Alé annan ròt enformasyon

Alé annan somèr-a

ISTWÈ MO LAVI

Mo trapé roun bagaj pi bon pasé lamèdsin

Mo trapé roun bagaj pi bon pasé lamèdsin

« ZÒT ka di mo ki sa mo lé dipi mo toupiti ké fèt ! » A ké tchò kontan mo di sa douvan dé nouvo pasyan an 1971. A sa lépòk-a, mo té fin koumansé mo métyé dòktèr. A té kimoun sa dé moun-yan, é kisa mo té lé dipi mo té toupiti ? Bay mo rakonté zòt kouman sa kozé-a chanjé sa ki té pi enpòrtan pou mo annan mo lavi, é poukisa mo ka pansé ki sa mo lé dipi mo toupiti ké fèt titalò.

Mo fèt an 1941 annan roun fanmi ki pa té gen bokou soumaké é ki té ka rété Pari, Lafrans. Mo té kontan anprann. Donk, zòt pouvé imajiné kouman mo té tris lò mo té divèt arété alé lékòl paské, lò mo té gen 10 an, mo trapé latibèrkiloz ! Dòktèr-ya di mo rété kouché pou mo pa fatigé mo poumon. Akoz di sa, pannan plizyèr mwa, mo pasé tout mo tan ka li roun diksyonèr épi kouté program radyo Sòrbòn. A roun linivèrsité a Pari ki té ka bay sa program-an. Lò mo dòktèr di nou ki finalman mo té géri é ki mo té pouvé routounen lékòl, mo té tou kontan. Mo di an mo tchò : « Travay dòktèr-ya ka fè bèl toubonnman ! » Dipi sa jou-a, sa mo té lé a té géri moun-yan di yé maladi. Chak fwa mo papa té ka doumandé mo sa mo té lé fè pita annan mo lavi, a té toujou menm répons mo té ka bay : « Mo lé divini roun dòktèr ! » A konsa lamèdsin divini sa mo té pi kontan-an.

LASYANS KA FÈ MO VIN PI PRÒCH DI BONDJÉ

Mo fanmi té katolik. Mé mo pa té konnèt gran bagaj asou Bondjé é mo té gen roun patché késyon, mé mo pa té gen répons-ya. A sèlman lò mo étidyé lamèdsin linivèrsité ki mo vin sir ki a roun moun ki fè nou.

Mo ka sonjé prémyé fwa mo gadé sélil roun flèr ké mikroskòp-a. Mo rété èstébékwé lò mo wè kouman tousa i gen annan sélil-a ka réyaji ké chalò-a é ké frédi-a. Mo wè osi kouman cytoplasme-an (roun bagaj i gen ofon sélil-a) ka fronmen so kò lò i annan disèl, é ka louvri lò i annan dlo pròp. Sa réyaksyon-an ké roun patché ròt réyaksyon ka pèrmèt toupiti bagaj-ya ki vivan, adapté yé kò lò i gen chanjman koté yé ka rété. Lò mo wè kouman chak sélil konpliké, mo vin sir ki lavi-a pa yenki parèt konsa.

Pannan dézyèm lannen mo té ka étidyé lamèdsin, mo wè ròt bagaj ki ka montré ki Bondjé ka èkzisté. Lò nou étidyé kò-a, nou anprann kouman fason nou bra fèt ka pèrmèt nou dwèt pliyé ké dépliyé. Fason misk-ya maré ké zo-ya, é yé tout ka byen maché ansanm, sa bèl toubonnman. Parèkzanp, mo anprann ki tandon-yan ki ka kolé roun di sé misk-ya ki annan bra-a ké dézyèm falanj dwèt-ya, ka séparé an dé, pou bay plizyèr « pon ». É anba sa pon-yan, tandon-yan ki ka alé jik annan bout dwèt-ya, ka mété yé kò la é yé pa ka boujé. Sa tandon-yan byen kolé òbò zo sa dwèt-ya. Si i pa té gen sa, nou té ké wè tandon lanmen-an, kousidiré a té kòrd roun lark. Mo té ka byen wè ki i té gen roun moun entélijan ki té dèyè fason kò-a fèt.

Toupannan mo té ka étidyé fason roun timoun ka fèt, mo admirasyon pou Moun-an ki fè lavi-a vin pi fò. Mo anprann ki lò roun timoun annan vant so manman, i pa bézwen rèspiré paské a so manman ki ka bay li òksijenn gras a kòrdon onbilikal-a. A pou sa, so poumon pòkò plen ké òksijenn. Plizyèr simenn anvan akouchman-an, roun likid èspésyal (yé ka aplé sa surfactant) ka kouvri chak ti sak annan poumon-yan (yé ka aplé sa ti sak-ya alvéoles des poumons). Apré sa, lò timoun-an fèt, roun patché bagaj ka fèt an menm tan timoun-an ka rèspiré pou prémyé kou-a. Roun trou annan tchò bébé-a ka fronmen, pou disan-an alé bò d’ poumon-yan. A sa moman-an, surfactant-an ka sèrvi pou anpéché alvéole-ya kolé ansanm, toupannan yé ka louvri rounsèl kou. A konsa bébé-a ka rivé rèspiré li rounso.

