1. Tera ae e kona ni kairaraanga aroarora?

 N AKI ongeia bwa ti a tibwa bwabetitoaki ke ti a maan ma ti bane ni kani karekea te aroaro are e tangiria Iehova. Ibukini kakororaoan anne, ti riai n taubaang n arora n iaiango. Bukin tera? Ibukina bwa e kairaraangaki ara mwakuri n ara iango. Ngkana ti katoatai n iaiangoi baike ti tangiri aika bubuaka, ti na boni kona n taekina ao ni karaoa te bure. (IEbe. 4:17-19) Ma ngkana ti katoatai n iaiangoi baika raraoi, ti na boni bae n taetae ao ni mwakuri n te aro ae kakukureia Tamara ae Iehova.—IKar. 5:16.

2. Baikara titiraki aika ti na rinanoi n te kaongora aei?

² N aron ae kaotaki n te kaongora are mai mwaina, ti aki kona ni kanakoi iango aika bure ni kabane man ara iango. Ma ti kona n rineia bwa ti na aki kaatuua iaiangoan anne. Imwain ae ti bwabetitoaki, ti riai ni katoka ara taetae ke ara mwakuri ake e ribai Iehova. Anne bon te moani mwaneka ae kakawaki ibukini buutan te aroaro nikawai. Ngkana ti kani kakukureia raoi Iehova, ti riai n ongeaba n te tua aei: “Karina i aomi te aroaro ae boou.” (IKoro. 3:10) N te kaongora aei, ti na kaekai titiraki aikai: Tera “te aroaro ae boou”? Ti na kangaa ni karina i aora te aroaro ae boou ao n teimatoa ni bwainna?

3. Ni kaineti ma I-Karatia 5:22, 23, tera “te aroaro ae boou,” ao e na kangaa te aomata ni karinna i aona?

³ “Te aroaro ae boou” bon te aro n iango ao ni mwakuri ae kaotiotaki iai aroaron Iehova. E karina te aroaro ae boou i aona te aomata man arona ni kaotiotii uaan taamnein te Atua, ao ni kariaia bwa e na kairaki iai ana iango, ana namakin, ao  ana mwakuri. (Wareka I-Karatia 5:22, 23.) N te katoto, e tangira naba Iehova ma Ana aomata. (Mat. 22:36-39) E teimatoa ni kimwareirei e ngae ngke e kataaki. (Iak. 1:2-4) Bon te tia karekea te raoi. (Mat. 5:9) E taotaonakinnano ao e akoia tabemwaang. (IKoro. 3:13) E tangira te raoiroi ao e kani kakaraoia. (Ruka 6:35) E kaotia n ana mwakuri bwa e korakora irouna onimakinan Tamana are i karawa. (Iak. 2:18) E teimatoa ni kaota te nimamannei ngkana e kaunaki ao ni bwaina te taubaang ngkana e kaririaki.—1Kor. 9:25, 27; Tito 3:2.

4. Ibukini bwainan te aroaro ae boou, e aera ngkai ti riai ni kaotii aroaro ni kabane ake n I-Karatia 5:22, 23 ao ni kiibu riki tabeua?

⁴ Ngkana ti na karina i aora te aroaro ae boou, ti riai ni karikirakei aroaro ni kabane ake n I-Karatia 5:22, 23, ao ni kiibu riki tabeua. * Aroaro aikai, tiaki ai aroni kunnikai aika kakaokoro ake ti kona ni bwaini teuana imwin teuana. Ma iai irekereken aroaro aikai ma aroaro riki tabeua. N te katoto, ngkana ko tangira raom n aomata, ko na boni bwaina te taotaonakinnano ao te akoi nakoina. Ao ngkana ko kani bwaina te raoiroi ni koaua, ko riai n nimamannei ao ni bwaina te taubaang.

5. Tera ae nanonaki n ae e na “iai iroura ana iango Kristo,” ao e aera ngkai ti riai n reiakina maiun Iesu? (1 I-Korinto 2:16)

⁵ Wareka 1 I-Korinto 2:16. Ibukini bwainan te aroaro ae raoiroi, e riai n “iai iroura ana iango Kristo.” N taekana riki teuana, ti riai n reiakina aron Iesu n iaiango ao imwina ti kakairi irouna. E kaotiota uaan taamnein te Atua Iesu n te aro ae kororaoi. E boni kaotiota raoi aroaron Iehova n aron te tirotaam ae kororaoi. (Ebera 1:3) Ngkana ti kabatiaa riki iaiangoan aron Iesu, ti na kona ni kakairi riki n arona ni mwakuri, ao e na nakoraoi riki arora ni kaotiota aroarona.—IBir. 2:5.

