Dipi koumansman-an, Israyélit-ya pran labitid bay soumaké pou idé vré ladorasyon-an. Mé annan lépòk Jézi, zafè péyé enpo-a té vin konpliké é akoz di sa, yé lavi té rèd menm.

Chak lannen, tout wonm jwif-ya té divèt bay roun lanmotché sikl (ouben 2 drak) pou idé vré ladorasyon-an ki té ka fèt annan tabèrnak-a é pita annan Tanp-a. Annan 1^é syèk-a, yé té ka sèrvi sa soumaké-a pou tanp Éròd té fè-a é pou sakrifis yé té ka fè annan sa tanp-a. Plizyèr Jwif doumandé Pyèr kisa Jézi té ka pansé di zafè péyé enpo-a. Jézi pa di ki a té roun mové bagaj. I jis voyé Pyèr chaché roun pyès pou péyé sa enpo-a (Mat. 17:24-27).

A sa lépòk-a, sèrvitèr Bondjé té divèt péyé osi ladim, sa lé di roun dizyèm di tousa yé té rékòlté ouben roun dizyèm di tout soumaké yé té touché (Lév. 27:30-32 ; Nomb. 18:26-28). Chèf rélijyé-ya té ka di ki yé té divèt péyé ladim asou chak plant ki té ka sèrvi pou manjé, menm asou ‘mant-a, annèt ké kimen’. Jézi pa di ki yé pa té divèt péyé ladim mé i di douvan tout moun ki èskrib-ya ké farizyen-yan té ipokrit (Mat. 23:23).

Anplis di sa, Jwif-ya té ka viv anba dominasyon Romen-yan ki té ka oblijé yé péyé roun patché enpo. Parèkzanp, sa-ya ki té gen téren té divèt péyé ant 20 ké 25 % di sa sa téren-yan té ka bay, ouben péyé menm kantité-a ké soumaké. Jwif-ya té ka péyé osi roun enpo yé té ka pran anlè tèt chak moun. A asou sa enpo-a farizyen-yan pozé Jézi késyon. Mé men sa Jézi di asou fason yé té divèt wè zafè péyé sa enpo-a : « Bay Sézar sa ki di Sézar mé bay Bondjé sa ki di Bondjé » (Mat. 22:15-22).

Anplis di sa, i té gen roun taks asou marchandiz ki té ka antré sèrten koté ouben ki té ka soti di sa koté-ya. Yé té ka péyé l’ annan pòr-ya, asou pon-yan annan karfour-ya ouben douvan lapòt vil-ya ouben lapòt marché-ya.

Tout sa patché enpo Ròm té ka doumandé-a, a té roun fardo. Dapré istoryen romen yé ka aplé Tasit, lò anpérèr Tibèr té ka dirijé lò Jézi té asou latè-a, « sa-ya ki té ka rété Siri ouben Jidé té krazé anba patché enpo yé té divèt péyé é yé té ka sipliyé pou yé bésé sa enpo-ya * ».

Fason yé té ka fè pou ranmasé enpo-ya té ka randé fardo-a ankò pi lou asou yé do. A moun-an ki té ka péyé plis soumaké ki té ka ganyen drwa ranmasé enpo-ya. Sa moun-an té ka pran ròt moun ankò pou travay pou li. Épi ni sa moun-yan, ni yé patron té ka doumandé plis soumaké ki sa moun-an té divèt bay. A konsa yé té ka fè roun patché bénéfis. Aparaman, Zaché li menm té gen plizyèr moun ki té ka ranmasé enpo-ya pou li (Luc 19:1, 2). Moun-yan té oblijé kòlè lò yé té ka wè kouman bagaj-ya té ka fèt é yé té rayi moun-yan ki té ka vin ranmasé enpo-ya.