1. Ni kaineti ma Mataio 28:18-20, tera te tua are e anga Iesu nakoia taan rimwina?

IMWIN utin Iesu man te mate, e kaoti nakoia taan rimwina ngke a ikotaki i Kariraia. Bon iai te bwai ae kakawaki ae e na tuangia. Ae tera? Ti kona n noria ni Mataio 28:18-20.​—Warekia.

2. Baikara titiraki aika ti na rinanoi?

² Ana tua Iesu ae karekeaia taan rimwini Kristo, e kaineti naba nakoira n tatabemanira nako ngaira aika ana toro te Atua ni boong aikai. Ngaia are ti na rinanoi ngkai titiraki aika tenua aika iai irekerekeia ma te mwioko are e anganira Iesu anne. Te moan, irarikin are ti reireinia taan rimwini Kristo aika boou baike e tangiri te Atua, tera ae ti riai ni karaoia? Te kauoua, a na kangaa taan uarongorongo ni kabane n te ekaretia ni buoka rikiraken aia onimaki naake a reirei n te Baibara? Te katenua, ti na kangaa ni buokiia taari ake a a katoka aia mwakuri n uarongorongo bwa a na kona ni manga uataboa te mwakuri ae karekeaia taan rimwini Kristo?

3. Baikara kaetieti aika kakawaki ake e taekin Iesu n ana tua?

³ A rangi ni mataata ana kaetieti Iesu. Ti riai n reireinia aomata baike e tua karaoaia. Ma ti na aki tarariaoa kakawakin te reirei anne. E aki kangai Iesu: ‘Reireinia bwaai ni kabane baike I tua nakoimi.’ Ma e kangai: Reireinia bwa “a na kakairi ni bwaai ni kabane ake I tua nakoimi.” Ngkana e na kakairi n te kaetieti ae kakawaki anne te aomata ae ti reirei ma ngaia n te Baibara, ti na aki tii riki bwa taan angareirei ma ti na reireinia naba aroia ni kakairi iai. (Mwa. 8:31) E aera bwa ti riai ni karaoa anne?

4. Tera ae nanonaki n te kakairi n te tua teuana? Kabwarabwaraa.

 ⁴ Ngkana ko na “kakairi” n te tua teuana, e nanonaki iai bwa ko na ongeaba iai. Ibukini kamatataan arora ni kona n reireina temanna bwa e na kakairi, ke n ongeaba ni baike e tua Kristo, iangoa te katoto aei. E na kangaa te tia reirei ni kabutan te kaa n reireinia naake a kani kabutikaa bwa a na ongeaba n tuan te kawai? E bae te tia reirei anne n reireinia moa tuan te kawai, i nanon te umwanreirei. Ma ngkana e na kaota aroni karaoana nakoia ana ataei, e riai ni karaoa te bwai riki teuana. E riai n iriia n te kaa ao ni kaota arona n aia tai ni buti i nanon te kawai bwa a na karaoia n aron are a a tia ngkoa n reireinaki iai. Tera reireiara man te katoto aei?

5. (a) Ni kaineti ma Ioane 14:15 ao 1 Ioane 2:3, tera ae ti riai n reireinia iai ara reirei n te Baibara te bwai ae a na karaoia? (b) Ti na kangaa ni buokiia ara reirei n te Baibara bwa a na maiuakini booto n reirei man te Baibara?

⁵ Ngkana ti reirei n te Baibara ma tabemwaang, ti a reireinia te bwai ae e tangiria mairoura te Atua. Ma ti riai ni karaoa ae bati riki. Ti riai n reireinia ara reirei n te Baibara aroia ni maiuakina te baere a reiakinna. (Wareka Ioane 14:15; 1 Ioane 2:3.) N te katoto, ti kona ni kaota nakoia aroia ni maiuakini baike a moan reiakin man te Baibara n aia tabo n reirei, n aia tabo ni mwakuri, ke n aia tai ni kaokirii. Ti kona n taekina te baere ti a tia n rinanona, ni kaota aroni kamanoara man te kangaanga ngkana ti maiuakin ana kaetieti te Baibara ke aroni buokara ni karaoi ara babaire ma te iangoraoi. Ngkana a mena i rarikira ara reirei n te Baibara, ti kona n tataro nakon Iehova ni butiia ana kairiri ibukia rinanon taamneina ae raoiroi.​—Ioa. 16:13.

