1. Ka sé pwofési-la ki an Bib-la ka aprann-nou ?

KA KI ké rivé sèwvitè a Bondyé talè ? Ni mwayen konnèt répons-la. Labib ka di-nou ki évènman enpòwtan ki ké fèt talè. Ni on pwofési an pawtikilyé ki ka pèwmèt-nou sav kijan sèwten gouvènman ki puisan toubònman ké aji. Nou ka touvé pwofési-lasa an Danyèl chapit 11. I ka palé dè 2 wa ki ka goumé yonn èvè lòt dépi plizyè syèk é yo ka kriyé sé wa-lasa wa di Nò é wa di Sid. É konm prèstout pwofési-la ja réyalizé, nou pé sèten kè rèstan a pwofési-lasa ké akonpli osi.

2. Dapré Jénèz 3:15, Révélasyon 11:7 é 12:17, ki biten enpòwtan fò-nou sonjé lè nou ka étidyé pwofési a Danyèl ?

² Pou nou byen konprann pwofési-la ki an Danyèl chapit 11 la, fò-nou sonjé kè i ka palé yenki dè dirijan é dè gouvènman ki ataké pèp a Bondyé oben ki té ka gouvèné on péyi ki té ni onlo sèwvitè a Bondyé adan-y. Sèwvitè a Bondyé pa onlo parapòt a kantité moun ki asi latè. Alò poukwa sé dirèktèman dèyè yo sé gouvènman-la yé ? Pas prèmyé biten Satan é mond a-y ka chèché a fè sé ‘gangné’, oben détwi touséla ki ka  sèvi Jéova é Jézi (li Jénèz 3:15 é Révélasyon 11:7 ; 12:17). Ondòt biten pou nou sonjé sé kè, nou pé’é pé èspliké pwofési a Danyèl si nou pa tchenn kont dè dòt pwofési ki an Bib-la. An réyalité, sé yenki si nou ka konparé-y èvè dòt pasaj a Labib kè nou ké rivé konprann-li byen konm i fo.

3. Ka nou ké vwè adan awtik-lasa é adan tala ki ka vin la ?

³ Adan awtik-lasa, nou ké tchenn kont dè sé 2 lidé-la nou sòti vwè la pou ègzaminé Danyèl 11:25-39. Nou ké vwè kimoun ki té wa di Nò é kimoun ki té wa di Sid ant 1870 é 1991. É nou ké vwè osi pou ki biten sa nésésè kè nou wouvin anlè sa nou té ka konprann asi on pawti a pwofési-lasa. Adan awtik-la ki ka vin la, nou ké palé dè Danyèl 11:40 – 12:1, é nou ké chèché a konprann pibyen ka sé vèwsé-lasa ka di-nou asi on péryòd ki k’ay dè 1991 a Awmagédon. Pannan ou ké ka étidyé sé 2 awtik-lasa, pétèt kè si ou voyé on koudzyé asi ti chéma-la ki ka montré-w an ki lòd sé évènman-la fèt, sa ké édé-w. Tit a chéma-lasa sé « 2 wa ki anripaj an tan a lafen ». Men an-nou koumansé pa vwè ka sé 2 wa-la ki an pwofési-la ka rèprézanté.

4. Ni 3 biten ki ka pèwmèt-nou sav kimoun ki wa di Nò é kimoun ki wa di Sid. Ki biten ésa ?

⁴ Adan pwofési a Danyèl, odépa, lè yo ka palé dè « wa di Nò » é dè « wa di Sid » sé pou palé dè sèwten puisans politik ki té ka touvé-yo o nò é o sid a Izrayèl. Poukwa nou ka di sa ? Pas mi sa zanj-la di Danyèl : « An vin èspliké-w sa ki ké rivé pèp a-w » (Dan. 10:14). Jous a Lapannkòt 33, pèp a Bondyé sé té nasyon a Izrayèl. Men dépi évènman-lasa, Jéova montré on mannyè ki klè kè sé disip a Jézi ki sé pèp a-y. Sé pousa, prèstout pwofési-la ki an Danyèl chapit 11 la ka konsèwné disip a Jézi é i pa’a konsèwné nasyon a Izrayèl (Akt 2:1-4 ; Wom. 9:6-8 ; Gal. 6:15, 16). Anplisdisa, toutolon a Listwa, ni diféran dirijan oben diféran gouvènman ki vin wa di Nò é wa di Sid. Men ni 3 biten kè nou toujou ka touvé lè nou ka ègzaminé sa Danyèl ka di anrapò èvè sé wa-lasa. 1) Sé wa-la té ka gouvèné dé koté té ni enpé sèwvitè a Bondyé é yo té ka pèwsékité-yo. 2) Mannyè yo té ka aji èvè pèp a Bondyé té ka montré kè yo té hay Jéova, vré Dyé-la. 3) Sé 2 wa-lasa té ka goumé pou ni pouvwa-la.

