AWTIK POU ÉTIDYÉ 43
Vré sajès-la ka hélé tout fòs a-y
« Vré sajès-la ka kontinyé hélé tout fòs a-y an lari-la. I ka kontinyé fè-moun tann vwa a-y asi sé plas piblik la » (PWOV. 1:20).
KANTIK 88 « Fais-moi connaître tes voies »
ON TI LIDÉ ASI SA NOU KAY VWÈ a
1. Kijan onlo moun ka réyaji lèwvwè yo ka tann konsèy a Labib ki plen sajès ? (Pwovèb 1:20, 21).
SOUVANTFWA, adan onlo péyi, ou ka vwè frè é sè ki ka préché dé koté ni onlo moun ka pasé. Yo ka souri ba sé moun-la é yo ka pwopozé-yo piblikasyon. Pétèt kè voumenm ou ja ni lokazyon préché konsa. Si sé sa menm, sèten ou ja réfléchi asi sa liv a sé Pwovèb-la ka di anrapò èvè lasajès lèwvwè i ka di kè i ka kriyé moun asi sé plas piblik la pou yo tann konsèy a-y (li Pwovèb 1:20, 21). Nou ka touvé sajès-la ki ka vin dè Bondyé kivédi vré sajès-la adan Labib é adan piblikasyon an nou. Sé ègzaktèman sa sé moun-la bizwen pou yo pé sa viv pou touttan. A pa ti kontan nou ka kontan lèwvwè on moun ka aksèpté on piblikasyon ! Men a pa toutmoun ki ka fè sa. Ni sèwten moun ki vé pa sav ka labib ka di. Ni dòt ki ka fè jé èvè nou lè yo ka vwè-nou. Yo ka pansé kè Labib pa adan sa ankò. Ni dòt ankò ki ka kritiké sé prensip-la ki adan Bib-la é yo ka di osi kè moun ki ka suiv sa Labib ka di, sé dé moun ki rèd é ki two karé. Men konm Jéova enmé toutmoun, i ka kontinyé ba toutmoun sajès a-y. Kijan i ka fè sa ?
2. Jòdijou ola nou pé touvé vré sajès-la, men ka lamajorité a moun préféré fè ?
2 On biten Jéova ka itilizé pou ba toutmoun vré sajès-la sé Pawòl a-y, Labib. Jòdijou près toutmoun pé li Labib. Ès sa valab osi pou sé piblikasyon-la ki bazé asi Bib-la ? Konm Jéova ka béni òwganizasyon a-y, yo disponib an plis ki 1 000 lang. Sé moun-la ki ka li sé piblikasyon-la é ki ka mèt sa yo ka aprann an pratik ni onlo byenfé. Men ni onlo moun ki désidé pa kouté Jéova. Lèwvwè yo ni on désizyon a pran, yo préféré fè sa yo anvi oben fè sa dòt moun ka di-yo fè. Jous ni sèwten moun ki ka kritiké-nou pas nou ka suiv sa Labib ka anségné. Adan awtik-lasa, nou ké vwè poukwa sèwten moun ka réyaji konsa. Men pou koumansé, an-nou vwè sa pou nou fè pou nou pé sa ni sajès-la Jéova ka ban-nou la.
LÈ OU KONNÈT JÉOVA, SA KA ÉDÉ-W VIN ON MOUN PI SAJ
3. Kijan nou pé montré kè nou ni vré sajès-la ?
3 Lè on moun ni sajès, i kapab sèvi èvè sa i konnèt pou pran bon désizyon. Men vré sajès-la, a pa sa tousèl. Mi sa Labib ka di : « On moun ka koumansé ni sajès lèwvwè i ka krenn Jéova, é i ka vin entélijan lèwvwè i konnèt Sila ki Pli Sen la » (Pwov. 9:10). Lèwvwè nou ni on désizyon enpòwtan a pran, fò-nou bazé-nou asi sa nou konnèt asi « Sila ki Pli Sen la », kivédi fò-nou tchenn kont dè sa i ka pansé. Pousa, fò-nou étidyé Pawòl a-y, Labib é fò-nou étidyé piblikasyon an nou. Si sé sa nou ja ka fè, nou ka montré kè nou ni vré sajès-la (Pwov. 2:5-7).