6. Tera riki ae tangiraki irarikin reireinakia tabemwaang bwa a na kairiri n ana tua Iesu?

⁶ Tera riki ae tangiraki irarikin reireinakia tabemwaang bwa a na kakairi n ana tua Iesu? Ti riai ni buokiia ara reirei n te Baibara bwa a na karikirakea i nanoia kani karekeaia taan rimwini Kristo. Tabeman ara reirei n te Baibara, a kona ni maamaa n ira uataboan te mwakuri n uarongorongo. Ngaia are ti riai n taotaon nanora ngkana ti angania te aeka ni kaetieti are e na kona n rikirake riki iai aia atatai, e na ringaki iai nanoia, ao a na kairaki iai bwa a na maiuakinna. Tera te anga ae ti kona ni buokiia iai ara reirei n te Baibara bwa a aonga n tangiria ni kan uataboa tataekinan te rongorongo ae raoiroi nakoia tabemwaang?

7. Ti na kangaa ni buoka temanna ae reirei n te Baibara bwa e na kan uataboa te rongorongo ae raoiroi nakoia tabemwaang?

⁷ Ti kona n tabeki titiraki aikai nakon ara reirei n te Baibara: “E kangaa n nakoraoi riki maium imwini butimwaean rongorongon te Tautaeka n Uea? N am iango, a riai naba tabemwaang n ongo te rongorongo aei? Tera ae ko kona ni karaoia ni buokiia iai?” (TaeRab. 3:27; Mat. 9:37, 38) Taekin nakoina ae taian turaeki boni kanoan naba ara Bwai ni Mwakuri Ibukin te Angareirei, ao ke e rineia bwa e nga iai ae a na kani warekia ana koraki, raoraona, ke raona ni mwakuri. Kaotii nakoina aeka n turaeki nako. Kataneiai ma ngaia ibukin arona n anganako te turaeki n te aro ae riai. Ni koauana, ngkana e a tia ni katauaki bwa te tia uarongorongo ae tuai ni bwabetitoaki, ti tangiria ni kan toa ma ngaia n tain te uarongorongo.​—TeMin. 4:9, 10; Ruka 6:40.

8. E aera bwa e kakawaki irouia ara reirei n te Baibara karikirakean tangiran te Atua ae korakora ao tangiraia raoia n aomata? (Nora naba te bwaoki ae “ Aroni Karikirakean Tangiran te Atua Irouia Ara Reirei n te Baibara.”)

⁸ Uringnga are e tua Iesu nakoira bwa ti na reireinia tabemwaang “bwa a na kakairi ni bwaai ni kabane” ake e tua. E kaineti naba anne ma tuua aika uoua aika taiani kabanea ni kakannato ae tangiran te Atua ao tangiraia raom n aomata  ao a rangi n irekereke ma te mwakuri n uarongorongo ao karekeaia taan rimwini Kristo. (Mat. 22:37-39) Tera irekerekeia anne? Te bwai ae kakawaki ae e aanaki iai uataboan te mwakuri n uarongorongo bon te tangira, ae tangiran te Atua iroura ao tangiraia raora n aomata. Ao a ota tabeman aika reirei n te Baibara bwa e kona ni karika te maaku uataboan te mwakuri n uarongorongo. Ma ti kona ni karaui nanoia bwa man ana ibuobuoki Iehova a na kona n tokanikai teutana imwin teutana i aoni maakakin te aomata. (TaiAre. 18:1-3; TaeRab. 29:25) Iai n te bwaoki ae raon te kaongora aei aanga ake ti kona ni buokiia iai ara reirei bwa e na rikirake irouia tangiran te Atua. Irarikin anne, tera ae a kona iai kaain te ekaretia ni buokiia taan rimwini Kristo aika boou bwa a na kaotiota riki te tangira?