6. Tera ae ti riai n ururinga ni karinan i aora te aroaro ae boou?

⁶ Ti bae n nanououa bwa ti kona ni kakairi n ana katoto Iesu ke ti aki. Ti bae n iangoa aei: ‘E kororaoi Iesu, I aki kona ni katotongnga raoi!’ Ngkana ngaia anne, ururingi baikai. Te moan, ko karikaki ni katotongan Iehova ao Iesu. Ngaia are ko kona n rineia bwa ko na kakairi irouia, ao ni katotongia n aaro tabeua. (KBwaai 1:26) Te kauoua, te taamnei ae  raoiroi are mairoun te Atua bon te mwaaka ae moan te korakora n te iuniweeti. Man ana ibuobuoki, ko a kona iai ni kakororaoi baike ko aki kona ni karaoi i bon iroum. Te katenua, e aki kantaningaiko Iehova bwa ko na kaotiota uaan te taamnei ae raoiroi n te aro ae kororaoi ngkai. E na anga Tamara are i karawa ririki ake 1,000 nakoia te koraki ake a kantaningaa te maiu n aki toki i aon te aba bwa a na kororaoi iai. (TeKao. 20:1-3) Ma te bwai ae e tangiria Iehova mairoura ngkai, ti na karaoa ara kabanea ni konaa ao n onimakinna ibukini buokara.

7. Tera ae ti na rinanona ngkai?

⁷ Ti na kangaa ni kakairi raoi iroun Iesu? Ti na neneri uaan taamnein te Atua aika aua. Ti na nora iai reireiara man aron Iesu ni kaotiotii aroaro akanne. Ao ti na rinanoi naba titiraki tabeua aika a na buokira ni kanakoraoa riki arora ni karina i aora te aroaro ae boou.

8. E kangaa ni kaotiota te tangira Iesu?

⁸ E kairaki Iesu n tangiran Iehova ae korakora bwa e na anga ngaia ibukin Tamana ao ibukira naba. (Ioa. 14:31; 15:13) E kaota ana tangira ae korakora Iesu ibukia aomata n aroaroni maiuna i aon te aba. E kaotiota te tangira ao te nanoanga ni katoabong, e ngae naba ngke a kaitaraa tabemwaang. Te anga teuana ae kakawaki ae kaotiota iai tangiraia aomata, boni man reiakinaia taekan Ana Tautaeka n Uea te Atua. (Ruka 4:43, 44) E kaota naba ana tangira Iesu ibukin te Atua ao aomata, ngke e kukurei ni karawawataaki n te mate ae rangi ni kammaraki irouia taani bure. Ao e a kaukaki iai te kawai nakoira ibukini karekean te maiu n aki toki.

9. Ti na kangaa ni kaotiota te tangira n aron Iesu?

⁹ Ti katabui maiura nakon Iehova ao ni bwabetitoaki ibukina bwa ti tangiria. N aron Iesu, ti riai naba ni kaota tangiran Iehova n arora n tabeakinia tabemwaang. E korea aei te abotoro Ioane: “Ane e aki tangira tarina ae e a tia n noria, ao e aki kona n tangira te Atua ae e tuai n noria.” (1Ioa. 4:20) Ti kona n titirakinira ni kangai: ‘I a tia ni karikirakea te tangira ae korakora ibukia aomata? I kaotiota te atataiaomata nakoia tabemwaang, e ngae ngkana a aki ataa te katei nakoiu? I kairaki n te tangira bwa N na kamanena au tai ao kaubwaiu ibukini buokaia tabemwaang n reiakina taekan Iehova? I kukurei ni karaoa aei, e ngae ngke a bati aika aki kakaitau n au kakorakora ke a kaitaraai? I kabatiaa riki au tai n te mwakuri ni karekeaia taan rimwini Kristo?’—IEbe. 5:15, 16.

