RONGORONGORA RIMOA
Te Kaa ae Iai Katangitangina ae Ataaki Irouia Mirion ma Mirion
“Bon tii teuana te kaa ae iai katangitangina ae kabonganaaki n te mwakuri ibukin te Uea i Brazil, ao e ataaki irouia mirion ma mirion n arana ae ‘te Watch Tower sound car.’”—Nathaniel A. Yuille, n 1938.
E WAEREMWE rikiraken te mwakuri ibukin te Tautaeka n Uea i Brazil ni moan 1930 tabun. Ma n 1935, a a kororeta bwaiania aika Nathaniel ao Maud Yuille nakon Joseph F. Rutherford, are e kaira te mwakuri n uarongorongo n te tai anne. A anga ngaiia n te mwakuri ao a koreia ae a “kukurei n nakon taabo nako.”
Bon 62 ana ririki n te tai anne Nathaniel, ae te intinia ae e a tia n ritaea. I San Francisco, California, U.S.A. ao e riki bwa te mataniwi ibukin te mwakuri n aia ekaretia Ana Tia Kakoaua Iehova. E bairea aron te mwakuri n uarongorongo ikanne, ao e kabonganai bwaai ni katangitang ni kabutaanako iai te rongorongo ae raoiroi. E riki rabakauna mai mwaina ao kukurein nanona bwa kanakoraoani mwiokoana ae boou ae te mataniwi ibukin te aobiti n tararua, n te aono ae bubura ae bati te taetae iai, ae Brazil!
N 1936 ao a a roko i Brazil Nathaniel ao Maud ma raoia ni bwaiania ao aia tia raitaeka ae Antonio P. Andrade. A uotii kaako aika kakawaki aika 35 mitiin aika kuramaboon ao te kaa ae iai katangitangina. N te tai anne ao tao tii 60 taan uarongorongoa te Tautaeka n Uea i Brazil, ae te kanimaua ni kabanea ni bubura n aba n te aonnaba! Ma a buokaki ni bwaai ni katangitang aika tibwa karaoaki aikai bwa a na karoko irouia mirion ma mirion tii i nanon tabeua te ririki.
Teuana te namwakaina imwin rokon Nathaniel ma buuna, ao te aobiti n tararua e a bairea ana moani bwabwaro Brazil, ae boo n te kaawa ae São Paulo. E a waaki te mwakuri n te kaa ae iai katangitangina ao te turaiua iai Maud, ni katanoataa te kabwarabwara nakoia aomata nako, ao a roko te mwaiti ae 110! A kaungaaki nanoia taan uarongorongo n te kaetieti n te bwabwaro ao a kairaki bwa a na kabatiaa riki uataboan te mwakuri ni
minita. A reiakina aron te uarongorongo ma booki ao taian testimony card, ae beeba aika uarereke ma taeka iai n ikotaki naba ma taian rawerawe n te kuramaboon n te taetae n Ingiriti, Tiaman, Hungary, Poland, Tibein ao imwina riki n te taetae ni Botukare.A karaoaki bwabwaro aika tenua i São Paulo, Rio de Janeiro, ao Curitiba n 1937, are e a kaboouaki iai te ingaingannano ibukin te mwakuri n tataekina te euangkerio. A mwananga taan ira te bwabwaro ma te kaa aei ni karaoa te mwakuri man te auti teuana ma teuana. E korea aei imwina riki José Maglovsky ae te rorobuaka n ataei n te tai anne: “Ti katokai ara boki ake aanaki man te Baibara i aon te kaintoka teuana, ao n te tai are e tang iai te rongorongo are raweaki man te kaa anne ti a maroro ngkanne ma aomata ake a otinako man aia auti ni mataku n te bae riki.”
E karaoaki te bwabetito imwina n taiani karaanga n uakaan ma taan tebotebo ake a taawaiia i aan te riringa. Ai raoiroira te anga n tataekina te rongorongo ae raoiroi n te ibuobuoki man te kaa aei! E korakora bwanaan ana kabwarabwara i aon te bwabetito Brother Rutherford man taian tibika, ngaia are a a katobibia te kaa aomata ake a kiriuriu nanoia, ao a ongora te kabwarabwara ae rairaki nakon te taetae ni Botukare. Imwina ao a a bwabetitoaki naake a na bwabetito n irianaki ni kuuna n taromauri ake a raweaki n te taetae ni Poland. A anene naba taari mwaane ma aine n taetae aika kakaokoro. E koreaki ae kangai n te 1938 Yearbook: “E kauringaki iai aroia aomata ni Bentekota ngke a a bane n ota n oin aia taetae.”
Imwin te bwabwaro ni katoa Taabati ngkana e kakarau ke e riringa, ao a katangaki reirei man te Baibara ake a raweaki man te kaa aei nakoia aomata ake a mena n taabo ni kamaangang, n taabo ni maeka, ao n taabo ni mwakuri, i nukan São Paulo ao ni kaawa aika uakaan. E karaoaki te kaongora man te kaa aei ni katoa namwakaina nakoia aomata aika 3,000 ake a mena n te aono n rebera teuana, ae 60 te maire (97 te kiromita) i meangimaeaon São Paulo. Imwina riki ao e a tei iai te ekaretia teuana. E ngae ngke e korakora aorakia taan uarongorongo aikai, ma a karekea kariaiakaia bwa a na kawara te aono n rebera riki teuana n taekina iai te rongorongo ae karaunano man te Baibara.
N raatokin 1938 ao a a roko bwanaa aika raweaki aika rongorongon te Tautaeka n Uea n te taetae ni Botukare. N tain aia Toa Maate ao e buti te kaa aei man te tabo ni mate teuana nakon teuana, ao a katangaki iai bwanaa aika raweaki aika “A Mena ia Maate?,” “Iehova,” ao “Te Kaubwai,” ao a ongora aomata aika e raka i aon 40,000 ake a kaei taunimate!
A rangi n un mataniwin Aaro ibukin tataekinan te koaua man te Baibara anne, ao a aki toki ni kairoroiia kaain te tautaeka n taabo akanne bwa a na katoka te mwakuri ma te kaa anne. E uringnga Sister Yuille bwa n te tai teuana ao te mataniwi n te Aro temanna e kauekei nanoia te koraki n iowawa bwa a na katobibia te kaa. Ma e roko te meia ma bureitiman n ongora ni kanoan te kaongora ni kabane. E nako te meia ma ana boki ae aanaki man te Baibara, ao akea te mwakuri n iowawa ae riki n te bong anne. N aki ongea te kakaaitara ma e taekinaki n te 1940 Yearbook ibukini Brazil bwa 1939 “bon te tai ae te kabanea n tamaroa ibukin te beku iroun te Atua ae Kakannato ao ibukin taekinan arana.”
Rokon te kaa are iai katangitangina e karekea te bitaki ae kakawaki n te mwakuri n uarongorongo i Brazil. Bon te bwai ni mwakuri ae rangi ni manena ibukini karokoan rongorongon te Tautaeka n Uea irouia mirion ma mirion aomata. E ngae ngke e kaboonakoaki te kaa ae tanoata taekana aei n 1941, ma a teimatoa Ana Tia Kakoaua Iehova aika mwaitikurikuri n tataekina te rongorongo ae raoiroi nakoia aomata aika raraoi nanoia n aonon Brazil ae buburakaei.—Rongorongora rimoa i Brazil.