E boni barongaaki raoi te iuniweeti. E taekinaki n te maekatin ae te Astronomy bwa n onean mwin are a a boni mangaongao naba i karawa itoi, a boni baireaki raoi n aron teini ngaon ten takareau. E kangaa n riki aei? A kakoauaa taan rabakau bwa te bwai ae raba aei, e mena i nanon te bwai ae aki kona n noraki ae ataaki bwa te dark matter. Te dark matter aio bon “ai aron te korakora ae aki kona n noraki ae kamatoai taian itoi ni kabane ni nneia.”

E kangaa ni barongaaki raoi te iuniweeti? E koaua bwa e a boni barongaaki raoi naba i bon irouna n akea te tia Karikiriki? Nora ana taeka Allan Sandage ni boong aikai. Bon “temanna naba mai buakoia taan rabakau ni bwaini karawa ae rangi ni kinaaki n te ka-20 n tienture,” ao e kakoauaa ae iai te Atua.

 E taku “N au koaua e aki kona n riki te waaki ae moan te barongaaki raoi aei, man te mangaongao, e na bon bae n iai te tia barongaia.”

E tonu raoi te iuniweeti ibukini boutokaan te maiu. E tiatiana uramwaakana taai. Ngkana e memeere te korakora anne, ao e na bon aki kona n riki taai. Ma ngkana e a manga korakora riki e na kamani korakora uran taai.

A bati tuua n te iuniweeti aika kainnanoaki raoi ibukin te maiu. Ao ngkana iai teuana mai buakoni baikai ae kaokoro, a na bon aki kona n riki itoi, buraneti ao nna n itoi. Ao e na bon aki kona n teimatoa iai te maiu.

E tonu raoi te iuniweeti ibukini mwengaia aomata. E taubobonga te aonnaba ma te ea ae bon tau, te ran, ao namwakaina ae tau buburana ibukini kateimatoaan te aonnaba. E taekinaki n te maekatin ae te National Geographic bwa a kunea taan rabakau, ae tii teuana te buraneti ae a kona ni maeka i aona aomata ao baika maiu ni kabane. *

E taekinna te tia kororongorongo temanna bwa nnen ara aonnaba aei, e raroa ma itoi ake tabeua riki. Man te raroa anne, ti a kona iai ni maiu n te aonnaba. Ngkana ti kaan riki ma itoi ake tabeua tao i nukana ke i tabona, e na bon rangi ni korakora te kabuebue. Ma e ngae n anne, e mena ara aonnaba n te nna n itoi ae ti kona ni maiu iai.

Ni kaineti ma ana atatai te tia rabakau ae Paul Davies ibukin te iuniweeti, ao e korea ae kangai: “I aki kona ni kakoauaa bwa e manennanti n riki te maiu i bon irouna, ma I kakoauaa bwa bon iai manenan te maiu.” E aki taekinna Davies bwa e karika te iuniweeti ao aomata te Atua, ma tera am iango iai? N taraana e karikaki te iuniweeti ao te aonnaba ibukini baika maiu ni kabane. Te koaua bwa a karaoaki bwa a na riki n aron anne?