5. Ès té ni on wa di Nò é on wa di Sid ant 2^èm syèk-la é 1870 ? Bay on ti èsplikasyon.

⁵ O 2^èm syèk, ni onpakèt fo krétyen ki rantré adan lasanblé krétyèn la. Yo té ka anségné enpé lidé ki té ka sòti an fo-rèlijyon-la é yo té ka kaché vérité ki an Pawòl a Bondyé. Dè épòk-lasa a fen a 19^èm syèk-la pa té ni pon gwoup-moun ki té òwganizé pou sèvi Bondyé asi latè. Sé fo krétyen-la miltipliyé kon vyé zèb. Kifè, pou ou té rivé a vwè kimoun ki sé disip a Jézi, sa té rèd toubònman ! (Mat. 13:36-43). Poukwa sa enpòwtan kè nou sav sa ? Pas sa ka montré-nou kè ant 2^èm syèk-la é 1870, pa té ni pon dirijan ni pon gouvènman ki té wa di Nò oben ki té wa di Sid. Konm pannan péryòd-lasa sé vré krétyen-la pa té òwganizé pou adoré  Bondyé, sé dirijan-la pa té pé ataké-yo * ! Men sa pa ka étoné-nou si wa di Nò la é wa di Sid la wouviré parèt ankò an fen a 19^èm syèk-la. Poukwa nou ka di sa ?

6. A ki moman sèwvitè a Bondyé réyisi òwganizé-yo ankò ? Bay on ti èsplikasyon.

⁶ Dépi 1870, sèwvitè a Bondyé fòwmé on gwoup pou yo té pé sa òwganizé-yo. Sé lanné-lasa Charles Russell é moun ki té ka kolaboré èvè-y fòwmé on gwoup pou étidyé Labib. « Mésajé-la » kè Bondyé té pwomèt la sé té yo, pas sé yo ki ‘trasé chimen-la’ avan Bondyé té mèt wayòm a Mési-la anplas (Mal. 3:1). A moman-lasa, yo vin on gwoup-moun ki òwganizé pou sèvi Jéova jan i ka mandé. A épòk-lasa, ès té ni gouvènman ki té’é ataké pèp a Bondyé ? An-nou vwè sa Listwa ka aprann-nou asi sa.

7. Pannan 1^é Gè mondyal la, kimoun ki té wa di Sid toujou ?

⁷ An 1870, sé Langlètè ki té ka gouvèné plis péyi asi latè, é pa té ni pon lawmé ki té pi puisan ki ta-y. Pwofési a Danyèl ka palé dè on ti kòn ki goumé èvè twazòt kòn é ki gangné-yo. Ti kòn-la sé Langlètè é sé twazòt kòn-la sé Lafrans, Lèspangn é Lépéyiba (Dan. 7:7, 8). Langlètè rété wa di Sid pannan on bèl moman. Pannan 1^é Gè mondyal la, sé-y ki té wa di Sid toujou. A épòk-lasa, Lézétazini sé té péyi ki té pli  rich. Li èvè Langlètè koumansé travay ansanm.

8. Jòdijou, kimoun ki wa di Sid é kitan i parèt ?

⁸ Pannan 1^é Gè mondyal la, Langlètè é Lézétazini mèt lawmé a yo ansanm pou ay fè lagè é lawmé-lasa té puisan toubònman. Langlètè é Lézétazini fin pa alyansé-yo é pa té ni nasyon pi puisan ki yo asi toutlatè. Kon pwofési a Danyèl té anonsé, wa-lasa té ni ‘on manman lawmé é lawmé-lasa té puisan toubònman’ (Dan. 11:25). Pannan sé dènyé jou-la, wa di Sid la sé Lamérik é Langlètè *. Men kimoun ki té wa di Nò ?

