“Tai iango n raraoma ngkanne ibukin ningabong, bwa ko na bon raraomaeakinna ningabong.”​—MATAIO 6:34.

Ae nanonaki iai: Ti raraoma ni katoabong. Ma tai ikota kararaoman te bong aei ma te bong are imwina. Kataua te bong ma kanoana.

• Te tabeaianga e kona ni karika te nakonnano. Ngaia are kataa aei: Te moan, ataia ae iai tabeaianga tabeua aika aki kona n tukaki rikia. Raraomaeakinani bwaai aika ko aki kona n tuki rikia, a na kakorakoraa riki tabeaiangam. Te kauoua, uringnga ae iai bwaai aika kona n aki riki n aron are ti raraomaeakini bwa a na riki iai.

“Te wanawana are mai karawa . . . e aki imanono.”​—IAKOBO 3:17.

Ae nanonaki iai: Tai kantaningaia bwa a na kororaoi bwaai nako. Tai kantaningaa ae bati riki mairoum ke mairouia tabemwaang.

• Bwaina te nanorinano, karaoa ae kona n reke iroum, ao atai naba tian am konabwai ao aia konabwai tabemwaang. Ngkana ko karaoa aei, e na uarereke tabeaiangam ao kaain rarikim naba, ao a na bati riki bwaai aika raraoi aika ko na kona ni karekei ao tabemwaang naba. Teimatoa n rabakau ni manikangare. Ngkana ko ngare e ngae naba ngkana e riki te bae aki nakoraoi, ane ko na kabebeteaki ao ni kukurei riki.

“E na teimatoa n rau te aomata ae ataibwai.”​—TAEKA N RABAKAU 17:27.

Ae nanonaki iai: Namakin aika aki raraoi a kona ni kamaabubua te iango, ngaia are kataia n teimatoa n rau.

• Ataa te bae katabeaiangako ao arom ni kaitaraa. N te katoto, ngkana ko tabeaianga, atai am iango, am namakin, ao anuam, ke tao ko boni korei. Ngkana ko a ataa riki arom ni kaitaraa te tabeaianga, ane e na nakoraoi riki arom ni kaitaraa. Iangoi naba aanga aika ko na katoki iai bwaai aika aki toki ni katabeaiangako ni maium. Ngkana e aki ibuobuoki anne, ukeri aanga aika ko na kauarerekei iai baika kona n riki imwin tabeaiangam, tao n arom ni bairei baika ko na karaoi ke am tai n te aro ae nakoraoi riki.

• Bita arom n iaiango. Te bae ko tabeaianga iai e kona n aki tabeaianga iai temanna. E bae n riki te kaokoro ni kaineti ma arora n iangoi bwaai. Iangoi taeka n reirei aika tenua aikai:

  1. Tai waekoa ni kabuakakaa temanna. E kona n ae e a roko naba temanna n tei i moam n te rain. Ngkana ko iangoia bwa e aki ataa te katei, ane e na maraki nanom. Ma e aera ngkai ko aki iangoia bwa iai bukina ae raoiroi ngkai e karaoa anne? E kona n eti am iango!

  2. Iangoa raoiroin te bae riki. E kona ni bebete te tataninga ae maan n ana aobiti te taokita ke n te marae ni wanikiba, ngkana ko kabongana te tai anne ni wareware ke ni karaoa am bwai ni mwakuri ke ni kanakomeeri.

  3. Kabuburaa am iango. Titirakiniko aei, ‘E na bubura te kangaanga aei ningabong ke n te wiki ae e na roko?’ Ataa raoi te kaokoro i marenan te kangaanga ae uarereke ke ae kai toki ao aika a kakaiaki riki.

“A na bane bwaai ni karaoaki n te aro ae riai ma ni baireaki raoi.”​—1 I-KORINTO 14:40.

Ae nanonaki iai: Kataia ni kateimatoa maium bwa e na aki mangaongao.

• Ti tangiria bwa e na aki mangaongao maiura. Teuana te bwai ae kona ni karekea te mangaongao ao te tabeaianga bon te tabwarabwara, ike a a kona iai ni bati taabe aika aki tia. E aera ko aki katai reirei n ibuobuoki aika uoua aikai?

  1. Karaoa am babaire ae manena ao mwakuria.

  2. Atai ao bitii anua aika kona ni kairiko bwa ko na tabwarabwara.

“E raoiroi riki te motirawa ae uarereke nakon te mwakuri korakora ae bati ao kaean te ang.”​—TE MINITA 4:6.

Ae nanonaki iai: A kona n aki kukurei ni mwin aia “mwakuri korakora ae bati” te koraki aika aki momotirawa. Ai akea aia tai ke korakoraia ni karekea kukureia n te baere a mwakuri ibukina.

• Bwaina te iangoraoi ni kaineti ma te mwakuri ao te mwane. Tiaki nanona bwa mwaitin am mwane boni mwaitin naba kukureim ke karakon tabeaiangam. Ni koauana, e kona n riki ae kaitaraan raoi anne. E taku Te Minita 5:12: “E aki reke matun te aomata ae kaubwai ibukin ana bwai aika bati.” Ngaia are maiuakina ae boraoi ma am kataumwane.

