SÉ JENN-LA KA MANDÉ-YO
Ès vréman sé on mové biten lè nou ka di pawòl malélivé ?
« An tèlman ni labitid tann moun jiré kè sa pa ka choké-mwen ankò. Pou mwen, sé on biten ki toutafè nòwmal » (Christopher, 17 an).
« Lè an té pli jenn, an té ka jiré toutlè. Sé té on labitid fasil a pran men difisil a pèd » (Rebecca, 19 an).
Ka ou té ké réponn ?
Ka ou ka rèsanti lè ou ka tann dòt moun di pawòl malélivé ?
Pou mwen sa nòwmal, an pa’a menm ka fè atansyon ankò.
Sa ka anbété-mwen tibwen men an ka fè èvè-y.
Sa ka choké-mwen, an pé’é jen pé abityé èvè sa.
Konmen fwa ou ka di pawòl malélivé ?
Janmé
Dètanzantan
Souvantfwa
Di pawòl malélivé, kijan ou ka vwè sa ?
Sa pa vréman enpòwtan
Sa grav
Poukwa sa enpòwtan ?
Pawòl malélivé, ès ou ka pansé sé on sijé ki vréman enpòwtan ? Pétèt ou ké réponn : « An pa’a kwè. Jòdijou, ni pwoblèm ki pli grav ki sa. É anplisdisa, toutmoun ka di pawòl malélivé ! » Men ès sé vré sa ?
Pétèt sa ké siwprann-vou, men ni onlo moun ki pa jen ka di pon pawòl malélivé. Pou yo, yo pa ni a fè sa menm. Yo ni dé bon rézon pou sa é sé rézon-lasa po’o jen travèsé lèspri a sélézòt moun-la. Pa ègzanp :
Sa k’ay pli lwen kè sa ou ka di. Sa ou ka di ka montré sa ou yé andidan a-w. Si ou ka di pawòl malélivé, sa pé montré kè ou pa’a tchenn kont dè sa lézòt ka rèsanti. Ès sé konsa ou yé vréman ?
Labib ka di : « Sa ki ka sòti an bouch a on moun, sé an tchè a-y sa ka sòti » (Matyé 15:18).
Sa pé fè-w pasé pou on vyé jan dè moun. Mi sa liv-la Cuss Control ka di : « Jan-la nou ka palé pé aji asi kimoun ki ké zanmi an nou, pé montré a ki pwen fanmi an nou é kolèg-travay an nou ké rèspèkté-nou. Sa pé montré osi ki jan dè rèlasyon nou ké ni èvè lézòt, ki enfliyans nou ké ni asi yo, si nou ké ni on travay oben on prim é ki jan moun nou pa konnèt ké aji èvè nou. » Mi sa liv-la ka di ankò : « Ou pé mandé-w si rèlasyon a-w èvè lézòt té’é pé vin méyè si ou pa té ka di pawòl malélivé. »
Labib ka di : « Woté tout kalté [...] jiré » (Éfézyen 4:31).
Pa konpranndèdi sa ka rann-vou si koul ki sa. Adan liv a-y How Rude !, Alex Packer ka èspliké : « Lè moun owa a-w ka di pawòl malélivé toutlè, sa ka fatigé lèspri a-w. » Anplisdisa, liv-la ka di kè lè ou ka sèvi èvè mo ki pa pwòp, « ou pé pa ni dé pawòl ki bèl, ki entélijan oben ki plen konpasyon. Si ou pa ka fè atansyon a jan-la ou ka palé la, si sa ou ka di pa ni onlo sans oben ka manké imajinasyon, sé konsa ou ké fin pa réfléchi osi. »
Labib ka di : « Fò pa pon vyé pawòl sòti an bouch a zòt » (Éfézyen 4:29).
Sa ou pé fè
Fiksé-w on òbjèktif. Pannan on mwa oben pannan kèlkè simenn, éséyé pa di pon pawòl malélivé. Pétèt ou ké pé suiv ki pwogré ou ja fè si ou ka maké-yo asi on tablo oben asi on kalandriyé. Men pou-w pa moli, fò-w ké pran dòt dispozisyon. Pa ègzanp :
Pa anmizé-w èvè biten ki ka plen lèspri a-w èvè pawòl malélivé. Labib ka di : « Mové frékantasyon ka fè-w pèd bon labitid » (1 Korentyen 15:33). Sé ’frékantasyon-lasa’ a pa yenki moun, men sé pé anmizman a-w osi : sé fim-la ou ka gadé la, sé jé-vidéo-la ou ka jouwé la é sé mizik-la ou ka kouté la. Mi sa Kenneth ki ni 17 an ka di : « Délè, lè ou enmé on mizik, ou pé touvé-w ka chanté-y san menm ou fè atansyon a sé vyé pawòl-la ki adan-y la. »
Montré-w mati. Sèwten ka di vyé pawòl pas yo ka pansé kè sa ké fè-yo pasé pou granmoun. Men an réyalité, sé tou lèkontrè. Moun ki mati « ka fè ladiférans antrè sa ki byen é sa ki mal afòs sèvi èvè kapasité yo ni pou konprann on sitiyasyon » (Ébré 5:14). Yo pa ka chanjé prensip a yo jis pou « fè moun rèmawké-yo ».
Sa sèten, lè ou ka jiré sa ka sali lèspri a-w (é lèw-la) èvè lidé ki pa pwòp. Men ja ni tèlman biten sal adan mond-lasa ! Kon liv-la Cuss Control ka di : « pa lapenn rajouté ! Pòté mannèv pou voyé alé tout pawòl malélivé. Ou ké ni plis rèspé pou-w menm é sélézòt-la ké ni plis rèspé pou-w osi. »