9. Kitan wa di Nò la wouviré parèt é kijan pwofési a Danyèl 11:25 réyalizé ?

⁹ An 1871, on lanné apré kè frè Russell é moun ki té ka kolaboré èvè-y fòwmé on gwoup pou étidyé Labib, wa di Nò la wouviré parèt. Kimoun ki té wa di Nò ? Sé té Lalmagn. Lanné-lasa, Otto von Bismarck fè plizyè réjyon ki té ka palé alman alyansé-yo é ansanm, yo vin on nasyon puisan yo kriyé Lalmagn. Guillaume 1^é vin chèf a nasyon-lasa é i mèt Bismarck * antèt a gouvènman-la. Piti-a-piti, Lalmagn koumansé gouvèné sèwten péyi a Lafrik é sèwten péyi a Loséan Pasifik é i éséyé vin pi puisan ki Langlètè (li Danyèl 11:25). Lalmagn vin ni on gwo lawmé ki té puisan kon ta Langlètè. É jistèman, sé lawmé-lasa i itilizé pou goumé èvè lènmi a-y pannan 1^é Gè mondyal la.

10. Kijan Danyèl 11:25b é 26 réyalizé ?

¹⁰ Aprésa, Danyèl anonsé sa ki té’é rivé Lalmagn é lawmé a-y. Mi sa i di : « [Wa di Nò la] pé’é rivé kenbé. » Poukwa ? « Pas yo ké monté konplo kont li. É séla ki ka manjé bon ti manjé a-y la ké fè-y tonbé » (Dan. 11:25b, 26a). A épòk a Danyèl, souvantfwa, séla ki té ka manjé « bon ti manjé » a wa-la sé té fonksyonnè ki té ni onlo rèsponsabilité é ki té ka travay pou-y (Dan. 1:5). Alò dè kimoun pwofési-la té ka palé ? I té ka palé dè moun ki té gwo fonksyonnè adan gouvènman a Lalmagn (pawmi yo té ni sé chèf a lawmé-la ki té ka travay pou wa-la). Akòz dè sa yo fè, wa-la fin pa pèd pouvwa a-y *. Anplisdisa, pwofési-lasa té ka anonsé ka ki té’é rivé apré kè wa di Nò-la é wa di Sid la té’é goumé. Mi sa i té ka di asi wa di Nò la : « Yo ké krazé lawmé a-y ; é yo ké tchouyé onlo sòlda » (Dan. 11:26b). Kon pwofési-la té anonsé, pannan 1^é Gè mondyal la, yo « krazé » lawmé a Lalmagn é yo « tchouyé » onlo sòlda. Adan tout Listwa a limanité, sé prèmyé fwa on lagè fè tousa mò.

11. Dapré sa Danyèl 11:27-30 ka di, ki biten wa di Nò la é wa di Sid la fè ?

¹¹ Danyèl 11:27, 28 té ja ka di ka ki té’é fèt avan 1^é Gè mondyal la : wa di Nò la é wa di Sid la té’é sizé asi menm tab-la é yonn té’é manti ba lòt. Pasaj-lasa té ka di osi kè wa di Nò la té’é sanblé « onpakèt byen ». É sé ègzaktèman sa ki fèt ! Lalmagn é Langlètè té  ka di kè yo té vé fè lapé, men lè yo koumansé goumé an 1914, toutmoun vwè kè sé manti yo té ka manti. Anplis, apré 1914, Lalmagn vin 2^èm péyi ki té pli rich. Aprésa, i goumé èvè wa di Sid la, men i pèd, kon Danyèl 11:29 é 1^é pawti a vèwsé 30 la té ka di.

12. Pannan 1^é Gè mondyal la, ka wa di Nò la é wa di Sid la fè ?

¹² Dépi 1914, pi tan-la té ka pasé é pi lagè-la té rèd ant sé 2 wa-lasa é pi yo té ka goumé èvè pèp a Bondyé osi. Pa ègzanp, pannan 1^é Gè mondyal la, gouvènman a Lalmagn é gouvènman a Langlètè mèt-yo ka pèwsékité sèwvitè a Bondyé ki té ka rèfizé tchouyé moun. É gouvènman a Lézétazini mèt touséla ki té ka dirijé aktivité a prédikasyon-la lajòl. Sé konsa pwofési a Révélasyon 11:7-10 réyalizé.

13. Adan lézanné 1930 é pannan 2^èm Gè mondyal la, ka wa di Nò la fè ?

¹³ Aprésa, dépi 1933, é siwtou pannan 2^èm Gè mondyal la, wa di Nò la ataké sèwvitè a Bondyé èvè onlo vyolans. Lè sé Nazi-la koumansé gouvèné an Almagn, Hitler é sé moun-la ki té èvè-y la entèwdi aktivité a sèwvitè a Bondyé adan péyi-la. Yo tchouyé apépré 1500 Témwen a Jéova é yo voyé plizyè milyé adan yo adan déotwa kan nazi. Danyèl té ja anonsé sé évènman-lasa. Wa di Nò la entèwdi prédikasyon-la é lè i fè sa, i ‘pa rèspèkté koté-la ki sen la’ é i ‘woté sakrifis-la yo té ni labitid fè la’ (Dan. 11:30b, 31a). Hitler jous pwomèt kè i té’é tchouyé tout Témwen a Jéova ki té an Almagn.

