèl-la an 1973, an té an dé lidé, pas an té byen enmé travay-la an té ka fè la adan siwkonskripsyon-la. Men Angèle fè-mwen sonjé kè nou ba Jéova vi an nou. Donk sa té’é byen si nou té ka fè sa òwganizasyon a-y té ka mandé-nou fè (Ébré 13:17). Ka an té pé di apré sa ? Alò nou ay an Bétèl-la. Madanm an mwen sé on madanm ki ni onlo sajès. I rézonab, é i enmé Jéova fò. Sé bèl kalité-lasa rann mayé an nou pli solid, é sa édé-nou pran bon désizyon adan vi an nou.

Alèla, mwen é Angèle nou ja ni on ti laj, men Angèle pa jen arété soutyenn-mwen. Pa ègzanp, pou nou té ay adan diféran lékòl téokratik, nou travay rèd pou nou té pé sa aprann palé anglé, pas onlo adan sé lékòl-lasa té ka fèt an anglé. Alò nou chanjé lasanblé pou nou té ay adan yonn ki té ka palé anglé, magré nou té ja ni plis ki 70 an a moman-lasa. Konm an ka fè pawti a komité a filyal a Lafrans, an ni onlo rèsponsabilité, alò pou aprann ondòt lang, sa pa té mòl. Men èvè Angèle, yonn té ka édé lòt. Alèla, menmsi nou ni 80 alamonté, nou ka kontinyé préparé réinyon an nou an anglé é an fransé. Nou ka éséyé fè tousa nou pé pou nou bay déotwa komantè adan sé réinyon-la, é pou nou préché èvè lasanblé-la. Jéova béni éfò an nou pou nou aprann palé anglé.

An 2017, Jéova béni-nou on mannyè nou pa té’é jen imajiné. Yo envité Angèle é mwen a Patterson, a Nouyòk, pou fè Lékòl ki fèt pou sé frè a komité a filyal la é madanm a yo. Mi on bèl privilèj mi !

Jéova sé pi Gran Pwofésè ki ni ! (Iz. 30:20). Alò sa pa’a siwprann-nou si toutmoun an pèp a Bondyé, ki jenn, ki vyé, ka rèsèvwa pli bèl fòwmasyon ki tini ! (Dét. 4:5-8). An rann-mwen kont kè on jenn ki ka kouté Jéova é ki ka kouté frè é sè ki ni èkspéryans, ka pran bon désizyon adan vi a-y, é ka vin on sèwvitè a Jéova ki fidèl. É sé sa nou ka li an Pwovèb 9:9. I ka di : « Enstwi on moun ki ni sajès é i ké ni plis sajès ankò. Anségné on jis é i ké konnèt plis biten ankò. »

Dépawfwa, an ka sonjé jou-la an té an Aljéri la, adan sé montangn-la, an tout nwèsè-la. Sa ja ka fè plis ki 60 an. Jou-lasa, an pa jen konpranndèdi kè vi an mwen té’é vin bèl konsa. An pé di kè grasa Jéova, a pa ti bèl vi an mwen é Angèle bèl ! Jéova ban-nou onlo bèl biten menm ! Jéova ban-nou tchè kontan é frè é sè an nou aprann-nou onlo biten. Yo ni sajès, yo ni onlo èkspéryans, é yo enmé Papa Jéova. Nou byen désidé a lésé Jéova, é a lésé frè é sè an nou kontinyé fòwmé-nou.