4. Poukwa sé Jéova tousèl ki pé fè-nou vin saj ?
4 Sé Jéova tousèl ki pé fè-nou vin saj poudèbon (Wom. 16:27). Jéova sé sous a sajès-la. Poukwa nou ka di sa ? Prèmyèwman, konm sé li ki sé Kréyatè-la, i konnèt tout sé biten-la i kréyé la (Sòm 104:24). Dézyèmman, tousa i ka fè ka montré kè i ni sajès (Wom. 11:33). É twazyèmman, sé konsèy-la i ka bay la plen sajès é yo toujou ka fè moun ki ka suiv-yo dibyen (Pwov. 2:10-12). Pou nou ni vré sajès-la, fò-nou aksèpté sé vérité-la ki fondal la adan Bib-la, é fò-nou lésé-yo gidé-nou adan tout désizyon nou ka pran é adan tousa nou ka fè.
5. Lèwvwè moun vé pa rèkonnèt kè sé Jéova ki sé sous a vré sajès-la, ka sa ka menné ?
5 Lèwvwè nou ka préché, nou ka jwenn onlo moun ki ka rèkonnèt kè lanati fèt on mannyè ki èstraòwdinè toubònman. Pou yo, a pa on moun ki kréyé lanati men yo préféré di kè sé lévolisyon ki fè si lanati vin kon i yé la la. Ni dòt moun ki ka di kè yo ka kwè an Bondyé men yo ka di kè prensip a-y pasé dimòd, kifè yo préféré viv kon yo vlé. Lèfètkè sé moun-la ka rézonné konsa, ka sa ka menné ? Konm sé moun-la ka fè fon asi pwòp sajès a yo olyé yo fè fon asi ta Bondyé, ès biten-la pibon adan mond-lasa ? Ès sé moun-la ni lakontantman poubon é ès yo ni on èspwa ki sèten pou dèmen ? Lè nou ka gadé alantou an nou, nou sèten dè vérité-lasa : « Pa ni sajès, pa ni bon jijman, pa ni konsèy si yo pa annakò èvè sa Jéova vé » (Pwov. 21:30). Sa ka ban-nou gou toubònman pou ay chèché vré sajès-la owa Jéova. Malérèzman, a pa sa lamajorité a moun ka fè. Men poukwa ?
POUKWA NI MOUN KI KA BA VRÉ SAJÈS-LA DO
6. Dapré Pwovèb 1:22-25, kimoun ki ka ba sajès a Bondyé do ?
6 Ni onlo moun ki ka fè konsi yo pa’a tann lè vré sajès-la ka « hélé tout fòs a-y an lari-la ». Dapré sa Labib ka di, ni 3 katégori moun ki ka fè sa. Ni sa ki « pa konnèt ayen », ni sa ki « ka fè jé èvè moun » é ni sa « ki sòt » (li Pwovèb 1:22-25). An-nou vwè poukwa sé moun-lasa ka ba sajès a Bondyé do é an-nou vwè osi ka nou pé fè pou nou pa mèt-nou ka fè menm biten ki yo.
7. Poukwa sèwten moun ki pa konnèt ayen préféré rété konsa ?
7 Moun ki « pa konnèt ayen », sé moun ki « pa ni èkspéryans ». Yo ka kwè toutbiten é yo ka lésé moun kouyonné-yo fasilman (Pwov. 14:15 ; nòt adan Bib-la an fransé). Souvantfwa, nou ka jwenn dé moun konsa lè nou ka préché. Pa ègzanp, nou ka sonjé tout sé moun-la sé chèf a rèlijyon la é sé chèf politik la ka kouyonné la. Lèwvwè sé moun-la ka rann-yo kont kè yo manti ba yo, sa ka chouboulé-yo. Men Pwovèb 1:22 ka palé dè moun ki pa konnèt ayen é ki vé pa aprann plis biten pas sé chwa a yo. Yo kontan jan-la yo yé la (Jér. 5:31). Yo préféré fè sa ki ka fè yomenm a yo plézi. Yo vé pa aprann konnèt sa Labib ka anségné é yo vé pa suiv prensip a-y nonplis. An-nou palé dè on madanm ki ka viv o Kébèk (o Kanada) é ki ka kwè an Bondyé toubònman. Lèwvwè on Témwen a Jéova vin vwè-y, i ni lokazyon di on biten é onlo moun dakò èvè sa i di la. Mi sa i di : « Si labé-la kouyonné-nou, nou nou pa ni ayen a vwè adan sa. Sé ké fòt a-y. » Nou vé pa imité moun ki pa konnèt ayen é ki pa anvi konnèt nonplis (Pwov. 1:32 ; 27:12).