14. Kimoun ki té wa di Nò apré 2^èm Gè mondyal la ? Bay on ti èsplikasyon.

¹⁴ Apré 2^èm Gè mondyal la, Linyon sovyétik vin wa di Nò. I koumansé gouvèné onpakèt gran téritwa kè i pran an men a Lalmagn. Gouvènman nazi la sé té on gouvènman ki té rèd toubònman. Menmjan ki-y, Linyon sovyétik té ka pèwsékité touséla ki té ka mèt Bondyé prèmyé douvan an vi a yo.

15. Apré 2^èm Gè mondyal la, ka wa di Nò la fè ?

¹⁵ Kèktan apré 2^èm Gè mondyal la, nouvo wa di Nò la, Linyon sovyétik, ataké pèp a Bondyé. Pwofési a Révélasyon 12:15-17 té di kè pèwsékisyon té’é tonbé si pèp a Bondyé kon ‘flèv’. Kon pwofési-la té di, wa-lasa entèwdi prédikasyon an nou é i voyé plizyè milyé Témwen a Jéova an Sibéri. É a pa ti rèd sa té rèd dè viv la ! Kifè, dépi sé dènyé jou-la koumansé, wa di Nò la pa ka arété pèwsékité pèp a Bondyé men i po’o jen réyisi arété aktivité a-y *.

16. Kijan Linyon sovyétik réyalizé sa nou ka touvé adan Danyèl 11:37-39 ?

¹⁶ (Li Danyèl 11:37-39.) Kon pwofési a Danyèl té ja di-y, wa di Nò la pa ‘té’é ni pon rèspé pou Bondyé a zansèt a-y’. Poukwa nou ka di sa ? Linyon sovyétik té vlé fè larèlijyon disparèt, kifè, i éséyé fè tout rèlijyon ki ka ègzisté dépi lontan pèd tout pouvwa a yo. Dépi 1918, gouvènman a Linyon sovyétik fè on lwa pou yo aprann zélèv-lékòl kè Bondyé pa ka ègzisté. Wa di Nò la « ba  bondyé a sé gwo miray-la glwa ». An ki sans ? Linyon sovyétik dépansé onpakèt lajan pou i té ni on gwo lawmé é pou i té ni onpakèt zam nikléyè. Wa di Nò la é wa di Sid la fin pa ni zam ki tèlman puisan kè yo té pé tchouyé plizyè milya moun.

17. « Biten-la ki ka bay malotchè la é ki ka ravajé la », ka sa yé ojis ?

¹⁷ Menmsi yo té anripaj, wa di Nò la travay èvè wa di Sid la pou yo té fè on biten enpòwtan. Yo mèt anplas « biten-la ki ka bay malotchè la é ki ka ravajé la » (Dan. 11:31). « Biten-la ki ka bay malotchè la » sé Lénasyonzini (ONU).

18. Poukwa yo ka di kè Lénasyonzini sé « biten-la ki ka bay malotchè la » é ki « ka ravajé » la ?

¹⁸ Yo ka kriyé Lénasyonzini « biten-la ki ka bay malotchè la » pas dapré yo yo pé mèt lapé toupatou si latè alòskè sé yenki wayòm a Bondyé ki pé fè sa. É yo ka di kè Lénasyonzini « ka ravajé » pas yo ké ataké é yo ké détwi tout sé fo rèlijyon-la (gadé ti karé-la « 2 wa ki anripaj an tan a lafen »).

19-20. a) Poukwa nou bizwen konnèt sa ki pasé pannan péryòd-lasa ? b) A ki kèsyon nou ké réponn adan awtik-la ki ka vin la ?

¹⁹ Sa enpòwtan kè nou konnèt sa ki pasé pas sa ka montré kè on pawti a pwofési a Danyèl anrapò èvè wa di Nò la é wa di Sid la (dè 1870 a 1991) ja réyalizé. Sé pousa nou pé sèten kè tout rèstan a pwofési-la ké réyalizé osi.

²⁰ An 1991, Linyon sovyétik disparèt. Alò kimoun ki wa di Nò jòdijou ? Awtik-la ki ka vin la ké réponn a kèsyon-lasa.