• Karekea am tai ni motirawa. E kona ni kerikaaki tabeaiangam ngkana ko karaoi baika ko unga iai. Ma kakaakibotu aika aki kainnanoa te kakammwakuri n aron te mataku n te TV, a kona n aki ibuobuoki.

• Tiatiana taini kabonganaan am tablet ke am tareboon. Rarawa nakon tutuoan am meeri, am rongorongo n te tareboon, ke taabo riki n reitaki tabeua n te intanete. Tai tutuoi am meeri aika am bwai ni mwakuri i tinanikun aoan te mwakuri, ma tii ngkana e bon riai.

“E manena . . . te kamarurung n te rabwata.”​—1 TIMOTEO 4:8.

Ae nanonaki iai: Te katoatai ni kamarurung e karikirakea riki te marurung.

• Karikirakei anua aika kamarurung. E kona te kakammwakuri ni karikirakea kukureim ao ni kauarerekea tabeaiangam. Kang amwarake aika kamarurung, ao kataia n aki kabwakabwakaa am tai n amwarake. Taraia raoi bwa e na tau matum.

• Rarawa nakoni waaki aika aongkoa a ibuobuoki nakon te tabeaianga n aron te moko ke te drug ao ai kabonganaan te arekooro n te aro ae riao. N tokin te tai, a na boni kakorakoraa riki te tabeaianga baikai, ao a na iraea marurungim ma am mwane ae ko mwakuri korakora ni karekea.

• Kawara am taokita ngkana ko noria bwa e a riao tabeaiangam. E aki kamaamaa butiian te taokita ana ibuobuoki.

“Koaua raoi bwa baikara bwaai aika kakawaki riki.”​—I-BIRIBI 1:10.

Ae nanonaki iai: Rinanoi raoi baika moanibwai riki iroum.

• Karinani baika ko na karaoi ni kaineti ma kakawakia. E na buokiko aei ni moanibwai mwakuri aika kakawaki riki, ao ko na ataia naba iai bwa baikara baika a aki rangi ni kataweaki aika ko kona ni mwiokoiia iai tabemwaang, ke aika ko kona ni kanakoi.

• I nanon teuana te wiki, kokorei arom ni kabongana am tai. Ao ukeri aanga aika ko na kanakoraoi riki. Ngkana ko a rabakau riki n tiatiana arom, ko na namakina te bebete riki.

• Bairei naba taai tabeua ibukin te kaokirii. E kona ni kabooua angim ke ni kauarerekea tabeaiangam te motirawa naba ae uarereke.

“E karawawataa te nano te raraoma are i nanon te aomata, ma e unga n te taeka ae raoiroi.”​—TAEKA N RABAKAU 12:25.

Ae nanonaki iai: Ko kona ni kabebeteaki man taeka aika kaota te akoi ao te atataiaomata.

• Maroroakina am kangaanga ma temanna ae ota n am namakin. E kona te aomata anne ni buokiko n iango n te aro ae okoro, ke n nora naba te ibuobuoki are ko tarariaoia n te moantai. Tibwaan am kangaanga ma temanna, e na kabebeteko riki.

• Bubutii te ibuobuoki. Ko kona ni mwiokoiia tabemwaang ke n tibwaa te mwakuri ma ngaiia?

• Ngkana e a kabatiaa riki tabeaiangam raom ni mwakuri, kakaaei aanga aika a na kanakoraoa te kangaanga. N te katoto, ko kona ni maroroakina am namakin ma te aomata anne ma te nimamannei? (Taeka N Rabakau 17:27) Ngkana e aki nakoraoi anne, ko kona ni kauarerekea am tai ma te aomata anne?

“A a kukurei akana ataia bwa a kainnanoa te Atua.”​—MATAIO 5:3.

Ae nanonaki iai: Ngkai ngaira aomata, ti aki tii kainnanoa te amwarake, te kunnikai, ao te auti. Ti riai naba n tararuaa marurungira n te onimaki. Ngkana ti kani kukurei, ti riai n ataa kainnanora anne ao ni mwakuria.

• E kona n rangi n ibuobuoki te tataro. E kaoko te Atua bwa ko na ‘kabanei am iango n raraoma ni kaaki i aona, ibukina bwa e mumutiakiniko.’ (1 Betero 5:7) Te tataro ao iaiangoani baika kaungaunga, a kona ni karekea te raunnano ae bati.​—I-Biribi 4:​6, 7.

• Wareki baika a na buokiko ni kaania te Atua. Booto n reirei aika maroroakinaki n te maekatin aei a nako man te Baibara, ao a koreaki ibukini marurungira n te onimaki. E reke naba iai “te wanawana ao te konabwai n iaiango raoi.” (Taeka N Rabakau 3:21) E aera ko aki katea tiam bwa ko na wareka te Baibara? E raoiroi naba ngkana ko moana am wareware man te boki ae Taeka N Rabakau.