9. N te katoto ibukin te aomata ae reireinna te kabutikaa, aanga raa ake a a reke iai reireiana aika kakawaki?

⁹ Iangoa riki te katoto ibukin te aomata are reireina te kabutikaa. Ngkana e buti n te kawai ma ana tia reirei irarikina, n aaro raa ake e na karekea iai reireiana? Man arona ni kakauongo iroun ana tia reirei ao n tataraiia raoi turaiua tabeman aika taratara raoi n te kawai. N te katoto, e kona te tia reirei anne n taekina te turaiua temanna ae buti ni karaurau ao e kanakoa te kaa tewaana bwa e na rimoana. Ke e taekina te turaiua temanna ae aki kaotamwakaa otan ana taura bwa e na aki katekei mataia turaiua ake tabeman. E kona n reke reireiana aika kakawaki ataein te reirei anne ni katoto akanne ngkana e karaoi n ana tai ni kabutikaa.

10. Tera ae kona ni buokaki iai te aomata ae reirei n te Baibara bwa e na rikirake riki n te onimaki?

¹⁰ N aron naba anne, te aomata ae reirei n te Baibara are e a moana ana beku iroun Iehova, e na aki tii karekea reireiana mairoun ana tia reirei, ma boni man aia katoto aika tamaroa naba tabeman ana toro Iehova. Ngaia are tera ae ibuobuoki riki ibukia naake a reirei n te Baibara bwa e na rikirake riki aia onimaki? Kakaaeani bobotaki ni Kristian. Bukin tera? Kaetieti man te Baibara ake a taekinaki n taiani bobotaki e na karakaa riki aia atatai, e na korakora riki iai aia onimaki, ao e na karikirakea tangiran te Atua irouia. (Mwa. 15:30-32) Irarikin anne, n taai ni bobotaki ao e kona te tia reirei n te Baibara ni kaira ana aomata nakoia taari tabeman ake e bae ni kinaia riki. Baikara katoto ake e noraki iai te tangira ni Kristian, ae e kona n noria am reirei anne i nanon te ekaretia? Iangoi katoto tabeua aikai.

11. Baikara katoto ake e kona n nori n te ekaretia temanna ae reirei n te Baibara, ao tera mwina nakoina?

¹¹ Te aomata ae reirei n te Baibara ae a akea buuna, e tataraa te tari te aine temanna ae a akea naba buuna. E ringaki nanon te aine ae reirei aei n noran ana kakorakora te tari arei n roroko n te Tabo n Taromauri ma natina aika uarereke. E ikikina ma te tia uarongorongo temanna ae titeboo ana kangaanga ma ngaia, te aomata ae reirei n te Baibara are e kabokorakora naba ni katoka te moko, ma e a tokanikai ngkai iai. E maroro te tia uarongorongo nakon ana reirei n te Baibara ibukin arona ni karikirakea tangiran Iehova irouna are e a kairia bwa e na ongeaba n ana tua te Atua. (2Kor. 7:1; IBir. 4:13) Imwin ongoraean te baere e rinanona te tia uarongorongo, e a namakina riki te ninikoria te aomata are reirei arei ngke e kaungaa te tari anne ni kangai, “Ko kona naba ni kaaki.” Te teinnaine temanna ae reirei n te Baibara e nora te tari te aine ae ataei bwa e kukukurei ni maiuna ae te tia Kakoaua. Man noran te tari te aine are kukukurei arei iroun te teinnaine aei, e a kairaki iai bwa e na kan ataa riki bukina ngkai e taraa ni kukurei n taai nako te tari anne.

