’S e Am Bìoball cruinneachadh de 66 leabhraichean naomha. Chaidh e a sgrìobhadh tharais air 1,600 bliadhna mu thuairme. Am broinn a’ Bhìobaill tha an teachdaireachd Dhè—“dha-rìribh facal Dhè.”—1 Tesalònianaich 2:13.

San artaigil seo

•  Fiosrachadh mun a’ Bhìobaill

•  Dè tha Am Bìoball mu dheidhinn?

•  An deach Am Bìoball atharrachadh?

•  Carson a tha iomadh eadar-theangachadh diofaraichte den Bhìobaill?

•  Cò rinn taghadh de leabhraichean an lùib a’ Bhìobaill?

•  A bheil leabhraichean caillte bhon a’ Bhìoball?

•  Ciamar a lorg rannan a’ Bhìobaill

•  Liosta de leabhraichean a’ Bhìobaill

•   Cò sgrìobh Am Bìoball? ’S e Ùghdar a’ Bhìobaill a th’ ann an Dia, ach chleachd e mu 40 fear ga sgrìobhadh. Bha cuid den fir seo Maois, Rìgh Dhaibhidh, Mata, Marcas, Lùcas, agus Eòin. a Chuir Dia na smaointean aige anns na h-inntinnean nan sgrìobhadairean airson an teachdaireachd aige a chlàradh.—2 Timòteus 3:16.

   Mar eisimpleir: Tha neach-fàsaidh ag iarr air an rùnaire teachdaireachd a sgrìobhadh air a shon, ’s dòcha fiù ’s a’ toirt seachad am brìgh den fhacal, ach ’s e an neach-fàsaidh fhathast an t-ùghdar den teachdaireachd. San aon dhòigh, ged an do chleachd Dia fir gus an teachdaireachd aige a chlàradh, tha e fhathast fìor Ùghdar a’ Bhìobaill.

•   Dè tha am facal “Bìoball” a’ ciallachadh? Tha “Bìoball” a’ tighinn bhon facal Greugais biblia, a’ ciallachadh “leabhraichean beaga.” Ri h-uìne, chaidh am facal biblia a ciallachadh an cruinneachadh air fad de leabhraichean beaga nuair a thàinig iad ri chèile anns a’ Bhìoball.

•   Cuin a bha Am Bìoball sgrìobhte? Thòisich Am Bìoball a bhith air a sgrìobhadh ann an 1513 R.C. agus bha e crìochnaichte còrr is 1,600 bliadhna às dèidh, mu 98 A.C.

•   Càit a bheil Am Bìobaill tùsail? Chan eil sgrìobhaidhean tùsail a’ Bhìobaill air fhàgail cho fad ’s a tha fios againn. Tha seo air sgàth ’s gun do chleachd sgrìobhadairean a’ Bhìobaill stuthan a bha faisg ri làimh aca aig an àm, mar paipireas agus pàipear-craicinn, stuthan nach mairidh beò. Ge-tà, ath-sgrìobh agus ath-sgrìobh a-rithist sgrìobhaichean proifeiseanta copaidhean a’ Bhìobaill gu mionaideach airson linntean, a’ gleidheadh na susbaint airson leughadairean san àm ri teachd.

•   Dè th’ ann “An t-Seann Tiomnadh” agus “An Tiomnadh Nuadh”? Tha An t-Seann Tiomnadh am pàirt den Bhìoball a bha sgrìobhte sa mhòr chuid ann an Eabhrais, b cuideachd ainmichte Na Sgriobtaran Eabhraise. ’S e An Tiomnadh Nuadh am pàirt sgrìobhte ann an Greugais, cuideachd ainmichte Na Sgriobtaran Crìostail Greugaise. Tha an dà phàirt a’ tighinn ri chèile airson aon leabhar uile gu lèir a dhèanamh, Na Sgriobtaran Naomha. c

•   Dè th’ ann ri lorg sa Bhìobaill? An lùib a’ Bhìobaill tha eachdraidh, laghan, fàistinn, bàrdachd, seannfhaclan, òrain, agus litrichean.—Faic “ Liosta de leabhraichean a’ Bhìobaill.”

 Tha Am Bìoball a’ tòiseachadh le cunntas goirid den chruthachadh nan nèamhan agus na talmhainn le Dia Uile-chumhachdach. Tron a’ Bhìoball, tha e ag innse dhuinn an t-ainm pearsanta aige, Iehòbha, agus a’ cur fàilte air daoine a fàs eòlach air.—Salm 83:18.

 Tha Am Bìoball a’ mìneachadh gu bheil Dia air a mhì-riochdachadh, agus tha e a’ sealltainn ciamar ath-stèidhicheas e an cliù aige.