8. Ka pou nou fè pou nou pé sa ni èkspéryans ?
8 Labib ka ankourajé-nou pou nou pa kontinyé rété dé moun ki pa konnèt ayen oben dé moun ki pa ni pon èkspéryans é i ni rézon fè sa ! Dayè pou yonn, mi sa i ka mandé-nou fè : « Fò zò vin dé granmoun adan mannyè zò ka konprann » (1 Kor. 14:20). Men ka nou pé fè pou nou pé sa ni èkspéryans ? Ében fò-nou mèt sé prensip-la ki an Bib-la an pratik. Pli nou ké mèt sé prensip-lasa an pratik, pli nou ké rann-nou kont kè sa ka anpéché-nou trapé pwoblèm é kè sa ka édé-nou pran bon désizyon. Sa enpòwtan kè nou réfléchi asi sé désizyon-la nou ka pran la. Si on moun ka fè étid an nou é kè nou ja ni labitid vin réinyon dépi bon enpé tan, nou té’é pé mandé-nou poukwa nou po’o ba Jéova vi an nou é poukwa nou po’o pran lèbatèm. Siwvwè nou ja pran lèbatèm, ès nou ka kontinyé fè éfò pou nou vin pi filé adan prédikasyon-la oben pou nou vin on pibon anségnan ? Èskè sé désizyon-la nou ka pran la ka montré kè sé prensip a Labib ki ka gidé vi an nou ? Lèwvwè nou ka aji èvè lézòt, ès nou ka montré kè nou ni kalité on krétyen dwètèt ni ? Si nou ka rann-nou kont kè fò nou pwogrésé, fò nou pran on ti tan pou nou réfléchi asi sé biten-la Jéova ka fè-nou sonjé la, ki ka fè « moun-la ki pa ni èkspéryans la vin saj » (Sòm 19:7).
9. Kijan moun ki ka fè jé èvè moun ka montré kè yo ka ba sajès a Bondyé do ?
9 Dézyèm gwoup-la sé moun ki« ka fè jé èvè moun ». Yo ka ba sajès a Bondyé do. Dépawfwa nou ka jwenn déotwa lèwvwè nou ka préché. Yo enmé fè jé èvè tèt a moun (Sòm 123:4). Labib té ja di kè pannan sé dènyé jou-la, té’é ni onlo moun ki té’é fè jé èvè nou (2 Pyè 3:3, 4). Pa ègzanp bofis a Lòt pa kouté lèwvwè Bondyé avèti-yo. É jòdijou osi, ni sèwten moun ki ka fè kon yo (Jén. 19:14). Ni moun ki ka fè jé èvè moun ki ka tchenn kont dè prensip a Labib adan vi a yo. Sa yo ka chèché, sé fè yomenm a yo plézi é sé pousa yo ka fè dé biten ki pa jis (Jid 7, 17, 18). Lè nou ka gadé jan Labib ka palé dè séla ki ka fè jé èvè moun, sa ka fè-nou sonjé moun ki apòsta é moun ki ka ba Jéova do.
10. Dapré Sòm 1:1, ka nou pé fè pou moun ki ka fè jé èvè lézòt pa détenn asi nou ?
10 Kijan nou pé sèten kè moun ki ka fè jé èvè lézòt pa ka détenn asi nou ? Ében, on prèmyé biten nou pé fè sé ba moun ki enmé kritiké gran lè a yo (li Sòm 1:1). Sa vé di kè nou pé’é pran tan kouté sa sé apòsta-la ka di é nou pé’é li sa yo ka maké nonplis. Fò-nou fè atansyon pou nou pa mèt-nou ka kritiké toutbiten é pou nou pa fè dout rantré an tèt an nou parapòt a Jéova oben parapòt a dirèksyon-la òwganizasyon a Jéova ka ban-nou la. Pou sa pa rivé, mi sa pou nou mandé-nou : « Lèwvwè òwganizasyon a Jéova ka ban-nou on nouvo enstriksyon oben lèwvwè yo ka chanjé on mannyè yo té ka èspliké on biten, èskè an toujou ni on ti pawòl a di parapòt a sa ? Ès an toujou ni on biten a di parapòt a sé frè-la ki ka dirijé-nou la ? » Si sé ka an nou é kè nou ka pòté mannèv pou nou arété fè sé biten-lasa, nou ké fè Jéova plézi (Pwov. 3:34, 35).
11. Kijan moun ki sòt ka vwè prensip a Jéova ?
11 Twazyèm gwoup-la, sé moun « ki sòt ». Yo osi, yo ka ba sajès a Bondyé do. Yo sé dé moun ki sòt pas yo ka rèfizé suiv prensip a Bondyé. Pou yo, jan-la yo ka aji la byen é sé konsa yo préféré aji (Pwov. 12:15). Jéova sé sous a sajès-la men yo ka ba-y do (Sòm 53:1). Souvantfwa, lè nou ka jwenn sé moun-lasa an prédikasyon, yo ka kritiké-nou pou tann-é-konprann pas nou ka suiv prensip a Labib. Men yo pé pa ban-nou pon konsèy ki ké fè vi an nou vin pi bèl. Mi sa Labib ka di : « On moun ki sòt pa ka rivé ni vré sajès-la ; i pa ni ayen pou i di an pòt a vil-la » (Pwov. 24:7). Moun ki sòt pé pa ban-nou pon bon konsèy. Sé pousa Jéova ka mandé-nou rété lwen a sé moun-lasa (Pwov. 14:7).