12. E aera bwa ti kona n taekinna bwa ngaira n tatabemanira nako ti kona ni buokiia naake a reirei n te Baibara?

¹² Ngkana a a kinaia tabeman taan uarongorongo aika kakaonimaki  naake a reirei n te Baibara, a kona ni karekea reireiaia man aia katoto bwa tera ae nanonaki n te kakairi n ana tua te Kristo ae tangiran te Atua ao raoia n aomata. (Ioa. 13:35; 1Tim. 4:12) Ma n aron are taekinaki mai mwaina, e kona te aomata ae reirei n te Baibara n reke reireiana mairouia taan uarongorongo ake a a tia n tokanikai i aoni kangaanga aika ai aron naba ake e rinanona. E reiakinna te aomata anne mani katoto akanne bwa e boni kona ni karaoi bitaki ake e riai ni karaoi ibukin rikina bwa temanna naba te tia rimwini Kristo. (TuaKau. 30:11) Ti kona ngaira n tatabemanira nako n te ekaretia n ibuobuoki n aanga aika kakaokoro ibukin rikiraken ana onimaki te aomata ae reirei n te Baibara. (Mat. 5:16) Baikara mwakuri ake ko kona ni kaungaia iai naake a reirei n te Baibara aika roroko ni bobotaki?

13-14. Tera aron Iesu nakoia ana abotoro ake a bwara nanoia?

¹³ Ti kani buokiia tarira n te onimaki ake a katoka aia uarongorongo bwa a na manga raonira n uarongorongo, ibukini kakororaoan ana tua Kristo ae karekeaia taan rimwina. E oti n aron Iesu ni buokiia ana abotoro aika bwara nanoia bwa ti kona ni karaoia naba n ara bong aikai.

¹⁴ Ni banen ana mwakuri ni minita Iesu i aon te aba imwaini matena, a “bane ni kitanna [ana abotoro] ma ni birinako.” (Mareko 14:50; Ioa. 16:32) Tera aron Iesu nakoia ana abotoro ngke a a manga bwara nanoia? Teutana te tai imwin utin Iesu, e tuangia tabeman taan rimwina ni kangai: “Tai maaku! Naako kaongoia tariu bwa [I a tia ni kautaki].” (Mat. 28:10a) E aki kabwaraa nanona Iesu irouia ana abotoro. E ngae ngke a kitanna ma e teimatoa n arania bwa ‘tarina.’ N aron Iehova, e nanoanga naba Iesu ao e kabwarai buure.​—2Uea 13:23.

15. Tera ara namakin irouia naake a a katoka uataboan te mwakuri ni minita?

¹⁵ N aron naba anne, e korakora iroura tangiraia tarira ake a a katoka uataboan te mwakuri ni minita. Bon tarira ao mwaanera n te onimaki aika ti tangiriia! Ti teimatoa n uringi aia tangira aika bati ake a kaotiotii n taai aika tia n nako​—ae tabeman tao n ririki aika bati. (Ebera 6:10) Ti bon rangi n ururingia! (Ruka 15:4-7) N aron Iesu, aanga raa ake ti kona ni kaotiota iai tabeakinaia?

16. Ti na kangaa ni kaota tabeaiangara irouia taari ake a a katoka aia uarongorongo?

¹⁶ Kaoia ma te akoi nakoni bobotaki. Te anga teuana ae e kaungaia iai Iesu abotoro ake a bwara nanoia, boni kaoaia nakoni bobotaki. (Mat. 28:10b; 1Kor. 15:6) Ai arona naba ni boong aikai, ti kona ni kaungaia naake a a katoka aia uarongorongo bwa a na kaei bobotaki n te ekaretia. Ti a ataia ngkanne ae ti riai ni kakaraoa anne ni karokoa ae a a bon roko. E boni kukurei Iesu ngke a butimwaea ana kakao taan rimwina.​—Kabotaua ma Mataio 28:16 ao Ruka 15:6.