10. E kangaa Iesu n riki bwa te tia karekea te raoi?

¹⁰ Bon te tia karekea te raoi Iesu. Ngke a ribuaka aomata nakoina e aki kabooa mwina. Ma e bati riki ae karaoia. E biririmoa ni karekea te raoi ao ni kaungaia tabemwaang bwa a na raoiakini aia kauntaeka. N te katoto, e reireinia bwa a riai ni karekea te raoi ma tariia ngkana e kani butimwaeaki aia tataro iroun Iehova. (Mat. 5:9, 23, 24) Ao e okioki ni buokiia ana abotoro bwa a na raoiakina aia kauntaeka ni kaineti ma antai te kabanea ni kakannato i buakoia.—Ruka 9:46-48; 22:24-27.

11. Ti na kangaa n riki bwa taani karekea te raoi?

¹¹ Ngkai taani karekea te raoi ngaira, e bati riki ae ti na karaoia nakon ae ti na rarawa ni karika te itabarara. Ti riai ni biririmoa ni karekea te raoi ma tabemwaang ao ni kaungaia taari bwa a na raoiakin aia kauntaeka. (IBir. 4:2, 3; Iak. 3:17, 18) Ti kona n titirakinira ni kangai: ‘Tera ae I kukurei ni kabuaa ibukini karekean te raoi ma tabemwaang? Ngkana e kaunai temanna te tari, I kaikoa uniu? I tataningaa te aomata anne bwa e na biririmoa ni karekea te raoi ma ngai ke I biririmoa ni karaoa  anne, e ngae ngke I ataia bwa boni ngaia ae karika te kangaanga? I kakaungaia naake a kauntaeka bwa a na karekea te raoi i marenaia?’

12. E kangaa Iesu ni kaotiota te akoi?

¹² E akoi Iesu. (Mat. 11:28-30) E kaotiota anne man arona ni bwaina te nimamannei ao te atataiaomata, e ngae naba ngke e rinanoni kangaanga. N te katoto, ngke e bubutiiaki iroun temanna aineni Boinike bwa e na kamarurunga natina, e aki kariaia ana bubutii n te moantai, ma ngke e a kaotiota neiei ana onimaki ae korakora, e a kaota naba te akoi ni kamarurunga natina. (Mat. 15:22-28) E ngae ngke e akoi Iesu, ma e bon anga naba te reirei ni kairiri. N tabetai, e kaota te akoi man arona n anga te reirei ni kairiri ae matoatoa nakoia naake e tangiriia. N te katoto, ngke e kataia Betero ni kabwaraa nanon Iesu mani karaoan nanon Iehova, e boni boaia Iesu i mataia abotoro ake tabeman. (Mareko 8:32, 33) E karaoa aei Iesu tiaki ibukina bwa e kani kabwainranga Betero, ma e bon reireinna ao ni kauringia naba taan rimwina ake tabeman bwa a na aki kan rarabakau. E bae ni maamaa Betero ma e boni kakabwaiaaki n te reirei ni kaetieti.

13. Ti na kangaa ni kaotiota te akoi ni koaua?

¹³ Ni kaotiotan te akoi ni koaua nakoia naake ko tangiriia, n tabetai ko bae n angania te reirei ni kairiri. Ni karaoan anne, ko a kakairi iai iroun Iesu n arom ni kaatuua am reirei ni kairiri i aon ana boto n reirei te Baibara. Bwaina te nimamannei. Iangoiia bwa a kani kakaraoa ae e eti, ao kakoauaa ae a na boni maiuakina raoi am reirei n kairiri naake a tangira Iehova ao a tangiriko naba. Titirakiniko ni kangai: ‘I ninikoria n taetae nakon temanna ae I tangiria ngkana e karaoa ae bure nakoiu? Ngkana I anga te reirei ni kairiri, I taetae ma te akoi ke I taetae n te aro ae iowawa? Tera raoi bukina ngkai I anga te reirei ni kairiri? I anga te reirei ni kairiri ibukini marakin nanou iroun te aomata aei ke I karaoia ibukini buokana?’