 Tha Am Bìoball a’ nochdadh miann Dhè airson mac an duine agus an talamh. Tha e a’ sealltainn ciamar a bhios Dia a’ cur crìoch air adhbharan fulangais dhaoine san àm ri teachd.

 Tha Am Bìoball a’ toirt seachad comhairle phrataigeach airson beatha làitheil. Mar eisimpleir:

•   A’ cumail deagh-dhàimhean. “Mar sin, a h-uile rud a bu toigh leibh daoine a dhèanamh dhuibhse, dèanaibh-se dhaibhsan cuideachd.”—Mata 7:12.

   Ciall: Bu chòir dhuinn a dèiligeadh le feadhainn eile mar bu toil leinn daoine eile a dèanamh dhuinn.

•   A’ dèiligeadh le cuideam. “Na biodh cùram oirbh mun latha màireach, oir bidh cùram air an latha màireach air a shon fhèin.”—Mata 6:34.

   Ciall: An àite dragh mòr a chur oirnn fhèin mu ’s dòcha a bhios a’ tachairt san àm ri teachd, gabh trioblaid latha air latha.

•   Faigh sonas nad phòsadh. “A dh’aindeoin sin, thoireadh gach aon fa leth nur measg gràdh dha bhean fhèin mar dha fhèin, agus gun toir a’ bhean-phòsta urram dha fear.”—Ephèsianaich 5:33.

   Ciall: Tha gràdh agus urram riatanach airson pòsadh soirbheachail.

 Cha deach. Tha eòlaichean air dhèanamh coimeas faiceallach eadar làmh-sgrìobhaidhean aosmhor a’ Bhìobaill agus a’ Bhìoball a th’ againn san latha an-diugh. Chan eil an teachdaireachd bhunaichte atharraichte. Tha seo a’ dèanamh ciall—oir ma tha Dia ag iarraidh daoine a leughadh agus a tuigsinn an teachdaireachd aige, nach eil e reusanta gum biodh e a’ dèanamh cinnteach nach biodh an teachdaireachd atharraichte? d—Isaiah 40:8.

 Chan urrainn do chuid mhòr den leughadairean an-diugh cànain aosmhor a’ Bhìobaill a thuigsinn. Ach tha “deagh sgeul” aig a’ Bhìoball airson “a h-uile nàisean is treubh is teanga.” (Taisbeanadh 14:6) Airson na h-adhbhar sin, feumaidh daoine an eadar-theangachadh a’ Bhìobaill ann an cànan a tha iad a tuigsinn airson ’s gun urrainn iad a leughadh agus a tuigsinn gu ceart an teachdaireachd Dhè.

 Tha trì stoidhlichean eadar-theangachaidh a’ Bhìoball a’ nochdadh:

•   Eadar-theangachadh facal air an fhacal a tha cho litireil sa ghabhas.

•   Eadar-theangachadh beachd air bheachd a tha cleachdadh faclan airson riochdachadh a’ chiall den teacsa sa chànan bunaiteach.

•   Eadar-theangachadh air a chuir ann am faclan eile a tha an ath-obrachadh an teacsa, leis an amas gum bi e tlachdmhor a leughadh. Ge-tà, faodaidh eadar-theangachadh den leithid seo aig amannan a ciallachadh gu bheil am fìor chiall den teacsa falaichte.

 Bidh deagh eadar-theangachadh den Bhìoball a’ co-chothromachadh eadar-theangachaidh litireil le cànan a tha daoine a’ tuigsinn san latha an-diugh airson a toirt seachad an teachdaireachd Dhè gu daoine ann an dòigh ceart. e

 Mar an t-Ùghdar, thagh Dia dè am bu chòir a bhith anns a’ Bhìoball. Thagh e Israel aosmhor anns a’ chiad dol a-mach agus “chaidh briathran Dhè earbsadh dha na h-Iùdhaich,” a gnìomhachadh mar luchd-glèidhidh de Na Sgriobtaran Eabhraise.—Ròmanaich 3:2.

 Chan eil. Tha Am Bìoball slàn; chan eil leabhraichean “caillte” ann. Tha feadhainn ag ràdh gum bu chòir cuid de sheann leabhraichean a bha falaichte airson ùine fhada a bhith sa Bhìobaill. f Tha ìre sa Bhìobaill fhèin a sealltainn ge-tà, dè am bu chòir a bhith ann. (2 Timòteus 1:13) Le bhith cleachdadh an ìre seo, tha leabhraichean a’ Bhìobaill a tha brosnaichte le Dia ag aontachadh ri chèile. Chan eil seo fìor mun seann sgrìobhaidhean uile a tha feadhainn ag ràdh gum bu chòir a bhith anns a’ Bhìoball. g