12. Ka ki pé édé-nou pou nou pa aji kon moun ki sòt ?
12 Nou pa kon sé moun-la ki hay sé konsèy-la Bondyé ka ban-nou la. Olyé dè sa, nou ka fè éfò pou nou enmé jan-la Bondyé ka pansé la é pou nou enmé tout sé lwa-la i ka ban-nou la. Nou ké enmé sé biten-lasa plis ankò siwvwè nou ka gadé pou nou vwè ki biten sa ka menné lèwvwè on moun ka obéyi Bondyé é ki biten sa ka menné lè on moun pa ka obéyi Bondyé. Pa ègzanp, gadé anba ki pwoblèm sé moun-la ka mèt kò a yo lè yo ka aji on mannyè ki sòt davwa yo ka rèfizé suiv konsèy a Jéova ki plen sajès. É vou aprézan, vou ki ka fè éfò pou kouté Bondyé, ès vi a-w pa lontan pi bèl ? (Sòm 32:8, 10).
13. Ès Jéova ka oblijé-nou suiv konsèy a-y ki plen sajès ?
13 Jéova ka ba toutmoun laposibilité dè ni sajès a-y, men i pa’a oblijé ponmoun aksèpté sajès-lasa. Pawkont, i ka di ka ki ké rivé moun ki ka rèfizé suiv prensip a-y ki plen sajès é i ka di sa on mannyè ki klè. Sa moun ki ka chwazi pa kouté Jéova ka simé, sé sa yo ké rékòlté (Pwov. 1:29-32). Jan-la yo ka viv la ké menné yenki pwoblèm pou yo, yo ké anpenn é anfinaldikont Jéova ké détwi-yo. Pawkont, mi sa Jéova ka pwomèt moun ki ka mèt konsèy a-y an pratik : « Men moun-la ki ka kouté-mwen la ké viv ansékirité ; i pé ké pè pon malè rivé » (Pwov. 1:33).
VRÉ SAJÈS-LA KA PWOKIRÉ-NOU ONLO BYENFÉ
14-15. Ki konsèy Pwovèb 4:23 ka ban-nou ?
14 Lèwvwè nou ka suiv sé konsèy-la ki plen sajès la Jéova ka ban-nou la, sa toujou ka pwokiré-nou onlo byenfé. Kon nou sòti vwè-y, i ka mèt sé konsèy-lasa a dispozisyon an noutout. Pa ègzanp adan liv a sé Pwovèb-la, Jéova ka ban-nou konsèy ki itil pou nou é yo pa jen ka pasé dimòd. An-nou ègzaminé 4 adan yo.
15 Pwotéjé tchè a-w. Mi sa Labib ka mandé-nou : « Pwotéjé tchè a-w plis ki pondòt biten, pas sé adan-y sous a lavi ka sòti » (Pwov. 4:23). Pou nou pé sa pwotéjé tchè-la ki ka bat andidan pwatrin an nou la, fò nou manjé byen, fò nou fè tibwen ispò é fò nou lagé tout mové labitid nou ni. Sé menm biten pou nou fè pou nou pé sa pwotéjé tchè an nou kivédi moun-la nou yé andidan an nou la. Fò-nou li Pawòl a Bondyé touléjou. Fò-nou préparé réinyon an nou, fò-nou pran tout réinyon an nou é fò-nou bay dé ti komantè osi. Fò-nou kontinyé pòté bon mannèv an prédikasyon é fò-nou fè atansyon pou nou pa pran pon mové labitid. Pousa, fò-nou fè tousa nou pé pou nou pa lésé ayen sali lèspri an nou kon anmizman ki ni biten ki pa pwòp adan é mové frékantasyon.