Mo té lé anprann konnèt Sa-la ki fè bèl bagaj konsa. Donk, mo koumansé pran tan byen li Labib-a. Mo té ka rété èstébékwé lò mo té ka wè règ pròpté ki té annan alyans Bondjé té fè ké nasyon Israyèl-a i gen pasé 3 000 lannen. Bondjé té di Israyélit-ya fouyé roun trou pou mété yé kaka, lavé yé kò souvan ké dlo. Épi lò i té gen roun moun ki té gen roun maladi ki té pouvé kontaminé ròt-ya, yé té divèt mété l’ an karantenn (Lév. 13:50 ; 15:11 ; Deut. 23:13). Labib-a ka palé di sa bagaj-ya dipi lontan, mé i pa gen lontan syantifik-ya konprann kouman maladi-ya ka kouri toupatou. Mo konprann osi ki lalwa asou sa ki pròp annan domenn sèksyèl-a nou ka trouvé annan liv Lévitique-a té ka pèrmèt tout nasyon-an gen roun bon lasanté (Lév. 12:1-6 ; 15:16-24). A konsa mo konprann ki Kréyatèr-a té ka bay Israyélit-ya sa lalwa-ya pou yé byen, é i té ka béni sa-ya ki té ka obéyi so koumannman. Sa fè mo sir ki a Bondjé ki fè moun ékri Labib-a, mé mo pa té konnèt so non a sa lépòk-a.

MO KA MARYÉ É MO KA ANPRANN KONNÈT JÉOVA

Mo ké Lydie, jou nou maryé, 3 avril 1965.

Toupannan mo té ka kontinyé mo étid pou vin dòktèr, mo kontré ké roun jenn fanm yé té ka aplé Lydie, é mo tchò koumansé bat pou li. Nou maryé an 1965, mo té ja fè lanmotché mo étid. An 1971, mo ké Lydie, nou té déja gen trwa annan nou sis pitit. Lydie toujou idé mo, ki annan mo travay, ki annan nou fanmi.

Mo travay annan roun lopital pannan trwa lannen anvan mo louvri mo pròp kabiné dòktèr. Roun tibi tan apré, roun mouché ké so madanm vini pou mo té swanyé yé ; a té sa dé nouvo pasyan-yan mo palé lò mo koumansé sa istwè-a. Mo té ka alé fè roun òrdonans pou mari-a lò madanm-an di mo : « Souplé dòktèr, nou pa lé pyès disan annan médikaman-yan. » Mo rété èstébékwé, mo doumandé li : « A bon ? Poukisa ? » I réponn mo : « Nou Témwen Jéova. » Mo pa té jen tandé palé di Témwen Jéova-ya, ouben di sa yé té ka pansé asou disan-an. Madanm-an soti so Labib, é i montré mo vèrsé-a ki té fè yé désidé pa pran disan (Actes 15:28, 29). Apré sa, yé montré mo sa rwayonm Bondjé-a ké fè : i pa ké gen pyès lanmò, pyès maladi ni pyès soufrans ankò (Rév. 21:3, 4). Mo di yé tou kontan : « Mé zòt ka di mo ki sa mo lé dipi mo toupiti ké fèt ! Mo divini dòktèr pou éséyé soulajé soufrans moun. » Mo té tèlman kontan ki nou palé pannan roun lèr é dimi. Lò yé pati, annan mo tchò, mo pa té katolik ankò, é Kréyatèr-a mo té ka admiré tèlman té gen roun non aprézan : Jéova !

Mo wè sa mouché-a ké so madanm Témwen Jéova trwa fwa annan mo kabiné dòktèr, é chak kou, nou palé pannan pasé roun lèr. Donk, mo envité yé annan mo kaz pou nou té pouvé gen plis tan pou palé di Labib-a. Menm si Lydie té ka asèpté vini ké nou pou étidyé Labib-a, i pa té ka rivé asèpté ki sèrten bagaj yé té anprann nou annan légliz katolik pa té vré. A pou sa mo envité monpè-a vin koté nou. Nou rété ta aswè ka palé di sa légliz ka anprann moun-yan é a Labib-a rounso nou sèrvi. Sa kozé-a fè Lydie sir ki Témwen Jéova-ya té ka ansényé lavérité. Apré sa, nou lanmou pou Jéova vin tèlman fò ki nou batizé an 1974.