17. Tera arora ngkana e roko n te taromauri te tari ae e a maan n aki roroko?

¹⁷ Butimwaeiia ma te tangira. E butimwaeiia ma te tangira Iesu taan rimwina ngke e kaitiboo ma ngaiia, n arona ni biririmoa n taetae nakoia. (Mat. 28:18) Tera arora ngkana e roko n te Tabo n Taromauri temanna ae e a maan n aki roroko? Ti riai ni biririmoa ni butimwaeia ma te tangira. Tao ti kona n te moantai n aki ataia bwa tera ae ti na taekinna. Ma ti kona n tuangnga bwa ti rangi ni kukurei n noria, ao n te aro anne e na aki namakina te maamaa.

18. Ti na kangaa ni kaungai nanoia taari ake a a katoka aia uarongorongo?

¹⁸ Anga taeka ni kaungaunga. A bae taan rimwin Iesu n  taonakinako n iangoan ae aikoa kona n uarongorongo nakon taabo ni kabane n te aonnaba. E karaui nanoia Iesu ngke e kangai: “N na memena naba iroumi ni boong ni kabane.” (Mat. 28:20) E nakoraoi ana anga aei? Eng. Bwa e aki maan ao imwina riki a a katabetabeia “n angareirei ao n tataekina te rongorongo ae raoiroi.” (Mwa. 5:42) A kainnanoa naba kaungaaia naake a a katoka aia uarongorongo. A kona n taonakinako n namakinan ae a maaku ngkana a manga uarongorongo. Ti kona ni kaungaia ae a na iai aika a na raonia n uarongorongo. Ngkana a a tauraoi, ti a kona n toa ma ngaiia n te mwakuri ni minita. A na boni kakaitau n ara ibuobuoki ngkana a manga moana tataekinan te rongorongo ae raoiroi. Ngkana ti iaiangoiia ao ni kaota mwannanoaia tarira akanne, ti na kona n nora mwina ae kakukurei n ara ekaretia.

19. Tera te bwai ae ti kani karaoia, ao bukin tera?

¹⁹ E na maanra te tai ae ti riai ni waakinaanako iai te mwakuri ae karekeaia taan rimwini Kristo? Ni karokoa tain tokin te waaki ae ngkai i aon te aba. (Mat. 28:20; nora Nanon Taeka, “Tokin te waaki ae ngkai.”) Ti na kona ni kakororaoa te baere e tua karaoana Iesu aei? Ti motinnanoia bwa ti na karaoia! Ti kukurei n anga ara tai, korakorara, ao kaubwaira ibukini kakaaeaia naake a “tauraoi nanoia ni butimwaea te koaua ae kairiia nakon te maiu are aki toki.” (Mwa. 13:48) Ngkana ti karaoa aei, ti a katotonga iai Iesu. E taku: “Kanau boni karaoan nanon teuare kanakomaiai, ao katiaan te mwakuri are e anganai.” (Ioa. 4:34; 17:4) Bon aei naba te bwai ae ti kani karaoia. Ti tangiria ni katiaa te mwakuri are ti mwiokoaki iai. (Ioa. 20:21) Ao ti tangiriia tabemwaang, n ikotaki naba ma naake a a katoka aia uarongorongo bwa a na nanomwaaka ma ngaira n te mwakuri aei.​—Mat. 24:13.

20. Ni kaineti ma I-Biribi 4:​13, e aera bwa ti kona ni kakororaoa te mwakuri are e tua nakoira Iesu bwa ti na karaoia?

²⁰ E bon aki bebete kakororaoan te bwai ae kakawaki are e tua karaoana Iesu. Ma tiaki tii ngaira ni karaoia. E berita Iesu bwa e na memena i rarikira. Ti karaoa mwiokoara ae karekeaia taan rimwini Kristo ngkai “raon te Atua ni mwakuri ngaira” ao “ngkai taan rimwini Kristo ngaira.” (1Kor. 3:9; 2Kor. 2:17) Ngaia are ti kona ni kakororaoia. Ai kakaitaura ngaira ao ni kukurei ni waakinaanako te mwioko aei ao ni buokiia tabemwaang bwa a na karaoia naba!​—Wareka I-Biribi 4:13.