14. E kangaa Iesu ni kaotiota te aroaro ae raoiroi?

¹⁴ E aki tii ataa te aroaro ae raoiroi Iesu ma e boni karaoia naba. E tangira Tamana Iesu ngaia are e kakaraoa ae raoiroi ma te nano ae raoiroi. Te aomata ae raoiroi, e kakaaei aanga ake e na buokiia iai tabemwaang ao ni karaoi mwakuri aika raraoi ibukia. E aki tau ae ti na tii atai aroaro aika raoiroi ma ti riai naba ni karaoia ma te nano ae raoiroi. E kona n titiraki temanna ni kangai, e kona ni karaoaki ae raoiroi ma ‘te nano ae buakaka?’ Eng, e boni kona. N te katoto, e taekinia Iesu naake a anga bwaintangira nakoia naake a kainnano ma a taraia raoi bwa e na ataaki aia mwakuri irouia tabemwaang. A aki kakawaki mwakuri aika a taraa n raoiroi akanne iroun Iehova.—Mat. 6:1-4.

15. Ti na kangaa ni kaotiota te raoiroi ni koaua?

¹⁵ Ti kona ni kaotiota te raoiroi ni koaua tii ngkana ti karaoa ae raoiroi n akean te bangaomata. Ngaia are ko bae n titirakiniko ni kangai: ‘I aki tii ataa te aroaro ae raoiroi, ma I boni karaoia naba? Tera bukini karaoani baika raraoi irou?’

16. Tera ae ti riai ni karaoia ni katoabong ao bukin tera?

¹⁶ Ti aki riai n iangoia bwa e a bane tabera ibukini karinan i aora te aroaro ae boou ngkana ti a tia ni bwabetito. Te aroaro ae boou, kaanga ai aron “te kunnikai ae boou” ae ti riai ni kawakinna. Te anga teuana ibukin anne boni kaotiotan uaan te taamnein te Atua. Bukin tera? Ibukina bwa Iehova bon te  Atua ae mwamwakuri ao e rangi ni mwaaka taamneina. (KBwaai 1:2) Uaan te taamnei ae raoiroi, a kona ao a riai ni kaungaira nakon te mwakuri. N te katoto, e korea aei te tia rimwini Kristo ae Iakobo: “Te onimaki . . . e mate ngkana akea ana mwakuri.” (Iak. 2:26) E kaineti naba aei ma uaan taamnein te Atua ake tabeua riki. N taai ake ti kaotiotii aroaro akanne, ti a kaotia iai bwa e buokira taamnein te Atua.

17. Tera arora ngkana ti kabwaka ni kaotiota uaan te taamnei ae raoiroi?

¹⁷ Kristian ake a maan ni bwabetitoaki, a kona naba ni kabwaka ni kaotiota uaan te taamnei ae raoiroi n tabetai. Ma te bwai ae kakawaki bwa a na aki kabwarai nanoia. Iangoa te kabotau aei. Ngkana ko raeuaa kunnikaim ae ko tatangiria, ko kona ni karenakoa naba n te tai anne? Ko na bon aki. Ko na bae ni kani bonota raeuaakina ngkana ko konaa. Ko bae naba ni kaiangoraoiko riki imwina. N aron anne, ngkana iai te tai ae ko kabwaka iai ni kaotiota te akoi, te taotaonakinnano ao te tangira nakon temanna, tai kabwaraa nanom. Te kabwarabure ni koaua, e kona ni kanakoraoa te kangaanga ao e a manga kaoka am reitaki ae kaan ma te aomata anne. Kamatoaa nanom bwa ko na karaoa ae raoiroi riki nakon taai aika a na roko.

18. Tera ae ti kona ni kakoauaa raoi?

¹⁸ Ai kakaitaura ngaira n te katoto are e a tia ni kateia Iesu ibukira! Ngkana ti kakairi n arona n iaiango ao ni mwakuri, e na boni bebete riki iroura katotongana. Ao ngkana ti katotonga Iesu, e na bon nakoraoi riki arora ni karina i aora te aroaro ae boou. N te kaongora aei, ti a tia n rinanoi uaan te taamnei ae raoiroi aika aua. E aera ngkai ko aki karekea am tai n neneri riki uaan te taamnei ae raoiroi ake tabeua ao n iaiangoi aron nakoraoin arom ni kaotioti aroaro akanne? Ko kona n nori kaongora akanne n te “Research Guide for Jehovah’s Witnesses” i aan te atu ae “Christian Life” ao imwina te atu ae “Fruitage of the Spirit.” Ko kona ni kakoauaa ae mani karaoan anne, e na boni buokiko Iehova ni karina i aom te aroaro ae boou ao ni kateimatoa.