16. Poukwa Pwovèb 23:4, 5 itil pou nou ?
16 Kontanté-w dè sa ou ni. Mi sa Labib ka di : « Pa krazé kò a-w pou éséyé ni larichès. [...] Lè ou ka lévé zyé a-w pou gadé-y, i pa la ankò, pas asirésèten zèl ki kon ta èg-la ka enn pousé anlè-y é i ka pran lanvòl an syèl-la » (Pwov. 23:4, 5). Nou pé pèd lajan an nou oben tousa nou ni fasilman, men apapousa jòdijou moun pa’a kouri dèyè do a lajan, ki yo rich ki yo maléré. É akòz dè sa, yo ka fè dé biten ki ka fè-yo ni on mové répitasyon, ki ka anpéché-yo antann-yo byen èvè lézòt é ki ka aji asi santé a yo (Pwov. 28:20 ; 1 Tim. 6:9, 10). Men lasajès ka édé-nou mèt lajan-la an plas-la ki fo la. Lèwvwè nou ka fè sa, sa ka pwotéjé-nou pou nou pa vin dé moun ki enmé lajan, sa ka édé-nou kontanté-nou dè sa nou ni é sa ka édé-nou ni tchè-kontan (Ékl. 7:12).
17. Adan Pwovèb 12:18, yo ka palé dè « lang a moun ki saj ». Kijan nou pé rivé a ni-y ?
17 Réfléchi avan ou palé. Si nou pa véyatif, sa nou ka di pé fè onlo déga toubònman. Mi sa Labib ka èspliké : « Pawòl moun ka di san réfléchi ka touvé-yo kon koudépé, men lang a moun ki saj ka géri moun » (Pwov. 12:18). Nou ké kontinyé antann-nou byen èvè lézòt si nou pa’a palé dè défo a yo èvè dòt moun (Pwov. 20:19). Si nou vlé kè sé pawòl-la nou ka di la fè lézòt dibyen olyé sa fè-yo ditò, fò-nou pran labitid li Pawòl a Bondyé é médité anlè-y (Lik 6:45). Si nou ka pran tan réfléchi asi sa Bib-la ka di, bouch an nou ké kon on sous a sajès ki ka konsolé lézòt (Pwov. 18:4).
18. Kijan prensip-la nou ka touvé an Pwovèb 24:6 pé édé-nou vin on zouti-filé lèwvwè nou ka préché ?
18 Suiv sé konsèy-la lòwganizasyon ka ban-nou la. Bib-la ka ban-nou on bon konsèy ki itil toubònman : ‘Konsèy ki saj menm ka édé-w menné on lagè é toujou ké ni laviktwa lè ni onlo moun pou bay konsèy’ (Pwov. 24:6 ; nòt a Bib-la an fransé). An-nou vwè kijan pou nou mèt konsèy-lasa an pratik pou nou vin pi filé lè nou ka préché é lè nou ka anségné. Olyé nou préché kon nou vlé, an-nou fè éfò pou suiv sé lidé-la yo ka ban-nou la pou préché. Pannan réinyon an nou, nou ka risivwè dé konsèy ki saj pas dé moun ki ni èkspéryans ka fè diskou é ka fè dé sijé osi. Anplisdisa, òwganizasyon a Jéova ka ban-nou piblikasyon é vidéo ki itil toubònman pou édé sé moun-la konprann Labib. Ès ou ka aprann sèvi èvè sé zouti-lasa byen konm i fo ?
19. Lè ou ka sonjé kè Jéova ka ban-nou konsèy ki saj, ka ou ka rèsanti ? (Pwovèb 3:13-18).
19 (Li Pwovèb 3:13-18.) Adan Pawòl a-y, Jéova ka ban-nou onlo bon konsèy toubònman. A pa ti rèkonésans nou ni pou sa ! Si nou pa té ni sé konsèy-lasa, ola nou té’é yé ? Adan awtik-lasa nou vwè déotwa konsèy ki itil adan liv a Pwovèb. Men a pa la tousèl nou ka touvé bon konsèy. Jéova ka ban-nou konsèy adan tout Bib-la. Fò-nou byen désidé a mèt tout sé konsèy-lasa an pratik adan tout domenn a vi an nou. Ni onlo moun ki pa’a ba sajès a Bondyé valè. Men nou nou sèten kè ‘moun ki ka kenbé-y fò ké ni tchè-kontan’.
KANTIK 36 « Préservons nos cœurs »
a Sajès-la ki ka vin dè Bondyé lontan méyè ki tousa mond-lasa pé ofè-nou. Adan liv a Pwovèb, yo ka di kè i ka hélé tout fòs a-y an lari-la. Adan awtik-lasa, nou ké ègzaminé bèl imaj-la liv a sé Pwovèb-la ka pran la. Nou ké vwè kijan nou pé vin saj, poukwa sèwten moun vé pa kouté sajès a Jéova é nou ké vwè ki byenfé sa ké pwokiré-nou siwvwè nou ka pran tan kouté sajès-lasa.