SA KI PI ENPÒRTAN POU NOU KA CHANJÉ

Sa mo anprann asou sa Bondjé lé pou nou, aji bokou asou sa ki té pi enpòrtan pou mo. Pou mo ké Lydie, sèrvi Jéova divini sa ki té pi enpòrtan pou nou. Nou toulédé, nou té byen désidé lévé nou timoun dapré prensip-ya ki annan Labib-a. Nou anprann nou timoun kontan Bondjé ké ròt-ya. Sa fè nou fanmi vin pi pròch (Mat. 22:37-39).

Lò nou ka gadé dèyè, mo ké Lydie, nou ka ari souvan lò nou ka sonjé kouman nou timoun té èstébékwé di wè kouman nou toulédé nou té gen menm lidé-a. Yé té savé ki sa Jézi té di : « A pou lò zòt ka di “wi” a “wi”, é lò zòt ka di “non” a “non” », a té sa ki té ka fèt lakaz (Mat. 5:37). Parèkzanp, lò roun di nou tifi té gen 17 an, Lydie pa asèpté i soti ké roun group jennjan. Roun annan yé di nou tifi : « Si to manman pa lé to vini, doumandé to papa ! » Mé i réponn : « A pa lapenn mo fè sa ! Yé toujou asou menm son-an. » Wi, nou sis timoun wè ki nou toulédé nou té ka apliké prensip-ya ki annan Labib-a é ki pyès anyen pa té pouvé séparé nou. Jòdla, tout nou timoun ké yé fanmi ka adoré Jéova ; nou ka di nou Bondjé mèrsi pou sa.

Menm si lavérité-a chanjé sa ki té pi enpòrtan pou mo, mo té lé sèrvi mo lanmou pou lamèdsin pou idé pèp Bondjé-a. Donk, mo propozé travay pou Bétèl-a ; a sa lépòk-a, a Pari Bétèl-a té fika, é dipi plizyèr lannen aprézan, i Louvié. Pannan pasé 50 lannen, mo monté désann pou alé Bétèl. É mo vin gen roun patché bon zanmi annan fanmi Bétèl-a. Roun ran annan yé gen pasé 90 an jòdla. Roun jou, mo bité ké roun nouvo bétélit. Mo té idé so manman akouché li, i té gen 20 lannen déja !

MO WÈ JÉOVA PRAN SWEN DI SO PÈP

Ké tan-an, pi mo té ka gadé fason Jéova té ka gidé ké protéjé so pèp gras a so òrganizasyon, pi mo lanmou pou li té ka vin fò. An 1980, Kolèj santral-a mété roun sistèm Ozétazini pou idé dòktèr-ya ké sa-ya ki ka travay annan domenn médikal-a. A té pou idé yé konprann pi byen poukisa Témwen Jéova yé ka swanyé pa lé pran disan.

Apré sa, an 1988, Kolèj santral-a louvri roun nouvo sèrvis o Bétèl yé ka aplé, service d’information hospitalier. O koumansman, sa sèrvis-a té ka jéré tout comités de liaison hospitaliers (CLH) ki té Ozétazini, pou idé Témwen Jéova-ya trapé dòktèr ki té ké asèpté rèspèkté sa yé lé pou swanyé yé é san bay yé disan. Apré sa, lò yé désidé louvri CLH toupatou asou tout latè-a, yé louvri déztrwa Lafrans. Mo tou kontan lò mo ka wè kouman òrganizasyon Jéova-a ka soutni ké bokou lanmou frè ké sò-ya ki ka soufri !

SA MO LÉ KA RÉYALIZÉ

Nou kontan préché bon nouvèl rwayonm Bondjé-a.

Prémyé bagaj mo té kontan, a té lamèdsin. Mé lò mo réfléchi asou sa ki té pi enpòrtan annan mo lavi, mo konprann ki pi enpòrtan-an, a ki nou géri annan domenn èspirityèl-a ; a pou nou idé moun-yan rouvin zanmi ké Jéova, Sours lavi-a. Apré mo pran mo rétrèt, mo ké Lydie nou pran sèrvis pyonyé pèrmanan é nou pasé roun patché lèr chak mwa ka préché bon nouvèl rwayonm Bondjé-a. Jis jòdla, nou ka fè tousa nou pouvé pou nou bay annan sa travay-a ki ka sové lavi moun.

Mo ké Lydie, an 2021.

Mo ka kontinyé fè sa mo pouvé pou idé sa-ya ki malad. Mé mo byen savé ki menm pi bon médsen-an pa pouvé géri tout maladi-ya ouben anpéché moun mouri. Donk, mo ka antann jou-a i pa ké gen ni doulèr, ni maladi, ni lanmò ankò. Annan sa monn nouvo-a ki ka vin ké ti kouri, mo ké gen tout mo tan pou anprann plis asou kréyasyon Bondjé-a mé osi asou fason i fè kò-a. A vré, sa mo té lé dipi mo té toupiti koumansé fèt ti moso sèlman. Mé mo sir ki la pli bèl anba la bay !